TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép
dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh
thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
1
LỜI GIỚI THIỆU
LỜI GIỚI THIỆU
Giáo trình mô đun Điện cơ bản là một trong những giáo trình mô đun trong
chương trình đào tạo nghề điện tử dân dụng trình độ Trung cấp được biên soạn theo
nội dung chương trình khung đã được ban hành năm 2021. Nội dung biên soạn ngắn
gọn, dễ hiểu, tích hợp kiến thức và kỹ năng chặt chẽ với nhau.
Giáo trình được biên soạn làm tài liệu học tập, giảng dạy nên giáo trình đã được
xây dựng ở mức độ đơn giản và dễ hiểu nhất, trong mỗi bài đều có ví dụ và bài tập áp
dụng để làm sáng tỏ lý thuyết.
Nhóm biên soạn đã dựa trên kinh nghiệm giảng dạy, tham khảo đồng nghiệp và
tham khảo ở nhiều giáo trình hiện có để phù hợp với nội dung chương trình đào tạo và
phù hợp với mục tiêu đào tạo, nội dung lý thuyết và thực hành được biên soạn gắn với
nhu cầu thực tế.
Giáo trình cũng là tài liệu giảng dạy và tham khảo tốt cho các ngành thuộc lĩnh
vực điện dân dụng, điện công nghiệp, cơ khí và cán bộ vận hành sửa chữa máy điện.
Nội dung giáo trình được biên soạn với lượng thời gian đào tạo 45 giờ gồm có:
Bài 01 MĐ13-01: Sử dụng thiết bị đo điện
Bài 02 MĐ13-02: Lắp đặt và bảo dưỡng khí cụ điện
Bài 03 MĐ13-03: Lắp đặt các mạch điện cơ bản máy công nghiệp
Bài 04 MĐ13-04: Lắp đặt hệ thống chiếu sáng
Trong quá trình sử dụng giáo trình, tùy theo yêu cầu cũng như khoa học và công
nghệ phát triển có thể điều chỉnh thời gian và bổ sung những kiến thức mới cho phù
hợp. Trong giáo trình, chúng tôi có đề ra nội dung thực tập của từng bài để người học
củng cố và áp dụng kiến thức phù hợp với kỹ năng. Tuy nhiên, tùy theo điều kiện cơ
sở vật chất và trang thiết bị, các trường có thề sử dụng cho phù hợp.
Mặc dù đã cố gắng tổ chức biên soạn để đáp ứng được mục tiêu đào tạo nhưng
không tránh được những khiếm khuyết. Rất mong nhận được đóng góp ý kiến của các
thầy, cô giáo, bạn đọc để nhóm biên soạn sẽ hiệu chỉnh hoàn thiện hơn.
Cần Thơ, ngày tháng năm 2021
Tham gia biên soạn
1. Chủ biên: Nguyễn Ngọc Đăng Khoa
2. Phạm Bỉnh Tiến
2
MỤC LỤC
Trang
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN...........................................................................................1
LỜI GIỚI THIỆU..........................................................................................................2
MỤC LỤC.....................................................................................................................3
BÀI 1: SỬ DỤNG THIẾT BỊ ĐO ĐIỆN.......................................................................6
1. Đo các đại lượng điện bằng VOM.............................................................................6
1.1. Công dụng...............................................................................................................6
1.2. Kết cấu mặt ngoài...................................................................................................6
1.3. Cách sử dụng..........................................................................................................6
2. Đo điện trở cách điện bằng Mêgômet điện tử............................................................9
3. Đo dòng điện xoay chiều bằng Ampe kìm...............................................................12
4. Đo điện áp bằng biến áp đo lường...........................................................................13
4.1. Máy biến điện áp...................................................................................................13
4.2. Máy biến dòng điện..............................................................................................13
5. Thực hành................................................................................................................13
BÀI 2: LẮP ĐẶT VÀ BẢO DƯỠNG KHÍ CỤ ĐIỆN................................................17
1. Lắp đặt bảng điện dân dụng.....................................................................................17
1.1.Phân loại bảng điện................................................................................................17
1.2.Cách lắp bảng điện trong nhà gia đình...................................................................17
1.2.1.Chuẩn bị các dụng cụ, vật liệu và thiết bị:..........................................................17
1.2.2.Lắp bảng điện gia đình........................................................................................18
2. Bảo dưỡng khí cụ điện công nghiệp.........................................................................18
