TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG
KHOA KINH TẾ NGOẠI THƢƠNG
CHUYÊN NGÀNH KINH TẾ ĐỐI NGOẠI
---------***---------
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI:
NHỮNG GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM ĐẨY MẠNH
XUẤT KHẨU HÀNG HOÁ CỦA VIỆT NAM
SANG THỊ TRƢỜNG ASEAN TỪ NAY ĐẾN 2010
Sinh viên thực hiện : Chu Thị Tâm
Lớp : A6
Khóa : 41B - KTNT
Giáo viên hướng dẫn : ThS. Đào Thị Thu Giang
Hà Nội, tháng 11/2006
Những giải pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang
thị trường ASEAN từ nay đến 2010
Chu Thị Tâm- A6K41B –KTNT- FTU
1
LỜI MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết của đề tài:
Trong quá trình thực hiện chiến lược hướng về xuất khẩu của Việt Nam thì
vấn đề mở rộng thị trường luôn là một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu.
Thị trường ASEAN là một thị trường rộng lớn và đầy tiềm năng của các doanh
nghiệp Việt Nam, nhất là khi Việt Nam trở thành thành viên chính thức của ASEAN
vào ngày 28/7/1995 và tham gia Hiệp định cắt giảm thuế quan ưu đãi có hiệu lực
chung CEPT.
Tuy nhiên khi đã chính thức bước vào sân chơi của ASEAN thì thuận lợi
cũng nhiều và khó khăn cho các doanh nghiệp Việt Nam nói riêng và nền kinh tế
nói chung không ít. Liệu Việt Nam có khắc phục được những bất lợi và phát huy
được tối đa các thuận lợi hay không? Khi tham gia vào thị trường ASEAN thì hàng
xuất khẩu của Việt Nam phải làm thế nào để cạnh tranh được và gia tăng kim ngạch
vào thị trường ASEAN. Các doanh nghiệp Việt Nam phải làm sao để khai thác
được các lợi thế khi đã trở thành thành viên của ASEAN và bước vào khu vực mậu
dịch tự do ASEAN (AFTA ). Đó là những vấn đề cần phải được nghiên cứu một
cách hệ thống và khoa học. Việc Việt Nam tham gia vào thị trường ASEAN một
cách có hiệu quả nhất, đặc biệt là khi thời điểm Việt Nam thực hiện đầy đủ cam kết
theo AFTA đang đặt ra những yêu cầu cấp bách không chỉ cho các nhà hoạch định
chính sách, các nhà kinh tế mà cả cho các nhà nghiên cứu phải nhanh chóng tìm ra
những đối sách thích hợp trước các tác động của quá trình hội nhập ASEAN đối với
nền kinh tế quốc dân.
Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn đó, em đã chọn đề tài: “ Những giải pháp
chủ yếu nhằm đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang thị trƣờng
ASEAN từ nay đến 2010” làm khoá luận tốt nghiệp của mình
2. Mục đích nghiên cứu:
Giới thiệu về hiệp hội các quốc gia Đông Nam á (ASEAN), đặc điểm về
thị trường ASEAN
Những giải pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang
thị trường ASEAN từ nay đến 2010
Chu Thị Tâm- A6K41B –KTNT- FTU
2
Đánh giá thực trạng xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang thị trường
ASEAN từ năm 1996 đến nay.
Một số giải pháp để thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang thị
trường ASEAN từ nay đến 2010.
3. Phạm vi nghiên cứu:
Nghiên cứu thực trạng xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang thị trường
ASEAN từ năm 1996 đến nay từ đó có cái nhìn tổng quát về xuất khẩu hàng hoá
của Việt Nam sang thị trường ASEAN và đưa ra một số giải pháp đẩy mạnh xuất
khẩu hàng hoá của Việt Nam sang thị trường ASEAN từ nay đến 2010.
4. Phƣơng Pháp nghiên cứu:
Đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu tại bàn – thu thập thông tin, số liệu
thông qua các phương tiện thông tin đại chúng như báo, tạp chí , Internet, và các
phương pháp duy vật biện chứng, phân tích kinh tế, suy luận logic, tổng hợp thống
kê, so sánh, đánh giá, phương pháp suy luận quy nạp, diễn dịch… để phục vụ mục
đích nghiên cứu.
5. Kết cấu của đề tài:
Ngoài mục lục, lời mở đầu, lời kết và danh mục tài liệu tham khảo, khoá luận
bao gồm 3 chương:
Chương I: Giới thiệu khái quát về thị trường ASEAN
Chương II: Thực trạng xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang thị trường
ASEAN từ năm 1996 đến nay.
Chương III: Những giải pháp chủ yếu đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa của
Việt Nam sang thị trường ASEAN từ nay đến 2010
Do điều kiện về thời gian, nguồn tài liệu và trình độ còn nhiều hạn chế nên
khoá luận không thể tránh khỏi những thiếu sót. Do vậy, em rất mong nhận được sự
chỉ bảo và đóng góp ý kiến của các thầy cô để em có thể hoàn thiện khả năng
nghiên cứu của mình. Nhân đây, em cũng xin được gửi lời cảm ơn chân thành tới cô
giáo - Th.s Đào Thu Giang đã nhiệt tình hướng dẫn và giúp em hoàn thành khoá
luận tốt nghiệp này.
Những giải pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang
thị trường ASEAN từ nay đến 2010
Chu Thị Tâm- A6K41B –KTNT- FTU
3
Chƣơng I: GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ THỊ TRƢỜNG ASEAN
I. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ HIỆP HỘI CÁC QUỐC GIA ĐÔNG NAM Á
(ASEAN)
1. Quá trình hình thành và phát triển:
Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam á (ASEAN) ra đời trong bối cảnh có nhiều
biến động đang diễn ra trong khu vực và trên thế giới, bao gồm cả những thay đổi từ
bên ngoài tác động vào khu vực cũng như những vấn đề nảy sinh từ bên trong mỗi
nước. Để đối phó với các thách thức này, xu hướng co cụm lại trong một tổ chức
khu vực với một hình thức nào đó để tăng cường sức mạnh bản thân đã xuất hiện và
phát triển trong các nước thành viên tương lai của ASEAN. Trước ASEAN, ở Đông
Nam á đã có một vài tổ chức khu vực ra đời và tồn tại được một thời gian ngắn hoặc
đã manh nha hình thành. Đó là Hiệp hội Đông Nam á ( The Association of
Southeast Asia- ASA ) được thành lập ngày 31/7/1961 gồm Thái Lan, Philippin và
Liên bang Malaysia và tổ chức MAPHILINDO ra đời tháng 8 năm 1963 bao gồm
Malaysia , Philippin và Indonesia.
Mặc dù vậy, những nỗ lực theo hướng trên vẫn được xúc tiến và ngày
8/8/1967 Bộ trưởng Ngoại giao các nước Indonesia, Thái Lan, Philippin, Singapore
và Phó Thủ tướng Malaysia ký tại Băng-cốc bản Tuyên bố thành lập Hiệp hội các
nước Đông Nam á (ASEAN). Bản Tuyên bố đó được coi như là hiến chương của
ASEAN. Nội dung Tuyên bố thể hiện ba mục tiêu lớn của Hiệp hội mà được xác
định là hợp tác để phát triển toàn diện trên mọi lĩnh vực thuộc mối quan tâm và
quyền lợi chung của tất cả các nước trong khu vực:
a- Hợp tác kinh tế và xã hội giữa các quốc gia thành viên với niềm tin tưởng
rằng sự tăng cường kinh tế là nguồn gốc của tiến bộ xã hội và văn hoá.
b- Hợp tác vì hoà bình và ổn định khu vực bằng việc triệt để tôn trọng công
bằng và ưu tiên luật pháp trong quan hệ giữa các nước trong khu vực và
nghiêm chỉnh tuân theo các nguyên tắc của Hiến chương LHQ.
c- Hợp tác với các tổ chức quốc tế và khu vực khác.
Những giải pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang
thị trường ASEAN từ nay đến 2010
Chu Thị Tâm- A6K41B –KTNT- FTU
4
Hiện nay tổ chức này có 10 hội viên bao gồm 5 nước hội viên nguyên thuỷ
và 5 hội viên gia nhập sau này là Brunei Darussalam (8-1-1984), Việt Nam (28-7-
1995), Lào và Myanmar (23-7-1997), Campuchia (30-4-1999)
Cùng với sự phát triển cả về quy mô thành viên và chiều sâu hợp tác, tới nay,
ASEAN thực sự là một liên kết khu vực làm tăng sức mạnh của các nước Đông
Nam á. Vị thế của ASEAN đang ngày càng quan trọng trên trường quốc tế và khu
vực, trở thành một đối trọng với các quốc gia lớn ở châu á như Nhật Bản, Trung
Quốc, và ấn Độ. Với các chương trình lớn về hợp tác kinh tế, tự do hoá thương mại
hàng hoá, dịch vụ và đầu tư, khả năng bổ sung và thay thế các nguồn lực sản xuất
giữa các nước trong khu vực đang được tăng lên sẽ dẫn tới hiệu quả cao trong sản
xuất và tiêu dùng của thị trường từng nước thành viên, thúc đẩy thương mại và đầu
tư nội bộ khu vực cũng như giữa khu vực với phần còn lại của nền kinh tế thế
giới, từ đó phát triển kinh tế các thành viên.
2. Cơ cấu tổ chức:
Cơ cấu tổ chức hiện nay của ASEAN là kết quả của một quá trình hoàn thiện
từng bước, song song với việc phát triển của tổ chức ASEAN trong gần 30 năm qua.
Khi mới thành lập vào năm 1967, bộ máy ASEAN còn rất giản đơn, bao gồm bốn
đầu mối hay bốn cơ chế chủ yếu: Hội nghị hàng năm của các Bộ trưởng Ngoại giao
ASEAN (AMM), một Uỷ ban thường trực ASEAN (ASC) để điều phối các công
việc thường nhật của ASEAN giữa các Hội nghị AMM. Các Uỷ ban chuyên trách
và các Uỷ ban thường trực gồm các chuyên gia và quan chức trên các lĩnh vực cụ
thể và Ban thư ký Quốc gia ở mỗi nước thành viên để thay mặt nước mình thực hiện
các công việc cuả Hiệp hội và phục vụ các cuộc họp của ASEAN.
Sau một quá trình hoàn thiện, với mốc quan trọng nhất là các quyết định của
4 Hội nghị Cấp cao ASEAN các năm 1976, 1977, 1987 và đặc biệt là vào 1992, cơ
cấu tổ chức chung của ASEAN cũng như chức năng của từng bộ phận đã từng bước
được hình thành và củng cố. Cơ cấu tổ chức của ASEAN hiện nay như sau:
