THCS Phước Hưng Đề cương HK1 Ngữ Văn 6
1
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KÌ I
MÔN NGỮ VĂN 6– NĂM HỌC 2021-2022
I. Đọc – hiểu (trắc nghiệm): 5,0 điểm
1. Văn bản:
1.1. Nội dung:
- Truyện đồng thoại: Bài học đường đời đầu tiên; Giọt sương đêm.
- Hồi ký: Lao xao ngày hè; Thương nhớ bầy ong.
1.2. Yêu cầu:
- Nắm định nghĩa và đặc điểm của thể loại truyện đồng thoại, hồi kí.
- Hiểu được đặc điểm của truyện đồng thoại, hồi kí (cốt truyện; nhân vật; người kể
chuyện; hình thức ghi chép, cách kể sự việc; chủ đề) ở 4 văn bản đã học.
- Nhận biết và hiểu được ý nghĩa của các chi tiết quan trọng trong văn bản.
2. Tiếng việt:
2.1. Nội dung:
- Lựa chọn từ ngữ phù hợp với việc thể hiện nghĩa của văn bản.
- Biện pháp tu từ: Ẩn dụ, hoán dụ.
2.2. Yêu cầu:
- Biết lựa chọn từ ngữ phù hợp với văn cảnh cụ thể.
- Nhận biết và hiểu được tác dụng của các biện pháp tu từ trong văn cảnh.
II. Làm văn tự sự: 5,0 điểm
Viết bài văn kể lại một trải nghiệm của bản thân.
THCS Phước Hưng Đề cương HK1 Ngữ Văn 6
2
PHẦN MỘT: ĐỌC – HIỂU (Trắc nghiệm)
I. PHẦN VĂN BN
1/ Đặc điểm thể loại
Thể loại
Khái niệm
Đặc điểm
Truyện
đồng thoại
- Truyện đồng thoại là thể
loại văn học dành cho
thiếu nhi.
-Nhân vật trong truyện đồng thoại là loài vật hoặc
đồ vật được nhân hóa.
-Vì thế, chúng vừa phản ánh đặc điểm sinh hoạt
của loài vật vừa thể hiện đặc điểm của con người.
Hồi kí
Kí: là thể loại văn học coi
trọng sự thật và những trải
nghiệm, chứng kiến của
chính người viết. Trong kí
có những tác phẩm thiên
về kể sự việc như hồi kí,
du kí... Có những tác phẩm
thiên về biểu cảm như tùy
bút, tản văn.
-Hồi kí: Chủ yếu kể lại những sự việc mà người
viết đã từng tham dự hoặc chứng kiến trong quá
khứ.
-Người kể chuyện ngôi kể thứ nhất.
-Người kể chuyện trong hồi kí mang hình bóng
của tác giả nhưng không hoàn toàn đồng nhất với
tác giả.
-Hình thức ghi chép: ghi chép theo cách thông
thường, chuẩn bị tư liệu về những điều có thật, đã
xảy ra để viết. Tư liệu được “ ghi chép” để viết hồi
kí phải đảm bảo độ xác thực, tin cậy.
-Cách kể sự việc: là cách lựa chọn góc nhìn, cách
dẫn dắt sự việc để hồi kí hiện lên sinh động, hấp
dẫn.
2/ Hệ thống hóa các truyện đồng thoại
Thể loại
TT
Văn bản
Tác giả
Ngôi kể
(Về
người
kể
chuyện)
Chủ đề
văn bản
Truyện
đồng
thoại
01
Bài học
đường đời
đầu tiên
(Trích “Dế
Tô Hoài
Thứ
nhất
- Tính kiêu
căng của
tuổi trẻ có
thể làm hại
THCS Phước Hưng Đề cương HK1 Ngữ Văn 6
3
Mèn phiêu
lưu kí”)
người
khác, khiến
ta phải ân
hận suốt
đời.
- Cần biết
nhận lỗi và
sửa lỗi.
- Nên sống
đoàn kết,
thân ái với
mọi người.
Giọt
sương
đêm
(Trích
“Xóm
bờ
giậu”)
02
Trần
Đức
Tiến
Thứ ba
-Hãy biết
trân trọng
những giá
trị của
cuộc sống
mà mình
đang có:
quê hương,
gia đình,
người thân,
bạn bè...
