182
Chѭѫng 11
TRANG BӎĈIӊN CÁC THIӂT Bӎ VҰN TҦI LIÊN TӨC
11-1. Khái nim chung
Các thiӃt bӏ vұn tҧi liên tөc dùng ÿӇ vұn chuyӇn các vұt liӋu thӇ hҥt, thӇ cөc
kích thѭӟc nhӓ, các chi tiӃtӣ dҥng thành phҭm và bán thành phҭm, hoһc vұn
chuyӇn hành khách theo mӝt cung ÿѭӡng nhҩtÿӏnh không có trҥm dӯng giӳa
ÿѭӡng ÿӇ trҧ hàng và nhұn hàng. ThiӃt bӏ vұn tҧi liên tөc bao gӗm: băng
chuyӅn, băng tҧi các loҥi, băng gàu, ÿѭӡng cáp treo và thang chuyӅn. Nhӳng
thiӃt bӏ vұn tҧi liên tөc kӇ trên có năng suҩt rҩt cao so vӟi các phѭѫng tiӋn
vұn tҧi khác, ÿһc biӋt là ӣ nhӳng vùng núi non có ÿӏa hình phӭc tҥp.
Nhìn chung, vӅ nguyên lý hoҥtÿӝng cӫa các thiӃt bӏ vұn tҧi liên tөc tѭѫng
tӵ nhau, chúng chӍ khác nhau ӣ các ÿiӇm sau: công năng, kӃt cҩu cѫ khí, cѫcҩu chӣ hàng hoá, cѫ cҩu tҥo lӵc kéo v.v…
1. Băng ti: Thѭӡng dùng ÿӇ vұn chuyӇn vұt liӋu thӇ bӝt mӏn, thӇ hҥt hoһc
kích thѭӟc nhӓ theo phѭѫng nҵm ngang hoһc theo phѭѫng mһt phҷng
nghiêng vӟi góc nghiêng nhӓ hѫn 300, vӟi các cѫ cҩu kéo (băng chӣ vұt liӋu)
ÿa dҥng nhѭ băng vҧi, băng cao su, băng bҵng thép tҩm v.v…
2. Băng chuyn: Thѭӡng dùng ÿӇ vұn chuyӇn các vұt liӋu thành phҭm và
bán thành phҭm, thѭӡng ÿѭӧc lҳpÿһt trong các phân xѭӣng, các nhà xѭӣng,
xí nghiӋp sҧn xuҩt theo dây chuyӅn. Vӟi cѫ cҩu chuyӇn là móc treo, giá treo
và thùng hàng.
3. Băng gàu: là thiӃt bӏ dùng ÿӇ vұn chuyӇn các vұt liӋu thӇ bӝt mӏn bҵng
các gàu con nӕi liên tiӃp nhau thành mӝt vòng kín ÿѭӧc lҳpÿһt theo phѭѫng
thҷng ÿӭng hoһc góc nghiêng lӟn hѫn 600.
4. Ĉ˱ng cáp treo: thѭӡng dùng hai loҥi: mӝtÿѭӡng cáp hoһc hai ÿѭӡng
cáp dùng ÿӇ chӣ khách và vұn chuyӇn hàng hoá trong các thùng treo trên
cáp.
5.Thang chuyn: Dùng ÿӇ vұn chuyӇn hành khách vӟi bӅ rӝng cӫa các bұc
thang tӯ (0,5 ÷ 1,2)m, tӕcÿӝ di chuyӇn v = (0,4 ÷ 1)m/s.
11-2.Cu to và thông s kͿ thut ca mt s thit b vn ti liên tc
1.Băng tҧi
Băng tҧi là thiӃt bӏ vұn tҧi hoҥtÿӝng liên tөc dùng ÿӇ vұn chuyӇn vұt liӋu
theo mһt phҷng nҵm ngang hoһc theo mһt phҷng nghiêng vӟi góc nghiêng
dѭӟi 300. KӃt cҩu cӫa băng tҧi lҳp cӕÿӏnh ÿѭӧc biӇu diӉn trên hình 11-1.
KӃt cҩu cӫa băng tҧi gӗm có giá ÿӥ 10 vӟi các con lănÿӥ trên 12 và hӋthӕng con lănÿӥ phía dѭӟi 11, băng tҧi chӣ vұt liӋu 7 di chuyӇn trên các hӋthӕng con lănÿó bҵng hai tang truyӅnÿӝng: tang chӫÿӝng 8 và tang thөÿӝng 5. Tang chӫÿӝng 8 ÿѭӧc lҳp trên mӝt giá ÿӥ cӕÿӏnh và kӃt nӕi cѫ khí
vӟiÿӝng cѫ truyӅnÿӝng qua mӝt cѫ cҩu truyӅn lӵc dùng dây curoa hoһc
183
mӝt hӝp tӕcÿӝ (hình 11-1c). Cѫ cҩu tҥo sӭc căng ban ÿҫu cho băng tҧi gӗm
ÿӕi trӑng 1, hӋ thӕng ÿӏnh vӏ và dүn hѭӟng 2, 3 và 4. Vұt liӋu cҫn vұn
chuyӇn tӯ phӉu 6 ÿә xuӕng băng tҧi và ÿә tҧi vào phӉu nhұn hàng 9.
