Đ I H C QU C GIA HÀ N I
TR NG Đ I H C KHOA H C XÃ H I VÀ NHÂN VĂNƯỜ
KHOA VĂN H C
B MÔN HÁN NÔM
Đ C NG MÔN H C ƯƠ
HÁN VĂN VI T NAM
(Classical Chinese in Vietnam)
Ch ng trình đào t o: Cươ nhân Văn h c
Ng i biên soườ n
ThS. Phan Th Thu Hi n
HÀ N I – 2007
Đ i h c Qu c gia Hà N i
Tr ng Đ i h c Khoa h c xã h i và Nhân vănườ
Khoa Văn h c
Đ C NG MÔN H C ƯƠ
HÁN VĂN VI T NAM
(Classical Chinese in Vietnam)
1.1. Thông tin v gi ng viên:
1.2. H và tên: Phan Th Thu Hi n
Ch c danh: Gi ng viên, Th c sĩ
Th i gian làm vi c:
Đ a đi m làm vi c: B môn Hán Nôm, Khoa Văn h c, Phòng 412,
nhà B, ĐH KHXH-NV, 336 Nguy n Trãi, Thanh Xuân, Hà N i.
Đi n tho i: 0976098490 - 04 2851538 (NR)
Email: thuhien@gmail.com
Các h ng nghiên c u ướ chính: Hán văn Vi t Nam.
Các h ng nghiên c u chính:ướ Hán Nôm; Văn h c trung đ i Vi t
Nam
1.3. H và tên: Nguy n Tu n C ng ườ
Ch c danh: Gi ng viên, Th c sĩ
Th i gian làm vi c:
Đ a đi m làm vi c: B môn Hán Nôm, Khoa Văn h c, Phòng 412,
nhà B, ĐH KHXH-NV, 336 Nguy n Trãi, Thanh Xuân, Hà N i.
Đi n tho i: 0983525080
Email: nomstudy@yahoo.com; cuongnt@vnu.edu.vn
Các h ng nghiên c u chính:ướ Văn t h c, Ch Nôm, Ng văn h c
c đi n…
2
1.4. Thông tin chung v môn h c
Tên môn h c: Hán văn Vi t Nam
Mã môn h c:
S tín ch : 2
Lo i môn h c: B t bu c
Môn h c tiên quy t ế : Hán Nôm c sơ
Môn h c k ti p: ế ế
Yêu c u đ i v i môn h c: Sinh viên c n trang b ki n th c v l ch ế
s Vi t Nam văn h c s t th k X cu i th k XIX; Sinh viên ế ế
ph i n m đ c m t kh i l ng ch Hán c b n (qua môn h c tiên ượ ượ ơ
quy t Hán Nôm c s ) đ có th đ c hi u văn b n.ế ơ
Gi tín ch đ i v i các ho t đ ng:
+Nghe gi ng lí thuy t ế : 10
+Làm bài t p trên l p : 02
+Th o lu n : 02
+Th c hành: 14
+T h c xác đ nh: 02
Khoa ph trách môn h c: Khoa Văn h c – T P.308 đ n P.314, t ng ế
3, nhà B, tr ng ĐH KHXH-NV, 336 Nguy n Trãi, Thanh Xuân, N i.ườ
Đi n tho i văn phòng Khoa: 04.8581165
1.5. M c tiêu c a môn h c
Ki n th cế :
-Sinh viên ki n th c v di n m o c a n n văn h c vi t b ngế ế
ch Hán c a Vi t Nam qua các giai đo n: Hán văn th i L c ý Tr n, Hán
văn th i Lê, Hán văn th i Nguy n.
-hi u bi t v các khuynh h ng sáng tác, các th lo i c a Hán ế ướ
văn trung đ i (chi u, bi u, h ch, cáo, t , th lu t...) ế ơ
3
-Gi i thi u v các tác gia Hán văn tiêu bi u: các v vua th i L G ý
Tr n (LT ý Thái T , Tr n Thái Tông), các nhà s th i L ư ý ý (V n H nh,
Không L ), Nguy n Trãi, Nguy n Du...
-Ti p c n m t s tác ph m Hán văn tiêu bi u: ế Thiên đô chi u, Dế
ch tỳ t ng h ch vănư ướ , th thi n th i Lơ , ý Tr n, Bình Ngô Đ i Cáo, thơ
ch Hán Nguy n Trãi, Nguy n Du...