-Không
được lãng
quên quê
hương; biết
yêu quý,
THCS Phước Hưng Đề cương HK1 Ngữ Văn 6
4
có trách
nhiệm với
quê hương.
* Tóm tắt văn bản “Bài học đường đời đầu tiên”:
Đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên kể về một chú Dế Mèn - một chú dế thanh niên
cường tráng, oai phong. Dế Mèn cậy mình to khỏe luôn cà khịa với tất cả người hàng xóm. Dế
Mèn có một hàng xóm là Dế Choắt nhưng vì anh ta quá ốm yếu nên chàng ta tỏ ra rất khinh
miệt. Một hôm Dế Mèn đã trêu chọc chị Cốc rồi lủi vào hang sâu. Chị Cốc tưởng nhầm Dế
Choắt đã trêu chọc chị nên đã mổ anh ta trọng thương. Trước lúc chết, Choắt khuyên Dế Mèn
nên chừa thói hung hăng và làm gì cũng phải biết suy nghĩ. Cái chết của Dế Choắt làm Dế
Mèn vô cùng hối hận, ăn năn về thói hung hăng bậy bạ của mình. Và đó là bài học đường đời
đầu tiên của Dế Mèn.
*Tóm tắt văn bản “Giọt sương đêm”:
Ông khách Bọ Dừa tình cờ đi qua xóm Bờ Giậu. Khi gặp Thằn Lằn liền hỏi xem có xóm trọ
nào để nghỉ lại một đêm. Thằn Lằn đã đề nghị ông ngủ trong chiếc bình - căn nhà của Thằn Lằn.
Nhưng ông đã từ chối vì bị ám ảnh bởi những không gian tối, chật hẹp. Bọ Dừa nói sẽ ngủ tạm
THCS Phước Hưng Đề cương HK1 Ngữ Văn 6
5
dưới vòm trúc. Thằn Lằn cáo từ, rồi chạy đến báo tin cho ông giáo Cóc nghe. Ông giáo lo lắng
vì đêm nay trời nhiều mây lá cây xào xạc, côn trùng rỉ rả mãi một điệu buồn nên khó mà Bọ Dừa
ngủ ngon cho được. Nửa đêm Bọ Dừa tỉnh dậy vì một giọt sương đêm. Sáng hôm sau, Bọ Dừa
từ biệt xóm Bờ Giậu để trở về quê hương.
3/ Hệ thống hóa các văn bản hồi kí
Thể
loại
TT
Văn bản
Tác giả
Đặc điểm hồi kí được thể hiện
qua văn bản
Chủ đề
Về người kể
chuyện
Về hình thức ghi
chép, cách kể sự
việc:
Hồi ký
01
Lao xao
ngày hè
(Trích “Tuổi
thơ im lặng”)
Duy
Khán
Kể theo ngôi
thứ nhất,
nhân vật xưng
“tôi” là tác
giả Duy Khán
ở thời điểm
viết hồi kí
“Tuổi thơ im
lặng”.
- Bức tranh ngày
hè được tái hiện,
cảm nhận bằng
nhiều giác quan;
kết hợp kể, tả
với biểu cảm
tạo nên cái
không khí “lao
xao ngày hè”:
sôi nổi, náo
nhiệt, tưng bừng
và tràn đầy sức
sống.
- Thể hiện
tình yêu thiên
nhiên tha
thiết; tình
cảm gắn bó,
say mê, trân
trọng những
kỉ niệm tuổi
thơ của nhà
văn.
02
Thương nhớ
bầy ong trích
từ “ Hồi kí
Song đôi” của
Huy Cận và
Xuân Diệu
Huy
Cận
Kể theo ngôi
thứ nhất,
nhân vật xưng
“tôi” là tác
giả Huy Cận
của “ngày thơ
bé”, thời
điểm sự việc
được kể trong
- VB vừa kể
việc vừa kể lại
cảm xúc, suy tư
của «tôi» với sự
việc: hồi ức của
nhân vật «tôi»
về những đõ
ong của gia đình
mình khi còn
- Những vật
vô tri vô giác
đều có một
linh hồn, nó
gắn bó,
vương vấn
với hồn ta và
khiến ta yêu
mến.