Hình 11-1 Băng tҧi cӕÿӏnh
a,b) kӃt cҩu cӫa băng tҧi; c,d,e) Các dҥng cӫa cѫ cҩu truyӅn lӵc
Băng tҧiÿѭӧc chӃ tҥo tӯ bӕ vҧi có ÿӝ bӅn cao, ngoài bӑc cao su vӟi khәrӝng (900 ÷ 1200)mm. Khi vұn chuyӇn vұt liӋu có nhiӋtÿӝ cao (tӟi 3000C)
thѭӡng dùng băng tҧi bҵng thép có ÿӝ dày (0,8 ÷ 1,2)mm vӟi khә rӝng (350
÷ 800)mm.
Cѫ cҩu truyӅn lӵc trong hӋ truyӅnÿӝng băng tҧi thѭӡng dùng ba loҥi:
-Ĉӕi vӟi băng tҧi cӕÿӏnh thѭӡng dùng hӝp tӕcÿӝ và hӝp tӕcÿӝ kӃt hӧp
vӟi xích tҧi (hình 11-1c,d).
-Ĉӕi vӟi băng tҧi lҳp không cӕÿӏnh (có thӇ di dӡi) dùng tang quay lҳp trӵc
tiӃp vӟi trөcÿӝng cѫ (hình 11-1e) vӟi kӃt cҩu cӫa hӋ truyӅnÿӝng gӑn hѫn.
-Ĉӕi vӟi mӝt sӕ băng tҧi di ÿӝng cNJng có thӇ dùng cѫ cҩu truyӅn lӵc dùng
puli – ÿai truyӅn nӕiÿӝng cѫ truyӅnÿӝng vӟi tang chӫÿӝng.
Năng suҩt cӫa băng tҧiÿѭӧc tính theo biӇu thӭc sau:
Q = į.v [kg/s] (11-2)
v
v
Q.6,3
1000
.3600
G
G
[tҩn/h] (11-3)
Trong ÿó: į - khӕi lѭӧng tҧi trên mӝtÿѫn vӏ chiӅu dài cӫa băng tҧi, kg/m;
v - tӕcÿӝ di chuyӇn cӫa băng tҧi , m/s.
į = S.Ȗ.103 [kg/m] (11-4)
184
trong ÿó: Ȗ - khӕi lѭӧng riêng cӫa vұt liӋu, tҩn/m3;
S - tiӃt diӋn cҳt ngang cӫa vұt liӋu trên băng, m2.
2.Băng gàu
Băng gàu dùng ÿӇ vұn chuyӇn vұt liӋu dҥng thӇ hҥt nhӓ theo phѭѫng thҷng
ÿӭng hoһc theo mһt phҷng nghiêng lӟn hѫn 600. KӃt cҩu cӫa băng gàu ÿѭӧc
giӟi thiӋu trên hình 11-2.
Hình 11-2 Băng gàu
a) Cҩu tҥo băng gàu b) HӋ thӕng truyӅnÿӝng cӫa băng gàu
Cҩu tҥo băng gàu gӗm: cѫ cҩu kéo tҥo thành mӝt mҥch vòng khép kín 2,
trên nó có gá lҳp tҩt cҧ các gàu xúc 5, vҳt qua bánh hoa cúc hoһc tang quay 1
Phҫn chuyӇnÿӝng cӫa băng gàu ÿѭӧc che kín bҵng hӝp che bên ngoài 3 và
thành bên trong cӫa hӝpÿұy có cѫ cҩu dүn hѭӟng 4. Ĉӕi vӟi băng gàu tӕcÿӝcao vӟi tӕcÿӝ di chuyӇn v = (0,8 ÷ 3,5)m/s, năng suҩt tӟi 80m3 và chiӅu cao
nâng tӟi 40m, băng gá các gàu xúc thѭӡng dùng băng cao su có bӕ vҧi bên
trong. Ĉӕi vӟi băng gàu năng suҩt cao tӟi 400m3/h, tӕcÿӝ di chuyӇn chұm
dѭӟi 1,5m/s thѭӡng dùng băng có ÿӝ cӭng cao hѫnÿӇ gá các gàu xúc. Tang
chӫÿӝng (hoһc bánh xe hoa cúc) 1 ÿѭӧc nӕi vӟiÿӝng cѫ truyӅnÿӝng 10 qua
185
hӝp tӕcÿӝ 9 (hình 11-2b). HӋ thӕng truyӅnÿӝng cӫa băng gàu lҳpӣ vӏ trí
trên cùng cӫa băng gàu, trong mӝt sӕ trѭӡng hӧp có dùng phanh hãm ÿiӋn tӯÿӇ hãm ÿӝng cѫ khi dӯng.
Cѫ cҩu tҥo sӭc căng cho băng kéo 7 thѭӡng lҳpӣ tang thөÿӝng phía dѭӟi
cӫa băng gàu. Vұt liӋu cҫn vұn chuyӇnÿѭӧcÿә vào các gàu tӯӕng nhұn 6
và ÿә tҧiӣӕng 8.
