Ề ƯƠ Ọ Ữ Ậ Đ C Ữ NG ÔN T P GI A KÌ 2 NG VĂN 6 NĂM H C 20202021
ả ầ
ế ặ ắ ệ ọ ộ c n i dung, ý nghĩa, bài h c, các chi ti ậ t đ c s c và ngh thu t
– Tô Hoài ả ờ ầ ng đ i đ u tiên
iỏ c Cà Mau
– Đoàn Gi ạ ủ – T Duy Anh
ượ – Võ Qu ngả t thác
ổ ọ ố ơ – Anphôngx Đôđê
ố ữ ượ Ph n I: Văn b n ượ ắ N m đ ổ ậ ủ n i b t c a các văn b n: ọ ườ 1. Bài h c đ ướ 2. Sông n ứ 3. B c tranh c a em gái tôi 4. V 5. Bu i h c cu i cùng 6. Đêm nay Bác không ngủ – Minh Huệ 7. L m – T H u
ễ
– Tô Hoài ờ ầ ng đ i đ u tiên
ế ứ ổ ẻ ng cho tu i tr , cho h a c a D Mèn còn là bi u t
ư ể ượ ự ự ưở ng thành.
ế ủ ừ
ỡ ườ ượ
ưở ế ả ph , x c n i không ch gây nh h
ườ ổ i khác.
ệ
ị ử ụ ệ ậ
ệ ẫ ứ ể ệ ấ ấ ố phong phú,
ừ ẳ ố ừ i nói dân dã “nghèo s c quá” “nói th ng th ng” …
ậ ể ử ắ ứ ệ ượ ề ả ọ tài tình, m n câu chuy n v loài v t đ g i g m bài h c loài
ướ iỏ c Cà Mau
ự
ướ
– Đoàn Gi ỏ ớ ẻ ẹ ề ấ ắ ữ ạ ọ ị 8 Cô Tô – Nguy n Tuân ọ ườ 1. Bài h c đ ị ộ Giá tr n i dung ự ọ ủ • B c chân dung t ổ ố ổ ủ ả ự s nông n i x c n i c a b n thân khi ch a th c s tr ầ ả ọ • T sai l m c a D Mèn chúng ta còn rút ra bài h c cho chính b n thân ả mình: ph i luôn quan tâm, giúp đ ng c có thói i xung quanh, không đ ỉ ụ ố ự ng đ n chính mình mà kiêu căng t ữ ạ còn làm h i nh ng ng ậ Giá tr ngh thu t ạ • S d ng linh ho t các bi n pháp ngh thu t: so sánh, nhân hóa,… • Cách k chuy n h p d n theo ngôi th nh t, v n ngôn t ộ sinh đ ng, l • Miêu t i.ườ ng 2. Sông n ộ ứ ị ộ i đã xây d ng lên m t b c tranh thiên nhiên Giá tr n i dung: Đoàn Gi ơ ộ ơ c Cà Mau v i v đ p phóng khoáng, hùng vĩ, hoang s , r ng n i sông n ắ ớ ủ l n c a vùng đ t l m sông nhi u kênh r ch, tên g i nh ng đ a danh g n
1
ộ ề ư
ả ể ị ự ấ ả ộ ố
ổ vùng đ t c c Nam T qu c.
ệ ấ ự ậ
ệ ự
ể ả ẻ ẹ ủ ờ ể ự i k t ậ
ậ ạ ệ ệ ư ệ t kê, so
ạ ể ả ạ ị ể
ạ ứ ủ – T Duy Anh
ị ộ
ằ ắ ự ề nhìn l i anh nh n nh chúng ta r ng hãy t ươ ủ ự ứ ỉ ng và s th c t nh c a ọ ữ ạ ả i b n thân nh ng bài h c
ỉ ỏ ạ ỏ ấ
ủ ị ố ị ặ
ườ ệ ướ t tr ử ượ ự ỗ ắ ể ầ
i khác, ta c n có cách ng x đúng đ n đ nh n đ ề
ự ộ ượ
ự ữ ậ ố ộ ề i khác cũng là m t li u thu c ủ ế ứ c nh ng thi u sót c a ườ ủ ng c a ng nh n th c đ
ượ ệ n lên hoàn thi n nhân cách. bi
→ ự ệ ọ
ộ
ố ể ồ ườ ọ ả ấ ả ậ đã miêu t i đ c. Đ c bi r t tinh t
