Điều trị nội khoa - ĐIỀU TRỊ BỆNH TĂNG HUYẾT ÁP PART 4

Chia sẻ: Ashdkajd Daksdjk | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

59
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một câu hỏi thường đặt ra ở bệnh nhân THA và bệnh ĐMV là nguy cơ NMCT cấp khi giao hợp. Nghiên cứu của Nemec và cộng sự (24) trên 10 người khỏe mạnh cho thấy khi giao hợp HA có thể lên tới 160mmHg và tần số tim tăng tới 190 nhịp/phút (bảng 12). Nghiên cứu của Muller và cộng sự (25) cho thấy nguy cơ NMCT trong khi giao hợp có thể phòng ngừa bằng tập luyện thể lực thường xuyên.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Điều trị nội khoa - ĐIỀU TRỊ BỆNH TĂNG HUYẾT ÁP PART 4

Moät caâu hoûi thöôøng ñaët ra ôû beänh nhaân THA vaø beänh ÑMV laø nguy cô NMCT caáp khi giao hôïp. Nghieân cöùu cuûa Nemec vaø coäng söï (24) treân 10 ngöôøi khoûe maïnh cho thaáy khi giao hôïp HA coù theå leân tôùi 160mmHg vaø taàn soá tim taêng tôùi 190 nhòp/phuùt (baûng 12). Nghieân cöùu cuûa Muller vaø coäng söï (25) cho thaáy nguy cô NMCT trong khi giao hôïp coù theå phoøng ngöøa baèng taäp luyeän theå löïc thöôøng xuyeân. Baûng 12: Ñaùp öùng HA vaø maïch khi giao hôïp ôû 10 ngöôøi nam khoûe maïnh. Nghæ Môùi giao hôïp Ñaït toät ñænh 2 phuùt sau Huyeát aùp (mmHg) Nam ôû treân 112/66 148/79 163/81 118/69 Nam ôû döôùi 113/70 143/74 161/77 121/71 Taàn soá tim (nhaùt/phuùt)) Nam ôû treân 67 136 189 82 Nam ôû döôùi 65 125 183 77 TL: Nemec ED et al. Am Heart J 1976 ; 92 : 274-277 5.5 Caùc bieän phaùp khaùc - Taêng kali : qua thöïc phaåm (traùi caây, ñaäu) - Taêng calci : qua thöïc phaåm ; khoâng neân uoáng calci - Taêng magneùsium : qua thöïc phaåm (rau, traùi caây) hoaëc thuoác uoáng (chæ khi thieáu magnesium) - Uoáng röôïu vöøa phaûi 248
- Giaûm môõ baõo hoøa - Aên nhieàu chaát sôïi - Thö giaõn Nghieân cöùu DASH (15) thöïc hieän treân 412 beänh nhaân, phaân phoái ngaãu nhieân ra 2 nhoùm : nhoùm aên bình thöôøng vaø nhoùm aên theo cheá ñoä dinh döôõng DASH (nhieàu rau, traùi caây, ít môõ baõo hoøa keøm thöïc phaåm töø söõa giaûm beùo). Caû 2 nhoùm coøn ñöôïc phaân ra caùc nhoùm nhoû coù cheá ñoä natri cao, trung bình vaø thaáp. Keát quaû cho thaáy cheá ñoä aên giaûm muoái (100mmol/ngaøy) vaø cheá ñoä aên DASH ñeàu giaûm HA. HA giaûm maïnh hôn khi ñoàng thôøi vöøa theo cheá ñoä aên DASH vöøa giaûm natri. Nghieân cöùu ASCOT-LLA (26) ña trung taâm, ngaãu nhieân, coù kieåm soaùt thöïc hieän treân 19342 beänh nhaân THA tuoåi töø 40-79, coù ít nhaát 3 yeáu toá nguy cô tim maïch, coù möùc cholesterol maùu trung bình hoaëc döôùi trung bình. Tieâu chí chính laø NMCT khoâng gaây töû vong vaø töû vong tim maïch. Beänh nhaân ñöôïc phaân ra 2 nhoùm : nhoùm placebo vaø nhoùm atorvastatin 10mg/ngaøy, döï truø theo doõi 5 naêm. Keát quaû sau thôøi gian theo doõi trung bình 3,3 naêm cho thaáy nhoùm atorvastatin giaûm tieâu chí chính 36% (p=0,0005), giaûm ñoät quò vaø töû vong do ñoät quò 27% (p=0,0236) 6. ÑIEÀU TRÒ THA BAÈNG THUOÁC 6.1. Nguyeân taéc chung Moät soá ñieàu caàn chuù yù khi söû duïng thuoác ñieàu trò THA : - Haï HA ñeán möùc mong muoán < 140/90mmHg hoaëc < 130/80 treân beänh nhaân coù keøm ÑTÑ hoaëc suy thaän maïn maø khoâng bò taùc duïng phuï cuûa thuoác hoaëc xuaát hieän trieäu chöùng nhö choùng maët, buoàn nguû, giaûm khaû naêng töï veä... - Khoâng haï HA nhanh quaù nhaèm giaûm taùc duïng khoâng mong muoán - Caàn chuù yù ñeán tyû leä ñaùy ñænh cuûa thuoác (trough and peak ratio) nhaèm baûo veä 249
