Giảm dư lượng nitrat trong nước mặt ruộng: Phụ phẩm nông nghiệp và điều chỉnh phân bón

KHOA HỌC KỸ THUẬT THỦY LỢI VÀ MÔI TRƯỜNG - SỐ 84 (6/2023)

BÀI BÁO KHOA HỌC

GIẢM DƯ LƯỢNG NITRAT TRONG NƯỚC MẶT RUỘNG

BỞI PHỤ PHẨM NÔNG NGHIỆP VÀ ĐIỀU CHỈNH PHÂN BÓN

Nguyễn Phan Việt

, Đinh Thị Lan Phương

, Đặng Kiều Loan

, Trần Huyền Trang

Tóm tắt: Thí nghiệm (TN) được thực hiện tại khu nhà lưới Học viện Nông nghiệp Việt Nam từ 2021-2023

với 04 vụ lúa, nước tưới sông Cầu Bây có hàm lượng (HL) NO

từ 0,5 – 2,9 mg/L, NO

vượt 1,36 – 21,84

lần, NH

vượt 2 – 6,67 lần so với QCVN 08:2015/BTNMT cột B1. Than sinh học (biochar) từ trấu được

thêm vào đất theo các tỉ lệ 1, 2,5 và 5% về khối lượng. Dựa trên tỉ lệ khuyến cáo về phân bón của Viện Khoa

học Nông nghiệp Việt Nam 120 kg N : 90 kg P

: 90 kg K

O/ha, TN gồm 12 công thức: bón đủ 100% theo

khuyến cáo, giảm 20%, giảm 50%, giảm 100%; kết hợp ba tỉ lệ biochar 1 - 2,5 - 5% về khối lượng. Kết quả

cho HL NO

trong nước mặt ruộng từ 1,7 – 3,3 mg/L, cao hơn ĐC lên tới 55,6%. NO

trong nước mặt

ruộng sau khi áp dụng biochar giảm từ 10 – 20,9%. Trong đó, NO

trong nước mặt ruộng của nhóm CT

biochar 5% đã giảm từ 16 – 20,9% so với ĐC. Sự điều chỉnh tỉ lệ phân N cho kết quả: giảm 50 - 100% N,

HL NO

giảm từ 29,5 – 76,1% so với ĐC, tuy nhiên năng suất giảm sâu 28,7-63,7%. Giảm 20% phân bón

không có sự khác biệt về năng suất, nhưng NO

trong nước mặt ruộng đã giảm 3,7 – 14,3% so với ĐC.

Từ khóa: Than sinh học, ô nhiễm nitrat, nước tưới ô nhiễm.

1. ĐẶT VẤN ĐỀ

Hầu hết các hệ thống tưới ở vùng Đồng bằng

sông Hồng (ĐBSH) có hàm lượng (HL) N rất

cao do ô nhiễm từ nguồn thải sinh hoạt và chăn

nuôi (Vu, K. T., et al., 2022). Theo báo cáo của

Viện tưới tiêu và Môi trường 2016-2019, hệ

thống thủy lợi (HTTL) Bắc Hưng Hải có HL N

cao gấp 2,48 - 4,15 lần, HTTL Bắc Đuống có

HL N cao gấp 1,36 – 2 lần so với QCVN

08:2015/BTNMT. Mặc dù nước tưới rất giàu N

nhưng chế độ phân bón cho lúa ở vùng ĐBSH

hiện vẫn được áp dụng là 120 kg N : 90 kg P

: 90 kg K

O/ha (khuyến cáo của Viện Khoa học

Nông nghiệp Việt Nam). Chế độ phân bón theo

khuyến cáo được áp dụng trong điều kiện nước

tưới đạt tiêu chuẩn đủ cho nhu cầu sinh trưởng

của lúa. Tuy nhiên trên thực tế, lượng phân bón

trên đồng ruộng có thể vượt mức khuyến cáo để

tăng năng suất. Lúa chỉ có nhu cầu dinh dưỡng

N nhất định cho các giai đoạn sinh trưởng (Diez

Khoa Tự động và phương tiện kỹ thuật PC,CC,CN,CH,

Trường Đại học Phòng cháy chữa cháy, Bộ Công An;

