BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠ GIỚI
GIÁO TRÌNH
MÔN HỌC: KỸ THUẬT ĐIỆN-ĐIỆN TỬ CÔNG NGHIỆP
NGHỀ: HÀN
TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG
Ban hành kèm theo Quyết định số: QĐ-CĐCG-KT&KĐCL ngày tháng năm 2021
của Hiệu trưởng trường Cao đẳng cơ giới.
Quảng Ngãi, năm 2021
(Lưu hành nội bộ)
2
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng
nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành
mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
3
LỜI GIỚI THIỆU
Kỹ thuật điện-điện tử công nghiệp là một trong những môn học cơ sở được biên soạn dựa
trên chương trình khung, chương trình dạy nghề do Bộ Lao động- Thương binh và Xã hôi
và Tổng cục dạy nghề ban hành dành cho hệ Cao đẳng nghề và Trung cấp nghề Hàn.
Kỹ thuật điện điện tử công nghiệp là một môn học rất quan trọng trong ngành công nghiệp
hiện đại. Môn học này giúp các sinh viên hiểu về cách hoạt động của các thiết bị điện tử và
các hệ thống điện trong các ứng dụng công nghiệp.
Đối với các sinh viên trung cấp nghề hàn, môn học này sẽ giúp họ có thể nắm bắt những kiến
thức cơ bản về điện tử và ứng dụng trong công nghiệp, đồng thời phát triển kỹ năng để có
thể tham gia thiết kế và xây dựng các hệ thống điện tử đơn giản. Những kiến thức này sẽ
giúp các sinh viên nâng cao khả năng tìm kiếm việc làm và cơ hội thăng tiến trong công việc
sau này.
Ở Việt Nam cho đến nay đã có khá nhiều giáo trình, tài liệu tham khảo, sách hướng dẫn bài
tập về môn học Kỹ thuật điện điện tử công nghiệp đã được biên soạn và biên dịch của nhiều
tác giả, của các chuyên gia đầu ngành về điện tử công nghiệp. Tuy nhiên nhằm đáp ứng nhu
cầu sử dụng trong quá trình đào tạo của nhà trường phải bám sát chương trình khung vì vậy
giáo trình Kỹ thuật điện điện tử công nghiệp được biên soạn bởi sự tham gia của các giảng
viên của trường Cao đẳng Cơ giới dựa trên cơ sở chương trình khung đào tạo đã được ban
hành, trường Cao đẳng Cơ giới với các giáo viên có nhiều kinh nghiệm cùng nhau tham khảo
các nguồn tài liệu khác nhau để thực hiện biên soạn giáo trình Kỹ thuật điện điện tử công
nghiệp vụ cho công tác giảng dạy.
Giáo trình này được thiết kế theo môn học thuộc hệ thống Môn học( MH11) của chương
trình đào tạo nghề Hàn ở cấp trình độ trung cấp nghề và được dùng làm giáo trình cho học
viên trong các khóa đào tạo, sau khi học tập xong mô đun này, học viên có đủ kiến thức để
học tập tiếp các môn học, mô đun khác của nghề.
Quảng Ngãi, ngày 18 tháng 12 năm 2021
Tham gia biên soạn
1. Cao Thị Thanh Bình Chủ biên
2. …………..............
3. ……….............….