- Löïa choïn thuoác ñaàu tieân ñieàu trò THA coøn caàn quan taâm ñeán beänh noäi khoa phoái hôïp. Trong moät soá tröôøng hôïp seõ coù chæ ñònh baét buoäc (td : caàn ñieàu trò THA baèng öùc cheá men chuyeån hoaëc cheïn thuï theå angiotensin II treân beänh nhaân ÑTÑ) Nghieân cöùu cuûa Strangaard vaø cs (27) cho thaáy khoâng neân haï HA nhanh quaù, vì ngöôõng töôùi maùu naõo cuûa beänh nhaân ñaõ bò THA naëng seõ cao hôn bình thöôøng, do ñoù haï nhanh seõ laøm töôùi maùu naõo khoâng ñuû daãn ñeán trieäu chöùng choùng maët. Hình 5 : Söï töï ñieàu hoøa töôùi maùu naõo trung bình ôû ngöôøi bình thöôøng, b/n THA ñaõ ñieàu trò vaø b/n THA naëng TL : Strangaard S, Haunso S : Why does antihypertensive treatment prevent stroke but not myocardial infarction? Lancet 1987 ; 2 : 658 Raát nhieàu beänh nhaân THA khoâng trieäu chöùng cô naêng do ñoù khoâng quan taâm hoaëc sau moät thôøi gian ñieàu trò coù HA oån ñònh laâu daøi thöôøng töï yù ngöng thuoác. Do ñoù coù moät soá yeáu toá maø thaày thuoác caàn quan taâm nhaèm gia taêng söï tuaân thuû ñieàu trò cuûa beänh nhaân (19) : - Thaày thuoác caàn caûnh giaùc vôùi vaán ñeà khoâng tuaân thuû ñieàu trò vaø caàn phaùt hieän sôùm caùc daáu hieäu cuûa vaán ñeà naøy - Xaùc ñònh muïc tieâu ñieàu trò laø haï HA ñeán möùc bình thöôøng vôùi raát ít hoaëc khoâng taùc duïng phuï cuûa thuoác. - Caét nghóa cho beänh nhaân veà beänh THA vaø khuyeán khích töï ño HA taïi nhaø. Khuyeán khích söï trôï giuùp cuûa gia ñình. 250
- Caàn söû duïng thuoác ñieàu trò ít toán keùm vaø giaûn dò. Coù theå duøng vieân thuoác phoái hôïp saün nhaèm giaûm soá vieân thuoác phaûi uoáng haøng ngaøy. - Caàn tuaân thuû ñieàu trò theo qui trình chaët cheõ : khôûi ñaàu lieàu thaáp, giaûm 5- 10mmHg HA moãi böôùc ñieàu trò, moãi laàn taêng lieàu theâm 1 thuoác, moãi böôùc ñieàu trò caùch khoaûng 2-4 tuaàn leã, phoøng ngöøa quaù taûi theå tích baèng haïn cheá muoái vaø lôïi tieåu, uoáng thuoác ngay vaøo luùc saùng sôùm môùi thöùc daäy (coù theå caû vaøo luùc 4 giôø saùng neáu tænh giaác). 6.2. Lôïi tieåu Coù 4 nhoùm thuoác lôïi tieåu söû duïng trong ñieàu trò tim maïch (baûng 13) : - Thuoác öùc cheá men carbonic anhydrase (acetazolamide-Diamox ), taùc duïng treân oáng löôïn gaàn cuûa vi caàu thaän; thöôøng duøng trong taâm pheá maïn, ít duøng haï HA. - Lôïi tieåu quai : taùc ñoäng leân quai Henleù ; thöôøng daønh rieâng cho b/n suy thaän maïn hoaëc THA khaùng trò. - Caùc thiazides hoaëc gioáng thiazides nhö indapamide (Natrilix ): phoå bieán nhaát trong ñieàu trò THA. - Caùc lôïi tieåu giöõ kali. Taùc duïng haï HA cuûa lôïi tieåu coù ñöôïc qua söï gia taêng baøi