NCS Trường Đại học Thủy lợi;

Khoa Hóa & Môi trường, Trường Đại học Thủy lợi

Lớp 61 KTH, Khoa Hóa & MT, Trường ĐH Thủy lợi

et al., 2000), khi tưới nước ô nhiễm tích hợp

phân bón có thể dẫn đến dư thừa N trong lớp

nước mặt ruộng và tích tụ xuống lớp đất mặt

trước khi thấm xuống các tầng sâu hơn rồi đi

vào nước ngầm (Bijay-Singh, Eric Craswell,

2021, Ju XT, Zhang C, 2017).

Trong số các dạng hợp chất của nitơ, nitrat

(NO

) là dạng ô nhiễm phổ biến thường được tìm

thấy trong cả nước mặt và nước ngầm. Các quá

trình sinh hóa trong đất với sự tham gia của các vi

sinh vật chuyển hóa các hợp chất hữu cơ của N

thành NH

và NO

(Ju XT, Zhang C, 2017).

mang điện dương nên được giữ lại trên bề

mặt keo đất, ngược lại NO

mang điện âm nên dễ

dàng thấm xuống các tầng đất dưới và đi vào nước

ngầm (Zhao RF et al., 2006). Phân đạm bón cho

lúa ở dạng urê hoặc amoni, chỉ một phần NO

và

từ phân đạm được lúa hấp thụ, phần NH

còn lại được chuyển hóa thành NO

thông qua các

quá trình sinh hóa. NO

là dạng bị thấm nhiều

nhất và là nguyên nhân gây ô nhiễm NO

trong

nước ngầm. Sự thấm NO

xuống các tầng đất

dưới dẫn đến

khoảng 10–30% lượng phân đạm bị

thất thoát trong mỗi vụ (Meisinger JJ et al., 2006).

Kết quả của sự thấm NO

là (Ju XT, Zhang C,

KHOA HỌC KỸ THUẬT THỦY LỢI VÀ MÔI TRƯỜNG - SỐ 84 (6/2023)

2017) đã tìm thấy có một lượng lớn NO

tích lũy

trong vùng vadose (vùng tiếp giáp nước ngầm)

dưới ruộng ngô do bón phân đạm quá mức trong

ba năm liên tiếp. Bón phân đạm nhiều hơn so với

khuyến cáo, sự tích tụ NO

trong các lớp đất sâu

càng gia tăng (Jankowski et al., 2018). Tại các lớp

đất sâu hơn 1 m dưới vùng rễ của ngô, lúa mì và

rau trong các thí nghiệm bón phân vượt quá

khuyến cáo, (Zhou JY, et al., 2016) đã phát hiện ra

có khoảng 70% NO

tích tụ trong tầng đó. Mặc

dù là dinh dưỡng cho cây trồng, nhưng lượng

tích lũy bên dưới vùng rễ không thể sử dụng

cho vụ tiếp theo do NO

bị thấm xuống các lớp

đất sâu hơn khi gặp mưa lớn hoặc sau các đợt tưới

(Ju XT et al., 2006). Lượng mưa hoặc mức tưới

càng lớn làm tăng lớp nước mặt ruộng càng thúc

đẩy quả trình thấm NO

(Huang T et al., 2017).

Một nghiên cứu trên đất trồng ngô và lúa mì tại

nhiều vùng trên thế giới, (Zhou M, Butterbach-

Bahl K, 2014) đã chi ra 22% và 15% lượng phân

đạm bón cho lúa mì và ngô bị thấm dưới dạng

. Mặc dù các vấn đề ô nhiễm NO

trong

nước ngầm từ phân bón đã được chỉ ra rất rõ ràng,

nhưng áp lực về năng suất và mẫu mã nông sản,

phân bón vẫn được tiêu thụ rất nhiều ở các nước

nông nghiệp. Riêng năm 2015, có đến 108,7 triệu

tấn phân đạm đã được tiêu thụ trên toàn cầu, trong

đó Trung Quốc và Ấn Độ chiếm 42,3% tổng số.