ệ ư ượ ế ễ ậ ặ ậ
ượ
t thác ị ộ ắ ọ ượ
ơ
ớ ả , hình nh con ng
ồ ướ ả ạ đó ca ng i s c m nh và v
ợ ứ ạ ỏ ớ ặ ộ ủ li n v i đ c tr ng đ c đáo c a vùng đó vô cùng gi n d , t nhiên, đ c ợ ậ đáo. Ch Năm Căn là hình nh tiêu bi u cho cu c s ng t p n p, trù phú, ố ở ộ đ c đáo ị Giá tr ngh thu t: ứ ấ ư ể • Ngôi k chuy n th nh t x ng "tôi" giúp cho l nhiên, chân th c. ọ ạ ụ ậ • V n d ng linh ho t m i giác quan đ c m nh n v đ p c a vùng sông ướ c Cà Mau. n ụ ậ • V n d ng đa d ng, linh ho t các bi n pháp ngh thu t nh li ằ sánh... nh m làm tăng giá tr bi u đ t, bi u c m. 3. B c tranh c a em gái tôi ẻ ẹ ủ Giá tr n i dung: V đ p c a cô em gái Ki u Ph ủ ườ ng ý nghĩa: ầ ộ • Lòng nh nhen, ích k , ghen t , đ k là m t thói x u c n lo i b trong ỗ ộ ố cu c s ng c a m i chúng ta. Đ c bi c m i thành công hay tài năng ứ ủ ậ c a ng c s trân ậ ạ ọ tr ng và ni m h nh phúc chân th t. ậ • Lòng nhân h u và s đ l ầ tinh th n quý giá giúp chúng ta t ự ế ươ ả t v b n thân và t ậ ệ ị Giá tr ngh thu t: ồ ể ứ ấ gi ng đi u h n nhiên, chân th c. • Ngôi k th nh t ự ầ ạ • L i k h n nhiên này đã góp ph n t o đ tin c y và tính chân th c cho ế ệ di n bi n t trong truy n tác gi ng ừ ườ ọ c hóa thân thành nhân v t qua t ng i đ c nh đ tâm lí nhân v t. Ng ả ữ ủ câu ch c a tác gi . – Võ Qu ngả 4. V ừ Giá tr n i dung: T hành trình v t thác gian nan, tác giã đã kh c h a ra ứ ướ ộ b c tranh thiên nhiên n i vùng sông n c r ng l n, hùng vĩ, bao la, bát ư ườ ổ ậ ả ủ ngát. Nh ng r i d i n i b t i ngòi bút c a tác gi ẻ ướ ệ ừ ắ c kh c nghi trong khung c nh sông n t t ả ạ ẹ i vô cùng khiêm đ p phóng khoáng, kh e m nh, dũng c m, thông minh, l
2
ủ ườ ổ ậ ở ậ ượ ng c a con ng i, n i b t ả đây là hình nh nhân v t d ươ ng H ng
ườ nh Th . ư ⇒ ấ ủ ẩ ọ ợ ườ Trân tr ng, ng i ca tính cách, ph m ch t c a con ng ộ i lao đ ng Vi ệ t
ậ
ệ ả ế ợ
ượ ấ ự ệ ậ ể t thác r t t k t h p v i các bi n pháp so sánh, nhân hóa, cách nhiên,
ng t
ộ ậ ệ ữ ả ả ưở ầ ủ c nh v t và hành đ ng c a
ơ ố i.ườ ổ ọ
ầ ỉ ơ
ộ ơ ế ố ấ
ộ ữ
ế ề tôn, yêu hòa bình n
ọ ề ủ ậ
ủ ự ấ
ư ề
ề ả ế ả ố ộ .
ố ệ
ậ
ệ ễ ả ộ i k chuy n là c u bé Phrăng ự m t cách chân th c, ấ ư nhiên và góp ph n di n t
ủ ạ ộ
ệ ẫ ố i đ c.
ậ ộ ệ ệ ậ ậ ộ
ử ỉ ờ ạ ạ ộ i nói, hành đ ng, tâm tr ng.
