ị
ướ
ớ
Đ nh h
ữ ng ôn thi môn ng văn vào l p 10
Ậ
Ầ
PH N T P LÀM VĂN
ộ ậ I. N i dung ôn t p
ế ậ ươ ị ậ ứ ể ạ Ti n hành ôn t p các ph ng th c bi u đ t ngh lu n:
ệ ươ ị ậ ầ ọ ặ Đ c bi t trong ch ng trình HKII chú tr ng tâm ph n văn ngh lu n. Các
ư ề ơ ạ d ng văn NL n sau : NLSVHT, NLĐLTT, NL v th .
ạ ộ ữ ộ ạ ẩ ự ự ể s đ ộ Chú ý : Ngôn ng đ c tho i, đ c tho i n i tâm trong tác ph m t
ệ ậ phân tích truy n và phân tích nhân v t.
ươ ậ II. Ph ng pháp ôn t p :
ủ ể ặ ầ ậ ắ ủ GV c n ôn t p cho HS n m đ c đi m chung c a văn NL và nói rõ vai trò c a
ế ố ẽ ẫ ị ậ ứ các y u t : lý l , d n ch ng trong quá trình làm văn ngh lu n.
ủ ế ậ ậ ổ ợ ễ Các phép l p lu n ch y u : LLGT, LLCM, phép phân tích t ng h p, di n
ạ ả ị d ch, quy n p, so sánh, nhân qu …
ị ậ ị ậ ạ ọ ậ Hình thành cho h c sinh các khuôn bài ngh lu n ( các d ng ngh lu n ) th t
ể ắ ắ ắ ọ ươ ạ ợ ớ ng n g n rõ ràng đ HS n m b t ph ng pháp làm bài phù h p v i các d ng ngh ị
ậ ặ ướ ạ ứ ủ ể ặ ộ lu n ho c hình thành d ỗ ể ệ i d ng m t công th c th hi n đ c đi m riêng c a m i
ị ậ ự ệ ệ ượ ụ ạ d ng bài : ví d ngh lu n s vi c hi n t ng :
ệ ỹ ế ị ậ ẩ ọ ị Rèn luy n k năng vi t văn ngh lu n tác ph m văn h c : xác đ nh y u t ế ố
ệ ệ ậ ừ ạ ủ ữ ả ứ ngh thu t, bi n pháp tu t , nh ng nét sáng t o c a tác gi ế ẫ và dùng d n ch ng k t
ẽ ể ẩ ớ ợ h p v i lý l đ phân tích và th m bình.
ướ ễ ạ ẫ ọ ừ ữ Giáo viên h ng d n cho h c sinh cách di n đ t : dùng t ự ng , xây d ng
ể ộ ộ ả ủ ả ạ ướ ẹ ủ ẩ ọ đo n đ b c l c m xúc c a b n thân tr c cái hay cái đ p c a tác ph m văn h c.
ườ ệ ậ ế ử ụ ế ạ Tăng c ng luy n t p vi t đo n văn có s d ng các phép liên k t ( giáo
ọ ậ ự ữ ể ế ạ ọ ắ viên có th xây d ng nh ng đo n văn ng n trên phi u h c t p giúp h c sinh tìm t ừ
ữ ể ế ạ ả ng đ liên k t các câu các ý, các đo n văn trong toàn văn b n ).
ố ụ ầ ắ ở ố ẩ ầ * Chú ý : Nh c nh HS khi làm bài c n có b c c ba ph n cân đ i, tránh t y
ự ạ ầ ủ ề xóa, xây d ng đo n văn c n có câu ch đ .
ố ụ ủ ư ạ ậ ằ ắ ị HS c n n m b c c c a các d ng văn ngh slu n nh sau:
Ậ Ị CÁC DÀN Ý VĂN NGH LU N SVHT ĐLTT NLVH
Ậ Ự Ệ
Ệ ƯỢ
Ị
1. NGH LU N S VI C HI N T
NG
Ở I. M BÀI:
ớ ề ự ệ ệ ượ ệ ị ậ ầ Gi i thi u khái quát v s vi c, hi n t ạ ng c n bàn b c, ngh lu n.
ạ ấ ị ậ ề ầ Nêu l i v n đ c n ngh lu n.
II. THÂN BÀI:
ể ệ 1/ Bi u hi n:
ự ệ ệ ượ ể ặ Nêu và phân tích các s vi c, hi n t ng ho c các bi u hi n c th c a s ệ ụ ể ủ ự
ự ế ờ ố ệ ằ vi c trong th c t đ i s ng h ng ngày.
2/ Nguyên nhân:
ự ệ ệ ượ ữ ẫ ế Nêu nguyên nhân d n đ n nh ng s vi c, hi n t ng.
3/ Tác h i:ạ
ợ ạ ủ ự ệ ệ ượ ặ Trình bày m t đúng, sai, l i, h i c a s vi c và hi n t ng.
ự ệ ệ ỗ ự + Đúng ch nào thì tích c c th c hi n, rèn luy n.
ỏ ặ ư ể ấ ạ ỗ ướ + Sai ch nào (x u, có h i đi m nào) thì bác b m t sai, đ a ra h ắ ng kh c
ph c.ụ
ỏ ậ ợ ộ Bày t thái đ khen chê, th t h p lí, xác đáng.
ạ ủ ấ ố ớ ườ ấ ướ ề Tác h i c a v n đ đó đ i v i con ng ộ i, xã h i, đ t n c.
ế ệ ị 4/ Ki n ngh Bi n pháp:
ề ả ế ệ ặ ố Đ ra cách gi i quy t, bi n pháp phòng ch ng ho c phát huy.
Ế ủ ả ề ẳ ấ ị Kh ng đ nh v n đ và nêu suy nghĩ c a b n thân . III. K T BÀI:
Ư ƯỞ Ậ Ạ Ị 2. DÀN Ý NGH LU N Đ O LÝ T T NG
ở I. M bài:
ắ ề ẫ ớ ấ ứ ấ ệ ả D n d t đ : Gi ề i thi u hình nh xu t x v n đ .
ạ ấ Nêu l ề ạ i v n đ đ o lý t ư ưở t ng.
II. Thân bài:
ả ộ 1) Gi i thích ND đ ề è n i dung ý nghĩa
ị ậ ụ ữ ộ ộ + Ngh lu n t c ng : n i dung à NB à n i dung ý nghĩa
ạ ơ ơ + Câu nói danh nhân, câu th , đo n th
ừ ữ ọ ả ộ + Nghĩa t ng tr ng tâm à Gi i thích ý è N i dung…?
ủ ề ư ưở + Câu chuy n ệ à ND ý nghĩa è Ch đ t t ng.
ị ậ ề ấ ậ ộ 2) Bình (phê bình) nh n xét, đánh giá n i dung v n đ ngh lu n
ề ấ ẳ ấ ị + V n đ hoàn toàn đúng à vì sao đúng à kh ng đ nh giá tr , ý nghĩa v n đ . ề ị
ề ấ ặ ị ậ + V n đ ngh lu n sai hoàn toàn à vì sao sai à bác b ỏ à Nêu m t đúng.
è ị ậ ề ấ ỏ ặ ặ ỉ + V n đ ngh lu n có đúng, có sai è ch ra m t đúng, bác b m t sai
Dung hòa.
ậ ấ ề ở ộ 3) Lu n: M r ng v n đ .
ụ ề ề ấ ậ ấ ọ ị Nh n đ nh đánh giá v n đ và nêu ý nghĩa tác d ng v n đ trong m i hoàn
ố ọ ả c nh, m i tình hu ng.
ữ ứ ệ ậ Phê phán nh ng nh n th c, quan ni m sai trái.
ứ ể ậ ộ Đ nh n th c và hành đ ng đúng.
ế III/ K t bài:
ề ạ ấ i v n đ . ỏ ộ ẳ ề ọ ả ả ặ ị Kh ng đ nh l ấ Đ xu t hành đ ng, t ý khuyên b o ho c rút ra bài h c b n thân.
3. DÀN Ý PHÂN TÍCH THƠ ơ ữ (Th tr tình)
ng pháp:
ươ ế ợ ậ ể ệ ộ * Ph ố ụ K t h p n i dung ngh thu t đ phân tích và phân tích theo b c c
ả ấ ứ ủ ẩ ả ặ ạ i thi u tác gi , tác ph m, hoàn c nh sáng tác (ho c xu t x c a đo n
ở A. M bài: ớ ệ Gi trích).
ủ ề ể ế ặ
B c đ u nêu giá tr c a tác ph m (có th nêu ý ki n chính ho c ch đ ). ơ ặ i bài th ho c đo n th .
ể ẫ ạ ị ủ ơ ẩ ạ ướ ầ Có th d n l
Ẩ ạ I. PHÂN TÍCH TÁC PH M (ho c đo n trích)
ặ ế ợ ậ ệ B. Thân bài: Phân tích và đánh giá tác ph m.ẩ
ả
ơ ậ ệ ủ ạ ế ế ố t y u t ngh thu t th hi n c m xúc c a bài th ho c đo n
ế ượ ắ c s p x p nh sau:
ứ ấ ổ ơ ừ ế ặ ư * LĐ1: Nêu khái quát ý th nh t ho c kh th 1 (t câu … đ n …)
ổ ơ ứ ừ ế ặ * LĐ2: Nêu khái quát ý th hai ho c kh th 2 (t câu … đ n …)
Ẩ ặ ạ ầ ượ ộ t trình (Phân tích theo cách k t h p n i dung và ngh thu t. L n l ụ ể ẩ ừ bày t ng khía c nh c m xúc chung thông qua phân tích, bình ph m c th ạ ặ ể ệ ả các chi ti th )ơ Các ý đ + LC1 + LC2 + LC1 + LC2 II. ĐÁNH GIÁ TÁC PH M (ho c đo n trích):
ẩ ặ ạ ơ ạ ẳ ặ ị ủ i giá tr ho c thành công c a tác ph m th ho c đo n
ậ
ệ ề ộ ủ ả ả ơ ị 1. Kh ng đ nh l ơ ề ộ trích th v n i dung và ngh thu t. 2. C m xúc c a b n thân v n i dung ý nghĩa bài th
ả ấ ề ưở ắ ặ ả ơ
ế C. K t bài: Nêu c m nghĩ, c m t
ơ ng sâu s c nh t v bài th (ho c đo n th trích) ạ ạ ố ớ ả ụ ủ ặ ẩ và rút ra ý nghĩa giáo d c c a tác ph m (ho c đo n trích) đ i v i b n thân.
