–
TẠP CHÍ KINH TẾ - CÔNG NGHIỆP
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO TƯ DUY SÁNG TẠO
CHO SINH VIÊN KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH
TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP
LONG AN
ThS. LÂM THỊ HỒNG (*)
TÓM TẮT
Trong quá trình hội nhập, bối cảnh nền kinh tế thế giới và trong nước khủng
hoảng khó khăn, nhất là điều kiện thị trường cạnh tranh gắt gao như hiện nay. Sinh
viên khoa Quản trị Kinh doanh phải n lực học tập và phấn đấu rèn luyện nhiều hơn
nữa để đáp ứng được yêu cầu hiện nay. Vì vậy, qua thực tiễn, chúng tôi xin trao đổi 05
giải pháp nâng cao tư duy sáng tạo sinh viên khoa Quản trị Kinh doanh của Trường
DLA đó là Tự học, tự động não, giải quyết vấn đề; Hướng dẫn sinh viên viết đề tài
nghiên cứu khoa học nâng cao kỹ năng tương tác giữa các sinh viên với nhau;
Thông qua Chương trình mô phỏng kinh doanh tự bán sản phẩm thực tế các em chủ
động tìm ra cách để bán được hàng nhiều nhất; Tổ chức hình thức Câu lạc bộ Cựu
sinh viên Khoa Quản trị Kinh doanh và các Nhà quản trị giúp các em nâng cao kỹ
năng giao tiếp giữa các em và cựu sinh viên; giữa các em và nhà doanh nghiệp; Tham
quan hoạt động ngoại khóa tại các doanh nghiệp giúp các em nâng cao nhận thức lý
thuyết và thực tiễn tìm ra sự khác biệt và có nhiều câu hỏi đối với nhà quản trị để bổ
sung kiến thức.
Từ khóa: Khoa Quản trị Kinh doanh, sáng tạo, giải pháp, tư du
SUMMARY
During the integration process, the context of the world and domestic economic
crisis, particularly market conditions with such fierce competition today, students at
the Faculty of Business Administration must have efforts to lea rn and to train more to
meet the current requirements. So, through practice, we would like to exchange 05
solutions to enhance creative thinking for students of Business Administration Faculty
of DLA, which are: self-study, self brain storming, problem solving; Guiding students
to write scientific research to improve interacting skills among students; Through
the free business simulation program selling actual products, they actively seek out
ways to sell most goods; Organizing Club forms for Ex-Students of Business
Administration Faculty and administrators to help them improve communication
skills between students and Ex-Students; between them and the businessmen;
Participating in extracurricular activities in enterprises to help them raise their
awareness, theory and practice to find out the difference and have a lot of questions
for managers to supplement their knowledge.
Key words: Faculty of Business Administration, creative, solutions, thinking.
(*) Phó Trưởng khoa Quản trị inh doanh Trường Đ T L
75
–
TẠP CHÍ KINH TẾ - CÔNG NGHIỆP
1. Đặt vấn đề
Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng
toàn quốc lần thứ ết ị
Th tướng Chính ph phê duyệt Quy
hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội
tỉ Lo g A ế ăm 2020 tầm nhìn
ế ăm 2030 ới mục tiêu phấ ấ ến
ăm 2020, Lo g A ơ bản trở thành tỉnh
công nghiệp, Lo g A ặt mục tiêu phấn
ấu tố ộ tă g trưởng kinh tế bình quân
thời kỳ 2012-2030 ạt 12,5%/ ăm tro g
ó gi i oạn 2012-2020 tă g 13%/ ăm.
Tỉnh thực hiện chuyển dịch tỷ trọng các
ngành nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ
tro g ơ ấ GDP ế ăm 2015 tươ g
ứng chiếm 28%, 41%, 31%, ăm 2020
15%, 45%, 40%, ăm 2030 7%, 48%,
45%.(1)
Để thực hiện mụ tiê ã ê trê ,
nguồn nhân lực là yếu tố cấu thành quan
trọng nhất c a lự lượng sản xuất xã hội
quyết ịnh sức mạnh c a một tỉnh. Trong
các nguồn lực, nguồn nhân lự ược coi
là nguồn lự “ ội si ” i p ối quá
trình phát triển kinh tế xã hội và nó có
ư t ế nổi bật l k ô g ó “giới hạ ”
“ ô tậ ” ếu biết o tạo, bồi dưỡng,
khai thác hợp lý.
Trường DLA chính thứ ược thành
lập vào ngày 04/5/2007. Cùng với sự ra
ời và phát triển c a DLA, khoa Quản trị
Kinh doanh là một khoa lớn c trường.
Năm 2007 K o ó 500 si iê t ì ến
ã ó gần 2.000 sinh viên. Sinh viên
c a Khoa luôn tự ti , ă g ộng, nhiệt
huyết và sôi nổi.
Hầu hết sinh viên khoa Quản trị Kinh
doanh tốt nghiệp ều có việ l m tại
ơ N ước trong tỉnh và ngoài
tỉnh. Cụ thể tại ơ N ước tỉnh
Long An: Viện kiểm sát nhân dân tỉnh,
Cục Thuế tỉnh, Ban Quản lý khu kinh tế
tỉ , Đ i P t t anh Truyền hình Long
A , Đảng y khối ơ tỉnh,
UBND huyện Tân Thạnh, Viễn thông 02
huyệ Đứ Hò Đức Huệ, Trung tâm
hoạt ộng thanh thiế iê …
Các doanh nghiệp trong tỉnh: Công ty
Xổ số kiến thiết, ô g t ổ p ầ ế
biến hàng xuất khẩu Long An, Công ty
cổ phầ t ép TVP…
Tại TPHCM: Công ty cổ phầ ịa ốc
Thắng Lợi, Công ty FPT Trading group,
Công ty TNHH một thành viên tài chính
PPF Việt Nam, Công ty cổ phầ ă
phòng tiện ích Việt Nam. Tại Bình
Dươ g: ô g t TNHH YOY Việt Nam.
Tại Đồng Nai: ô g t F isj …
Thực tiễn c a công cuộc công nghiệp
hóa, hiệ ại ó ất ước cho thấy,
không chỉ nhân lực là yếu tố quyết ịnh
ối với sự phát triển c a mỗi quố gi
m sự phát triển c a mỗi quốc gia còn
ượ o bằng chính bản thân mứ ộ
phát triển c a nguồn nhân lực.
Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới
tro g ước kh ng hoả g k ó k ă ,
nhất l iều kiện thị trường cạnh tranh
gắt g o ư iện nay, sinh viên khoa
Quản trị Kinh doanh phải nỗ lực học tập
và phấ ấu rèn luyện nhiề ơ ữ ể
p ứng ược yêu cầu này. Vì vậy, từ
thực tế ú g tôi ã l m ược, chúng tôi
xi tr o ổi Một số giải pháp nâng cao
tư duy sáng tạo của sinh viên Khoa
Quản trị Kinh doanh.
2. ướng dẫn cho sinh viên học tập
theo tư duy sáng tạo
Tư d s g tạo là một kỹ ă g ực
kỳ quan trọng với mỗi gười chúng ta
trong cuộc số g. Tư d s g tạo là công
cụ ể mỗi gười dù ở vị trí o, ẳng cấp
o ũ g ó t ể ượt qua lối mòn trong
s g ĩ ộ g ể ướ g ến những
giải pháp mới mẻ. Để thành công trong
hội nhập, mỗi sinh viên phải học tập theo
tư d s g tạo. Do ó, si iê m ốn có
tư d s g tạo phải dù g p ươ g pháp
76
–
TẠP CHÍ KINH TẾ - CÔNG NGHIỆP
công não, quy nạp và diễn dịch.
Công não là th thuật kích thích con
gười khai thác tối ữ g ý tưởng khi
não bị tập kích liên tục bằng cách:
Tung vấ ề
Lấy ý kiế , ý tưởng
Xây dựng mạng
Phân tích lựa chọn
Quyết ịnh lựa chọn
Quy nạp l i từ sự việc riêng lẻ ể
i ến một cái chung, một kết luận khái
t. P ươ g p p tư d ạp là
p ươ g p p i từ cái cá biệt ến cái
chung nhất, từ nhiều biểu hiện lặp lại ể
khái quát thành một kết luận.
Diễn dịch là sự vậ ộng c a nhận
thức từ i g ến cái riêng, từ tổng
thể ến bộ phận. Phép diễn dịch là phép
suy luận, lấy việc lớ ể suy việc nhỏ,
lấ i g ể suy cái riêng, lấy cái
bản chất, còn quy luật ể gắn cho cái
biểu hiện, cái chi tiết. P ươ g p p diễn
dị l p ươ g p p tư d i từ tiề ề
tri thức chung suy ra kết luận tri thứ ặc
thù.
