Giáo án vật lý lớp 10 chương trình cơ bản - Tiết 21: LỰC MA SÁT

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

290
lượt xem 35
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu: 1. Về kiến thức: - Nắm được đặc điểm của lực ma sát trượt, lực ma sát lăn và lực ma sát nghỉ. - Viết được công thức của lực ma sát trượt - Nêu được ý nghĩa của lực ma sát trượt trong đời sống và kỉ thuật 2.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án vật lý lớp 10 chương trình cơ bản - Tiết 21: LỰC MA SÁT

Giáo án vật lý lớp 10 chương trình cơ bản - Tiết 21: LỰC MA SÁT I. Mục tiêu: 1. Về kiến thức: - Nắm được đặc điểm của lực ma sát trượt, lực ma sát lăn và lực ma sát nghỉ. - Viết được công thức của lực ma sát trượt - Nêu được ý nghĩa của lực ma sát trượt trong đời sống và kỉ thuật 2. Về kỹ năng: - Vận dụng công thức về các loại lực ma sát để giải thích một số hiện tượng trong thực tế, đặc biệt là vai trò của lực ma sát nghỉ trong việc đi lại của người, động vật và các loại phương tiện giao thông. - Vận dụng công thức tính lực ma sát trượt để giải một số bài tập đơn giản - Nêu được ví dụ về sự có lợi, có hại của ma sát trong thực tế và cách làm tăng, giảm ma sát trong các trường hợp đó
- Biết được các bước của phương pháp thực nghiệm, từ việc nêu giả thuyết, kiểm tra giả thuyết đến kết luận II.Chuẩn bị: 1. Giáo viên: miếng gỗ, hộp quả nặng, lực kÕ 2. Học sinh: Ôn lại khái niệm về lực ma sát,các loại lực ma sát,vai trò, tác hại của lực ma sát và cách làm tăng, giảm ma sát trong thực tế. III. Tiến trình dạy học: 1) Ổn định: 2) Kiểm tra bài cũ: HS1: Nêu những đặc điểm của lực đàn hồi của lò xo, dây thép. HS2: Phát biểu định luật Hooke , viết biểu thức và cho biết các đại lượng trong công thức đó. 3) Hoạt động dạy – học: Hoạt động 1: Nhắc lại kiến thức cũ. Nhận thức vấn đề của bài học: Hoạt động của HS Trợ giúp của GV Nội dung
Có các loại lực ma Có những loại lực ma sát sát: ma sát trượt, ma nào ? Các lực đó xuất hiện sát lăn, ma sát nghỉ. ở đâu, khi nào ? Xuất hiện ở mặt tiếp Lực ma sát có xu hướng xúc. cản lại chuyển động nên nó có chiều ngược với chiều chuyển động và có phương song song với mặt tiếp xúc. Tuỳ trường hợp cụ Lực ma sát có lợi hay có thể. Lực ma sát vừa hại ? có lợi vừa có hại. Tăng hoặc giảm độ Có thể làm tăng hoặc giảm nhám, bôi trơn. ma sát bằng cách nào ? Hoạt động 2: Khảo sát lực ma sát trượt. Cá nhân học sinh Đo lực ma sát trượt I. Lực ma sát suy nghĩ trả lời. bằng cách nào? Giải trượt: thích phương án đưa 1. Định nghĩa:
Kéo đều vật trên Khi một vật chuyển ra ? mặt phẳng nằm Hướng dẫn HS vận động trượt trên một bề mặt, thì bề mặt ngang dụng định luật II Niutơn để giải thích tác dụng lên vật một lực cản trở phương án thí chuyển động của nghiệm. Học sinh thảo luận vật gọi là lực ma sát Yêu cầu hoàn thành trả lời câu hỏi của trượt. C1 giáo viên 2.Độ lớn của lực Giáo viên hướng ma sát trượt: dẫn HS theo các - Không phụ thuộc bước : vào diện tích tiếp - Nêu giả thuyết xúc và tốc độ của - Tìm phương án thí vật. Thay đổi diện tích nghiệm để kiểm tra tiêp xúc của cùng - Tỉ lệ với độ lớn giả thuyết. một vật của áp lực. - Rút ra kết luận. Thay đổi áp lực của - Phụ thuộc vào vật Làm cách nào để vật lên mặt tiếp liệu và tình trạng biết lực ma sát trượt xúc. của của 2 mặt tiếp có phụ thuộc vào
Thay đổi vật liệu, diện tích tiếp xúc xúc. bản chất của măt hay không ? 3.Hệ số ma sát tiếp xúc. Phụ thuộc vào áp trượt: lực ? - Hệ số tỉ lệ t gọi Phụ thuộc vật liệu, hệ số ma sát trượt tình trạng, bản chất mặt tiếp xúc ? GV thông báo hệ số - Hệ số ma sát trượt ma sát trượt. phụ thuộc vào vật liệu và tình trạng Độ lớn lực ma sát của 2 mặt tiếp xúc . trượt được tính t < 1 bằng công thức nào Công thức tính lực ? ma sát trượt Fmst = t.N Hoạt động 3: Tìm hiểu khái niệm lực ma sát lăn:
Dùng lực kế kéo II. Lực ma sát lăn: vật trượt và lăn đều - Xuất hiện khi một trên mặt phẳng vật lăn trên mặt một Độ lớn của lực ma ngang. vật khác, để cản lại sát trượt và ma sát Chỉ số lưc kế trong chuyển động lăn lăn 2 trường hợp này của vật. Quan sát và nhận cho biết đìều gì ? - Hệ số ma sát lăn xét So sánh độ lớn lực nhỏ hơn hệ số ma Do 2 vật có cùng áp ma sát lăn và ma sát trượt hàng chục lực  hệ số ma sát sát trượt ? lần. Do đó khi cần trượt lớn hơn hệ số giảm ma sát người So sánh hệ số ma ma sát lăn. ta thay ma sát trượt sát lăn và ma sát Thay ma sát trượt bằng ma sát lăn trượt ? bằng ma sát lăn. bằng các ổ bi. Khi ma sát là có hại (thay bằng ổ bi) có thể giảm ma sát bằng cách nào ? Hoạt động 4: Nghiên cứu đặc điểm, vai trò của lực ma sát nghỉ.
GV làm thí nghiệm kéo III. Lực ma sát nghỉ. vật nhưng vật chưa 1. Định nghĩa: chuyển động, tức vật Lực ma sát còn có thể đang ở trạng thái cân xuất hiện ở mặt tiếp xúc Hợp các lực tác bằng. cả khi vật đứng yên gọi dụng phải bằng Nhắc lại điều kiện cân là lực ma sát nghỉ. không. bằng của chất điểm ? Chứng tỏ có lực ma Vật đang chịu tác dụng sát cân bằng với lực của lực kéo nhưng vẫn kéo. 2.Đặc điểm: cân bằng, điều này - Lực ma sát nghỉ luôn chứng tỏ điều gì ? luôn cân bằng với ngoại lực đặt vào vật theo Lực ma sát nghỉ có đặc phương song song với điểm gì ? mặt tiếp xúc. - Lực ma sát nghỉ có độ lớn lực cực đại. 3.Vai trò của lực ma sát nghỉ: Giúp ta cầm nắm
được các vật trong - Giúp ta cầm nắm được đồ vật trên tay, đinh tay, … Nêu các lợi ích của ma được giữ lại ở tường, … sát nghỉ ? - Đóng vai trò là lực phát động. 4. Củng cố - Vận dụng: - Nhắc lại các đặc điểm của 3 loại lực ma sát, côg thức tính lực ma sát trượt và một số biện pháp nhằm làm tăng, giảm ma sát. - Giáo viên nhận xét tiết học. 5. Híng dÉn häc ë nhµ - Bài tập về nhà: 4, 5, 6, 7, 8 SGK và các bài trong SBT - Chuẩn bị bài " Lực hướng tâm" Định nghĩa lực hướng tâm, công thức tính độ lớn lực hướng tâm ? Thế nào là chuyển động li tâm ?