Đ I H C QU C GIA HÀ N IẠ Ọ Ố Ộ
TR NG Đ I H C KHOA H C XÃ H I VÀ NHÂN VĂNƯỜ Ạ Ọ Ọ Ộ
KHOA VĂN H CỌ
B MÔN HÁN NÔMỘ
Đ C NG MÔN H CỀ ƯƠ Ọ
HÁN VĂN VI T NAMỆ
(Classical Chinese in Vietnam)
Ch ng trình đào t o: Cươ ạ ử nhân Văn h cọ
Ng i biên soườ ạn
ThS. Phan Th Thu Hi nị ề
HÀ N I Ộ– 2007
Đ i h c Qu c gia Hà N iạ ọ ố ộ
Tr ng Đ i h c Khoa h c xã h i và Nhân vănườ ạ ọ ọ ộ
Khoa Văn h cọ
Đ C NG MÔN H CỀ ƯƠ Ọ
HÁN VĂN VI T NAMỆ
(Classical Chinese in Vietnam)
1.1. Thông tin v gi ng viên:ề ả
1.2. H và tên: ọPhan Th Thu Hi nị ề
Ch c danh: Gi ng viên, Th c sĩứ ả ạ
Th i gian làm vi c: ờ ệ
Đ a đi m làm vi c: ị ể ệ B môn Hán Nôm, Khoa Văn h c, Phòng 412,ộ ọ
nhà B, ĐH KHXH-NV, 336 Nguy n Trãi, Thanh Xuân, Hà N i.ễ ộ
Đi n tho i: ệ ạ 0976098490 - 04 2851538 (NR)
Email: thuhien@gmail.com
Các h ng nghiên c u ướ ứ chính: Hán văn Vi t Nam.ệ
Các h ng nghiên c u chính:ướ ứ Hán Nôm; Văn h c trung đ i Vi tọ ạ ệ
Nam
1.3. H ọvà tên: Nguy n Tu n C ngễ ấ ườ
Ch c danh: Gi ng viên, Th c sĩứ ả ạ
Th i gian làm vi c: ờ ệ
Đ a đi m làm vi c: B môn Hán Nôm, Khoa Văn h c, Phòng 412,ị ể ệ ộ ọ
nhà B, ĐH KHXH-NV, 336 Nguy n Trãi, Thanh Xuân, Hà N i.ễ ộ
Đi n thoệ ại: 0983525080
Email: nomstudy@yahoo.com; cuongnt@vnu.edu.vn
Các h ng nghiên c u chính:ướ ứ Văn t h c, Ch Nôm, Ng văn h cự ọ ữ ữ ọ
c đi n…ổ ể
2
1.4. Thông tin chung v môn h cề ọ
Tên môn h c:ọ Hán văn Vi t Namệ
Mã môn h c:ọ
S tín ch : 2ố ỉ
Lo i môn h c: B t bu cạ ọ ắ ộ
Môn h c tiên quy tọ ế : Hán Nôm c sơ ở
Môn h c k ti p:ọ ế ế
Yêu c u đ i v i môn h c: ầ ố ớ ọ Sinh viên c n trang b ki n th c v l chầ ị ế ứ ề ị
s Vi t Nam và văn h c s t th k X – cu i th k XIX; Sinh viênử ệ ọ ử ừ ế ỷ ố ế ỷ
ph i n m đ c m t kh i l ng ch Hán c b n (qua môn h c tiênả ắ ượ ộ ố ượ ữ ơ ả ọ
quy t Hán Nôm c s ) đ có th đ c hi u văn b n.ế ơ ở ể ể ọ ể ả
Gi tín ch đ i v i các ho t đ ng:ờ ỉ ố ớ ạ ộ
+Nghe gi ng lí thuy tả ế : 10
+Làm bài t p trên l pậ ớ : 02
+Th o lu nả ậ : 02
+Th c hànhự: 14
+T h cự ọ xác đ nhị: 02
Khoa ph trách môn h c: Khoa Văn h c – T P.308 đ n P.314, t ngụ ọ ọ ừ ế ầ
3, nhà B, tr ng ĐH KHXH-NV, 336 Nguy n Trãi, Thanh Xuân, Hà N i.ườ ễ ộ
Đi n tho i văn phòng Khoa: 04.8581165ệ ạ
1.5. M c tiêu c a môn h cụ ủ ọ
•Ki n th cế ứ :
-Sinh viên có ki n th c v di n m o c a n n văn h c vi t b ngế ứ ề ệ ạ ủ ề ọ ế ằ
ch Hán c a Vi t Nam qua các giai đo n: Hán văn th i Lữ ủ ệ ạ ờc ý – Tr n, Hánầ
văn th i Lê, Hán văn th i Nguy n.ờ ờ ễ
-Có hi u bi t v các khuynh h ng sáng tác, các th lo i c a Hánể ế ề ướ ể ạ ủ
văn trung đ i (chi u, bi u, h ch, cáo, t , th lu t...)ạ ế ể ị ự ơ ậ
3
-Gi i thi u v các tác gia Hán văn tiêu bi u: các v vua th i Lớ ệ ề ể ị ờG ý –
Tr n (LầT ý Thái T , Tr n Thái Tông), các nhà s th i Lổ ầ ư ờý ý (V n H nh,ạ ạ
Không L ), Nguy n Trãi, Nguy n Du...ộ ễ ễ
-Ti p c n m t s tác ph m Hán văn tiêu bi u: ế ậ ộ ố ẩ ể Thiên đô chi u, Dế ụ
ch tỳ t ng h ch vănư ướ ị , th thi n th i Lơ ề ờ, ý – Tr n, ầBình Ngô Đ i Cáoạ, thơ
ch Hán Nguy n Trãi, Nguy n Du...ữ ễ ễ
•Kĩ năng:
- Đ c phiên âm và d ch nghĩa đ c các văn b n Hán văn Vi t Namọ ị ượ ả ệ
đ c h c.ượ ọ
- Nh n bi t đ c đ c tr ng c a m i th lo i: chi u, bi u, th ...ậ ế ượ ặ ư ủ ỗ ể ạ ế ể ơ
- Phân tích đ c các hi n t ng ng pháp xu t hi n trong các vănượ ệ ượ ữ ấ ệ
b n Hán văn đ c h c.ả ượ ọ
•Thái độ:
-Đây là môn Hán văn Vi t Nam dành cho sinh viên ngành Văn h c,ệ ọ
nên không đ t ra nhi u m c tiêu nh đ i v i sinh viên chuyên ngành Hánặ ề ụ ư ố ớ
Nôm. Tuy nhiên, không nên có thái đ coi đây là môn h c “ph ”, b i ki nộ ọ ụ ở ế
th c Hán văn s b sung đáng k cho văn h c s . V i th i l ng 2 tínứ ẽ ổ ể ọ ử ớ ờ ượ
ch , môn h c mong mu n sinh viên có h ng thú khi làm quen v i các vănỉ ọ ố ứ ớ
b n th văn b ng nguyên tác ch Hán, đ t đó ti p c n v i các tác gia,ả ơ ằ ữ ể ừ ế ậ ớ
tác ph m văn h c trung đ i m t cách toàn di n h n. Môn h c khuy nẩ ọ ạ ộ ệ ơ ọ ế
khích sinh viên tích c c tham gia th o lu n, góp ý ki n xây d ng bài h c.ự ả ậ ế ự ọ
1.6. Tóm t t n i dung môn h cắ ộ ọ
Môn h c ọHán văn Vi t Namệ dành cho ngành Văn h c nh m gi iọ ằ ớ
thi u v di n m o c a n n văn h c vi t b ng ch Hán t th k X đ nệ ề ệ ạ ủ ề ọ ế ằ ữ ừ ế ỷ ế
h t th k XIX. Tiêu chí đ c l a ch n đ trình bày v n đ là theo l chế ế ỷ ượ ự ọ ể ấ ề ị
đ i, đi t Hán văn th i Lý – Tr n => Hán văn th i Lê => Hán văn th iạ ừ ờ ầ ờ ờ
Nguy n. m i giai đo n, s đi m qua v các khuynh h ng sáng tác,ễ Ở ỗ ạ ẽ ể ề ướ
trào l u văn ch ng, các th lo i đi n hình. Các tác gia l n c a t ng giaiư ươ ể ạ ể ớ ủ ừ
4
đo n s đ c d ng l i gi i thi u cùng v i nh ng tác ph m tiêu bi uạ ẽ ượ ừ ạ ớ ệ ớ ữ ẩ ể
c a h . Các hi n t ng ng pháp c a Hán c nh : k t c u đ nh ng , sủ ọ ệ ượ ữ ủ ổ ư ế ấ ị ữ ử
đ ng d ng pháp, danh t làm tr ng ng ... đ c gi i thi u l ng ghépộ ụ ừ ạ ữ ượ ớ ệ ồ
trong m i bài h c.ỗ ọ
Môn h c đ c chia làm 3 ph n. Ph n th nh t: Hán văn th i Lý –ọ ượ ầ ầ ứ ấ ờ
Tr n; Ph n th hai: Hán văn th i Lê; Ph n th ba: Hán văn th i Nguy n.ầ ầ ứ ờ ầ ứ ờ ễ
M i ph n th ng có 2 n i dung c b n là lý thuy t và th c hành. Ph nỗ ầ ườ ộ ơ ả ế ự ầ
Hán văn th i Lý sau khi cung c p cho ng i h c lý thuy t v phân lo iờ ấ ườ ọ ế ề ạ
các tác ph m Hán văn theo phong cách ngôn ng , s th c hành v i m tẩ ữ ẽ ự ớ ộ
s tác ph m đ c tuy n gi ng thu c phong cách hành chính và th ca;ố ẩ ượ ể ả ộ ơ
Ph n Hán văn th i Lê ngoài khái lu n v Hán văn Vi t Nam th k XVầ ờ ậ ề ệ ế ỷ
đ n XVIII, v thân th và s nghi p c a tác gia l n Nguy n Trãi..., cònế ề ế ự ệ ủ ớ ễ
tuy n gi ng ể ả Bình Ngô đ i cáoạ và m t s bài th c a Nguy n Trãi. Sinhộ ố ơ ủ ễ
viên cũng làm quen v i phong cách vi t t qua các bài t c a Hoàng Đ cớ ế ự ự ủ ứ
L ng, Lê Quí Đôn. Th i Nguy n là giai đo n phát tri n n r c a thiươ ờ ễ ạ ể ở ộ ủ
ca, nên Ph n Hán văn th i Nguy n s chú tr ng nhi u h n đ n gi iầ ờ ễ ẽ ọ ề ơ ế ớ
thi u Hán văn trong phong cách thi văn nhân v i th và ký c a các tác giaệ ớ ơ ủ
l n (Nguy n Du, Cao Bá Quát, Nguy n Văn Siêu, Nguy n Khuy n).ớ ễ ễ ễ ế
Ngoài ra, môn h c còn t ch c nh ng gi th o lu n v các n i dungọ ổ ứ ữ ờ ả ậ ề ộ
nh : Ngôn ng b ch tho i trung đ i trong Hán văn th i Lý – Tr n; Quanư ữ ạ ạ ạ ờ ầ
ni m v th trong các bài t th i Lê...ệ ề ơ ự ờ
1.7. N i dung chi ti t môn h cộ ế ọ
N i dung ộI. Hán văn th i LờI ý – Tr nầ
I.1. Phân lo i Hán văn LạI ý – Tr n theo phong cách ngôn ngầ ữ
I.1.1. Nhóm văn b n ngôn ng hành chínhả ữ
I.1.2. Nhóm văn b n ngôn ng Ph t giáoả ữ ậ
I.1.3. Nhóm văn b n ngôn ng h n nh pả ữ ỗ ậ
I.2. Gi i thi u m t s tác gia, tác ph m c a Hán văn Lớ ệ ộ ố ẩ ủI ý – Tr nầ
I.2.1. Thiên đô chi uế (Lý Thái T )ổ
5