Chỉ đến khi Trung Quốc nhận ra mức độ nghiêm

trọng của lạm dụng phân đạm gây ô nhiễm NO

trong nước mặt và nước ngầm nên đã ban hành kế

hoạch hành động để kiểm soát sử dụng phân bón

sau năm 2015 (Ji Y, et al., 2020).

Mức độ thấm NO

trong đất phụ thuộc vào

tính chất đất và kiểu canh tác. Đất lúa được phơi

ải và cày mỗi năm hai vụ nên xốp tầng mặt và

thoát nước khá cao, đây là nguyên nhân chính dẫn

đến thấm NO

trong ruộng lúa (Ji Y, et al., 2020).

Khả năng thấm NO

từ nước mặt ruộng xuống các

tầng đất phía dưới theo thứ tự: đất đồng cỏ < đồng

cỏ được chăn thả, trồng trọt < đất được cày xới <

đất trồng rau (Di and Cameron, 2002). Hơn nữa

mức độ thấm còn phụ thuộc HL NO

trong nước

mặt ruộng và lượng mưa hoặc lớp nước mặt

ruộng. HL NO

trong nước mặt ruộng càng cao

dẫn đến khả năng thấm xuống càng gia tăng. Hơn

nữa, ruộng lúa được tưới ngập thường xuyên nên

luôn duy trì một lớp nước khá cao trên mặt ruộng,

độ dày lớp nước còn tăng lên khi gặp mưa lớn,

những yếu tố này gia tăng mức độ thấm NO

. Kết

quả là có khoảng 60% các khu vực canh tác nông

nghiệp gây ô nhiễm NO

trong nước ngầm, trong

đó các vùng trồng lúa sử dụng nước tưới ô nhiễm

đóng góp mức độ ô nhiễm lớn nhất (Shukla S,

Saxena A, 2018).

Mặc dù nguồn phụ phẩm nông nghiệp ở nước

ta rất dồi dào nhưng mới được sử dụng hơn 10%

làm thức ăn gia súc, than sinh học, trồng nấm và

phân bón. Còn lại bị thải bỏ trên đồng ruộng hoặc

được đốt gây ô nhiễm môi trường (Phuong D.T.L

et al., 2023). Than sinh học (TSH) từ phụ phẩm

nông nghiệp đã được ứng dụng phổ biến trong xử

lý kim loại nặng, N và P trong nước thải. Với tính

chất xốp cao và khả năng giữ nước tốt nên TSH

còn là môi trường sống ổn định cho các vi sinh vật

có lợi sinh trưởng và phát triển trên bề mặt, có khả

năng cải tạo độ ẩm, độ phì đất (đã được áp dụng

cải tạo đất cát ven biển cho hiệu quả khá tốt). Để

không đưa thêm hóa chất độc hại vào môi trường,

không ảnh hưởng đến tính chất đất lúa, chi phí rẻ

và dễ áp dụng, hấp phụ nitrat bởi TSH từ phụ

phẩm nông nghiệp là giải pháp hiệu quả và không

ảnh hưởng đến sinh trưởng của lúa (M. Konneh et

al., 2021). Trong đó, TSH (biochar) từ trấu là vật

liệu giàu carbon được sản xuất từ quá trình nhiệt

phân trấu trong điều kiện hạn chế hoặc không có

oxy (Vu, K. T. et al., 2022). TSH là kết quả từ quá

trình nhiệt phân làm bay hơi các chất hữu cơ nên

trên bề mặt xốp còn các thành phần K

, Na

, Ca

... mang điện dương. Quá trình hấp phụ NO

xảy ra theo cơ chế hút tĩnh điện, NO

mang điện

âm sẽ bị hút trên bề mặt TSH (Vo Thi Minh Thao

et al., 2021). Tại đây các vi khuẩn chuyển hóa một

phần NO

thành NH

có khả năng được giữ lại

trên bề mặt keo đất hoặc bề mặt TSH.