ỉ ấ ấ ươ
ủ ấ
ượ vĩ đ i v i t m lòng quan tâm, yêu th ng, c chân dung ắ ươ ng sâu s c
ị Nam nói chung. ị Giá tr ngh thu t: ệ ớ • Ngh thu t miêu t ổ ề thay đ i đi m nhìn trên con thuy n theo hành trình v ượ ộ sinh đ ng, trí t ng phong phú,…. ễ ế ợ • K t h p nhu n nhuy n gi a vi c miêu t con ng – Anphôngx Đôđê 5. Bu i h c cu i cùng ổ ổ ọ ị ộ Giá tr n i dung: Bu i h c cu i cùng này, không ch đ n thu n là bu i ổ ọ ố ở ả ọ m nh đ t Andát mà đúng h n nó là m t bu i h c h c ti ng Pháp cu i ồ ả ầ ệ ộ ả đ y ý nghĩa và c m đ ng v lòng yêu và b o v ngôn ng dân t c, đ ng ầ ướ ướ ự ấ ờ t tha mà th y Hamen c n th i là t m lòng t c thi ự ứ ỉ ụ ố mu n truy n th cho h c trò c a mình. S th c t nh c a nhân v t Phrăng ữ ề ắ ể ủ ứ chính là minh ch ng cho s th u hi u sâu s c v ý nghĩa c a ngôn ng ướ ẹ ẻ ủ ộ ươ ườ c m đ c a ng ng lai n i dân Pháp, cũng nh ni m tin vào m t t ả ấ ạ i th ng nh t mà tác gi Pháp l i đ n đ c gi mu n truy n t ậ ị Giá tr ngh thu t: ườ ể ể ứ ử ụ • S d ng ngôi k th nh t x ng "tôi", ng ầ ệ ự giúp cho câu chuy n t ậ ả sinh đ ng tâm tr ng, c m xúc c a nhân v t. ườ ọ ấ • Tình hu ng truy n h p d n, thu hút ng ự • Ngh thu t xây d ng nhân v t đ c đáo, nhân v t hi n lên sinh đ ng qua ụ ngo i hình, trang ph c, c ch , l 6. Đêm nay Bác không ngủ – Minh Huệ ơ ị ộ Giá tr n i dung: Qua bài th ta không ch th y t m lòng yêu th ố ớ ộ ọ kính tr ng c a anh đ i viên đ i v i Bác. Mà còn th y đ ạ ớ ấ ụ ờ ủ ị sáng ng i c a v lãnh t ộ ộ nhân dân, b đ i. ậ ệ Giá tr ngh thu t:
3
ớ ố ự ự ế ợ ợ ầ ữ ể ơ s , k t h p hài hòa i t
ả ể , k và bi u c m.
ế ợ ề ừ ớ ừ ạ so sánh, k t h p v i nhi u t láy, t ừ
ị ế ả ộ • Th th năm ch , cách gieo v n phù h p v i l ể ả ữ gi a miêu t ệ ử ụ • S d ng linh ho t bi n pháp tu t ượ ng hình. t ử ụ • S d ng nhi u chi ti
ả ự ả t gi n d , chân th c và c m đ ng. ố ữ
ề ượ 7. Văn b n L m – T H u ệ ị ậ *. Giá tr ngh thu t
ể ơ ố ề ừ ữ
Th th b n ch , nhi u t ầ ạ ị ợ ậ ượ ệ ệ láy có giá tr g i hình và giàu âm đi u đã ự ng nhân
góp ph n t o nên thành công trong ngh thu t xây d ng hình t v t.ậ
ị ộ * Giá tr n i dung ằ ả ớ ể ệ ả
ế ợ B ng cách k t h p miêu t ọ ơ ắ ả ạ
ệ ượ ả ể ồ ủ ượ
ươ ườ v i k chuy n và bi u hi n c m xúc, ươ i, bài th đã kh c h a hình nh chú bé liên l c L m h n nhiên, vui t ớ hăng hái, dũng c m. L m đã hi sinh nh ng hình nh c a em còn mãi v i ọ quê h ư c và trong lòng m i ng ả ấ ướ ng, đ t n i.
ả ễ
ườ ả ạ ủ ả 8. Văn b n Cô Tô – Nguy n Tuân ị ộ * Giá tr n i dung C nh thiên nhiên và sinh ho t c a con ng
ế ể i trên vùng đ o Cô Tô ế t và yêu m n
ệ ộ ươ ẹ i đ p. Bài văn cho ta hi u bi ầ ả ố
ậ hi n lên th t trong sáng và t ấ ủ m t vùng đ t c a T qu c – qu n đ o Cô Tô ệ ị ổ ậ * Giá tr ngh thu t
ệ ộ
ả ả , chính xác, giàu hình nh và c m xúc
ả ẩ ụ ậ ữ Ngôn ng điêu luy n, đ c đáo ế tinh t Miêu t ệ ử ụ S d ng ngh thu t so sánh, nhân hóa, n d ,…
ầ ế ệ t
ậ ự
ụ ể ệ
ụ ệ
ể ể ẩ ụ Ẩ ụ ụ ệ Ph n II: Ti ng Vi ệ Nh n di n và th c hành: ấ ạ 1. So sánh (Khái ni m, c u t o, các ki u so sánh, tác d ng) 2. Nhân hóa (Khái ni m, các ki u nhân hóa, tác d ng) 3. n d (Khái ni m, các ki u n d , tác d ng)
4
ể ụ ụ
ụ ệ ẩ ụ
ể ụ ụ ấ ạ ệ t n d và hoán d ệ
ế ự ậ ự ệ
ồ ợ ả ự ễ ứ ợ ớ ự ậ ự ệ ạ
ồ ầ ủ ủ ự ố ể ấ ạ
ế c so sánh)
ể ớ ự ậ ự ệ ở
ệ ng di n so sánh
ọ ắ t là so sánh)
ự ế ấ ạ , mô hình c u t o nói trên có th bi n đ i ít nhi u: Các t ừ
ỉ ệ ổ ề ể ượ ượ ớ c b t. c l ể ế ng di n so sánh và ch ý so sánh có th đ
ừ ệ ợ
ụ ượ ụ ể ệ ư ưở ụ ừ ụ ể ộ ả ự ậ ự s v t, s ng, tình t
c c th , sinh đ ng; v a có tác d ng bi u hi n t ắ
ể
ệ ặ ả ữ ọ ng
ậ con ng
ằ ế ớ ị ượ ớ ụ ữ ừ ồ ậ con v t, cây c i, đ v t,... b ng nh ng t ậ ặ ả i loài v t, cây ữ c nh ng suy
i.
