Ti
t 6ế
Đ T BI N S L
NG NHI M S C TH
Ế Ố ƯỢ
Ộ
Ắ
Ễ
Ể
Đ T BI N S L NG NHI M S C TH Ế Ố ƯỢ Ộ Ắ Ễ Ể
•Khái ni m c hung : ệ
ng NST trong t bào ( có th có nhi u lo i: ự ế ể ề ạ
đ t bi n l ch b i và đ t bi n đa b i ). Là s thay đ i s l ộ ổ ố ượ ế ế ệ ộ ộ ộ
Đ T BI N S L NG NHI M S C TH Ế Ố ƯỢ Ộ Ắ Ễ Ể
ộ ộ 2 3 4
I. Đ t bi n l ch b i: ế ệ 1. Khái ni m và phân lo i: ệ 1 ạ
Th l ch b i bình th ể ệ ộ
(2n-2)
ng ườ (2n)
Th không ể
Th m t (2n-1) ể ộ
Th m t kép (2n-1-1) ể ộ
Th ba (2n+1) ể
Th b n (2n+2) ể ố
Th b n kép (2n+2+2) ể ố
Đ T BI N S L NG NHI M S C TH Ế Ố ƯỢ Ộ Ắ Ễ Ể
ộ
I. Đ t bi n l ch b i: ế ệ 1. Khái ni m và ệ
ộ phân lo iạ :
ng NST ch x y ra m t hay ổ ố ượ ỉ ả ở ộ
-Khái ni mệ : Là nh ng bi n đ i s l ế ữ ng đ ng. m t s c p NST t ồ ươ ộ ố ặ
ể ộ ể ộ ể ố ể ố ể ể
-Phân lo i:ạ Th không, th m t, th m t kép, th ba, th b n, th b n kép.
Đ T BI N S L NG NHI M S C TH Ế Ố ƯỢ Ộ Ắ Ễ Ể
2. C ch phát sinh:
ơ ế
n+1
n+1
n-1
n-1
n+1
n-1
n
n
♂ ♀
n + 1
n - 1
n
n + 1
ng
2n + 2 ( Th b n ) ể ố
2n + 1 ( Th ba ) ể
2n ( Th l ể ưỡ b i )ộ
n - 1
ng
2n – 2 (Th không) ể
2n – 1 ( Th m t ) ể ộ
2n ( Th l ể ưỡ b i )ộ
n
ng
2n + 1 ( Th ba ) ể
2n – 1 ( Th m t ) ể ộ
2n ( Th l ể ưỡ b i )ộ
Đ T BI N S L NG NHI M S C TH Ế Ố ƯỢ Ộ Ắ Ễ Ể
ộ
I. Đ t bi n l c h b i: ế ệ 2. C ch phát sinh: ộ ơ ế
ộ
ặ ế
ộ
Trong gi m phân: M t hay m t vài c p NST nào đó ộ th a (n+1) ho c thi u (n-1) m t vài ử ừ ử ế ợ
ớ
ớ ng (n) s t o các th l ch
ặ này k t h p v i nhau và v i các giao t ử ẽ ạ
ả không phân li t o giao t ạ NST. Các giao t bình th ườ Trong nguyên phân (t
ưỡ
ầ
ể ệ bào sinh d ộ ế c th mang đ t bi n l ch b i và hình thành th kh m ộ ơ ể
ng 2n): M t ph n ả
ế ệ
ể
ộ
Đ T BI N S L NG NHI M S C TH Ế Ố ƯỢ Ộ Ắ Ễ Ể
I. Đ t bi n l ch b i:
ế ệ
ộ
ộ
3. H u qu : ả
ậ
ộ ( ba NST s ố ộ
H i ch ng đao ứ 21 ) H i ch ng t cn ứ NST gi ỉ i tính X) ơ ơ (ch có 1 ớ
M t ấ cân bằng của toàn hệ gen: Thường gảm sức sống,
gảm khả năng sinh sản hoặc chết.
Đ T BI N S L NG NHI M S C TH Ế Ố ƯỢ Ộ Ắ Ễ Ể
I. Đ t bi n l ch b i: ế ệ
ộ
ộ
4. Ý nghĩa:
Cung c p nguyên li u cho ti n hóa.
ế
ệ
ấ
ộ ể ư
ố
m t gi ng cây tr ng nào đó.