Trong điều kiện chưa có điều chỉnh về phân

bón tại những vùng nước tưới ô nhiễm N. Sự tích

hợp phân bón theo khuyến cáo và nước tưới ô

nhiễm sẽ làm dư thừa HL N trên nước mặt ruộng,

nguy cơ ô nhiễm nước ngầm rất cao. NO

là dạng

ô nhiễm phổ biến của N trong nước mặt và nước

KHOA HỌC KỸ THUẬT THỦY LỢI VÀ MÔI TRƯỜNG - SỐ 84 (6/2023)

ngầm do đặc tính dễ bị thấm qua các tầng đất. Từ

những lí do trên, nghiên cứu này áp dụng TSH từ

trấu kết hợp điều chỉnh chế độ phân bón để giảm

thiểu HL NO

trong nước mặt ruộng. Trong cùng

điều kiện TN, lượng N

O thất thoát từ quá trình

khoáng hóa các hợp chất N là như nhau, chậu kín

đáy nên không có thấm. Do đó, nghiên cứu chỉ

đánh giá HL NO

trong nước mặt ruộng qua các

thời kì sinh trưởng chính của lúa. Kết quả nghiên

cứu dự kiến làm cơ sở cho các điều chỉnh tỉ lệ

phân đạm dưới điều kiện nước tưới ô nhiễm N.

2. VẬT LIỆU VÀ BỐ TRÍ THÍ NGHIỆM

2.1. Vật liệu

Đất được thu thập trên cánh đồng học viện

Nông nghiệp Việt Nam độ sâu từ 0 – 20 cm, tọa

độ 21

03’36 Bắc - 106

54’13 Đông; thuộc nhóm

phù sa sông Hồng không được bồi hàng năm, có

phản ứng ít chua đến trung tính (pH

H2O

6,2 - 7,1;

KCl

5,4 - 6,6), thành phần hữu cơ và đạm tổng

số ở tầng mặt khá cao (OC từ 1,5 – 2,0%, N từ

0,18 - 0,25%) và giảm dần theo chiều sâu phẫu

diện. Ca, Mg trao đổi và dung tích hấp thu cation

(CEC) ở mức trung bình, thành phần cơ giới từ

thịt trung bình 21,5 – 30,5% sét, 54,5 – 57,25%

limon, 15,0 – 21,5% cát.

Trấu được hun yếm khí trong 03 giờ, tại nhiệt độ

500 – 600

C, có pH từ 8,8 – 9,2, CEC 55,2 mmol

-1

, độ rỗng 57,24%, hàm lượng OC 2,05%.

Nước tưới từ sông Cầu Bây có hàm lượng NO

từ 0,5 – 2,9 mg/L, NH

từ 1,8-5,1 mg/L, NO

từ

0,068 – 1,092 mg/L. So với QCVN

08:2015/BTNMT cột B1, NO

vượt QC từ 1,36-

21,84 lần, NH

vượt QC từ 2 – 6,67 lần.

Giống lúa bắc thơm số 7, nguồn gốc Trung

Quốc là giống lúa sinh trưởng khỏe mạnh, có khả

năng chống hạn và rét, có thời gian sinh trưởng

125 - 135 ngày vụ đông xuân, 105 - 110 ngày vụ

hè thu, được trồng phổ biến ở miền bắc.

Chế độ phân bón: 120 kg N : 90 kg P

: 90

kg K

O/ha, phân NPK Việt Nhật, chỉ bón thúc 01

lần vào thời kì bén rễ hồi xanh. Thuốc trừ sâu

Nouvo3.6EC phòng bệnh trong thời kỳ đẻ nhánh.

2.2. Bố trí thí nghiệm

Thí nghiệm (TN) được bố trí trong nhà lưới

thuộc cánh đồng Học viện Nông nghiệp Việt Nam

(21

00’00B - 106

55’54Đ) trong 2 năm từ 6/2021

– 5/2023 với 02 vụ xuân và 02 vụ hè thu. Đất TN

được phơi khô tự nhiên trong không khí, làm nhỏ,

rây qua rây 2 mm trước khi chuyển vào các chậu

có đường kính 30 cm với lượng đất là 10 kg/chậu.