ừ ố i đ g i v t.
ườ ọ ỉ ườ ể ấ ủ ặ ng g p là : ườ ể ọ ậ ạ ộ v n ch ho t đ ng, tính ch t c a ng ạ ỉ i đ ch ho t
v n có g i ng ừ ố ấ ủ ậ
ư ố ớ ớ ậ ườ ư i.
ể ẩ ụ Ẩ ụ ụ ệ 4. Hoán d (Khái ni m, các ki u hoán d , tác d ng) 5. Phân bi 1. So sánh (Khái ni m, c u t o, các ki u so sánh, tác d ng) So sánh là s đ i chi u s v t, s vi c v i s v t, s vi c khác có nét ươ t ng đ ng đ làm tăng s c g i hình, g i c m cho s di n đ t. ộ Mô hình c u t o đ y đ c a m t phép so sánh g m: ự ậ ự ệ ượ ế • V A (n u lên s v t, s vi c đ ự ậ ự ệ ế • V B (nêu tên s v t, s vi c dùng đ so sánh v i s v t, s vi c nói ế v A). ừ ữ ỉ ươ • T ng ch ph ừ ữ ỉ • T ng ch ý so sánh ( g i t Trong th c t ữ ỉ ươ ng ch ph ể Có hai ki u so sánh: • So sánh ngang b ng.ằ • So sánh không ngang b ng.ằ Tác d ng: So sánh v a có tác d ng g i hình, giúp vi c miêu t ệ vi c đ ả c m sâu s c. 2. Nhân hóa (Khái ni m, các ki u nhân hóa, tác d ng) ố Nhân hóa là g i ho c t ượ ố ể ọ ườ i; làm cho th gi v n đ c dùng đ g i ho c t ể ườ ầ ở ồ ậ ố c i, đ v t,... tr i, bi u th đ nên g n gũi v i con ng ườ ủ ả nghĩ, tình c m c a con ng ể Có ba ki u nhân hóa th ữ • Dùng nh ng t ữ • Dùng nh ng t ộ đ ng, tính ch t c a v t. ệ • Trò chuy n, x ng hô v i v t nh đ i v i ng 3. n d (Khái ni m, các ki u n d , tác d ng)
5
ụ ự ậ
ớ ươ ằ ứ ự ậ ồ ệ ượ ằ ệ ng này b ng tên s v t, hi n ợ ả ợ ng đ ng v i nó nh m tăng s c g i hình, g i c m
ạ
ể ẩ ụ ườ ặ ng g p là:
ể ụ ụ
ọ ệ ủ ệ ượ
ằ ằ ng, khái ni m b ng tên c a m t s ớ ộ ự ứ ệ ầ ng, khái ni m khác có quan h g n gũi v i nó nh m tăng s c
ố
ể ọ ậ ị ứ ự
ng.
