GIÁO VIÊN: PHẠM VIỆT HƯNG
TỔ CHUYÊN MÔN: KHOA HỌC XÃ HỘI Ngày soạn: 01/10/2025
Ngày dạy: 07/10/2025
TUẦN 05 TIẾT 05
CHỦ ĐỀ 2: “ƠN NGHĨA SINH THÀNH”
Môn học/Hoạt động giáo dục: Âm nhạc - Lớp: 9A, 9B
Thời gian thực hiện: 04 tiết
TIẾT 01 - HỌC HÁT: BÀI “TÌNH MẸ”
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Biết được bài hát “Tình mẹ” của nhạc sĩ Nguyễn Hải.
- Nắm được một số kí hiệu âm nhạc trong bài hát, tính chất, nhịp, giọng, chia đoạn bài hát.
- Hát đúng giai điêu, lời ca và tính chất hành khúc bài hát “Tình mẹ”
- Biết được nội dung của bài hát “Tình mẹ”
- Biết thể hiện bài hát bằng các hình thức khác nhau. (Gõ đệm, vận động theo nhạc.)
2. Năng lực
- Năng lực chung:
+ Biết tập và thực hiện các kế hoạch học tập.
+ Biết lắng nghe và có phản hồi tích cực trong giao tiếp. Biết chủ động và gương mẫu hoàn thành
phần việc được giao.
- Năng lực âm nhạc (đặc thù):
+ Hát đúng giai điêu, lời ca và tính chất hành khúc bài hát “Tình mẹ”, thể hiện được sự hài hòa
của hai bè.
+ Biết thể hiện bài hát bằng các hình thức khác nhau: Gõ đệm, vận động theo bài hát.
3. Phẩm chất:
- Sử dụng thời gian hợp lí; xây dựng và thực hiện chế độ học tập, sinh hoạt hợp lí.
- Tích cực học tập, rèn luyện để phát huy truyền thống của gia đình, dòng họ, quê hương; cảm
thông và sẵn sàng giúp đỡ mọi người.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Giáo viên: SGK Âm nhạc 9, file âm thanh bài hát “Tình mẹ”, đàn Organ, máy nghe nhạc,
thanh phách, Tivi (nếu có).
2. Học sinh: SGK âm nhạc 9, vở ghi, đồ dùng học tập, thanh phách.
3. Phương pháp và kĩ thuật dạy học
a. Phương pháp dạy học
- Dùng lời, thực hành - luyện tập làm mẫu, trò chơi, giải quyết vấn đề, tự phát hiện, vận động theo
nhịp điệu.
b. Kĩ thuật dạy học
- Chia nhóm, mảnh ghép, hợp tác, khăn trải bàn.Hs
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU
a. Mục tiêu: Gợi mở, kích thích HS mong muốn tìm hiểu về các nội dung mới, lí thú của bài học.
b. Nội dung: GV tổ chức cho HS tham gia trò chơi Đố vui âm nhạc.
c. Sản phẩm: HS tham gia trò chơi và kể tên các bài hát về tình cảm gia đình.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG CẦN ĐẠT
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV chia HS cả lớp thành 4 nhóm.
- GV yêu cầu các nhóm thảo luận, tham gia trò chơi Đố
1. Trò chơi: Đố vui âm nhạc
1
vui âm nhạc và trả lời câu hỏi:
+ Ngày Gia đình Việt Nam, Ngày của Mẹ (Mother’s
Day), Ngày của Cha (Father’s Day) là những ngày nào
trong năm?
+ Kể tên những bài hát về các đề tài trên mà em biết?
+ Mỗi nhóm biểu diễn hát một bài hát về một trong các
đề tài trên.
Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS tham gia trò chơi, dựa vào một số kiến thức đã học,
hiểu biết của bản thân và trả lời câu hỏi.
- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).
Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV mời đại diện 1 – 2 HS xung phong trình bày kết quả
thảo luận.
- GV mời đại diện 1 – 2 HS biểu diễn bài hát về một trong
các đề tài đã nêu trước lớp.
- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý
kiến (nếu có).
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét, đánh giá, kết luận:
+ Ngày Gia đình Việt Nam - 28/06, Ngày của Mẹ
(Mother’s Day) - Chủ nhật thứ hai của Tháng 5, Ngày
của Cha (Father’s Day) - Chủ nhật thứ ba của Tháng 6.
