22
Xem xét các vị trí tổng đài, lưu lượng, vùng dịch vụ, và sự ấn định về chất lượng
dịch vụ, xác định số mạch tối ưu.
(2) Kế hoạch mạng đường truyền dẫn
Xem xét số mạch giữa các tổng đài, và cấu hình mạng, xác định hệ thống truyền
dẫn tối ưu mà đưa ra mức thảo mãn cả về kinh tế và độ tin cậy.
(3) Kế hoạch mạng đường dây thuê bao
Xem xét nhu cầu, vị trí tổng đài, vùng dịch vụ, và mức ấn định chất lượng dịch vụ,
chia mạng đường dây thuê bao thành một vài vùng phân bố. Khi chia, tạo ra sự kết
hợp tối ưu của các vùng phân bổ vì vậy mỗi vùng có thể phục vụ hiệu quả nhất các
thuê bao của nó.
3.2.4. Dự báo nhu cầu
Dự báo nhu cầu là đánh giá số lượng thuê bao kết nối đến mỗi điểm của mạng
lưới, và xu hướng phát triển trong tương lai.
Các nhân tố sau sẽ có ảnh hưởng đến dự báo nhu cầu:
- Các nhân tố kinh tế: tốc độ phát triển kinh tế, tiêu thụ cá nhân, khai thác và sản
xuất các sản phẩm công nghiệp.
- Các nhân tố xã hội: dân số, số hộ gia đình, số dân làm việc.
- Giá cước: giá thiết bị, cước cơ bản, cước kết nối, cước phụ trội.
- Chiến lược marketing: chiến lược về sản phẩm và quảng cáo.
Các số liệu trên phải được thu thập để dự báo nhu cầu và phân bổ. Thực hiện một
dự báo đơn giản chỉ bằng việc nhìn vào xu hướng tương lai gần là cách tiếp cận
thụ động, là không thể chấp nhận được. Lập kế hoạch nên bao gồm các loại tiếp
cận tích cực, ví dụ, thừa nhận sự gia tăng trong nhu cầu được chỉ dẫn bởi chiến
lược kinh doanh.
Dự báo nhu cầu thực tế, phương pháp thích hợp nhất nên được lựa chọn trong một
vài phương pháp tùy theo điều kiện của mỗi quốc gia và mỗi vùng, và tùy theo sự
phổ cập của viễn thông.
23
3.3. Dự báo nhu cầu
Dự báo là khâu quan trọng không thể thiếu được trong công việc ra quyết định. Nó dự
báo các xu hướng tương lai và trở thành điều căn bản để lập kế hoạch kinh doanh được kinh
tế và có hiệu quả.
- Lĩnh vực dịch vụ Viễn thông có ảnh hưởng lớn đến cuộc sống con người và các hoạt
động kinh tế và nó là một ngành có quy mô lớn với các thiết bị đòi hỏi liên tục đầu tư rất
nhiều. Bởi vậy, điều đặc biệt quan trọng với ngành này để mở rộng kinh doanh ổn định và đầu
tư thiết bị có hiệu quả phải dựa vào dự báo nhu cầu dài hạn. Trong phần này sẽ trình bày các
bước và phương pháp dự báo nhu cầu.
3.3.1. Khái niệm
Theo nghĩa rộng, dự báo nhu cầu không chỉ bao gồm việc dự báo mà là cả việc thu
thập và xử lý số liệu, và việc điều chỉnh dự báo như hình 3.1 sau đây. Ba bước này có
liên quan chặt chẽ với nhau. Thu thập và xử lý số liệu cung cấp những số liệu cơ bản
cho hai bước kia. Điều chỉnh dự báo phản hồi những phân tích để có được kết quả dự
báo nhu cầu. Nói chung, ba bước này được định nghĩa như sau:
(a) Thu thập và xử lý số liệu
Chuỗi số liệu về nhu cầu điện thoại (yêu tố nội sinh) và thống kê về dân số, số hộ
gia đình, các chỉ số kinh tế... (yếu tố ngoại sinh) được thu thập và xử lý theo yêu cầu.
(b) Điều chỉnh nhu cầu
Những khác biệt giữa giá trị dự báo và giá trị thực phải được phân tích và giá trị
dự báo sẽ được điều chỉnh theo kết quả của sự phân tích này.
(c) Dự báo nhu cầu
Nhu cầu tương lai được dự báo hoặc được tính toán. Đây là công việc dự báo
chính và được gọi là dự báo theo nghĩa hẹp. Ngoài các phương pháp truyền thông, các
số liệu nhận được từ hai bước kia phải tận dụng để xác định và đánh giá các giá trị dự
báo.
24
Hình 3.1, Khái niệm về công việc dự báo
3.3.2. Tăng trưởng nhu cầu
Mạng điện thoại thường phân chia thành 3 pha như trong hình 5.2 sau đây:
- Pha bất đầu: tốc độ tăng trưởng chậm.
- Pha tăng trưởng nhanh: tốc độ tăng trưởng rất nhanh hay gọi là giai đoạn tăng
tốc.
- Pha bão hòa: tốc độ tăng trưởng giảm.
Ở mỗi pha, các điều kiện về kinh tế và xã hội là khác nhau. Khi chọn lựa một
phương pháp dự báo, điều quan trọng để phân tích lựa chọn là phải xác định được
mạng hiện tại đang nằm ở pha nào.
(1) Pha bắt đầu
Pha bắt đầu liên quan đến giai đoạn tăng trưởng chậm của mạng, với mật độ điện
thoại ở mức thấp.
Trong pha này, nhu cầu điện thoại chủ yếu là dành cho nhu cầu sản xuất kinh
doanh. Nhu cầu này phụ thuộc vào các ngành công nghiệp và các ngành công cộng.
Bởi vậy, một mạng cơ bản được lắp đặt cùng với sự phát triển công nghiệp. Không có
mạng cơ bản này phát triển công nghiệp sẽ bị cản trở.
Dự báo theo nghĩa rộng
Dự báo theo nghĩa hẹp
Dự báo nhu cầu
Điều chỉnh nhu cầu Thu thập và xử lý số liệu
Dữ liệu phân tích
K
ế
t qu
ả
dự báo
Số liệu cơ bản
S
ố
ệ
u
25
Nhu cầu cá nhân bị hạn chế trong pha này. Điện thoại vẫn là thứ hàng hóa xa xỉ
đối với người tiêu dùng nói chung và không thể được xem như là hành hóa cần thiết
cho cuộc sống. Các hàng hóa tiêu dùng khác và thực phẩm vẫn được ưu tiên hơn là
điện thoại. Vì vậy, để dự báo nhu cầu điện thoại cho sản xuất kinh doanh phải dựa vào
phân tích sự phát triển kinh tế của địa phương và quốc gia.
(2) Pha tăng trưởng nhanh
Ở pha này, kinh tế đã phát triển. Trong lĩnh vực công nghiệp, cần thiết phải cải
tiến mạng viễn thông để đáp ứng dịch vụ chất lượng cao hơn. Điều này phù hợp khi
mức sống người dân tăng lên và nhu cầu hàng hóa và điện thoại nói chung là tăng lên.
Trong giai đoạn tăng trưởng nhanh này, nhu cầu của dân cư trở nên lớn hơn cung.
Thậm chí khi nhu cầu hiện tại đã được đáp ứng, vẫn nảy sinh nhiều nhu cầu hơn nữa.
Tình trạng này tiếp tục diễn ra cho đến khi mạng tăng trưởng đến một qui mô hợp lý.
Pha này tương xứng với giai đoạn thiết lập mạng. Công việc dự báo trong giai
đoạn này là rất quan trọng vì một loạt những sai sót trong dự báo có thể dẫn đến những
sai xót trong việc lập kế hoạch về chi phí.
(3) Pha bão hòa
Ở pha này, mật độ điện thoại dân cư đã đạt tới 80% hoặc hơn thế và cả điện thoại
dân cư và sản xuất kinh doanh đều phát triển tương đồng.
Sau pha này, nhu cầu sẽ thay đổi về cơ cấu đó là nhu cầu về các dịch vụ mới, và
doanh thu cũng sẽ thay đổi theo cơ cấu nhu cầu chẳng hạn như doanh thu về điện thoại
thứ 2.
Những nhận định ở trên không phải luôn là đúng ở một vài khu vực thậm chí ngay
cả trong một quốc gia. Tuy thế, việc xác định được mỗi pha là vẫn rất cần thiết vì
phương pháp dự báo sẽ được áp dụng cho mỗi pha.
3.3.3. Các bước xác định nhu cầu
Các bước dự báo nhu cầu được thể hiện như sau:
Bước 1: Xác định các mục tiêu dự báo
Bước đầu tiên của công việc dự báo là phải xác định rõ các mục tiêu dự báo. Các
mục tiêu dự báo bao gồm nhu cầu của dân cư và nhu cầu cho sản xuất kinh doanh.
26
Vùng mục tiêu dự báo là toàn bộ vùng trong nước hoặc vùng tổng đài,... Giai đoạn dự
báo có thể là 5 năm, 10 năm hoặc 15 năm.
Bước 2: Xử lý các điều kiện ban đầu
Dự báo theo chuỗi thời gian có thể được thực hiện theo cách như sau mối liên
quan giữa nhu cầu và các yếu tố quyết định nhu cầu quá khứ về cơ bản là không thay
đổi so với tương lai. Bởi vậy, các yếu tố nội sinh như hệ thống cước và cơ cấu cước và
các yêu tố ngoại sinh như các kế hoạch phát triển vùng phải được xem xét.
Bước 3: Các số liệu cần thu thập
Trong bước này phải xác định được yếu tố nào ảnh hưởng đến các mục tiêu dự báo
và những số liệu nào nên thu thập. Tiếp theo, các số liệu thu thập được phải được phân
loại sao cho việc phân tích chúng được dễ dàng.
Các số liệu liên quan đến dự báo nhu cầu điện thoại như sau:
- Nhu cầu điện thoại, mật độ điện thoại.
- Dân số, số hộ gia định.
- Số các cơ quan.
- Tỷ lệ tăng thu nhập.
- Tốc độ tăng trưởng kinh tế.
- Các kế hoạch phát triển đô thị.
Các số liệu trên được sắp xếp theo thời gian, theo các nhân tố (như nhân tố ngoại
sinh và nội sinh) và theo các vùng tổng đài.
Bước 4: Tiếp cận và phân tích xu hướng nhu cầu
Xu hướng nhu cầu cần được phân tích theo quan điểm như sau:
- Các giá trị quá khứ.
- Cơ cấu thị trường điện thoại.
- Nguồn nhu cầu.
- Mật độ điện thoại.
- Các đặc điểm của vùng nghiên cứu.
- So sánh với các vùng khác và các quốc gia khác.
Bước 5: Nghiên cứu các kỹ thuật dự báo và tính toán giá trị dự báo.