ừ ượ ụ
ọ ự ậ ệ ượ ự ể ả ổ ọ ằ ng b ng
ộ
ậ
ưở ng. ụ ứ ợ ợ ả ờ i
ạ ả
ưở
ng khác nhau: ưở ự ậ ự ng t
ồ ể ườ ư
ể ọ ể ng đ ng, dù hai s v t đó không liên ố i ta ể ự ậ ợ ng h p này s v t chuy n ạ ườ ng khác ph m trù hoàn
ề ề ớ ế ọ Ẩ n d là cách g i tên s v t, hi n t ượ t ng khác có nét t ự ễ cho s di n đ t. ố Có b n ki u n d th Ẩ ụ ứ • n d hình th c ứ Ẩ ụ • n d cách th c ấ Ẩ ụ ẩ • n d ph m ch t ổ ả ể Ẩ ụ • n d chuy n đ i c m giác ụ ệ 4. Hoán d (Khái ni m, các ki u hoán d , tác d ng) ự ậ ụ Hoán d là g i tên s v t, hi n t ệ ệ ượ ậ v t, hi n t ự ễ ợ ả ạ ợ g i hình, g i c m cho s di n đ t. ặ ụ ườ ể ng g p là: Có b n ki u hoán d th ấ ậ ộ ộ ể ể ọ • L y m t b ph n đ g i toàn th . ấ ứ ự ậ • L y v t ch a đ ng đ g i v t b ch a đ ng. ấ ệ ủ ự ậ ể ọ ự ậ ấ • L y d u hi u c a s v t đ g i s v t. ụ ể ể ọ ấ • L y cái c th đ g i cái tr u t ệ ẩ ụ t n d và hoán d 5. Phân bi ố a. Gi ng nhau ấ B n ch t cùng là s chuy n đ i tên g i: g i s v t hi n t ọ m t tên g i khác. ự Cùng d a trên quy lu t liên t ụ ủ ẩ ụ Tác d ng c a n d và hoán d : Làm tăng s c g i hình g i c m cho l ể văn, bi u đ t c m xúc. b. Khác nhau ơ ở C s liên t Ẩ ụ ự ươ • n d d a vào s liên t ữ ế quan đ n nhau nh ng gi a A và B có đi m gì đó gi ng nhau, nên ng ọ ườ dùng A đ thay cho tên g i B. Do đó, trong tr ọ ổ ự ậ ượ ổ c chuy n đ i tên g i th đ i tên g i và s v t đ toàn. Ví d : ụ Thuy n v có nh b n chăng?
6
ự ế ườ i,
ặ ự ư
ạ ườ ố ườ i con trai (ng
ẻ i con gái (k đang đ ng đó, ế không liên quan đ n con ng ẩ ụ ấ ượ ả c hình nh n d . ộ ượ i di đ ng) c, đi l ố ị i c đ nh)
ự ưở ố ượ ươ ữ ẫ ng t
ụ ự ả ệ ữ ố
ệ ầ ố
ư ổ ế ầ t nói gì hôm nay.
ườ ệ
i dân vùng Vi ế ế ế ậ ồ ườ ắ t B c th ở ố ng đ n đ ng bào sinh s ng ặ ng m c hàng ệ ắ t B c Vi
ầ
ư ậ thuy nề và b nế trên th c t Nh v y, nh ng d a vào đ c tính gi ng nhau ta th y đ thuy nề ng i đang xuôi ng b nế ng ở ạ ứ ườ l ậ ng c n (g n gũi) gi a các đ i t ng, • Hoán d d a vào s liên t ế ớ ứ t c là hình nh A và B có liên quan đ n nhau. M i quan h gi a tên m i ề (A) và tên cũ (B) là m i quan h g n k . Ví d : ụ Áo chàm đ a bu i phân li/ C m tay nhau bi ủ Áo chàm là chi c áo c a ng ưở ngày, vì v y khi n ta liên t ậ Ph n III: T p làm văn ế ứ ơ ả ữ I/ Nh ng ki n th c c b n.
ữ ạ 1/ Nh ng d ng văn miêu t ặ ng g p:
ả ồ ậ ậ ượ ng..., con gà
ố ả ườ th ố cây bàng, cây tre, cây ph ể T đ v t, loài v t, cây c i: tr ng, con mèo, ngôi nhà, quy n sách....
ả ườ
ườ
ấ ị ậ ườ ậ i trong tr ng thái ho t đ ng nh t đ nh: em bé đang t p đi t p
ụ ạ
ấ ị ạ ả ẹ ị ố m khi em b m, em gái khi
ưở T ng i: ụ ả i: em bé, c già... + T chân dung con ng ạ ộ ạ ả + T ng ặ nói, cô giáo đang c m c i so n bài.... ộ ả T ng ượ ng.... đ
ộ ồ
ộ ễ ệ ộ ộ ợ ế t,
ộ ộ
ườ i trong m t tâm tr ng nh t đ nh: t ầ c ph n th ả ả T c nh: ả ả +T c nh thiên nhiên: cánh đ ng lúa, m t đêm trăng, m t dòng sông.... ể ạ ả ả + T c nh sinh ho t: m t đêm bi u di n văn ngh , m t phiên ch t ổ m t bu i lao đ ng... ả Miêu t
ạ sáng t o ự ả : trong văn miêu t
2/ Trình t ờ + Th i gian. + Không gian. + Trình tự khác: theo đặc điểm tính chất của đối tượng miêu tả... 3/ Ngôn ngữ trong văn miêu tả:
7
ộ ớ ả ử ụ ể ả ừ ,
ậ , ngh thu t so sánh, nhân hóa...
ưở ơ ợ ượ ưở ả ng, kh năng kh i g i trí t ng t ng.