+ Những bài hát về đề tài gia đình:
Niềm vui gia đình (Hoàng Vân):
https://youtu.be/b5taQ3hSnEY?si=r3rvDkkgCBgU6lY6
Chỉ có một trên đời (Trương Quang Lục):
https://youtu.be/IXJ6bzoxB1w?si=S002dXaoRusuoogO
(0:00 – 1:38)
Cho con (Phạm Trọng Cầu):
https://youtu.be/QCsn33n_g0I?si=atCkaxvKBOYcFNx4
- GV dẫn dắt HS vào bài học: Ơn nghĩa sinh thành là
nguồn cảm hứng bất tận cho các nhạc sĩ, nghệ sĩ Việt
Nam. Những bài hát này không chỉ mang giai điệu nhẹ
nhàng, sâu lắng mà còn chứa đựng những thông điệp ý
nghĩa về lòng biết ơn và tình yêu thương đối với cha mẹ,
giúp chúng ta luôn nhớ về công ơn sinh thành và dưỡng
dục của bậc sinh thành. Bài hát Tình mẹ (Nguyễn Hải) là
một trong số đó. Vậy bài hát có giai điệu như thế nào, bài
hát có nội dung và ý nghĩa ra sao? Chúng ta sẽ cùng tìm
hiểu và học hát trong nội dung bài học ngày hôm nay:
Hát – Tình mẹ.
B. HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1: Nghe và nêu cảm nhận về bài hát Tình mẹ
a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS biết được tính chất âm nhạc, nội dung và ý nghĩa của bài
hát Tình mẹ.
b. Nội dung: GV hướng dẫn HS tìm hiểu và tập hát bài Tình mẹ
c. Sản phẩm:
- Nêu được các kí hiệu âm nhạc đã học.
2
- Nêu được cảm nhận về tính chất âm nhạc, nội dung, ý nghĩa của bài hát sau khi tập hát.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG CẦN ĐẠT
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV cho HS cả lớp lắng nghe bài hát Tình mẹ (Nguyễn
Hải):
https://youtu.be/YDN32Ql11_g?si=ZqNZIg7rMKGmn3Xa
- GV yêu cầu HS lắng nghe bài hát, kết hợp vận động nhẹ
nhàng hòa cùng nhịp điệu của bài hát.
- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, trả lời câu hỏi: Em
hãy nêu cảm nhận về tính chất âm nhạc của bài hát, nhịp
bè hòa âm.
Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS lắng nghe và có cảm nhận về tính chất âm nhạc, nhịp
bè hòa âm bài hát Tình mẹ.
- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận
- GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu cảm nhận về tính chất âm
nhạc, nhịp bè hòa âm bài hát Tình mẹ.
- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý
kiến (nếu có).
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét, đánh giá, kết luận về cảm nhận về tính
chất âm nhạc, nhịp bè hòa âm bài hát Tình mẹ
- GV chuyển sang nội dung mới.
1. Nghe và nêu cảm nhận về bài
hát Tình mẹ
Bài hát Tình mẹ có tính chất trong
sáng, khoan thai, uyển chuyển.
Hoạt động 2: Tìm hiểu bài hát Tình mẹ
a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nêu được nội dung, ý nghĩa, cấu trúc và các kí âm nhạc
trong bài hát Tình mẹ.
b. Nội dung: GV hướng dẫn HS tìm hiểu bài hát Tình mẹ theo các nội dung: tác giả, bài hát Tình
mẹ (nội dung, cấu trúc, cách chia câu hát).
c. Sản phẩm: HS nắm được thông tin tác giả, bài hát Tình mẹ và chuẩn kiến thức của GV.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG CẦN ĐẠT
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV cho HS nghe lại bài hát Tình mẹ, kết hợp đọc thông
tin SGK tr.15 và trả lời câu hỏi: Em hãy nêu nội dung, ý
nghĩa của bài hát Tình mẹ.
https://youtu.be/YDN32Ql11_g?si=ZqNZIg7rMKGmn3Xa
- GV trình chiếu và hướng dẫn HS quan sát bản nhạc, yêu
cầu HS thảo luận cặp đôi và trả lời câu hỏi: Em hãy tìm
hiểu về các kí hiệu âm nhạc đã học trong bài.
- GV hướng dẫn HS quan sát lại bản nhạc và nhận biết
cấu trúc của bài hát.
- GV nhắc lại về lí thuyết nhịp và giới thiệu thêm về
hóa biểu của bài có một dấu si giáng, là giọng F Major.
- GV hướng dẫn HS chia câu hát trên bản nhạc.
Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS lắng nghe giai điệu, quan sát bản nhạc Tình mẹ và
tìm hiểu về bài hát.
2. Tìm hiểu bài hát Tình mẹ
a. Tác giả
- Sinh ngày: 15/01/1958.
- Quê quán: thành phố Đồng Hới,
tỉnh Quảng Bình.
- Quá trình công tác: tốt nghiệp Cao
họ chuyên ngành Sáng tác tại Nhạc
viện Thành phố Hồ Chí Minh
- Tác phẩm tiêu biểu: Tình mẹ, Khúc
ca bốn mùa, Suối nguồn yêu thương,
Lời ru của phố, Từng hạt mưa ru,
Tình người đất Việt, Bến đợi,...
b. Bài hát Tình mẹ
- Tính chất âm nhạc: giai điệu trong
sáng, khoan thai, uyển chuyển.
- Nội dung, ý nghĩa: tiếng lòng thiết
tha, chứa chan yêu thương của con
3
- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).