Mạ được cấy với mật độ 1 dảnh/chậu. Tỉ lệ TSH

dựa trên các nghiên cứu trước đây của nhóm tác

giả về áp dụng TSH trong đất lúa: 1%, 2,5%, 5%

về khối lượng (Vu, K. T. et al., 2022) và dựa trên

nhiều thử nghiệm trước khi bố trí thí nghiệm. Cụ

thể là tỉ lệ TSH < 1% không có sự thay đổi đáng

kể và tỉ lệ TSH > 5% làm cho năng suất lúa giảm.

Phân NPK được bón thúc duy nhất 01 lần vào

thời kì bén rễ hồi xanh, không bón lót. Lượng

phân bón được điều chỉnh tỉ lệ đạm cho các CT.

Chế độ nước mặt chậu áp dụng như ngoài đồng

ruộng với mức nước duy trì 7 – 10 cm. Mẫu nước

mặt ruộng được lấy vào các thời kỳ đẻ nhánh, làm

đòng, trỗ bông và tạo hạt. Năng suất được tính

theo số gam/chậu.

Các CT TN được mô tả trong bảng dưới đây.

Trong đó, CT Bio1- N100 có nghĩa là tỉ lệ TSH

được áp dụng 1% và phân N áp dụng 120 kg N/ha.

Tương tự, các CT Bio1- N80 và Bio1- N0 có

nghĩa là tỉ lệ N áp dụng lần lượt là 80% và 0% của

120 kg N/ha. CT đối chứng (ĐC) sử dụng phân

bón theo tỉ lệ khuyến cáo và tưới nước máy.

Tỉ lệ

biochar

(%)

Tỉ lệ

phân (%) Kí hiệu Số chậu

lặp lại

100 Bio1- N100 03

80 Bio1- N80 03

50 Bio1- N50 03

0 Bio1- N0 03

100 Bio2.5- N100 03

80 Bio2.5- N80 03

50 Bio2.5- N50 03

2,5

0 Bio2.5- N0 03

100 Bio5- N100 03

80 Bio5- N80 03

50 Bio5- N50 03

0 Bio5- N0 03

2.4. Hóa chất và phân tích

Sử dụng test thuốc thử của HACH phân tích

KHOA HỌC KỸ THUẬT THỦY LỢI VÀ MÔI TRƯỜNG - SỐ 84 (6/2023)

trong mẫu nước trên máy quang phổ DR-

3900 của HACH.

2.4. Xử lý số liệu

Dữ liệu TN được tính giá trị trung bình, độ lệch

chuẩn, vẽ đồ thị trên Microsoft Excel. Các kết quả

thu được là trung bình của 03 lần phân tích. Sử

dụng T-test độc lập để đánh giá sự khác nhau có ý

nghĩa (P < 0,05).

3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

3.1. Hàm lượng NO

trong nước mặt ruộng

dưới nước tưới ô nhiễm tích hợp phân bón

HL NO

trong nước tưới và nước mặt ruộng

dưới ảnh hưởng của nước tưới ô nhiễm N và phân

bón theo khuyến cáo được phân tích trong bốn

thời kì chính, cho kết quả sau đây.

Hình 1. Hàm lượng NO

trong nước mặt ruộng

Chế độ phân bón theo khuyến cáo áp dụng

trong điều kiện nước tưới không ô nhiễm, tỉ lệ

khuyến cáo này theo nhu cầu của lúa. Tuy

nhiên, lúa chỉ có nhu cầu dinh dưỡng N nhất

định nên nước tưới ô nhiễm với HL N cùng với

lượng phân bón áp dụng sẽ làm dư thừa NO

trong nước mặt ruộng (Chien et al., 2009). Có

thể thấy HL NO

trong nước tưới dao động từ

2,1 – 2,6 mg/L. Trong điều kiện sử dụng nước

tưới và bón phân theo khuyến cáo, các kết quả

TN cho hàm lượng NO

trong nước mặt ruộng

khá cao từ 1,7 – 3,3 mg/L. Trong đó, HL NO

trong nước mặt ruộng cao hơn ĐC từ 1,1 – 1,6

lần ở các giai đoạn đẻ nhánh đến trỗ. Riêng giai

đoạn đẻ nhánh là thời điểm sau bón phân hai

tuần nên HL NO

trong nước mặt ruộng cao

hơn ĐC lên tới 55,6%. Sau các thời kì tiếp theo,

do nhu cầu dinh dưỡng của lúa cho thời kì làm

đòng và trỗ nên hàm lượng NO

trong nước mặt

ruộng giảm nhẹ.