4
MỤC LỤC
NỘI DUNG TRANG
Chương 1:Khái niệm về dòng điện, Các định luật cơ bản
để giải mạch điện xoay chiều một pha
1. Khái niệm về dòng điện một chiều, xoay chiều ................................................... 6
1.1 Khái niệm về dòng điện một chiều ...................................................................... 6
1.2 Khái niệm về dòng điện xoay chiều .................................................................... 7
2. Các đại lượng đặc trưng cho mạch điện .............................................................. 9
2.1 Dòng điện .................................................................................................. 9
2.2 Điện áp....................................................................................................... 9
2.3 Chiều dòng điện điện áp ..................................................................................... 10
3. Công suất ............................................................................................................ 10
4. Định luật Ôm và các đại lượng đặc trưng ............................................................ 10
1.1. Định luật Ôm ...................................................................................................... 10
1.2. Các đại lượng có trong định luật Ôm: I, R, U ...................................................... 10
1.3. Giair các mạch điện xoay chiều 1 pha bằng định luật Ohm ................................. 10
4.1 Chương 2:Mạch điện xoay chiều ba pha.................................................... 18
1. Khái niệm chung về mạch điện xoay chiều 3 pha ....................................... 18
1.1. Khái niệm chung ........................................................................................ 18
1.2. Các thông số đặc trưng ............................................................................... 18
1.3. Cách nối mạch ba pha ................................................................................ 18
1.4. Cách giải mạch ba pha đối xứng ................................................................ 22
2. Cấu tạo, nguyên lý làm việc của máy phát điện một chiều .................................. 23
2.1. Cấu tạo ............................................................................................................... 23
2.2. Nguyên lý làm việc ............................................................................................. 24
3. Động cơ điện một chiều ...................................................................................... 24
3.1. Cấu tạo ............................................................................................................... 24
3.2. Nguyên tắc hoạt động................................................................................. 25
Chương 3:Máy phát điện một chiềù
1. Khái niệm chung về máy phát điện một chiều ..................................................... 26
1.1. Khái niệm về máy phát điện................................................................................ 26
1.2. Máy phát điện một chiều kích từ độc lập............................................................. 26
1.3. Máy phát điện một chiều kích từ song song ........................................................ 28
1.4. Máy phát điện một chiều kích từ nối tiếp ............................................................ 28
1.5. Máy phát điện một chiều kích từ hổn hợp ........................................................... 29
2. Các đại lượng đặc trưng cho dòng điện một chiều, xoay chiều ............................ 30
2.1. Sức điện động phần ứng...................................................................................... 30
5
2.2. Mô men ...................................................................................................... 31
3. Giải các mạch điện một chiều .................................................................... 31
Chương 4:Máy biến áp
1. Khái niệm chung về máy biến áp ........................................................................ 34
1.1. Định nghĩa ................................................................................................. 34
1.2. Các đại lượngđịnh mức .............................................................................. 34
1.3. Công dụng của máy biến áp ....................................................................... 35
2. Các định luật cảm ứng điện từ .................................................................... 36
2.1. Định luật cảm ứng điện từ ................................................................................... 36
2.2. Định luật lực điện từ ........................................................................................... 36
2.3. Định luật Jun-lenxơ ............................................................................................ 36
3. Các loại máy biến áp ........................................................................................... 37
3.1. Máy biến áp 1 pha ...................................................................................... 37
3.2. Máy biến áp 3 pha .............................................................................................. 38
3.3. Các máy biến áp đặc biệt............................................................................ 39
Chương 5:Điện tử công nghiệp
1. Cấu tạo và nguyên lý làm việc của các loại linh kiện điện tử............................... 41
1.1 Phân lọai ............................................................................................................. 41
1.2 Diode .................................................................................................................. 41
1.3 Transistor BJT............................................................................................ 44
1.4 Transistor MOSFET ........................................................................................... 46
1.5 Transistor IGBT .................................................................................................. 48
1.6 Thyristor SCR ............................................................................................ 49
1.7 Triac ................................................................................................................... 50
1.8 Gate turn off thyristor GTO ................................................................................ 51
2. Công dụng của các loại linh kiện điện tử, phạm vi ứng dụng .............................. 52
2.1. Diode ......................................................................................................... 52
2.2. Transistor BJT .................................................................................................... 52
2.3. Transistor MOSFET ........................................................................................... 52
2.4. Transistor IGBT .................................................................................................. 53
2.5. Thyristor SCR ..................................................................................................... 53
2.6. Triac ................................................................................................................... 53
2.7. Gate Turn off Thyristor GTO .............................................................................. 53
Chương 6:Các thiết bị chỉnh lưu
1. Khái niệm chung về các loại chỉnh lưu 54
4