Bước 3: Báo cáo kết quả, hoạt động thảo luận
- GV mời đại diện một số HS lần lượt trình bày kết quả
thảo luận, tìm hiểu về bài hát Tình mẹ (nội dung, ý nghĩa,
cấu trúc và các kí âm nhạc).
- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý
kiến (nếu có).
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét, đánh giá, kết luận về thông tin tác giả, bài
hát Tình mẹ.
- GV chuyển sang nội dung mới.
với người mẹ yêu dấu, ca ngợi công
lao mênh mông, bao la như biển cả
của đấng sinh thành.
- Cấu trúc: bài hát được viết ở hình
thức 2 đoạn.
+ Đoạn 1: từ đầu đến “… ơ à ơ ơ” (ô
nhịp 15 sang đầu nhịp 16).
+ Đoạn 2: từ “Lời ru con mang
theo…” đến hết.
- Kí hiệu âm nhạc:
+ Nhịp .
+ Nốt thấp nhất: đô – c.
+ Nốt cao nhất: rê – d2.
+ Kí hiệu đặc biệt: dấu nối, dấu
luyến.
+ Bè hòa âm.
- Cách chia câu hát:
+ Đoạn 1:
Câu 1: Ngày nào mẹ ru con mẹ ru
con.
Câu 2: Ngọt ngào lời yêu thương, lời
yêu thương.
Câu 3: À à à ơ ơ à ơ ơ.
Câu 4: À à à ơ ơ à ơ ơ.
+ Đoạn 2:
Câu 5: Lời ru con mang theo giữa
tuổi thơ có ước mơ của mẹ.
Câu 6: Lời ru con mang theo có màu
áo qua tháng năm mẹ dãi dầu bao
mưa nắng.
Câu 7: Ôi tình mẹ dạt dào như biển
cả bao la.
Câu 8: Ôi lời mẹ ngọt ngào như một
khúc dân ca.
Câu 9: Suốt đời, suốt đời con mãi
mang theo.
Hoạt động 3: Khởi động giọng
a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS khởi động giọng theo mẫu âm phù hợp.
b. Nội dung: GV hướng dẫn HS khởi động giọng theo mẫu âm phù hợp.
c. Sản phẩm: HS khởi động giọng theo mẫu âm phù hợp và chuẩn kiến thức của GV.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG CẦN ĐẠT
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV hướng dẫn HS khởi động giọng theo mẫu âm phù hợp với
lời bài hát.
3. Khởi động giọng
HS khởi động giọng theo mẫu
âm phù hợp.
4
- GV nhắc nhở HS: mở khẩu hình đúng, tư thế thẳng lưng cả khi
ngồi hoặc đứng, lấy hơi và điều tiết hơi hợp lí, phát âm nhẹ
nhàng, vang, sáng.
- GV hướng dẫn HS: khi hát lên âm cao, hát pha giọng, chuyển
giọng (còn gọi là giả thanh), không hát giọng cổ, không hát
gồng hoặc hát quá to.
Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS khởi động giọng theo hướng dẫn của GV.
- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).
Bước 3s: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận
- GV mời cả lớp khởi động giọng theo mẫu âm phù hợp.
- GV mời đại diện tổ, nhóm, cá nhân khởi động giọng theo mẫu
âm phù hợp.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV chỉnh sửa tư thế, khẩu hình cho HS.
- GV chuyển sang nội dung mới.
Hoạt động 4: Dạy bài hát
a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS tập hát bài hát Tình mẹ.
b. Nội dung: GV hướng dẫn HS tập hát bài Tình mẹ theo các bước.
c. Sản phẩm: HS hát và gõ phách bài hát Tình mẹ và chuẩn kiến thức của GV.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG CẦN ĐẠT
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV đàn cho HS tập hát từng câu/hát mẫu bài hát Tình
mẹ.
https://youtu.be/YDN32Ql11_g?si=ZqNZIg7rMKGmn3Xa
- GV lưu ý HS:
+ Giai điệu có quãng xa (quãng 6, quãng 7): hát đúng
cao độ nhưng mượt mà, không thô.
+ Ngân dài đủ phách ở cuối các câu hát.
+ Nhấn đều đặn, nhịp nhàng vào đầu nhịp để tạo sự uyển
chuyển.
+ Câu ru “À à à ơ...” hát êm ái, nhẹ nhàng, liền hơi.
- GV hướng dẫn HS:
+ Vừa hát vừa gõ phách theo (gõ nhẹ nhàng không thành
tiếng) để xác định trường độ.
+ Hát nhẹ nhàng, sáng và không quá to.
+ HS nữ hát pha giọng, chuyển giọng ở các nốt cao.
- GV chia HS thành các nhóm, hướng dẫn HS luyện tập
hát bè (đoạn 2) và ghép 2 bè.
Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập
HS luyện hát bài hát Tình mẹ theo hướng dẫn của GV.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận
GV mời cá nhân, nhóm, cả lớp thể hiện bài hát Tình mẹ.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
4. Dạy bài hát
HS tập hát từng câu, từng đoạn theo
đàn/beat.
5