Do bón phân duy nhất một lần vào thời điểm

bén rễ hồi xanh, sự tiêu thụ dinh dưỡng của lúa

làm HL NO

trong nước mặt ruộng giảm dần qua

các thời kì đẻ nhánh đến tạo hạt. Trong đó, giai

đoạn tạo hạt giảm sâu nhất so với giai đoạn đẻ

nhánh là 49%. Tại giai đoạn tạo hạt, HL NO

trong nước mặt ruộng có giảm so với giai đoạn đẻ

nhánh nhưng vẫn dao động ở mức 1,7 mg/L. Các

kết quả nghiên cứu phù hợp với các kết luận của

(Chien et al., 2009) rằng thực vật chỉ có thể hấp

thu tối đa 51% lượng phân bón N được bón cho

cây ngũ cốc, phần còn lại bị mất đi do rửa trôi

hoặc thất thoát ở dạng khí N

O từ quá trình

khoáng hóa các ion nitrat và amoni. Trong khi

nước tưới chứa N được tưới ngập thường xuyên,

dẫn đến HL NO

luôn ở mức cao trong nước mặt

ruộng. Tưới ngập làm lớp nước mặt ruộng luôn

ở mức từ 7 – 10 cm và cao hơn khi gặp mưa lớn.

Lượng nước thấm tỷ lệ thuận với lớp nước duy

trì trên mặt ruộng, lớp nước càng dày thì lượng

nước thấm càng lớn, ngược lại lượng nước thấm

sẽ không còn khi trên bề mặt ruộng không có lớp

nước mặt. Như vậy, sự tích hợp giữa tưới ngập,

nước tưới ô nhiễm và phân bón làm mặt ruộng

tồn tại lớp nước 7 – 10 cm chứa NO

, nước thấm

sẽ kéo theo NO

đi vào nước ngầm (Zhou JY., et

al., 2016).

3.2. Kiểm soát NO

trong nước mặt ruộng

bởi biochar

Các kết quả thí nghiệm của áp dụng biochar

đã chỉ ra có sự thay đổi về hàm lượng NO

giữa

các CT, tuy nhiên sự giảm chỉ từ 2,2 – 19,8% so

với ĐC. Bên cạnh đó, các tỉ lệ biochar áp dụng

khác nhau cũng cho kết quả khác nhau về HL

trong nước mặt ruộng. Tỉ lệ biochar càng

tăng thì HL NO

trong nước mặt ruộng càng

giảm. Trong đó, tỉ lệ biochar 1% cho kết quả

thấp nhất, HL NO

trong nước mặt ruộng chỉ

giảm 2,2 – 6,1% trong các thời kì sinh trưởng so

với ĐC.

Tại CT biochar 2,5%, mặc dù lượng biochar

tăng gấp 2,5 lần so với CT biochar 1% nhưng kết

quả giảm NO

trong nước mặt ruộng so với ĐC

chỉ từ 11,5 – 12,2%. Khi tăng đáng kể tỉ lệ biochar

lên 5 lần so với tỉ lệ biochar 1%, các kết quả đã

cho thấy có sự khác biệt đáng kể về HL NO

trong nước mặt ruộng (P < 0,05). Cụ thể là, HL

KHOA HỌC KỸ THUẬT THỦY LỢI VÀ MÔI TRƯỜNG - SỐ 84 (6/2023)

trong nước mặt ruộng của CT biochar 5%

giảm từ 13,8 – 15,4% so với CT biochar 1% và

giảm từ 16 – 20,9% so với ĐC.