ấ ứ ủ ặ ả ẩ , tác ph m, hoàn c nh sáng tác (ho c xu t x c a đo n trích).
ớ ệ ướ ầ ị ủ ể ế ặ ẩ 4 .DÀN Ý PHÂN TÍCH TRUY NỆ ở A. M bài: ả ạ Gi i thi u tác gi ủ ề B c đ u nêu giá tr c a tác ph m (có th nêu ý ki n chính ho c ch đ )
B. Thân bài:
ặ ạ ẩ Phân tích và đánh giá tác ph m (ho c đo n trích)
Ẩ I. PHÂN TÍCH TÁC PH M (ho c đo n trích)
ạ ộ (Có th phân tích theo cách k t h p n i dung và ngh thu t ho c tách n i ứ ệ ậ ổ ế ặ ấ ườ ậ ộ ng có
ặ ế ợ dung và ngh thu t. Dàn ý này theo cách th hai là cách ph bi n nh t th ở ọ ể ệ h c sinh) .
ủ ề ầ
ậ ặ ị ộ ạ 1. Nêu ch đ và phân tích ý nghĩa ch đ (nh n xét khái quát lúc đ u). ủ 2. Phân tích giá tr n i dung c a tác ph m (ho c đo n trích)
ị ệ ị ộ ủ ự ạ
ủ ề ẩ a. Phân tích các khía c nh (ý) c a giá tr n i dung (giá tr hi n th c và giá ạ ị tr nhân đ o)
ạ (ý):
ị ệ ự ạ
ế ợ ướ ữ ẽ ẫ ng k t h p gi a lý l ệ t bi u hi n theo h và d n
ứ ể * Khía c nh 1 ứ ấ ề ộ Nêu khái quát khía c nh th nh t v n i dung: Giá tr hi n th c: Nêu ý. ể ế Phân tích các chi ti ạ ch ng đ phân tích khía c nh (ý).
ơ ế
ướ ế ợ ữ ẽ ẫ ệ t bi u hi n theo h ng k t h p gi a lý l và d n
ứ ể S k t đánh giá. ạ * Khía c nh 2: Nêu ý. ể ế Phân tích các chi ti ạ ch ng đ phân tích khía c nh (ý).
ơ ế
ạ ủ ạ ị
S k t đánh giá. ệ ị b. Phân tích giá tr nhân đ o c a truy n: Nêu khái quát giá tr nhân đ o và ớ ẫ ẽ ế ợ ứ ừ ạ ộ k t h p v i d n ch ng phân tích t ng khía c nh m t dùng lý l
ướ ế ợ ữ ẽ ẫ ệ t bi u hi n theo h ng k t h p gi a lý l và d n
ứ ể Nêu ý 1. ể ế Phân tích các chi ti ạ ch ng đ phân tích khía c nh (ý).
ướ ế ợ ữ ẽ ẫ ệ t bi u hi n theo h ng k t h p gi a lý l và d n
ứ ể ơ ế S k t đánh giá. Nêu ý 2: ể ế Phân tích các chi ti ạ ch ng đ phân tích khía c nh (ý).
ơ ế
ế ấ ệ ệ ậ ậ ố S k t đánh giá. ữ ị 3. Phân tích giá tr ngh thu t (c t truy n, k t c u, nhân v t, ngôn ng
ệ ủ truy n c a nhân v t)
ư ậ Cách làm các ý nh trên.
ặ ạ II. ĐÁNH GIÁ TÁC PH M (ho c đo n trích):
ị ạ ẳ ặ ủ ệ ạ ẩ ặ
Ẩ ị ậ trích v n i dung và ngh thu t.
i giá tr ho c thành công c a tác ph m truy n ho c đo n ệ ủ ế ờ
ố ớ ố ớ ự ỉ ữ ệ ế ậ ạ ặ 1. Kh ng đ nh l ề ộ ụ ẩ 2. Nêu tác d ng c a tác ph m lúc ra đ i cho đ n nay. ộ ố Đ i v i cu c s ng. ọ ể Đ i v i s phát tri n văn h c. ế ề ộ 3. Ho c ch ra nh ng h n ch v n i dung, ngh thu t (n u có)
ế C. K t bài: ả ắ ẩ ả
ng sâu s c nh t v tác ph m (ho c đo n trích) ạ ặ ạ ố ớ ả ưở ụ ủ ấ ề ặ 1. Nêu c m nghĩ, c m t ẩ 2. Rút ra ý nghĩa giáo d c c a tác ph m (ho c đo n trích) đ i v i b n thân.