ứ + phong phú, giàu hình nh và có s c bi u c m l n., s d ng các đ ng t ệ ừ tính t + Chính xác. ứ + Có s c liên t + Cách sắp xếp ngôn ngữ trong văn miêu tả phải sáng tạo, linh hoạt... 4/ Yếu tố trữ tình trong văn miêu tả: Bên cạnh cái hiện thực của đối tượng miêu tả là thái độ, tấm lòng, sự rung động của người viết về đối tượng ấy.
.ả
ưở ượ ng.
ậ 5/ Các kĩ năng khi làm văn miêu t + Kĩ năng quan sát, ghi chép. + Kĩ năng t ng t + Kĩ năng so sánh. +Kĩ năng nh n xét.
ể ữ ả .
ố
ế ụ ể ả ố ể ả ừ t
ủ ố ượ ậ ạ
bao quát đ n c th (T loài v t, cây c i có th ng theo các giai đo n). ủ ụ ả ậ miêu t ưở ả ng thành c a đ i t ế ư ố ph i chú ý đ n công d ng, ý nghĩa c a chúng cũng nh m i
ớ ườ i.
ọ
ệ ả ữ ầ ờ ự ể : th i gian, không gian, s ả bao quát toàn c nh, c n tìm nh ng chi ti ố ế t
ự ờ ả ự theo trình t th i gian và trình t ạ ộ ho t đ ng
ng
ả ể ọ ả ả ợ ng miêu t đ ch n hình nh t cho phù h p (cô
ụ ể ủ ừ ề ả ả ườ ắ chân dung, t ng ớ i g n v i
ị ạ ộ ạ ắ ộ ừ 6/ Nh ng chú ý cho t ng ki u bài văn miêu t ả ồ ậ a/ T đ v t, loài v t, cây c i. ự ọ Ch n trình t theo quá trình tr Khi miêu t ệ ữ quan h gi a chúng v i con ng - Kết hợp tả thực với các hình ảnh liên tưởng. b/ Tả cảnh. ả ả T c nh thiên nhiên: có th ch n trình t ả ượ ng c nh... Ngoài vi c t l ể ả hình nh tiêu bi u . ạ ả ả T c nh sinh ho t: nên t ố ượ ủ c a các đ i t ả ườ i: c/ T ng ố ượ ị Xác đ nh rõ đ i t ộ ộ giáo, công nhân, b đ i, nông dân...) ầ Xác đ nh yêu c u c th c a t ng đ (t ớ ho t đ ng, g n v i tâm tr ng thái đ ...)
8
ữ ượ ượ Chú ý ngôn ng t ng hình, t ng thanh, NT so sánh...
ộ ố ề M t s đ văn ả ả ề ộ ẹ Đ 1. Hãy t ờ c nh quê em vào m t ngày đ p tr i
ị ả ả ệ ẹ ở (C nh gì? sông
ể quê mà em đ nh t ố ả ở i thi u c nh đ p ị c, bi n, h , núi non, v nh hay ph xá...).
ể ắ ủ ổ ậ ủ ả ướ c,
ị ư ế ế
ờ ươ ầ ặ ắ
ặ ờ ắ ồ
ầ ậ
ươ ộ ặ ấ ử ọ ươ t s ẫ ng tan, gi
ấ ỏ
ướ ư ế ẫ ơ ơ ắ c bi c h n, lá th m màu h n, mây tr ng
ể ạ ề ọ i chút ánh sáng trên ng n cây nh ư
ữ ế
ậ
ẹ ế ả c c nh đ p đã t .
DÀN Ý ớ a. M bài: Gi ồ ướ n b. Thân bài: ả *. T bao quát: ặ ể Nêu đ c đi m n i b t c a c nh (có th là màu s c c a núi, mây, n ườ ấ ng....). đ t, đ ả ế t: *. T chi ti ồ ả C nh bao g m đ a hình gì? Trông xa nh th nào? Đ n g n ra sao? (Sáng ớ ng, mây tr ng bao quanh núi, không gian tĩnh l ng). s m m s ờ ắ N ng lên: M t tr i làm h ng b u tr i, rót n ng chan hoà m t đ t. Chim ắ ơ hót líu lo. Màu mây, màu núi s m h n: núi xanh th m, mây ng n ng ồ ọ ờ h ng, vòm tr i cao, xanh, r ng mênh mông. S ng đ ng ạ i trên c , sáng l p lánh. l ắ Tr a: Bóng cây tròn n ng, n ề ồ b ng b nh trôi. ờ ặ Chi u tà: Ông m t tr i gác núi đ l ổ ồ nh ng cây n n kh ng l . ế ớ Hoàng hôn đ n v i vài ánh đom đóm l p loè. ủ ả c. K t lu n: C m xúc c a em tr ư ướ ả ạ ậ ả ả Ề
ớ ắ ư
ơ Đ 2: T c nh c n m a rào mùa h I. M bàiở ẫ ổ ng: C n m a rào ớ ả ắ ầ ấ ồ ớ
ố ượ ệ i thi u đ i t ậ ọ ẹ ữ ổ
ơ ự ỡ ư ơ ợ ữ ư ấ ữ ấ ắ ơ ơ D n d t, gi Tu i th tôi th t tr n v n v i b y s c c u v ng l p lánh, v i ánh ắ n ng vàng r c r , nh ng bu i bình minh và hoàng hôn bên lũy tre làng, và ả ữ c nh ng c n m a rào b t ch t n a. Tôi yêu l m nh ng c n m a y.