Năng suҩt cӫa băng gàu ÿѭӧc tính theo biӇu thӭc sau:
3600.
.. v
l
i
Q
g
J
< [m3] (11-5)
Trong ÿó: i - thӇ tích cӫa mӛi gàu xúc, m3;
h - hӋ sӕ lҩpÿҫy cӫa gàu, có trӏ sӕ tӯ 0,4 ÿӃn 0,8 tuǤ thuӝc vào
loҥi vұt liӋu cҫn vұn chuyӇn;
Ȗ - khӕi lѭӧng thӇ tích cӫa vұt liӋu, tҩn/m3;
l
g - cӵ ly gián cách giӳa các gàu, m;
v - tӕcÿӝ di chuyӇn, m/s.
3. Ĉ˱ng cáp treo
Ĉѭӡng cáp treo thѭӡng ÿѭӧc chӃ tҥo theo hai kiӇu: ÿѭӡng cáp treo có mӝt
ÿѭӡng cáp và ÿѭӡng cáp treo có hai ÿѭӡng cáp kéo nӕi thành mӝtÿѭӡng
vòng kép kín (hình 11-3)
Hình 11-3. Ĉѭӡng cáp treo có hai ÿѭӡng cáp kéo
Trong ÿó mӝtÿѭӡng là vұn chuyӇn hàng trên các toa, còn ÿѭӡng thӭ hai là
ÿѭӡng hӗi vӅ cӫa các toa hàng (có hàng hoһc không có hàng). Các bӝ phұn
chính cӫaÿѭӡng cáp treo gӗm có: ga nhұn hàng 7 và ga trҧ hàng 2, giӳa hai
ga ÿó là hai ÿѭӡng cáp nӕi lҥi vӟi nhau: ÿѭӡng cáp mang 4 và ÿѭӡng cáp
kéo 3. ĈӇ tҥo ra lӵc căng cӫa cáp, tҥi nhà ga trҧ hàng 2 có lҳpÿһt cѫ cҩu kéo
căng cáp 1. Ӣ khoҧng giӳa hai nhà ga có các giá ÿӥ cáp mang trung gian 5.
Cáp kéo 3 ÿѭӧc thiӃt kӃ thành mӝt mҥch kín liên kӃt vӟi cѫ cҩu truyӅnÿӝng
186
8. Ĉӝng cѫ truyӅnÿӝng cáp kéo 9 ÿѭӧc lҳpÿһt tҥi nhà ga nhұn hàng. Các toa
hàng 6 di chuyӇn theo ÿѭӡng cáp mang 4.
Năng suҩt cӫaÿѭӡng cáp treo ÿҥt tӟi 400 tҩn/h, ÿӝ dài cung ÿѭӡng giӳa hai
nhà ga có thӇÿҥt tӟi hàng trăm km.
Năng suҩt cӫaÿѭӡng cáp ÿѭӧc tính theo biӇu thӭc:
t
G
Q.3600
[tҩn/h] (11-6)
Trong ÿó: t - thӡi gian gián cách hai toa hàng, s;
G- trӑng tҧi hӳu ích cӫa mӝt toa hàng, tҩn.
4.Thang chuyn
Thang chuyӅn là mӝt loҥi cҫu thang vӟi các bұc chuyӇnÿӝng dùng ÿӇ vұn
chuyӇn hành khách trong các nhà ga cӫa tàu ÿiӋn ngҫm, các toà thӏ chính,
các siêu thӏ, vӟi tӕcÿӝ di chuyӇn tӯ 0,4 ÿӃn 1m/s.
KӃt cҩu cӫa mӝt thang chuyӅnÿѭӧc giӟi thiӋu trên hình 11-4
Hình 11-4 KӃt cҩu cӫa thang chuyӅn
Ĉӝng cѫ truyӅnÿӝng 6, lҳpӣ phҫn trên cӫa thang chuyӅn truyӅn lӵc cho
trөc chӫÿӝng 5 qua cѫ cҩu truyӅn lӵc - hӝp tӕcÿӝ. Trөc chӫÿӝng 5 có hai
bánh xe hoa cúc và dҧi băng vòng có các bұc thang 4 khép kín vӟi bánh hoa
cúc 2 lҳpӣ phҫn dѭӟi cӫa thang chuyӅn. Ӣ trөc thөÿӝng 2 có lҳp cѫ cҩu tҥo
lӵc căng cho dҧi băng vòng. ĈӇÿҧm bҧo an toàn cho hành khách, hai bên
thành cӫa thang chuyӅn có tay vӏn 3 di chuyӇnÿӗng tӕc vӟi các bұc thang
cӫa thang chuyӅn.
Năng suҩt cӫa thang chuyӅnÿѭӧc tính theo biӇu thӭc:
3600...
1
U
vm
m
Qk
b
[ngѭӡi/h] (11-7)
Trong ÿó: m
1- sӕ bұc thang trên mӝtÿѫn vӏ mét dài cӫa thang chuyӅn;