S d ng l ch b i đ đ a các NST theo ý mu n vào ử ụ ố
ệ ồ
ộ
Đ T BI N S L NG NHI M S C TH Ế Ố ƯỢ Ộ Ắ Ễ Ể
ộ
II. Đ t bi n đa b i. ế ộ 1. T đa b i. ộ ự a. Khái ni m:ệ
Là s tăng s NST đ n b i c a cùng m t loài lên m t ộ ủ
ố
ơ
ộ
ộ
s nguyên l n. ố
ự ầ
Đa b i ch n: 4n, 6n, 8n…
ẵ
ộ
Đa b i l
: 3n, 5n, 7n…
ộ ẻ
Đ T BI N S L NG NHI M S C TH Ế Ố ƯỢ Ộ Ắ Ễ Ể
II. Đ t bi n đa b i ộ ộ ế 1. T đa b i ộ ự b. C ch phát sinh: ơ ế
Loài A Loài A
Loài A
Loài A
AA AA
AA
AA
đ n
A AA AA AA Giao t l ưỡ ử ng b i ộ ử ng
Giao t l ưỡ b iộ Giao t ử ơ b i bình ộ ngườ th
b i Th t ể ứ ộ h u th ụ ữ
Th tam ể b i b t ộ ấ thụ
(đa b i ch n) ộ
ẵ
(đa b i l ) ộ ẻ
AAA AAAA
Đ T BI N S L NG NHI M S C TH Ế Ố ƯỢ Ộ Ắ Ễ Ể
ộ
ộ ự
II.Đ t bi n đa b i ế 1. T đa b i ộ b. C ch phát sinh ơ ế
ữ
ớ
Th t Th t
ộ ự ế ợ ế ợ ữ ầ
n v i giao t tam b i: s k t h p gi a giao t ử ử ể ự b i: k t h p gi a hai giao t 2n. 2n ho c c b t ặ ả ộ ử ể ự ứ ộ NST không phân li trong l n nguyên phân đ u tiên c a h p ủ ợ ầ .ử2. D đa b i t ộ ị
a. Khái ni mệ
ộ ủ
ố ộ
ơ
S tăng s b NST đ n b i c a 2 loài khác nhau trong 1 t
ự bào.
ế
Đ T BI N S L NG NHI M S C TH Ế Ố ƯỢ Ộ Ắ Ễ Ể
II. Đ t bi n đa b i ộ ế ộ 2. D đa b i ộ ị b. C c h phát s inh ế ơ
Loài A
Loài B
ơ ể
AA
BB
ộ
ng b i Con lai l ưỡ b t th ụ ấ
A AB B
ng đ ng, giao t
ươ
AABB AB AB
ớ
Lai xa t o ra c th lai ạ b t th . m t s th c v t ụ Ở ộ ố ự ấ ậ các c th lai b t th t o ấ ụ ạ ể ơ l ng b i c các giao t đ ộ ử ưỡ ượ do s không phân li c a NST ủ ự không t ử ồ này có th k t h p v i nhau ể ế ợ t o ra th t ể ứ ộ ữ ạ
b i h u th . ụ
ể ị ộ ữ
Th d đa b i h u thụ
(Th song nh b i) ị ộ ể
Đ T BI N S L NG NHI M S C TH Ế Ố ƯỢ Ộ Ắ Ễ Ể
II. Đ t bi n đa b i ộ ế 3. H u qu và vai trò c a đ t bi n đa b i ộ
ủ ộ
ộ ậ
ế
ả
Nho l
Nho t
b i (4n)
ưỡ
ng b i (2n) ộ
ứ ộ
Đ T BI N S L NG NHI M S C TH Ế Ố ƯỢ Ộ Ắ Ễ Ể
II. Đ t bi n đa b i ộ ế ộ
3. H u qu và vai trò c a đ t bi n đa b i ộ ủ ộ ế ậ ả
Tế bào đa bội thường có số lượng AND tăng gấp bội tế bào to, cơ quan sinh dưỡng lớn, sinh trưởng phát triển mạnh, khả năng chống chịu tốt…
ộ
ế
ế
ộ
ọ ọ ạ
ồ
ớ
ồ
Đ t bi n đa b i đóng vai trò quan tr ng trong ti n hóa (hình thành loài m i) và trong tr ng tr t (t o cây tr ng năng su t cao...)
ấ
Đ T BI N S L NG NHI M S C TH Ế Ố ƯỢ Ộ Ắ Ễ Ể