ư II. Thân bài ướ ơ 1. Tr c c n m a rào
9
ồ ổ
ữ ượ ự ỉ ườ . Ngoài đ ộ Tr i mùa h nóng n c nh m t lò nung kh ng l ỗ ng, ai ứ c nh ng ch râm, có m t th gì
ị ờ ề ớ
ị ỗ ặ ờ ấ t
ị ớ Ông m t tr i đang kiêu hãnh v i ánh sáng chói chang b ng b che ữ ớ đâu kéo t
ỉ ạ i. ị ố ầ i. i s m l
ồ ố ữ ầ ơ
ở ữ ủ ấ ả
ự ế ấ R i nh ng c n giông kéo đ n, r t nhanh. ơ Nh ng lu ng gió mát l nh mang theo h i th , mùi c a đ t, cát ph ng.
ộ
ượ ỗ ọ ạ ườ ườ i đi đ ộ ạ ng v i ch y đi tìm m t ch trú. ơ ộ c xu d n vào trong nhà.
ố ạ
ữ ẹ ế ấ ố ư ộ ạ ấ n y đi đ u trùm kín mít, ch mong có đ làm d u b t đi cái nóng này. ừ ở b i nh ng đám mây xám x t ùn ùn t ộ ờ Trong phút ch c, b u tr i ch là m t màu xám x t, t ế ồ ặ ữ tr c ti p vào m t nh ng ng ườ ườ ữ Nh ng ng i đi đ ồ ạ ầ Qu n áo, đ đ c đang ph i v i vã đ ư ầ ơ H t m a đ u tiên r i xu ng. ơ 2. Trong c n m a rào ậ a) Thiên nhiên, c nh v t ả ạ Nh ng h t m a thi nhau nh y xu ng, nh tâng, ti p đ t nh
ư ả ư ị ứ ả ậ ơ ộ
ữ ạ
ầ ộ ử ạ ố ằ ị ặ ấ ộ ế i m t ti ng “xèo”.
ư ạ ộ
ế ể ế
ắ ờ ầ ầ ặ ộ ộ
ặ ấ ấ ệ ạ ậ
t, héo mòn nay đã đ ậ ừ ả ượ ớ ấ ượ ấ ấ ự ố ồ c ng p tràn trong c h i sinh
ư ữ nh ng đ a bé tinh ngh ch đang ch i nh y dù th t vui nh n và đáng yêu quá. ư Nh ng h t m a đ u tiên nhanh chóng b m t đ t khô c n, “đói ỉ khát” nu t ch ng không m t tung tích, ch còn l ữ Nh ng h t m a đan xen nhau, giăng mình thành m t màn áo giáp ư ạ ấ ứ b c r t c ng r n mà không ai dám băng mình đ n đ vây phá. Ti ng m a ào ào ngoài tr i, lách tách trên lá, l p b p trên m t ao và m m trên mái phiên. M t đ t y b y lâu c n ki ề ni m vui, đón l y s s ng, đang c m nh n t ng th đ t đ ộ ầ ữ m t l n n a. ữ
ữ ư ế ế ạ ướ ớ Nh ng cành cây, lá cây không ng t reo vui, hát ca trong gió. N c ở ạ ớ ụ i v i
ươ m a làm trôi đi l p áo b c ph ch vì b i, cho nh ng chi c lá tr l màu xanh t
ữ ế ế ớ ớ i mát. ộ
ữ ả ồ Ngoài ru ng, bên ao, ti ng nh ng chú ch nhái kêu không ng t. Ngay c nh ng chú gà, chú chó đang trú trong chu ng cũng kêu lên
ư nh đang reo vui.
10
iườ ứ ợ ị ề ậ ồ
ạ ư ướ i đ a n
ẹ ắ ấ ị ướ ể ế c vào mi ng đ n m th mùi v n ữ ử ấ ế ẻ ầ ạ ớ b) Con ng ứ ữ Nh ng đ a s b ba m m ng, ng i sát ra b c th m, l y tay h ng ư ệ c m a. c m a. Chúng l chúng tôi không ng i ng n ra chi n đ u v i nh ng gi ư Lũ tr ọ t
ộ ư ẻ ớ ọ ỉ
Con đ ườ ư ư ế ế ả ườ ng r ng l n, ch còn lũ chúng tr và m a. Chúng g i nhau, ế i đùa, nh y múa trong m a. Ti ng m a át h t ti ng chúng
ở ầ ắ ứ ư ườ ắ lán trú m a, ng i l c đ u, lo l ng; có
ướ n c.ướ n chúng c ư nh ng nghe có v r t vui. ng
ẻ ấ ườ ớ i l n đ ng ườ i. ư
ữ ư ướ ạ ướ c c. Nh ng h t n
ệ i t m bi
ố
ắ ộ ầ ữ i m t l n n a. ầ ỏ ư ừ ớ
ọ ỏ ữ ế ẹ ầ ồ ố ư trên theo m a trôi xu ng. ườ i theo m ra v n ki m ăn, gi m lên nh ng ng n c xanh Đàn gà l
ướ
ở ạ ặ ấ ị ữ i. M t ai n y không còn khó ch u n a,
ạ ướ ẫ t đ m. ạ ươ ườ i c i đông đúc tr l i.
ả
ữ ư ặ ơ ợ ớ ng m t m i cho con
ỉ ệ ể ạ ườ ữ ữ ả ạ ươ i g ẹ i nh ng k ni m đ p trong tôi n a. ng
ữ Nh ng ng ỉ ườ ạ i m m c i l ơ 3. Sau c n m a rào ư ơ ế Cũng nh khi đ n, c n m a đi không báo tr ờ ạ ấ ế t. bi n m t không l ạ ặ ấ ượ ố c s ng l Cây c i, m t đ t đ ộ Kh p các ao h và sông m t màu đ ng u nh v a m i khóc do ấ ỏ ở đ t đ m t, còn ườ Đ ng l ẹ ị ề đ u d u nh và t ế III. K t bài ả ả Nêu c m nghĩ, tình c m b n thân ợ ế Nh ng c n m a ch t đ n ch t đi đem l ậ i và c nh v t. Nó cũng đ l ả ườ ề ấ i thân mà em yêu quý nh t Đ 3. T ng
ề ẹ
ả ề ẹ
DÀN Ý T MẢ Ẹ ở a. M bài: ệ ớ i thi u v m Gi Tình c m chung v m b. Thân bài: ệ ớ i thi u bao quát * Gi ả ề Miêu t ạ v ngo i hình
11
ẹ ượ
ắ ẹ ẹ ư ư ườ ấ ụ ữ
ể ề
ọ ả ề ị ọ ườ i
ắ
ữ ẹ
ề ẹ ả
H·y t¶ l¹i h×nh ¶nh mÑ ©n cÇn ch¨m sãc em trong ặ • Mái tóc m đen m t và dài ngang vai ôm l y khuôn m t ướ • N c da m không tr ng nh bao ng i ph n khác vì ngày x a m đã ấ ả ế v t v ki m ra ti n đ lo cho gia đình ệ ộ ở * Miêu t v tính tình, thái đ , s thích, công vi c ư ử ớ ẹ ạ • M d y ch em tôi h c bài, cách nói năng, c x v i m i ng ở ẹ ẹ ạ ị i nh nhàng nh c nh • Khi ch em tôi làm sai là m l ể ỉ ệ * Đan xen k k ni m gi a mình và m ự ế ể ả * Bi u c m tr c ti p ế c. K t bài: ả C m nghĩ, tình c m v m ờ ứ ẹ L i h a h n ề Đ 4: “
nh÷ng ngµy em bÞ èm”. Dµn ý tham kh¶o: - MB: Nªu lÝ do em bÞ èm hoÆc nªu c¶m nhËn cña em vÒ
h×nh ¶nh ngưêi mÑ th©n yªu cña m×nh.
- TB: H×nh ¶nh vÒ mÑ sau nh÷ng ngµy em bÞ èm hoÆc n»m
viÖn.
- H×nh ¶nh vÒ ®«i m¾t mÑ hiÒn tõ, nh©n hËu, giµu lßng yªu
thư¬ng vµ nh÷ng c¶m nhËn cña em vÒ ®«i m¾t Êy.
- H×nh ¶nh vÒ ®«i bµn tay mÑ n©ng ®ì ch¨m sãc em trong nh÷ng ngµy em bÞ èm vµ nh÷ng c¶m nhËn cña em vÒ ®«i bµn tay Êy.
- Nh÷ng h×nh ¶nh kh¸c vÒ ngưêi mÑ th©n yªu mµ em nhËn
thÊy ®ưîc trong nh÷ng ngµy em bÞ èm. + NÐt mÆt + Cö chØ + Hµnh ®éng.
- KB: Kh¼ng ®Þnh t×nh yªu thư¬ng cña mÑ ®èi víi em. Và t×nh
c¶m cña em dµnh cho mÑ.
