SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƢỜNG THPT CỜ ĐỎ
_________________________________________
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
GIÁO DỤC Ý THỨC GIỮ GÌN DI SẢN VĂN HÓA CA TRÙ
CHO HỌC SINH THPT QUA DẠY HỌC VĂN BẢN
BÀI CA NGẤT NGƢỞNG CỦA NGUYỄN CÔNG TRỨ
LĨNH VỰC: NGỮ VĂN
Tác giả: Dƣơng Thị Thao
Tổ bộ môn: Ngữ văn - Ngoại ngữ
Năm thực hiện: 2020 - 2021
Số điện thoại: 0976063182
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƢỜNG THPT QUỲNH LƢU 3
_________________________________________
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
GIÁO DỤC Ý THỨC GIỮ GÌN DI SẢN VĂN HÓA CA TRÙ
CHO HỌC SINH THPT QUA DẠY HỌC VĂN BẢN
BÀI CA NGẤT NGƢỞNG CỦA NGUYỄN CÔNG TRỨ
LĨNH VỰC: NGỮ VĂN
Tác giả : Trần Thị Hồng
Tổ bộ môn : Ngữ văn – Tiếng anh
Năm thực hiện : 2021 - 2022
Số điện thoại : 0989.343.782
Email : hongtranql3@gmail.com
Nghệ An, tháng 4 năm 2022
MỤC LỤC
BẢNG QUY ƢỚC VIẾT TẮT
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ .......................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài .................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................................. 2
3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu ......................................................................... 2
4. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................ 3
5. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................... 3
6. Đóng góp mới của đề tài ....................................................................................... 3
7. Cấu trúc SKKN ..................................................................................................... 3
PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ................................................................. 4
CHƢƠNG 1: SỞ LUẬN THỰC TIỄN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN
CỨU .......................................................................................................................... 4
1.1. Cơ sở lý luận ...................................................................................................... 4
1.1.1. Khái niệm di sản văn hóa phi vật thể .............................................................. 4
1.1.2. Di sản văn hóa(DSVH) phi vật thể Ca trù ...................................................... 4
1.1.3. Hát nói - bộ phận của nghệ thuật Ca trù ......................................................... 6
1.1.4. Tầm quan trọng và yêu cầu giáo dục về di sản văn hóa phi vật thể trong giáo
dục phổ thông ............................................................................................................ 6
1.1.5. Dạy học theo định hướng phát triển năng lực ................................................. 7
1.1.6. Dạy học theo đặc trưng thể loại ...................................................................... 8
1.2. Cơ sở thực tiễn ................................................................................................... 9
1.2.1. Thực trạng việc tích hợp giáo dục ý thức giữ gìn DSVH dân tộc thông qua
dạy học Ngữ văn ở các trường THPT. ...................................................................... 9
1.2.2. Thực trạng của việc dạy học văn bản Bài ca ngất ngưởng tại các trường phổ
thông ........................................................................................................................ 10
1.2.3. Sự cần thiết trong việc tích hợp giáo dục ý thức giữ gìn DSVH dân tộc thông
qua dạy học Ngữ văn ở các trường THPT .............................................................. 12
CHƢƠNG 2: MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÁO DỤC Ý THỨC GIỮ GÌN DSVH
CA TRÙ CHO HS THPT QUA DẠY HỌC VĂN BẢN BÀI CA NGẤT
NGƢỞNG. .............................................................................................................. 14
2.1. Những nguyên tắc đề xuất giải pháp ................................................................ 14
2.1.1. Dựa vào đặc điểm của văn bản trữ tình (VBTT) giàu chất văn hóa ............. 14
2.1.2. Đảm bảo tính giáo dục và phù hợp với đặc thù vùng miền .......................... 15
2.2. Những giải pháp cụ thể .................................................................................... 15
2.2.1. Giải mã cụ thể thông tin văn hóa trong văn bản ........................................... 15
2.2.2. Dạy học gắn liền với đặc trưng thể loại ....................................................... 17
2.2.3. Sử dụng đa dạng các phương pháp trực quan .............................................. 20
2.2.4. Dạy học gắn liền với hoạt động trải nghiệm sáng tạo ................................... 24
CHƢƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM ....................................................... 31
3.1. Mục đích và yêu cầu thực nghiệm ................................................................... 31
3.2. Nội dung thực nghiệm ...................................................................................... 31
3.3. Tiến trình thực nghiệm ..................................................................................... 32
3.4. Đánh giá kết quả thực nghiệm ......................................................................... 43
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .............................................................................. 45
1. Kết luận ............................................................................................................... 45
2. Ý nghĩa của đề tài ................................................................................................ 46
3. Phạm vi áp dụng .................................................................................................. 46
4. Kiến nghị, đề xuất ............................................................................................... 46
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 48
PHỤ LỤC
BẢNG QUY ƢỚC VIẾT TẮT
DSVH
Di sản văn hoá
GV-HS
Giáo viên - Học sinh
THPT
Trung học phổ thông
VHTT
Văn hoá truyền thống
BSVHDT
Bản sắc văn hoá dân tộc
NCT
Nguyễn Công Trứ
VBVH
Văn bản văn học
PPDH
Phương pháp dạy học
SGK
Sách giáo khoa
CLB
Câu lạc bộ
VBTT
Văn bản trữ tình
TN
Thực nghiệm
ĐC
Đối chứng
TNSP
Thực nghiệm sư phạm
SKKN
Sáng kiến kinh nghiệm