tieát natri vaø giaûm theå tích huyeát töông, giaûm theå tích dòch ngoaïi baøo, giaûm cung löôïng tim. Sau 6-8 tuaàn leã, theå tích huyeát töông, dòch ngoaïi baøo vaø cung löôïng tim trôû veà bình thöôøng ; taùc duïng haï HA ñöôïc duy trì cuûa söï giaûm söùc caûn maïch heä thoáng. Taùc ñoäng giaûm söùc caûn maïch heä thoáng coù theå qua söï hoaït hoùa keânh kali (28). Baûng 13 : Caùc loaïi thuoác lôïi tieåu söû duïng trong ñieàu trò THA Loaïi Thuoác (teân thöông maïi) Lieàu thoâng thöôøng Soá laàn/ngaøy (giôùi haïn, mg/ngaøy) Lôïi tieåu Thiazide Chlorothiazide (Diuril) 125-500 1 Chlorthalidone (Hygroton) 12.5-25 1 251
Hydrochlorothiazide 12.5-50 1 (Microzide, HydroDIURIL)+ Polythiazide (Renese) 2-4 1 Indapamide (Natrilix,Lozol)+ 1.25-2.5 1 Metolazone (Mykrox) 0.5-1.0 1 Lôïi tieåu quai Bumetanide (Bumex)+ 0.5-2 2 Furosemide (Lasix)+ 20-80 2 Torsemide (Demadex)+ 2.5-10 1 Lôïi tieåu giöõ Kali Amiloride (Midamor)+ 5-10 1-2 Triamterene (Dyrenium) 50-100 1-2 Cheïn thuï theå Eplerenone (Inspra) 50-100 1-2 Aldosterone Spironolactone (Aldactone)+ 25-50 1-2 Haàu heát beänh nhaân THA nheï hoaëc naëng vöøa ñaùp öùng vôùi lôïi tieåu lieàu thaáp, thoâng thöôøng neân söû duïng thiazides hoaëc gioáng thiazide nhö indapamide. Lôïi ñieåm cuûa indapamide laø ít laøm roái loaïn ñöôøng maùu vaø lipid maùu. Chæ khi b/n suy thaän maïn vôùi creatinine maùu > 2mg/dL hoaëc ñoä thanh thaûi creatinine < 25ml/phuùt caùc thuoác thiazide hoaëc gioáng thiazide môùi khoâng hieäu quaû. Neân thay theá baèng furoseùmide, coù khi phaûi duøng lieàu cao. Caùc taùc duïng khoâng mong muoán cuûa lôïi tieåu bao goàm : giaûm kali maùu, taêng cholesterol maùu, keùm dung naïp ñöôøng, taêng calci maùu, taêng acid uric maùu, haï HA tö theá ñöùng, giaûm magnesium maùu vaø taêng ureùe maùu tröôùc thaän (baûng 14). Baûng 14 : Caùc cô cheá veà caùc bieán chöùng do ñieàu trò lôïi tieåu laâu daøi. Lôïi tieåu  taùi haáp thuï Na+ (vaø Mg++) ôû thaän Giaûm Magnesium maùu 252
Giaûm Natri maùu Tieåu ra muoái vaø nöôùc  Theå tích tuaàn hoaøn  Cung löôïng tim  löu löôïng maùu thaän  hoaït tính renin huyeát töông Haï HA tö theá ñöùng Giaûm ñoä loïc caàu thaän  Aldosterone Taêng azote (BUN)  taùi haáp thu  taùi haáp thu Tieåu ra Kali tröôùc thaän oáng löôïn gaàn Ca++ oáng löôïn xa  ñoä thanh thaûi  ñoä Calci chlorua Giaûm kali Taêng cholesterol acid uric thanh thaûi maùu maùu Taêng acid uric maùu Taêng calci maùu  Dung naïp ñöôøng TL : Kaplan NM : Clinical hypertension. Lippincott Williams Wilkins 8th ed 2002, p 246. Moät soá nguyeân taéc caàn chuù yù khi söû duïng lôïi tieåu ñieàu trò THA: - Duøng lieàu thaáp nhaát coù theå ñöôïc. - Neân duøng thuoác coù taùc duïng daøi vöøa phaûi (td: hydrochlorothiazide); thuoác coù taùc duïng daøi quaù nhö chlothalidone laøm maát nhieàu hôn kali. - Haïn cheá muoái natri < 100mmol/ngaøy - Taêng kali trong thöùc aên haøng ngaøy. - Haïn cheá söû duïng ñoàng thôøi thuoác nhuaän tröôøng. - Neân phoái hôïp lôïi tieåu maát kali vôùi lôïi tieåu giöõ kali; ngoaïi tröø b/n coù suy thaän 253