Kĩ năng:
- Đ c phiên âm d ch nghĩa đ c các văn b n Hán văn Vi t Nam ượ
đ c h c.ượ
- Nh n bi t đ c đ c tr ng c a m i th lo i: chi u, bi u, th ... ế ượ ư ế ơ
- Phân tích đ c các hi n t ng ng pháp xu t hi n trong các vănượ ượ
b n Hán văn đ c h c. ượ
Thái đ:
-Đây môn Hán văn Vi t Nam dành cho sinh viên ngành Văn h c,
nên không đ t ra nhi u m c tiêu nh đ i v i sinh viên chuyên ngành Hán ư
Nôm. Tuy nhiên, không nên có thái đ coi đây là môn h c “ph ”, b i ki n ế
th c Hán văn s b sung đáng k cho văn h c s . V i th i l ng 2 tín ượ
ch , môn h c mong mu n sinh viên h ng thú khi làm quen v i các văn
b n th văn b ng nguyên tác ch Hán, đ t đó ti p c n v i các tác gia, ơ ế
tác ph m văn h c trung đ i m t cách toàn di n h n. Môn h c khuy n ơ ế
khích sinh viên tích c c tham gia th o lu n, góp ý ki n xây d ng bài h c. ế
1.6. Tóm t t n i dung môn h c
Môn h c Hán văn Vi t Nam dành cho ngành Văn h c nh m gi i
thi u v di n m o c a n n văn h c vi t b ng ch Hán t th k X đ n ế ế ế
h t th k XIX. Tiêu chí đ c l a ch n đ trình bày v n đ theo l chế ế ượ
đ i, đi t Hán văn th i Tr n => Hán văn th i => Hán văn th i
Nguy n. m i giai đo n, s đi m qua v các khuynh h ng sáng tác, ướ
trào l u văn ch ng, các th lo i đi n hình. Các tác gia l n c a t ng giaiư ươ
4
đo n s đ c d ng l i gi i thi u cùng v i nh ng tác ph m tiêu bi u ượ
c a h . Các hi n t ng ng pháp c a Hán c nh : k t c u đ nh ng , s ượ ư ế
đ ng d ng pháp, danh t làm tr ng ng ... đ c gi i thi u l ng ghép ư
trong m i bài h c.
Môn h c đ c chia làm 3 ph n. Ph n th nh t: Hán văn th i ượ
Tr n; Ph n th hai: Hán văn th i Lê; Ph n th ba: Hán văn th i Nguy n.
M i ph n th ng 2 n i dung c b n thuy t th c hành. Ph n ườ ơ ế
Hán văn th i sau khi cung c p cho ng i h c thuy t v phân lo i ườ ế
các tác ph m Hán văn theo phong cách ngôn ng , s th c hành v i m t
s tác ph m đ c tuy n gi ng thu c phong cách hành chính th ca; ượ ơ
Ph n Hán văn th i Lê ngoài khái lu n v Hán văn Vi t Nam th k XV ế
đ n XVIII, v thân th s nghi p c a tác gia l n Nguy n Trãi..., cònế ế
tuy n gi ng Bình Ngô đ i cáo m t s bài th c a Nguy n Trãi. Sinh ơ
viên cũng làm quen v i phong cách vi t t qua các bài t c a Hoàng Đ c ế
L ng, Quí Đôn. Th i Nguy n giai đo n phát tri n n r c a thiươ
ca, nên Ph n Hán văn th i Nguy n s chú tr ng nhi u h n đ n gi i ơ ế
thi u Hán văn trong phong cách thi văn nhân v i th c a các tác gia ơ
l n (Nguy n Du, Cao Quát, Nguy n Văn Siêu, Nguy n Khuy n). ế
Ngoài ra, môn h c còn t ch c nh ng gi th o lu n v các n i dung
nh : Ngôn ng b ch tho i trung đ i trong Hán văn th i Tr n; Quanư
ni m v th trong các bài t th i Lê... ơ
1.7. N i dung chi ti t môn h c ế
N i dung I. Hán văn th i LI ý – Tr n
I.1. Phân lo i Hán văn LI ý – Tr n theo phong cách ngôn ng
I.1.1. Nhóm văn b n ngôn ng hành chính
I.1.2. Nhóm văn b n ngôn ng Ph t giáo
I.1.3. Nhóm văn b n ngôn ng h n nh p
I.2. Gi i thi u m t s tác gia, tác ph m c a Hán văn L I ý – Tr n
I.2.1. Thiên đô chi uế (Lý Thái T )
5