Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 3 học tốt môn Tiếng Việt thông qua tiết luyện tập kiến thức tiếng Việt

Tầm quan trọng của môn Tiếng Việt trong việc hình thành và phát triển năng lực ngôn ngữ cho học sinh tiểu học là không thể phủ nhận, đặc biệt đối với học sinh lớp 3. Tuy nhiên, các tiết luyện tập kiến thức tiếng Việt thường gặp phải thách thức về sự khô khan, hạn chế vốn từ và sự thiếu tự tin của học sinh trong giao tiếp. Nhằm khắc phục những vấn đề này, sáng kiến kinh nghiệm này tập trung vào việc đề xuất và áp dụng một số biện pháp dạy học hiệu quả. Mục tiêu là giúp học sinh lớp 3 hứng thú hơn, chủ động chiếm lĩnh kiến thức, và nâng cao năng lực sử dụng tiếng Việt, góp phần phát triển toàn diện kỹ năng nghe, nói, đọc, viết theo chương trình GDPT 2018.

Giáo viên tiểu học (đặc biệt là giáo viên môn Tiếng Việt lớp 3), cán bộ quản lý giáo dục, và những người quan tâm đến phương pháp giảng dạy ngôn ngữ tiếng Việt ở cấp tiểu học.

Sáng kiến kinh nghiệm này trình bày một nghiên cứu quan trọng về các biện pháp giúp học sinh lớp 3 học tốt môn Tiếng Việt, đặc biệt tập trung vào các tiết luyện tập kiến thức tiếng Việt. Bối cảnh nghiên cứu xuất phát từ thực trạng học sinh thường thiếu hứng thú, vốn từ hạn chế, và gặp khó khăn trong việc diễn đạt khi tham gia các hoạt động ngôn ngữ. Dữ liệu khảo sát ban đầu tại lớp 3A2 cho thấy tỷ lệ học sinh biết dùng từ, đặt câu hợp lý, nói-viết thành câu, sử dụng dấu câu và nhận biết kiểu câu còn thấp, củng cố tính cấp thiết của đề tài. Để giải quyết vấn đề, tác giả đề xuất một số phương pháp dạy học sáng tạo, nhấn mạnh việc phát triển năng lực ngôn ngữ cho học sinh. Các giải pháp chính bao gồm việc chia các bài học thành các dạng bài tập rõ ràng: mở rộng vốn từ theo chủ điểm, nắm nghĩa của từ dựa trên quan hệ ngữ nghĩa, và phân loại từ ngữ theo chủ điểm hay loại từ thích hợp. Phương pháp này không chỉ giúp học sinh chủ động mở rộng vốn từ và hiểu sâu hơn về ngôn ngữ mà còn rèn luyện các kỹ năng đặt câu, sử dụng dấu câu hiệu quả. Nhờ vậy, sáng kiến này góp phần nâng cao chất lượng dạy và học môn Tiếng Việt theo định hướng của chương trình GDPT 2018, đồng thời khơi gợi tình yêu tiếng mẹ đẻ và bồi dưỡng niềm tự hào về văn hóa dân tộc. Mục tiêu cuối cùng là trang bị cho học sinh những kỹ năng cần thiết để sử dụng tiếng Việt một cách tự tin, chuẩn xác và sáng tạo trong mọi hoàn cảnh giao tiếp.