Hình 2. Kiểm soát NO

trong nước mặt ruộng

bởi biochar

Trung bình, so với CT ĐC sử dụng nước tưới ô

nhiễm và bón phân theo khuyến cáo, HL NO

trong nước mặt ruộng của các CT biochar 1 - 2,5 -

5% giảm từ 10 – 20,9%. Các kết quả phù hợp với

nghiên cứu của (Vo Thi Minh Thao et al., 2021) về

khả năng hấp phụ nitrat của TSH thường thấp so

với các chất hấp phụ khác.

3.3. Sự kiểm soát NO

trong nước mặt ruộng

bởi kết hợp biochar và điều chỉnh phân bón

Nhìn chung, các kết quả thí nghiệm đã chỉ ra

HL NO

trong nước mặt ruộng có xu hướng giảm

khi lượng phân N được điều chỉnh giảm.

Hình 3. Hàm lượng NO

trong nước mặt ruộng áp dụng biochar và điều chỉnh phân bón

Tại nhóm CT bio1: Dưới điều kiện nước tưới ô

nhiễm, khi giảm 20% lượng N cho kết quả giảm

HL NO

trong nước mặt ruộng từ 3,7 – 14,3%;

khi giảm 50% lượng N cho kết quả NO

giảm sâu

hơn 22,2 – 28,3%. Không sử dụng phân bón, chỉ

tưới nước ô nhiễm HL NO

trong nước mặt ruộng

giảm 57,1 – 76% so với CT bón phân đầy đủ theo

khuyến cáo.

Tại nhóm CT bio2.5: Giảm 20% lượng N cho

kết quả giảm HL NO

trong nước mặt ruộng từ

11,4 – 17,4%; kết quả giảm sâu hơn tại CT bio2.5-

N80 trong đó NO

giảm 26,7 – 31%. Không sử

dụng phân bón, HL NO

giảm 65,2 – 68,6% so

với CT bio2.5-N100. Các kết quả cho thấy bio2.5-

N80 có HL NO

giảm sâu hơn CT bio1-80 từ 2,9-

7,7%. Không có sự thay đổi đáng kể về HL NO

trong nước mặt ruộng giữa bio2.5-N50 và bio1-50

(p > 0,05), và cũng tương tự cho các CT bio2.5-

N100 và bio1-N100.

Tuy nhiên có sự thay đổi đáng kể ở nhóm các

CT bio5 với bio1. Cụ thể là CT bio5-N80 cho HL

giảm từ 1 – 4,4 lần so với bio1-N80. Tuy

nhiên, khi giảm 50% lượng phân N các kết quả chỉ

ra không có sự thay đổi đáng kể, bio5-N50 chỉ cho

HL NO

giảm từ 1,1 – 1,3 lần so với bio1-N80.

Khi giảm 100% N, các kết quả về HL NO

cho

thấy không có sự khác biệt giữa các CT bio1-

N100 và bio5-N100 (P > 0,05), HL NO

giảm từ

70,9 – 76,1% so với ĐC.

So sánh kết quả của ba nhóm CT biochar 1%,

2,5% và 5% cho thấy: sự giảm tỉ lệ phân N 20% cho

kết quả khác biệt về HL NO

giữa ba công thức

bio1-N80, bio2.5-N80 và bio5-N80 (P < 0,05).

Trong đó, bio5-N80 cho kết quả giảm sâu nhất về

HL NO

trong nước mặt ruộng từ 14,3-17,7%. Khi

giảm lượng phân N xuống 50%, không có sự khác

biệt đáng kết về HL NO

trong nước mặt ruộng giữa

ba CT bio1-N50, bio2.5-N50 và bio5-N50 (P >

0,05). Các kết quả tương tự với ba CT bio1-N100,

bio2.5-N100 và bio5-N100 (P > 0,05).

Giảm dư lượng nitrat trong nước mặt ruộng bởi phụ phẩm nông nghiệp và điều chỉnh phân bón

Nghiên cứu chỉ đánh giá HL NO3- trong nước mặt ruộng qua các thời kì sinh trưởng chính của lúa. Kết quả nghiên cứu dự kiến làm cơ sở cho các điều chỉnh tỉ lệ phân đạm dưới điều kiện nước tưới ô nhiễm N.

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi