intTypePromotion=1
ADSENSE
 » 
 » 

Đồ án: Đánh giá khả năng sinh trưởng và cho sữa của bò lai hướng sữa F1, F2, F3 nuôi tại Ba Vì

Chia sẻ: Nguyen Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:42

Thêm vào BST
Báo xấu
92
lượt xem 24
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ngành chăn nuôi bò sữa của nước ta trong những năm qua đã đạt dược những kết quả đáng kể, tốc độ tăng đầu con đạt trung bình là 11,5%/năm từ 11.000 con năm 1990 (Nguyễn Văn Thưởng và cộng sự, 2000)lên 113.215 con vào tháng 8 năm 2006(Bộ NN&PTNT, 2006). Sản lượng sữa của nước ta củng được cải thiện đáng kể trong những năm qua, cung cấp khoảng 198.000 tấn nhưng cũng chưa đáp ứng dược nhu cầu về sản phẩm sữa, chỉ đáp ứng được khoảng 20-22% nhu cầu về sữa trong nước (Cục Nông Nghiệp, 2005) ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đồ án: Đánh giá khả năng sinh trưởng và cho sữa của bò lai hướng sữa F1, F2, F3 nuôi tại Ba Vì

  1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG…………………. Đồ án Đánh giá khả năng sinh trưởng và cho sữa của bò lai hướng sữa F1, F2, F3 nuôi tại Ba Vì
  2. §å ¸n tèt nghiÖp Hoµng §øc M¹nh – KN901 PhÇn I Më §ÇU I. §Æt vÊn ®Ò Ngµnh ch¨n nu«i bß s÷a cña n-íc ta trong nh÷ng n¨m qua ®· ®¹t d-îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kÓ, tèc ®é t¨ng ®Çu con ®¹t trung b×nh lµ 11,5%/n¨m tõ 11.000 con n¨m 1990 (NguyÔn V¨n Th-ëng vµ céng sù, 2000)lªn 113.215 con vµo th¸ng 8 n¨m 2006(Bé NN&PTNT, 2006). S¶n l-îng s÷a cña n-íc ta cñng ®-îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ trong nh÷ng n¨m qua, cung cÊp kho¶ng 198.000 tÊn nh-ng còng ch-a ®¸p øng d-îc nhu cÇu vÒ s¶n phÈm s÷a, chØ ®¸p øng ®-îc kho¶ng 20-22% nhu cÇu vÒ s÷a trong n-íc (Côc N«ng NghiÖp, 2005) Trong ®Þnh h-íng ph¸t triÓn ®µn bß s÷a n-íc ta, ®Õn n¨m 2010 ®¹t kho¶ng 200.000 con vµ cã thÓ cung cÊp 350.000 tÊn s÷a/n¨m. §¸p øng kho¶ng 33% nhu cÇu vÒ s÷a Ch¨n nu«i bß s÷a lµ ngµnh ph¸t triÓn muén ë n-íc ta, sè l-îng con gièng cã chÊt l-îng cao kh«ng nhiÒu.Theo sè liÖu cña Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, tæng ®µn bß s÷a cña n-íc ta tÝnh ®Õn thang 8 n¨m 2006 lµ 113.125 con t¨ng 7.5% so víi cïng k× n¨m 2005 Ph-¬ng thøc nu«i bß s÷a trong n«ng hé ë n-íc ta ®¶ v¸ d©ng ph¸t triÓn m¹nh mÏ ë 30 tØnh thµnh trong c¶ n-íc (TrÝch b¸o c¸o dù ¸n ph¸t triÓn gièng bß s÷a giai do¹n 2000-2005, ngay 16/8/2005), ®Æc biÖt ë nh÷ng n¬i cã n¨ng suÊt c©y trång thÊp, vïng ®Êt b·i ven ®ª. Trung t©m gièng bß s÷a Ba V×, trong nh÷ng n¨m qua ®· ®ãng gãp phÇn tÝch cùc trong c«ng t¸c lai t¹o vµ nh©n gièng bß s÷a, chuyÓn giao quy tr×nh kû thuËt ch¨n nu«i bß s÷a tíi c¸c hé n«ng d©n nu«i bß s÷a ë khu vùc Ba V× vµ vïng ven …tõ ®ã, lµm tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn ch¨n nu«i bß s÷a cña nh÷ng n¨m tiÕp theo, thóc ®Èy nhanh ngµnh s÷a ph¸t triÓn ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña ng-êi tiªu dïng xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ trªn, viÖc lai t¹o ra nh÷ng nhãm bß s÷a cã n¨ng suÊt chÊt l-îng cao, ®em l¹i hiÖu qu¶ cho ng-êi ch¨n Tr-êng §HDL –HP 1 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  3. §å ¸n tèt nghiÖp Hoµng §øc M¹nh – KN901 nu«i lµ viÖc lµm cÇn thiÕt .§-îc sù ®ång ý cña bé m«n Kû ThuËt N«ng NghiÖp tr-êng §¹i Häc D©n LËp H¶i Phßng, Bé m«n Di TruyÒn Gièng VËt Nu«i - ViÖn Ch¨n Nu«i vµ Chñ nhiÖm ®Ò tµi träng ®iÓm cÊp Bé N«ng NghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n “nghiªn cøu c¸c gi¶i ph¸p vÒ gièng ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ trong ch¨n nu«i bß s÷a”chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi “§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh tr-ëng vµ cho s÷a cña bß lai h-íng s÷a F1, F2, F3 nu«i t¹i Ba V×” II. Môc ®Ých - §¸nh gi¸ ®-îc kh¶ n¨ng sinh tr-ëng vµ cho s÷a cña ®µn bß lai huíng s÷a nu«i t¹i Ba V×-Hµ Néi theo nhãm gièng: 1/2HF, 3/4HF, 7/8HF vµ trªn 7/8HF tõ løa 1 dÕn løa 4, vµ tæng tÊt c¶ løa trªn 4 tõ ®ã ®¸nh gi¸ ®-îc n¨ng suÊt toµn ®µn - §¸nh gi¸ mét c¸ch cã hÖ thèng vÒ kh¶ n¨ng cho s÷a cña dÇn bß lai h-íng s÷a nu«i t¹i Trung T©m Nghiªn Cøu bß vµ §ång cá Ba V× - X¸c ®Þnh ®-îc mét sè chØ tiªu c¬ b¶n, kh¶ n¨ng cho s÷a cña c¸c nhãm bß lai cña c¸c hé thuéc trung t©m nghiªn cøu bß vµ ®ång cá Ba V× - Lµm c¨n cø khoa häc cho c¸c c¬ së ch¨n nu«i bß ®¸nh gi¸ vµ chän läc chÝnh x¸c ®µn bß lai h-íng s÷a nh»m n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l-îng ®µn bß cña m×nh Tr-êng §HDL –HP 2 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  4. §å ¸n tèt nghiÖp Hoµng §øc M¹nh – KN901 PHÇN II TæNG QUAN TµI LIÖU 2.1 T×nh h×nh ch¨n nu«i bß s÷a 2.1.1. T×nh h×nh ch¨n nu«i bß s÷a trªn thÕ giíi Ch¨n nu«i bß s÷a cña thÕ giíi ®-îc ph©n bè kh¾p c¸c ch©u. Tuy nhiªn, trung t©m s¶n xuÊt s÷a lµ vïng khÝ hËu «n ®íi, ®Æc biÖt ë T©y B¾c ¢u, §«ng ¢u, Nga, B¾c Mü vµ Ch©u §¹i D-¬ng.Do ®iÒi kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ -x· héi cña mçi quèc gia kh¸c nhau nªn sù ph¸t triÓn ch¨n nu«i bß s÷a còng kh¸c nhau.nh÷ng n-íc nhiÖt ®íi cã ®µn bß s÷a lín nh- Ên §é(35.000.000 con), Brazin (16.045.000 con), s«ng s¶n l-îng b×nh qu©n kh«ng cao, 1.014kg/ chu kú vµ 1.407 kg/chu kú. Trong lóc ®ã, mét sè n-íc cã cã sè l-îng bß s÷a kh«ng nhiÒu nh- NhËt B¶n 971.000con, §µi Loan 110.000 con, song s¶n l-îng s÷a rÊt cao, NhËt B¶n ®¹t 8.548kg/chu kú vµ §µi Loan ®¹t 7.000 kg/ chu kú. Hoa Kú lµ n-íc vïa cã sè l-îng bß s÷a lín 9.125.000con, võa cã n¨ng suÊt s÷a cao 8.227kg/chu kú (Ph¹m V¨n Giíi, 2008). ThÕ giíi cã kho¶ng 1.400.000.000 bß s÷a.sè bß cña ch©u ¸ chiÕm kho¶ng 32%, nh-ng s¶n l-îng s÷a s·n xuÊt chØ ®-îc 21, 4% tæng s¶n l-îng s÷a thÕ giíi (117.000.000/526.000.000 tÊn), song nhu cÇu vÒ s÷a cña céng ®ång ch©u ¸ rÊt lín, tiªu thô gÇn mét n÷a s÷a bét kh«ng kem vµ 30% s÷a bét nguyªn kem cña thÕ giíi. Do vËy, c¸c n-íc ch©u ¸ rÊt quan t©m ®Õn ch-¬ng tr×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt s÷a, ®iÓn hinh nh- ViÖt Nam (Ph¹m V¨n Giíi, 2008). 2.1.2 T×nh h×nh ch¨n nu«i bß s÷a ë ViÖt Nam Ngµy nay, ch¨n nu«i bß s÷a kh«ng cßn xa l¹ ®èi víi ng-êi d©n ViÖt Nam. N-íc ta cã ®Çn bß s÷a chÊt l-îng kh¸ tèt nh- hiÖn nay lµ kÕt qu¶ cña bao nhiªu n¨m dµi th¨ng trÇm vµ vÊt v¶ cña ngµnh vµ ng-êi ch¨n nu«i bß s÷a. phÊn khëi víi nh÷ng kÕt qu¶ vµ thµnh tù- vÒ ph¸t triÓn bß s÷a trong nh÷ng n¨m võa qua, chóng ta cµng tù hµo víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn bß s÷a cña n-íc ta tõ nh÷ng ngµy ®µu gian nan. ®Õn th¸ng 8 n¨m 2007, tæng ®µn bß s÷a cña n-íc Tr-êng §HDL –HP 3 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  5. §å ¸n tèt nghiÖp Hoµng §øc M¹nh – KN901 ta ®¹t 98.659 con, trong ®ã bß lai h-íng s÷a chiÕm kho¶ng 85% v¸ s·n xuÊt ®-îc mét khèi l-îng s÷a hµng ho¸ 234.438 tÊn .thùc tÕ, nghµnh ch¨n nu«i bß s÷a viÖt nam ®¶ cã tõ nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû XX, d-íi thêi kú Ph¸p thuéc vµ phong kiÕn, song tèc ®é ph¸t triÓn chËm T¹i MiÒn Nam: Tõ nh÷ng n¨m 1920-1923, ng-êi Ph¸p ®· ®ua c¸c gièng bß chÞu nèng tèt nh- Red Sind cña Ên §é vµ bß Ongole vµo nuéi tai T©n S¬n NhÊt, Sµi Gßn vµ Hµ Néi víi môc ®Ých nu«i thö nghiÖm vµ lÊy s÷a phôc vô cho ng-êi Ph¸p ë ViÖt Nam.tuy nhiªn, sè l-îng bß s÷a thêi ®ã cßn Ýt, kho¶ng 300 con, n¨ng suÊt s÷a thÊp .chØ ®¹t 2-3 kg/con/ngµy .Sau h¬n nöa thÕ kû, bß Red Sind d· d-îc lai t¹o víi bß ®Þa ph-¬ng .gièng bß lai Sind d-îc t¹o ra vµ ph¸t triÓn hÇu hÕt c¶ 3 miÒn B¾c, Trung, Nam. Tõ nh÷ng n¨m tõ 1937-1942 t¹i nam kú ®· h×nh thµnh mét sè tr¹i ch¨n nu«i bß s÷a .Sµi Gßn Chî Lín, mçi ngµy s·n xuÊt ®-îc hµng ngh×n kg s÷a vµ tæng s¶n l-îng s÷a ®¹t trªn 360tÊn /n¨m. Theo sè liÖu cña Së N«ng L©m gia Sóc Sµi Gßn, kho¶ng 6 gièng bß s÷a ®· ®-îc nhËp vµo miÒn Nam trong giai ®o¹n ®ã lµ Jersey, Ongole, Red Sind, Thapara, Sahiwal, vµ Haryana. C¸c gièng bß nhiÖt ®íi nµy chÞu nãng tèt, d-îc nu«i ë vïng ngo¹i ë Sµi Gßn vµ c¸c vïng l©n cËn .vµo nh÷ng n¨m 1960-1968, quy m« ®µn cao nhÊt ®¹t 1200 con vµ s¶n l-îng s÷a ngµy ®¹t 2000lÝt/chu kú vµ tæng s¶n l-îng s÷a ®¹t trªn 700tÊn/n¨m.Song còng kh«ng ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng .V× vËy, s÷a, b¬, phom¸t vµ c¸c s¶n phÈm trªn thi tr-êng miÒn nam chñ yÕu vÉn lµ nguån nhËp khÈu tõ Mü, Ph¸p, Hµ Lan, §an M¹ch vµ BØ.Khu kû nghÖ Biªn Hoµ cã nhµ m¸y s÷a Netsle, Guigoz, khu Thñ §óc cã nhµ m¸y Foremost, Cosuvina, nh-ng toµn bé nguyªn liÖu s¶n xuÊt ph¶i nhËp tõ n-íc ngoµi. Sau gi¶i phãng miÒn nam, tõ n¨m 1976, mét sè l-îng lín bß s÷a HF nhËp khÈu tr-íc ®©y tõ CuBa ®-îc chuyÓn tõ Méc Ch©u vµo nu«i t¹i §øc Träng- L©m §ång, phong trµo lai t¹o vµ ch¨n nu«i bß s÷a d-îc ph¸t triÓn m¹nh tõ sau gi¶i phãng ë c¸c tØnh miÒn §«ng Nam Bé vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh tÝnh ®Õn thang 8 n¨m 2007, tæng ®µn bß s÷a ë miÒn nam ®· ®¹t tíi 80.814 con vµ s¶n luîng s÷a hµng ho¸ hµn n¨m ®¹t d-îc 209.769 tÊn Tr-êng §HDL –HP 4 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  6. §å ¸n tèt nghiÖp Hoµng §øc M¹nh – KN901 T¹i miÒn B¾c: ngay sau khi hoµ b×nh lËp l¹i ë miÒn B¾c, tõ n¨m 1954 ®Õn n¨m 1960, nhµ n-íc ®· quan t©m ®Õn ngµnh ph¸t triÓn ch¨n nu«i, trong ®ã cã ngµnh ch¨n nu«i bß s÷a. C¸c n«ng tr-êng quèc doanh Ba V×- Hµ Néi, Méc Ch©u –S¬n La, Than Uyªn, Tam §-êng – Lµo Cai, H÷u NghÞ -Qu¶ng Ninh, Hµ Trung –Thanh Ho¸… vµ mét sè trang tr¹i ®­îc x©y dùng ®Ó nghiªn cø-vÒ gièng, kû thuËt ch¨n nu«i bß s÷a. N¨m 1960, gièng bß s÷a lang tr¾ng ®en B¾c Kinh cã nguån gèc Hµ Lan, lÇn ®Çu tiªn ®-îc nhËp vµo n-íc ta nu«i thö nghiÖm t¹i Ba V×, Méc Ch©u, Sa Pa. §Õn thËp kû 70, n-íc ta ®· ®-îc chÝnh phñ Cu Ba viÖn trî 1000 con bß s÷a Holstein Friesian vÒ nu«i thö nghiÖm t¹i Méc Ch©u, ®ßng thêi x©y dùng trung t©m bß ®ùc gièng M«nca®a ®Ó s·n xuÊt tinh bß ®«ng l¹nh. §©y lµ trung t©m bß ®ôc gièng s·n xuÊt tinh ®«ng l¹nh duy nhÊt vµ hiÖn ®¹i nhÊt cña §«ng Nam ¸. Suèt thËp kû 70, ®µn bß s÷a cña n-íc ta chØ nu«i t¹i c¸c n«ng tr-êng Quèc Doanh vµ c¸c c¬ së trùc thuéc sì h÷u nhµ n-íc víi chÕ ®é bao cÊp 100%. S¶n l-îng s÷a cña bß thÊp vµ chÊt l-îng s÷a cßn nhiÒu h¹n chÕ do kinh nghiÖm ch¨n nu«i bß s÷a ch-a cã vµ ®iÒu kiÖn chuång tr¹i, qu¶n lý, ch¨m sãc nu«i d-ìng ®µn bß s÷a qu¸ yÕu kÐm. Quy m« c¸c n«ng tr-êng Quèc doanh thêi ®ã phæ biÕn lµ vµi tr¨m con.tuy nhiªn, quy m« lín nhÊt lóc ®ã lµ n«ng tr-êng Méc Ch©u nu«i kho¶ng 1000 con.thêi gian ®Çu, s¶n phÈm s÷a lam ra kh«ng tiªu thÞ hÕt do vïng nguyªn liÖu qu¸ xa thµnh phè, ®-êng x¸ chÊt l-îng kÐm, ph-¬ng tiÖn vËn chuyÓn kh«ng ®¶m b¶DN vµ c¬ së chÕ biÕn thiÕu. Ngoµi ra nhu cÇu s÷a cña céng ®ång kh«ng cao. Sau gi¶i phãng MiÒn Nam, thèng nhÊt ®Êt n-íc trong thêi gian 1975- 1985, mÆc dï nhµ n-íc ®· quan t©m ®Õn viÖc ph¸t triÔn ngµnh ch¨n nu«i bß s÷a, t¹o mét sè ®iÒu kiÖn cho c¸c c¬ së ch¨n nu«i bß s÷a nh- Méc Ch©u- S¬n La, Ba V× – Hµ Néi, Phï §æng – Hµ Néi vµ mét sè tØnh miÒn B¾c, nh-ng ®µn bß vÉn kh«ng ph¸t triÔn nhanh do nÒn kinh tÕ n-íc ta vÈn cßn nhiÒu h¹n chÕ, Tr-êng §HDL –HP 5 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  7. §å ¸n tèt nghiÖp Hoµng §øc M¹nh – KN901 ch-a ®ñ l-¬ng thùc nªn cñng ch-a cÇn ®Õn s÷a vµ s÷a ®-îc coi lµ s·n phÈm ®¾t tiÒn “xa xØ phÈm” ®èi víi ng­êi ViÖt Nam thêi bÊy giê. Tõ n¨m 1986, ViÖt Nam ®· b¾t ®Çu phong trµo ®æi míi .sau 3 n¨m ®æi míi, tõ mét n-íc thiÕu l-¬ng thùc, n-íc ta ®· cã l-¬ng thùc xuÊt khÈu víi kho¶ng trªn 100 ngh×n tÊn. LÞch sö n-íc ta ®· sang trang, kinh tÕ n-íc ta ®æi míi, n«ng nghiÖp còng chuyÓn ®æi c¬ cÊu, ch¨n nu«i còng cã nh÷ng b-íc ®i víi nh÷ng ®Þnh h-íng míi. Khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr-êng, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®-îc khuyÕn khÝch ph¸t triÔn, ®¨c biÖt lµ kinh tÕ t- nh©n, ch¨n nu«i trang tr¹i b¾t ®Çu ph¸t triÔn. Nhu cÇu x· héi t¨ng, cuéc sèng ®-îc n©ng cao, nhu cÇu vÒ s÷a cña céng ®ång ngµy cµng lín . §µn bß s÷a cña ta ë ngo¹i thµnh Hµ Néi vµ c¸c tØnh phô cËn cñng t¨ng nhanh chãng vÒ sè l-îng vµ chÊt l-îng .Phong trµo ph¸t triÓn ch¨n nu«i bß s÷a trang tr¹i t- nh©n ®· h×nh thµnh, ®· kh¼ng ®Þnh lµ m« h×nh ch¨n nu«i cã hiÖu qu¶. Ch-¬ng tr×nh lai t¹o bß s÷a Hµ Ên ®-îc triÓ khai song song víi Sind ho¸ ®µn bß vµng ViÖt Nam. Giai ®o¹n 2000-2004, tõ khi cã quyÕt ®Þnh 167/2001/Q§-TTg cña thñ t-íng chÝnh phñ vÒ mét ssè biÖn ph¸p vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn bß s÷a ViÖt Nam giai ®o¹n 2001-2005, ®µn bß s÷a cña n-íc ta ph¸t triÓn nhanh. Giai ®o¹n nay sè l-îng ®µn bß cña hai vïng miÒn b¾c vµ miÒn nam lµ kh¸ lín Vïng sinh th¸i nu«i nhiÒu nhÊt lµ Nam bé, sè l-îng lªn tíi 6.265 con (chiÕm 74-75%), trong ®ã Thµnh Phè Hå ChÝ Minh nu«i 4.784 con vµ B¾c bé: 2.107 con (25-26%). B¶ng 1. C¬ cÊu ®µn bß s÷a lai HF vµ tû lÖ % cña chóng trªn 2 vïng sinh th¸i Nhãm gièng §«ng B¾c Bé Nam Bé Tæng sè bß lai 50%HF Sè con 395 1.053 1.448 75%HF Sè con 1.352 3.959 5.311 87,5%HF Sè con 346 885 1231 62,5%HF Sè con 2 282 284 >87,5%HF Sè con 12 86 98 Tæng gièng Sè con 2.107 6.265 8.372 Tr-êng §HDL –HP 6 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  8. §å ¸n tèt nghiÖp Hoµng §øc M¹nh – KN901 HiÖn nay, trªn 30 tØnh thµnh phè ®· cã ch-¬ng tr×nh ph¸t triÓn ngµnh ch¨n nu«i bß s÷a, nhiÒu trang tr¹i t- nh©n ®· cã quy m« ch¨n nu«i bß s÷a lín trªn 100 con. Bß s÷a lµ mét trong nh÷ng vËt nu«i ®ang thùc sù gãp phÇn chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ trong n«ng nghiÖp nãi chung vµ trong ch¨n nu«i nãi riªng. Ch¨n nu«i bß s÷a thùc sù buíc ®Çu ®· ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, ®-îc ng-êi d©n h-ëng øng tÝch cùc ®Çu t-. §Õn t¸ng 8 n¨m 2007, c¶ n-íc tæng ®µn bß s÷a ®¹t 98.659 con vµ s¶n l-îng s÷a hµng ho¸ ®¹t 234.438 tÊn .trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn bß s÷a, thÞ tr-êng tiªu thô s÷a t-¬i vµ hÖ thèng thu gom s÷a cã t¸c dông quyÕt ®Þnh ®Õn ch-¬ng tr×nh vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ. Tæng s¶n l-îng s÷a t-¬i s¶n xuÊt hµng ngµy hiÖn nay cña n-íc ta t¨ng nhanh, song vÉn kh«ng ®¸p øng nhu cÇu cña céng ®ång .V× vËy, trong nh÷ng n¨m qua. N-íc ta ®· nhËp bß s÷a HF thuÇn tõ mét sè n-íc trªn thÕ giíi víi môc tiªu t¨ng nhanh l-îng s÷a hµng ho¸ ®¸p øng nhu cÇu vÒ s÷a cña céng ®ång. Tõ th¸ng 12 n¨m 2001 ®Õn th¸ng 7 n¨m 2004, n-íc ta ®· nhËp gÇn 10.356 bß s÷a HF.Trong sè ®ã, Australia chiÕm 86, 0%;Newzealand 10%, Mü chiÕm 2% vµ Th¸i Lan chiÕm 2%. Bß HF nhËp vÒ cã ®é tuæi tõ 12 ®Ðn 30 th¸ng, lµ bß t¬ lì ch-a phèi vµ b ß h Ëu b Þ ®· cã ch÷a 3-5 th¸ng. N¨ng suÊt s÷a cña ®Çn bß nhËp néi kho¶ng 10-15 lÝt/ngµy, trong ®ã cã 5-8% bß cã s¶n l-îng trªn 20lÝt/ngµy, 18-20% bß cã s¶n l-îng trªn 15lÝt s÷a/ngµyvµ cã kho¶ng 7- 10%bß chØ cho s÷a d-íi 10lÝt/ngµy.Riªng bß nhËp vÒ L©m §ång, do ®iÒu kiÖn tù nhiªn hîp víi nu«i bß s÷a, nªn s¶n l-îng s÷a hµng ngµy b×nh qu©n ®¹t 18lÝt/ngµy; Tuyªn Quang s¶n l-îng b×nh qu©n ®¹t 13-15 lÝt/ngµy (cã tr¹i ®¹t b×nh qu©n lµ17-18 lÝt/ngµy). Tû lÖ nu«i sèng cña ®µn bß nhËp vÒ ®¹t 95-98%, t¨ng träng b×nh qu©n cña bª sinh ra t¹i ViÖt Nam lµ 500-1000 gr/ngµy. Bß nhËp vÒ ch-a cã biÓu hiÖn bÞ c¸c bÖnh l¹ hoÆc bÖnh truyÒn nhiÔm. Bªn c¹nh bß c¸i, mét sè bß ®ùc gièng hËu bÞ 15-22 th¸ng còng ®-îc nhËp vÒ ViÖt Nam tõ Hoa Kú vµ óc. Tr-êng §HDL –HP 7 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  9. §å ¸n tèt nghiÖp Hoµng §øc M¹nh – KN901 V× vËy ®µn bß s÷a cña n-íc ta t¨ng nhanh vÒ sè l-îng vµ s¶n l-îng s÷a s¶n xuÊt ra hµng n¨m cñng t¨ng nhanh. Tæng s¶n l-îng s÷a t-¬i hµng n¨m t¨ng 35%/n¨m. Mét sè m« h×nh ch¨n nu«i bß s÷a trung b×nh ®Õn lín ®· vµ ®ang ®-îc x©y dùng. C¸c m« h×nh nµy ®ang tõng b-íc hoµn thiÖn ®Ó s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng h¬n .Trong c¸c m« h×nh ch¨n nu«i bß s÷a, c¸c biÖn ph¸p trång cá th©m canh ®· trë thµnh mét nghÒ míi cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, gãp phÇn t¹o viÖc lµm, t¨ng thu nhËp vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cho n«ng d©n ë n«ng th«n vµ c¸c vïng ch¨n nu«i bß s÷a ph¸t triÓn. Ch¨n nu«i bß s÷a cña n-íc ta ®ang cã nhiÒu c¬ héi ph¸t triÓn nh- cã thÞ tr-êng néi ®Þa lín, nhu cÇu tiªu thô s¶n phÈm s÷a ngµy cµng cao cña céng ®ång, ®-îc sù quan t©m chó ý vµ ®Çu t- cña nhµ n-íc. Ch¨n nu«i bß s÷a ®ang thùc sù gãp phÇn chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ trong n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ t¨ng thu nhËp cho ng-êi ch¨n nu«i.Ch¨n nu«i bß s÷a hiÖn nay d-îc ®¸nh gi¸ lµ cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao h¬n so víi c¸c lo¹i vËt nu«i kh¸c. Tuy nhiªn, ngµnh ch¨n nu«i bß s÷a ë n-íc ta vÉn xßn nhiÒu khã kh¨n vµ thö th¸ch lín nh- kh«ng cã lîi thÕ vÒ khÝ hËu, tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm vÒ qu¶n lý gièng cña c¸n bé cßn h¹n chÕ, kû thuËt ch¨n nu«i bß s÷a cña n«ng d©n vÈn thÊp, h¹ tÇng c¬ së vËt chÊt kû thuËt vÒ ch¨n nu«i cßn yÕu, l¹c hËu vµ hÖ thèng gièng ch-a râ rµng dÉn ®Õn hiÖu qu¶ ch¨n nu«i chóng ch-a cao, ®¨c biÖt víi bß HF thuÇn . V× vËy, ®Þnh h-íng t¹o chän bß lai h-íng s÷a lµ cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn ngµnh s÷a viÖt nam. 2.2. Bß lai h-íng s÷a ViÖt Nam 2.2.1. Sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ h-íng sö dông cña bß lai h-íng s÷a Do nh÷ng lý do h¹n chÕ ®èi víi ch¨n nu«i bß s÷a Holstein Friesian thuÇn nªu trªn, chóng ta cÇn ph¶i chó träng ®Õn viÖc ph¸t triÓn bß lai h-íng s÷a. HiÖn t¹i, ®iÓn h×nh c¸c lo¹i bß lai h-íng s÷a cña ta lµ 1/2HF, 3/4HF, 7/8HF. C¸c nhãm bß s÷a HF lai nµy cã nguån gèc tõ bß HF vµ bß Lai Sind. Tr-êng §HDL –HP 8 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  10. §å ¸n tèt nghiÖp Hoµng §øc M¹nh – KN901 Nh÷ng bß c¸i Lai Sind cã tÇm vãc lín h¬n bß vµng ViÖt Nam, ®¹t khèi l-îng trªn 240kg, sinh s¶n tèt ®-îc cho lai víi gièng HF ®Ó t¹o ra nhãm bß lai h-íng s÷a ViÖt Nam víi tû lÖ nguån gen HF vµ LS kh¸c nhau. §Õn nay, nh÷ng bß lai h-íng s÷a nµy chøng tá d-îc kh¶ n¨ng thÝch nghi tèt víi m«i tr-êng sinh th¸i cña n-íc ta, ®· d-îc nu«i ë nhiÒu vïng cña ®Êt n-íc vµ ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Trong thùc tÕ, bß lai h-íng s÷a ®· thÝch øng víi ng-êi ch¨n nu«i n-íc ta, thùc sù ®· gãp phÇn rÊt l¬n lµm t¨ng khèi l-îng s÷a hµng ho¸, cung cÊp cho céng ®ång ngµy cµng nhiÒu trong nh-n÷g thËp kû qua vµ ®· mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ kh¸ cao cho ng-êi ch¨n nu«i. Trong thËp kû 60 cña thÕ kû XX, ViÖt Nam ®· b¾t ®Çu t¹o ®µn bß lai h-íng s÷a b»ng t¹p giao gi÷a bß vµng ViÖt Nam, bß lai Zebu víi bß s÷a «n ®íi.Tõ ®ã ®Õn n¨m 1980 do chiÕn tranh vµ ph-¬ng thøc ch¨n nu«i qu¶n lý tËp trung bao cÊp nªn ®µn bß s÷a kh«ng ®-îc ph¸t triÔn.Sau n¨m 1980, nhê c¬ chÕ kho¸n hé, ®µn bß s÷a b¾t ®Çu ph¸t triÓn ë vïng cËn thµnh phè Hå ChÝ Minh. Tõ n¨m 1986, do chuyÓn ®æi cá chÕ qu¶n lý s·n xuÊt tõ tËp trung bao cÊp sang ho¹ch to¸n kinh doanh, ®µn bß lai h-íng s÷a ph¸t triÔn kh¸ nhanh ë thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ vïng phô cËn vµ sau n¨m 1991 míi ph¸t triÓn nhanh. Tõ khi cã quyÕt ®Þnh 167/2001/Q§ Thñ t-íng chÝnh phñ, ®µn bß lai h-ãng s÷a cµng ®-îc ph¸t triÔn m¹nh kh¾p c¸c vïng sinh th¸i cña c¶ n-íc. Trong tæng sè bß s÷a cña n-íc ta, bß HF lai chiÕm vÞ trÝ quan träng nhÊt, kho¶ng 84-85%. Gièng bß Lai Sind d-îc dïng lµm bß c¸i nÒn ®Ó lai víi gièng bß s÷a cao s¶n HF, t¹o ra nhãm bß lai h-íng s÷a ViÖt Nam, mang tû lÖ nguån gen gièng HF vµ LS kh¸c nhau. Trong sè c¸c nhãm bß lai h-íng s÷a ViÖt Nam, th«ng dông vµ phæ biÕn nhÊt lµ nhãm 1/2HF1/2LS, 3/4HF1/4LS vµ 7/8HF1/8LS. Ngoµi ra, cßn cã mét sè tæ hîp lai cã 5/8HF3/8LS vµ trªn 7/8HF, song chóng kh«ng phæ biÕn vµ v× vËy kh«ng ®-îc tr×nh bµy trong luËn v¨n nµy. a. Nhãm bß lai F1(HFxLS) Sö dông tinh gièng bß HF thuÇn phèi víi bß c¸i nÒn gièng LS ®Ó t¹o ra nhãm bß lai h-íng s÷a F1 (HFxLS) (H×nh 1). Nhãm bß lai h-íng s÷a Tr-êng §HDL –HP 9 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  11. §å ¸n tèt nghiÖp Hoµng §øc M¹nh – KN901 F1(HFxLS) c ã 50% gen cña gièng HF vµ 50% gen cña nhãm bß Lai Sind. Bß F1(HFxLS) th-êng cã mµu ®en tuyÒn hoÆc ®en cã vµi vÖt tr¾ng, ®«i khi ®en s¸m hoÆc n©u ®en. TÇm vãc t-¬ng ®èi lín, khèi l-îng tr-ìng thµnh bß c¸i kho¶ng 350-450kg vµ bß ®ùc tõ 400-480kg. BÇu vó t-¬ng ®èi ph¸t triÓn. ThÝch nghi víi ®iÒu kiÖn ch¨n nu«i vµ khÝ hËu cña m«i tr-êng ViÖt Nam. Hinh 1. Nhãm bß lai F1(HFxLS) N¨ng suÊt s÷a trung b×nh ®¹t kho¶ng 8-9 kg/ngµy, t-¬ng øng víi s¶n l-îng s÷a 2.400-2.800 kg/chu kú s÷a 305 ngµy .tû lÖ protein s÷a kho¶ng 3.4-3, 6% vµ tû lÖ mì trong s÷a lµ 4, 0-4, 3%. Cã mét sè c¸ thÓ bß lai F1(HFxLS) nu«i tèt t¹i Thµnh Phè Hå ChÝ Minh, §ång Nai, Trung t©m bß vµ ®ång cá Ba V× s¶n l-îng s÷a ®¹t kh¸ cao, trªn 4000 kg/chu kú s÷a.(NguyÔn V¨n §øc ,1999) “Bµi tænghîp vÒ bß lai h­íng s÷a ViÖt Nam” H-íng sö dông cña nhãm bß lai F1(HFxLS) lµ bß c¸i ®-îc chän lµm nÒn lai víi bß s÷a gièng cao s¶n gièng HF t¹o ra bß lai h-íng s÷a cã nguån gen HF cao h¬n 50% ®Î tõ ®ã tiÕp tôc chon läc t¹o thµnh gièng bß s÷a thÝch hîp víi diÒu kiÖn nhiÖt ®íi nãng Èm cña ViÖt Nam. ®ång thêi, sö dông chóng ®Ó khai th¸c s÷a cho c¸c c¬ së míi b-íc vµo nghÒ ch¨n nu«i bß s÷a. Tr-êng §HDL –HP 10 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  12. §å ¸n tèt nghiÖp Hoµng §øc M¹nh – KN901 b. Nhãm bß lai h-íng s÷a F2(HFx(HFxLS)) Bß c¸i lai F1(HFxLS) ®-îc phèi víi tinh bß HF cao s¶n ®Ó t¹o ra bß lai h-íng s÷a HFx(HFxLS) (H×nh 2). Nhãm bß lai h-íng s÷a HFx(HFxLS) cã 75% gen cña gièng HF vµ 25% gen cña nhãm bß Lai Sind. Bß lai HFx(HFxLS) th-êng cã mµu lang tr¾ng ®en, th-êng diÖn tÝch mµu tr¾ng Ýt h¬n mµu ®en . Bß c¸i cã tÇm vãc lín, bÇu vó ph¸t triÓn, thÝch nghi tèt víi ®iÒu kiÖn ch¨n nu«i m«i tr-êng ViÖt Nam. Khèi l-îng tr-ëng thµnh cña bß c¸i kho¶ng 400-480kg vµ bß ®ùc cã tÇm vãc tõ 600 ®Õn 700kg. H×nh 2: Nhãm bß lai F2(HFx(HFxLS)) N¨ng suÊt s÷a bß lai HFx(HFxLS) ®¹t kho¶ng 10-13 kg/ngµy, t-¬ng ®-¬ng víi s¶n l-îng s÷a 3.100-3.900 kg/chu kú s÷a víi chu kú s÷a 305 ngµy. NÕu ®-îc nu«i tèt, n¨ng suÊt s÷a cã thÓ ®¹t tíi 15kg s÷a/ngµy. Cã mét sè bß lai HFx(HFxLS) ®-îc nu«i d-ìng tèt t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh, B×nh D-¬ng, Méc Ch©u, …s¶n l­îng s÷a ®¹t trªn 5.000kg/chu kú (n¨ng suÊt kho¶ng 16-17kg/ngµy). Tû lÖ mì s÷a biÕn ®éng trong ph¹m vi 3, 7-3, 9% vµ protein s÷a kho¶ng 3, 4-3,5%. NguyÔn V¨n §øc ,1999) “Bµi tænghîp vÒ bß lai h­íng s÷a ViÖt Nam” Tr-êng §HDL –HP 11 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  13. §å ¸n tèt nghiÖp Hoµng §øc M¹nh – KN901 §Ó æn ®Þnh vµ n©ng cao chÊt l-îng nhãm bß lai h-íng s÷a 3/4HF1/4LS, ViÖt Nam®· t¹o mét sè bß ®ùc lai h-íng s÷a 3/4HF1/4LS ®Ó phèi cè ®Þnh nguån gen nh»m tõng b-íc chän läc t¹o thµnh gièng bß s÷a ViÖt Nam cã chÊt l-îng thÝch hîp vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. KÕt qu¶ b-íc ®Çu cho thÊy, ®µn bß lai cè ®Þnh cã n¨ng¾uats s÷a kh¸ cao vµ chÊt l-îng s÷a tèt, ®Æc biÖt dÔ nu«i vµ cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. HiÖn nay, nh÷ng bß ®ùc lai h-íng s÷a 3/4HF1/4LS ®ang ®-îc tiÕp tôc kiÓm tra ®µn bß c¸i sinh ra cïng cha kh¸c mÑ cña c¸c bß ®ùc øng cö viªn gièng ®ã ®Ó chän c¸c ®ùc gièng lai h-íng s÷a ®¹t chÊt l-îng tèt nh»m æn ®Þnh gièng vµ ph¸t triÓn nhanh ra s·n xuÊt. §ång thêi, s÷ dông nhãm bß 3/4HF1/4LS ®· d-îc chän läc lµm bß c¸i nÒn lai víi bß s÷a cao s¶n gièng HF t¹o ra bß lai h-íng s÷a cß tû lÖ nguån gen HF cao h¬n 75% ®Ó tiÕp tôc chon läc t¹o thµnh gièng bß s÷a cã n¨ng suÊt s÷a vµ hiÖu qu¶ cao h¬n nhãm 3/4HF1/4LS mµ vÉn thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn nhiÖt díi nãng Èm cña ViÖt Nam. c. Nhãm bß lai h-íng s÷a F3 (HFx(HFx(HFxLS))). Bß c¸i lai h-íng s÷a HFx(HFxLS) ®-îc tiÕp tôc phèi víi tinh bß HF ®Ó t¹o ra bß lai HFx(HFx(HFxLS)) (h×nh 3) víi tû lÖ nguån gen cña gièng HF lµ 87,5% vµ Lai Sind lµ 12,5%. Bß lai HFx(HFx(HFxLS)) cã mµu lang tr¾ng ®en, nh-ng mµu tr¾ng th-êng nhiÒu h¬n mµu ®en .Bß c¸i cã tÇm vãc lín, khèi l-îng tr-ëng thµnh cña bß c¸i kho¶ng 450-540kg vµ bß ®ùc tõ 750 ®Õn 900kg, bÇu vó vµ hÖ thèng tiÕt s÷a ph¸t triÓn. Song, nhãm bß lai nµy thÝch nghi kÐm h¬n so víi nhãm bß lai HFx(HFxLS) vµ F1. V× vËy ë vïng n«ng th«n, nhãm bß lai nµy kh«ng ®-îc nu«i nhiÒu. Tr-êng §HDL –HP 12 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  14. §å ¸n tèt nghiÖp Hoµng §øc M¹nh – KN901 H×nh 3. Nhãm bß lai HFx[HFx(HFxLS)] N¨ng suÊt s÷a trung b×nh cña bß lai HFx[HFx(HFxLS)] biÕn ®äng trong ph¹m vi 13-15kg/ngµy, t-¬ng øng víi s¶n l-îng s÷a 3.900-4.500kg/ chu kú, cã thÓ ®¹t tíi 15-17kg/ngµy (4.500-5.500). Cã nh÷ng bß c¸i cao s¶n, ®-îc nu«i tèt t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh, B×nh D-¬ng, Méc Ch©u, Trung t©m bß vµ ®ång cá Ba V×, ®¹t s¶n l-îng s÷a trªn 6.000kg/chu kú. NÕu ®-îc ch¨m sã nu«i d-ìng tèt, bß lai HFx[HFx(HFxLS)] cho n¨ng suÊt s÷a vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao h¬n so víi HFx(HFxLS) vµ F1 v× cã tû lÖ nguån gen HF cao h¬n. Tû lÖ mì s÷a biÕn ®éng trong ph¹m vi 3,6-3,8 vµ protein s÷a kho¶ng 3,3-3,5%. NguyÔn V¨n §øc ,1999) “Bµi tænghîp vÒ bß lai h­íng s÷a ViÖt Nam” Kh¶ n¨ng thÝch øng víi m«i tr-êng cña bß lai HFx[HFx(HFxLS)] thÊp h¬n so víi nhãm bß lai HFx(HFxLS). V× vËy ë nhiÒu n¬i nhãm bß lai HFx[HFx(HFxLS)] kh«ng ®-îc ng-êi ch¨n nu«i -a chuéng v× khã nu«i h¬n, ®ßi hái ®Çu t- nhiÒu h¬n, kû thuËt ch¨m sãc nu«i d-ìng tèt h¬n nh-ng n¨ng suÊt s÷a kh«ng cao h¬n so víi nhãm bß lai HFx(HFxLS). V× vËy cÇn ®¸nh gi¸ ®óng kh¶ n¨ng sinh s¶n, n¨ng suÊt s÷a, chÊt l-îng s÷a vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña nhãm bß lai HFx[HFx(HFxLS)] trong ®iÒu kiÖn Tr-êng §HDL –HP 13 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  15. §å ¸n tèt nghiÖp Hoµng §øc M¹nh – KN901 ch¨n nu«i n«ng hé ë viÖt nam. nÕu hé nµo cã kinh tÕ kh¸ gi¶, kû thuËt ch¨n nu«i bß s÷a tèt (ch¨m sãc, nu«i d-ìng tèt) vµ ®Çu t- tèt vÒ trang tr¹i, chuång nu«i vµ hÖ thèng c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn tiÓu khÝ hËu, vv th× nu«i bß lai HFx[HFx(HFxLS)] . NÕu hé nµo kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn ch¨n nu«i tèt, chØ nªn nu«i bß lai ë møc ®é tû lÖ nguån gen HF lµ 75% nh- nhãm bß lai HFx(HFxLS). L-u ý r»ng, trong ®iÒu kiÖn khÝ hËu nhiÖt ®íi nãng Èm nh- ViÖt Nam, cã thÓ nu«i ®-îc c¸c nhãm bß lai cã tû lÖ nguån gen HF cao, kÓ c¶ bß HF thuÇn, nh-ng víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ tèt, ®Çu t- lín, chuång tr¹i thÝch hîp, ch¨m sãc nu«i d-ìng tèt, kû thuËt ch¨n nu«i v÷ng vµng, qu¶n lý tèt, tiªm phßng ®Çy ®ñ theo quy ®Þnh cña c¬ quan thó y vµ cã hÖ thèng gièng thÝch hîp Tr-êng §HDL –HP 14 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  16. §å ¸n tèt nghiÖp Hoµng §øc M¹nh – KN901 PHÇN III VËT LIÖU Vµ PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU 3.1 §èi t-îng nghiªn cøu §Ò tµi ®-îc thùc hiÖn trªn ®µn bß lai h-íng s÷a (HF x LS), HF(HF x LS), HF[HF(HF x LS)] §-îc nu«i t¹i c¸c n«ng hé vµ trang tr¹i cña trung t©m nghiªn cøu Bß vµ §ång cá Ba V×- Hµ Néi (thêi gian tõ 20/02-15/06 n¨m 2009) Sè l-îng : F1=246 con F2=529 con F3=138 con 3.2 Néi dung nghiªn cøu 3.2.1 kh¶ n¨ng sinh tr-ëng cña ®µn bß lai h-íng s÷a (F1, F2, F3) 3.2.2 kh¶ n¨ng s¶n xuÊt s÷a cña ®µn bß lai h-íng s÷a (F1, F2, F3) 3.3 Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu 3.3.1 Kh¶ n¨ng sinh tr-ìng cña bß lai h-íng s÷a. -Khèi l-îng s¬ sinh, 12 th¸ng vµ 24 th¸ng tuæi (®-îc c©n b»ng c©n bµn) -Khèi l-îng theo c¸c nhãm gièng. (®-îc c©n b»ng c©n bµn) -Khèi l-îng c¬ thÓ theo c¸c løa s÷a. (®-îc c©n b»ng c©n bµn) 3.3.2 Kh¶ n¨ng s¶n xuÊt s÷a cña bß lai h-íng s÷a §Ó x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt s÷a, chóng t«i dùa vµo sæ ghi chÐp cña c¬ së thu gom s÷a. - S¶n l-îng s÷a trung b×nh trªn ngµy ®-îc tÝnh b×nh qu©n b»ng s¶n l-îng s÷a thùc tÕ trªn sè ngµy v¾t s÷a (tÝnh b»ng kg) - Thêi gian cho s÷a thùc tÕ lµ kho¶ng thêi gian tÝnh tõ lóc bß ®Î cho ®Õn lóc b¾t ®Çu c¹n s÷a trong cïng løa (thêi gian tÝnh b»ng ngµy) - S¶n l-îng s÷a 305 ngµy lµ s¶n l-îng s÷a v¾t ®-îc trong thêi gian 305 ngµy.Nh÷ng bß cã thêi gian gian cho s÷a trªn 305 ngµy. ChØ lÊy s¶n l-îng s÷a ®Õn 305 ngµy vµ lo¹i bá nh÷ng chu kú s÷a ng¨n h¬n 180 ngµy. Tr-êng §HDL –HP 15 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  17. §å ¸n tèt nghiÖp Hoµng §øc M¹nh – KN901 4. Xö lý sè liÖu. Sè liÖu ®-îc xö lý theo ph-¬ng ph¸p thèng kª m« t¶ b»ng phÇn mÒm Excel vµ Minitab Qu¸ tr×nh xö lý sè liÖu t¹i Bé M«n Gièng VËt Nu«i-ViÖn Ch¨n Nu«i. Tr-êng §HDL –HP 16 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  18. §å ¸n tèt nghiÖp Hoµng §øc M¹nh – KN901 PHÇN IV KÕT QU¶ Vµ TH¶O LUËN 4.1 Kh¶ n¨ng sinh tr-ìng cña ®µn bß lai h-íng s÷a §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh tr-ëng cña gia sóc, chØ tiªu khèi l-îng lµ tÝnh tr¹ng quan träng nhÊt. V× vËy ë nghiªn cøu nµy chóng t«i chØ nghiªn cøu tÝnh tr¹ng khèi l-îng cña ®µn bß. 4.1.1 Khèi l-îng s¬ sinh, 12 vµ 24 th¸ng tuæi B¶ng 4.1. Khèi l-îng s¬ sinh, 12 vµ 24 th¸ng tuæi (kg) Gièn F1 F2 F3 n 246 520 138 X SS 12th 24th SS 12th 24th SS 12th 24th 26,73 197,80 306,25 28,69 225,63 309,16 29,56 232,43 313,62 Khèi l-îng s¬ sinh lµ ®Æc tÝnh sím nhÊt vÒ khèi l-îng sèng cña mäi vËt nu«i. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ch¨n nu«i, cÇn nghiªn cøu nh÷ng tÝnh tr¹ng biÓu hiÖn sím v× nã giøp cho chÈn ®o¸n sím kh¶ n¨ng sinh tr-ëng, ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt vËt nu«i. Khèi l-îng s¬ sinh trung b×nh cña nhãm bª lai h-íng s÷a ViÖt nam lµ 28,34 kg, lín nhÊt ë nhãm F2(3/4) lµ 28,69 kg vµ F3(7/8) lµ 29,56 kg vµ thÊp nhÊt lµ F1(1/2) lµ 26,73kg. C¸c kÕt qu¶ nµy ®Òu ë møc cao h¬n so víi kÕt qu¶ 25,80 kg t×m ®-îc cña NguyÔn V¨n Th-ëng vµ NguyÔn V¨n §øc (1991) vµ cña Lª v¨n Ngäc vµ céng sù (1999). Khèi l-îng 12 th¸ng tuæi cña c¸c nhãm bª lai h-íng s÷a cña ViÖt nam trung b×nh lµ 219,68 kg. Khèi l-îng ë c¸c nhãm F2, F1 vµ 7/8 lµ 225,63; 197,80 vµ 232,43 kg. Gi¸ trÞ nµy cao h¬n so víi cña NguyÔn V¨n Th-ëng vµ céng sù (1990) trªn ®µn bª lai h-íng s÷a nu«i t¹i Bav× vµ Phï §æng. Tr-êng §HDL –HP 17 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  19. §å ¸n tèt nghiÖp Hoµng §øc M¹nh – KN901 Khèi l-îng 24 th¸ng tuæi trung b×nh lµ 310,38kg. Gi¸ trÞ nµy cao h¬n so víi gi¸ trÞ 255,59 kg t×m ®-îc cña NguyÔn V¨n Th-ëng vµ céng sù (1990), thÊp h¬n gi¸ trÞ 314,33kg trªn ®µn bª lai nu«i t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh (NguyÔn Quèc §¹t vµ céng sù, 2000) vµ 315,36kg trªn ®µn bª thÝ nghiÖm t¹i Ba V× (NguyÔn Kim Ninh vµ céng sù, 2000). 4.1.2 Khèi l-îng cña ®µn bß lai HF theo c¸c gièng §©y lµ chØ tiªu quan träng ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh tr-ìng cña c¸c nhãm gièng lai, cho phÐp ®¸nh gi¸ phÈm gièng trong diÒu kiÖn ch¨n nu«i nhÊt ®Þnh. Khèi l-îng chung cña bß lai HF theo c¸c nhãm gièng d-îc tr×nh bµy ë b¶ng 4.2 B¶ng 4.2 Khèi l-îng bß lai HF theo c¸c nhãm gièng (kg) Gièng F1 F2 F3 n 246 520 138 X 382.894 403.576 396.165 SD 56.445 57.158 48.209 SX 3.602 2.504 4.097 CV% 14.754 14.157 12.192 Min 261 238 265 Max 584 666 552 Tr-êng §HDL –HP 18 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
  20. §å ¸n tèt nghiÖp Hoµng §øc M¹nh – KN901 Khối lượng cơ thể của bò HF lai tại Ba Vì KLCT 410,000 400,000 390,000 380,000 370,000 F1 F2 F3 KLCT 382,894 403,756 396,165 BiÓu ®å 1: Khèi l-îng bß lai HF theo c¸c nhãm gièng KÕt qu¶ nghiªn cøu cña chóng t«i vÒ khèi l-îng cña c¸c nhãm gièng lÇn l-ît lµ 382,894kg (®èi víi nhãm F1), 403,756kg (®èi víi nhãm F2) vµ 396,16 (®èi víi nhãm F3). KÕt qu¶ nµy thÊp h¬n so víi kÕt qu¶ c«ng bè F 2 lµ 406,74kg, F3 lµ 403,18kg. Lª Träng L¹p vµ céng sù(2005) vµ F2 lµ 432kg, F3 lµ465kg. Ph¹m V¨n Giíi vµ céng sù (2005). KÕt qu¶ cña chóng t«i cao h¬n so víi kÕt qu¶ cña Lª Träng L¹p vµ céng sù(2005) ®èi víi nhãm F1 lµ 374,24kg.vµ Lª Thµnh Vinh vµ céng sù (2005) ®èi víi nhãm F1 lµ 362,06kg Khèi l-îng trung b×nh cña ®µn bß lai h-íng s÷a nu«i ë Ba V× cao nhÊt ë nhãm bß F2 lµ 403, 756kg, sau ®ã ®Õn bß F3 lµ 396, 165kg vµ thÊp nhÊt lµ bß F1 víi khèi l-îng 382, 894kg. Tr-êng §HDL –HP 19 Ngµnh kü thuËt n«ng nghiÖp
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
802 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2