3. Thực hành................................................................................................................20
BÀI 3: LẮP ĐẶT CÁC MẠCH ĐIỆN CƠ BẢN MÁY CÔNG NGHIỆP...................22
1. Lắp ráp mạch điều khiển động cơ bằng bộ khởi động từ đơn..................................22
2. Lắp ráp mạch điều khiển động cơ bằng bộ khởi động từ kép...................................24
3. Thực hành................................................................................................................26
BÀI 4: KỸ THUẬT THÁO LẮP, BẢO DƯỠNG MÁY ĐIỆN..................................29
1. Tháo lắp, bảo dưỡng máy biến áp 1 pha..................................................................29
1.1. Tháo, lắp và quan sát cấu tạo của máy..................................................................29
1.2. Tập phát hiện và xử lý các hư hỏng thông thường................................................29
2. Tháo lắp, bảo dưỡng động cơ điện 1 pha.................................................................29
2.1. Thực hành tháo lắp quạt bàn.................................................................................29
2.2. Thực hành tháo lắp quạt trần.................................................................................29
3. Tháo lắp, bảo dưỡng động cơ điện 3 pha.................................................................30
3.1. Bảo dưỡng thường xuyên......................................................................................30
3.2. Bảo dưỡng định kỳ................................................................................................30
4. Thực hành................................................................................................................31
TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................35
3
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN
Tên mô đun: ĐIỆN CƠ BẢN
Mã mô đun: MĐ13
Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của môn học:
- Vị trí: Mô đun được bố trí dạy sau khi học xong các môn An toàn lao động,
Điện kỹ thuật...và học sau các môn chuyên môn nghề như: Hệ thống âm thanh, Sửa
chữa thiết bị điện-điện tử gia dụng…
- Tính chất: Là mô đun cơ sở bắt buộc trong chương trình đào tạo nghề Điện tử
dân dụng trình độ trung cấp
- • nghĩa và vai trò của mô đun: Sau khi học xong mô đun này, người học được
cung cấp các kiến thức cơ bản trong lĩnh vực điện. Thực hành các kỹ năng về lắp đặt
điện trong sinh hoạt và trong công nghiệp. Bảo dưỡng một số thiết bị máy móc thông
dụng. Rèn luyện tác phong công nghiệp, đảm bảo vệ sinh an toàn lao động.
Mục tiêu của Mô đun:
Sau khi học xong mô đun này học viên có năng lực
-Kiến thức: Trình bày được cấu tạo một số thiết bị đo điện. Trình bày được
nguyên lý hoạt động một số khí cụ điện thông dụng. Trình bày được sơ đồ một số
mạch điện dân dụng và công nghiệp
-Kỹ năng: Sử dụng được các thiết bị đo điện thông dụng. Lắp đặt và bảo dưỡng
được một số thiết bị điện dân dụng và công nghiệp. Lắp đặt được một số mạch điện
dân dụng và công nghiệp
-Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Rèn luyện tính tỷ mỉ, chính xác và an toàn vệ
sinh công nghiệp
Nội dung của mô đun
SB
TT Tên các bài trong mô đun
Thời gian (giờ)
Tổng
sB
Lý
thuyết
Thực
hành, thí
nghiệm,
thảo luận,
bài tập
Kiểm
tra
1 Bài 01: Sử dụng thiết bị đo điện 8 3 5
1. Đo các đại lượng điện bằng VOM 0.5 0.5
1.1. Công dụng
1.2. Kết cấu mặt ngoài
1.3. Cách sử dụng
2. Đo điện trở cách điện bằng Mêgômet
điện tử
1 1
3. Đo dòng điện xoay chiều bằng Ampe
kìm
0.5 0.5
4. Đo điện áp bằng biến áp đo lường 1 1
4.1. Máy biến điện áp
4.2. Máy biến dòng điện
5. Thực hành 5 5
2 Bài 02: Lắp đặt và bảo dưỡng khí cụ
điện
12 4 8
1. Lắp đặt bảng điện dân dụng 3 3
4
SB
TT Tên các bài trong mô đun
Thời gian (giờ)
Tổng
sB
Lý
thuyết
Thực
hành, thí
nghiệm,
thảo luận,
bài tập
Kiểm
tra
1.1.Phân loại bảng điện
1.2.Cách lắp bảng điện trong nhà gia
đình
1.2.1.Chuẩn bị các dụng cụ, vật liệu và
thiết bị:
1.2.2.Lắp bảng điện gia đình
2. Bảo dưỡng khí cụ điện công nghiệp 1 1
3. Thực hành 8 8
3 Bài 03: Lắp đặt các mạch điện cơ bản
máy công nghiệp
12 4 7 1
1. Lắp ráp mạch điều khiển động cơ
bằng bộ khởi động từ đơn
2 2
2. Lắp ráp mạch điều khiển động cơ
bằng bộ khởi động từ kép
2 2
3. Thực hành 7 7
Kiểm tra 1
4 Bài 04: Kỹ thuật tháo lắp, bảo dưỡng
máy điện
13 4 8 1
1. Tháo lắp, bảo dưỡng máy biến áp 1
pha
1 1
1.1. Tháo, lắp và quan sát cấu tạo của
máy
1.2. Tập phát hiện và xử lý các hư hỏng
thông thường
2. Tháo lắp, bảo dưỡng động cơ điện 1
pha
1 1
2.1. Thực hành tháo lắp quạt bàn
2.2. Thực hành tháo lắp quạt trần
3. Tháo lắp, bảo dưỡng động cơ điện 3
pha
2 2
3.1. Bảo dưỡng thường xuyên
3.2. Bảo dưỡng định kỳ
4. Thực hành 8 8
Kiểm tra 1
Cộng: 45 15 28 2
5