Đó l ữ g p ươ g p p ể sinh
viên tập học tập t eo tư d s g tạo,
ư r giải p p ộ o iệu quả, có
g ĩ l ọc cách tự mình giải quyết vấn
ề. Và nhất thiết sinh viên luôn trang bị
bên mình một cây viết và một mảnh giấy
ể ghi lại tất cả ý tưởng chợt xuất
hiệ tro g ầu mình.
3. ướng dẫn cho sinh viên viết đề tài
nghiên cứu khoa học
Trường DLA khuyến khích nếu sinh
iê ó ề tài nghiên cứu khoa họ ược
Hội ồng khoa học c a Khoa công nhận
sẽ ược cộ g t êm 0,4 iểm cho toàn
khóa (Ví dụ nế si iê ó iểm trung
bì to k ó l 7,6 iểm ạt loại khá,
sinh viên này có một ề tài nghiên cứu
khoa họ ược Hội ồng khoa học
Khoa xét duyệt và công nhận thì sinh
iê ược cộ g 0,4 iểm. Do ó, si
iê ạt iểm 8, trở thành loại giỏi),
nếu một nhóm sinh viên làm thì sẽ cộng
thêm cho các thành viên của nhóm đó
là 0,2 điểm.
Vấ ề ở â là giúp sinh viên nâng
cao kỹ năng tương tác giữa các thành
viên trong một nhóm, nhằm t ú ẩy
hiệu quả công việc, phát triển tiềm ă g
c a tất cả các thành viên. Khi khoa học
kỹ thuật ngày càng phát triển thì yêu cầu
làm việc theo nhóm là cần thiết ơ b o
giờ hết. Vì không ai là hoàn hảo, làm
việc theo nhóm sẽ tập trung mặt mạnh
c a từ g gười ể bổ sung cho nhau và
ũ g k ô g i ó t ể g g ết mọi
việc.
Kỹ ă g l m iệ óm ũ g giúp
cho sinh viên thực hiện tốt những kỹ
ă g ỏ ư xâ dựng vai trò chính
trong nhóm, kỹ ă g ản lý hội họp,
phát triển quá trình làm việc nhóm, sáng
tạo và kích thích tiềm ă g.
4. Thành lập phòng Mô phỏng Kinh
doanh
Năm 2013, K o Q ản trị Kinh
do ã t lập phòng Mô phỏng
kinh doanh với hoạt ộ g ầu tiên là
cho 9 lớp trong Khoa thực hiện công
việc phân phối 5.000 quyển tập viết có
logo c Trường DLA và logo c a Khoa.
Hoạt ộng này giúp sinh viên tự tin,
năng động, hiểu thực tế bán một sản
phẩm ư t ế o, l m s o ể b ược
nhiều hàng nhất qua các lý thuyết ã
ược học về m rketi g. Q ươ g
trình, phòng Mô phỏ g ki do ã
tổng kết lầ 1 tìm ược Vua bán hàng
và vua chiến lược ể k e t ưở g ộng
iê o em. N ư ậy, có thể thấy
ươ g trì si iê phải chủ
động, phải nghĩ ra nhiều phương pháp,
nhiều cách để bán được hàng nhiều
77
–
TẠP CHÍ KINH TẾ - CÔNG NGHIỆP
nhất. Phát huy nhữ g iểm mạnh từ
ươ g trì lần 1, sinh viên c a Khoa
tiếp tục phân phối các sản phẩm mới, p
ứng nhu cầ gười tiê dù g ư: ốm
gạo lứt, ước ép trái cây từ trái thanh
long ruột ỏ… Kế hoạch tiếp theo
ươ g trì mô p ỏng kinh doanh sẽ
p t ộng cho tất cả sinh viên trong
Khoa tự làm một đoạn Youtube giới
thiệu về doanh nghiệp c a mình sẽ thực
hiệ tro g tươ g l i sẽ có giải t ưởng
cho sinh viên sáng tạo nhất.
