Xây dựng mô hình gia đình nông thôn mới kiểu mẫu gắn với xây dựng nông thôn hiện đại tại Hà Tĩnh

Bài viết giới thiệu về mô hình "Gia đình nông thôn mới kiểu mẫu" tại Hà Tĩnh, một sáng kiến chiến lược nhằm nâng cao chất lượng và tính bền vững của Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM). Mô hình này đặt gia đình làm hạt nhân cơ bản của xã hội, khởi nguồn cho mọi thay đổi về kinh tế, văn hóa, xã hội, đặc biệt trong bối cảnh Hà Tĩnh phải đối mặt với thiên tai và biến đổi khí hậu, đồng thời phát huy truyền thống văn hóa địa phương.

Bài viết này hướng đến các nhà hoạch định chính sách, các nhà nghiên cứu, và cán bộ quản lý địa phương trong lĩnh vực nông thôn mới, đặc biệt là những người quan tâm đến các giải pháp phát triển bền vững và xây dựng nông thôn hiện đại tại Việt Nam. Nó cung cấp một mô hình tham khảo từ thực tiễn Hà Tĩnh.

Bài viết phân tích sâu sắc về mô hình "Gia đình nông thôn mới kiểu mẫu" tại Hà Tĩnh, một sáng kiến đột phá trong bối cảnh triển khai Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) ở Việt Nam. Mô hình này ra đời nhằm giải quyết những thách thức về chất lượng cuộc sống chưa đồng đều, tính bền vững và ô nhiễm môi trường, đồng thời tận dụng đặc thù của Hà Tĩnh như khả năng thích ứng với thiên tai và truyền thống văn hóa. Về mặt lý luận, mô hình này dựa trên nguyên tắc phát triển bền vững, coi gia đình là tế bào của xã hội và là đơn vị quản trị nhỏ nhất nhưng có vai trò quyết định trong quản trị cộng đồng.

Bài viết trình bày khung chính sách từ Trung ương đến địa phương, đặc biệt là các quyết định của UBND tỉnh Hà Tĩnh về tiêu chí và cơ chế hỗ trợ cho khu dân cư NTM kiểu mẫu và vườn mẫu. Các phong trào như "5 có - 3 sạch" của Hội Liên hiệp Phụ nữ cũng được nhấn mạnh, cho thấy sự đồng bộ trong triển khai chính sách. Kết quả triển khai sau hơn hai năm cho thấy nhiều chuyển biến tích cực: kinh tế hộ gia đình phát triển đa dạng và bền vững hơn thông qua việc áp dụng công nghệ cao, sản xuất sạch, liên kết chuỗi giá trị, giúp tăng thu nhập và giảm tỷ lệ hộ nghèo; đời sống văn hóa - xã hội được nâng cao với việc duy trì các phong trào văn hóa, khôi phục lễ hội truyền thống; môi trường nông thôn chuyển biến tích cực với các tiêu chí xanh - sạch - đẹp, phân loại rác tại nguồn, và thích ứng biến đổi khí hậu. Vai trò của phụ nữ và thanh niên trong việc quản lý tài chính, phát triển kinh tế hộ và ứng dụng công nghệ cũng được đề cao.

Tuy nhiên, bài viết cũng chỉ ra những khó khăn còn tồn tại như khoảng cách phát triển giữa các vùng miền, nguy cơ hình thức, tác động của biến đổi khí hậu và di cư lao động. Từ thực tiễn này, bài viết rút ra các bài học kinh nghiệm quan trọng: đặt gia đình làm trung tâm, chính sách phải gắn với động lực tự thân, phát huy sức mạnh cộng đồng và kết hợp ba trụ cột kinh tế - văn hóa - môi trường. Mô hình "Gia đình NTM kiểu mẫu" được khẳng định là giải pháp chiến lược, mang tính nền tảng, không chỉ góp phần thay đổi diện mạo Hà Tĩnh mà còn là gợi ý chính sách có giá trị tham khảo cho nhiều địa phương khác trong tiến trình hiện đại hóa nông thôn Việt Nam.