5. Nâng cao kỹ năng giao tiếp cho sinh
viên
Đầ t g 03 ăm 2014, K o Q ản
trị Kinh doanh ra mắt và sinh hoạt lần 1
Câu lạc bộ Cựu sinh viên Khoa Quản trị
Kinh doanh và các Nhà quản trị, các em
ã gặp gỡ giao lưu với các anh chị khóa
trước, học hỏi nhữ g iều mới mẻ, bở
ngỡ k i i p ỏng vấn, làm thế o ể
viết báo cáo thực tập tốt… si iê đã
trao đổi trực tiếp những câu hỏi với các
nhà doanh nghiệp ư: khi em tốt
nghiệp làm thế o ể em ược tuyển
dụng, các em có thể phải trau dồi kỹ
ă g gì t êm…, em ò ược gặp
những gi m ố iề t i ă g
t ạt.
Từ buổi ra mắt này, cho thấy kỹ ă g
giao tiếp cực kỳ quan trọng vì nó nhân tố
thể hiện rõ nhất sự ă g ộng c a sinh
viên. Mụ í a giao tiếp là truyền
ạt t ô g ti , s g ĩ ũ g ư ý tưởng
c a mình một cách hiệu quả. Kỹ ă g
giao tiếp ược thể hiện qua các hoạt
ộ g ư kỹ ă g t ết trì trướ m
ô g, kỹ ă g tr ề ạt thông tin, kỹ
ă g lắng nghe và thu thập thông tin. Kỹ
ă g gi o tiếp bao gồm cả việc trình bày
nói và viết ũ g ư k ả ă g l m iệc
với gười khác là những yếu tố chính tạo
nên thành công trong nghề nghiệp. Vì
vậy, kỹ năng giao tiếp là yếu tố mang
tính quyết định trong việc tuyển chọn
một người quản lý.
Với ội gũ tri t ức mà tỉnh thu hút
ược, Khoa Quản trị Kinh doanh c a
Trường DLA ã trâ trọng mời những
gi m ố iề t i ă g ến với Câu
lạc bộ ể tổ chức hội thảo ê ề
kinh tế - xã hội, cùng các em sinh viên
tr o ổi, giúp các em có tư duy sáng tạo,
năng động, chịu khó suy nghĩ và tìm tòi
học hỏi. Khoa Quản trị Kinh doanh sẽ ơ
cấu thời khóa biểu c a Khoa cho mỗi lớp
trong mỗi học kỳ ược một buổi học do
các gi m ố iề t i ă g tr ền
ạt cho các em, trang bị cho các em
những kỹ năng mềm cần thiết để khi tốt
nghiệp hội nhập được với thị trường lao
động. Cụ thể, vào cuối t g 5 ầu
tháng 6/2014 Khoa Quản trị Kinh doanh
ã mời gi m ốc Trầ Doã Mười truyền
ạt kỹ ă g ản lý thời gian cho sinh
iê ăm t ứ nhất Khoa Quản trị Kinh
doanh.
6. Tham gia các hoạt động ngoại khóa
Tư tưởng giáo dụ “ ọ i ôi ới
hàn ” a Ch tịch Hồ Chí Minh là một
bộ phận rất quan trọng trong kho tàng lý
luận về giáo dụ ; “ ọ i ôi ới ”
là mụ tiê , g ê lý, p ươ g p p,
p ươ g âm dạy và học c a nền giáo
dụ ước nhà.
Trong di sả tư tưởng Hồ Chí Minh,
có 592 lầ Người nhắ ế “gi o dụ ”,
159 lần nhắ ế “ o tạo”, trê 190 lần
nhắ ế “trường họ ”, gần 100 lần nhắc
ế “ ại họ ”, 92 lần nhắ ế “trường
họ , gi o sư”, 81 lần nhắ ế “gi o
iê ”, 80 lần nhắ ế “t ầ gi o”,
khoảng 145 lần nhắ ế “si iê ”
ến 225 lần nhắ ế “ ọ si ”(3).
T eo iểm c Người, “Họ ” l
một nhận thức, là quá trình tiếp thu tri
thức, kinh nghiệm, kỹ ă g, p ẩm
chất ă ó , ạo ứ … một cách tích
78
–
TẠP CHÍ KINH TẾ - CÔNG NGHIỆP
cực, toàn diệ t ường xuyên c a mỗi
gười. “H ” tức là thực hành, là làm
việ , “H ” l o ường duy nhất,
hiệu quả nhất trong học tập. Nội dung
“ ” tro g tư tưởng c Người còn là
sự vận dụng nhữ g iề ã ọc nhằm
giải quyết những vấ ề do thực tiễ ặt
ra. Ngay trong nội d g “ ọ ” ũ g m
chứ ý g ĩ “ ”, ây là một biểu
hiện về tính toàn diện c a việc học tập.
Nế oi “ ọ ” l iệc biểu hiện về tính
toàn diện c a việc học và tiếp thu tri
thức lý luận, kinh nghiệm thực tiễn, thì
“ ” là sự vận dụng những tri thức lý
luận, kinh nghiệm thực tiễ ể giải
quyết, xử lý tình huống, thực hiện có
hiệu quả chức trách, nhiệm vụ ược giao,
vận dụng vào hoạt ộ g l o ộng sản
xuất, cải tạo tự nhiên, cải tạo xã hội và
cải tạo chính bả t â o gười.
Với tư tưở g ê trê , B ã ỉ cho
chúng ta thấy rằng việ “ ” là mục
tiê , ộng lực c a việ “ ọ ”, “ ”
vừ l môi trường trải nghiệm ể học tập
hiệu quả nhất, vừa là kết tinh, là biểu
hiện bên ngoài c a việc họ . ũ g ới tư
tưở g ư ậ , Albert Ei stei ã từng
ói: “ ỉ có trải nghiệm mới là hiểu biết,
còn tất cả các thứ khác chỉ l t ô g ti ”,
các nhà khoa học giáo dục thì khẳ g ịnh
gười học có thể nhớ ến 60% tri thức
với những gì mà họ trải nghiệm thông
qua phát biểu ý kiế , ó g kịch, sắm vai,
thực tập trong phòng thí nghiệm hay hiện
trườ g ể áp dụng các iề ã ọc.
Để â g o tư d s g tạo c a sinh
viên, đào tạo lý thuyết gắn liền với trải
nghiệm thực tế, “Họ ” i ôi ới
“H ” t eo tư tưởng c a Ch tịch Hồ
í Mi , ồng thời tạo ơ ội ể sinh
viên tiếp cận thực tế môi trường làm việc
c a doanh nghiệp trê ịa bàn tỉnh Long
An, vừa giúp cho doanh nghiệp ó ơ ội
tìm kiếm ược những ứng viên tiềm ă g
cho các vị trí phù hợp tro g tươ g l i,
giúp sinh viên trang bị những kỹ ă g
cần thiết ể hội nhập với thị trường lao
ộ g. ươ g trì si oạt lần 2 Câu
lạc bộ Cựu sinh viên Khoa Quản trị Kinh
doanh và các Nhà quản trị ngày
17/4/2014 Khoa Quản trị Kinh doanh
ư em si iê ăm ối lớp 10QT
i t m oạt ộng ngoại khóa tại
Công ty sản xuất nhữ g ôi dép m g
nhãn hiệu Adidas, Puma, Fila - Công ty
TNHH Jia –Hsin Khu công nghiệp Cầu
Tràm, huyện Cầ Đước, tỉnh Long An.
Đâ l một trong những doanh nghiệp
lớn có vố ầ tư ướ go i ầ tư o
Long An, là doanh nghiệp Đ i Lo ó
diện tích gần 57.000 m2, khoảng 2.000
công nhân sản xuất dép xốp xuất khẩu
s g ước Châu Âu, với quy trình
khép kín, công nghệ kỹ thuật tiên tiến và
mong muố ăm 2015 sẽ ạt sả lượng
10 triệ ôi/ ăm.
Sinh viên khi tham gia hoạt ộng rất
tâm ắ ì ược tiếp xúc với môi trường
làm việc thực tế, ồng thời mở mang
ược kiến thức nhất là học lý thuyết trên
giả g ường với việ i t ực tế quy trình
quản lý sản xuất khác nhau, những ứng
dụng công nghệ sản xuất, vận hành c a
những dây chuyền sản xuất tự ộng hóa,
iều kiệ l o ộng c a công nhân tốt, mô
hình quản trị ũ g ư p ươ g p p
quản lý tổ chức c a Công ty rất khoa
học, phong cách làm việc hiệ ại.
Điều mà các em còn ngỡ ngàng
ơ nữ l ô g t k ô g ó bộ p ậ
KCS mà lại là QIP (kiểm soát chất
lượng), R&D (nghiên cứu và phát triển
sản phẩm) và M.E sản xuất tối ư . ô g
t ũ g triển khai thực hiện LEAN (sản
xuất tinh gọn). Q tìm iể , các em cảm
thấy khác hẳn so với học trong lý thuyết,
trên thực tế không giố g ư ậy mà có
những bộ phận cần ghép lại hoặc làm sao
79