BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠ GIỚI NINH BÌNH
GIÁO TRÌNH
MÔN HỌC: THUẾ
NGHỀ: KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP
TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG
Ban hành kèm theo Quyết định số: /QĐ-TCGNB ngày…….tháng….năm 20
của Trường Cao đẳng Cơ giới Ninh Bình
Ninh Bình, năm 2021
2
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham
khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh
doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
3
LỜI NÓI ĐẦU
Thuế là môn học thuộc nhóm các môn học chuyên ngành, có vị trí quan
trọng trong khoa học kinh tế quản lý nói chung và khoa học kế toán nói riêng.
Thuế không chỉ là nguồn thu chủ yếu cho Ngân sách nhà nước mà còn là công
cụ điều tiết vĩ mô quan trọng và hiệu quả của nền kinh tế. Thông qua chính sách
thuế, Nhà nước khuyến khích đầu tư, sản xuất và tiêu dùng đối với từng mặt
hàng, ngành nghề, lĩnh vực trọng điểm được ưu đãi; đồng thời hạn chế đầu tư,
sản xuất đối với ngành nghề mà Nhà nước chủ trương thu hẹp trong từng giai
đoạn nhất định. Có thể nói, kiến thức về thuế là cần thiết và hữu ích cho tất cả
các chủ thể trong nền kinh tế và cho toàn xã hội.
Giáo trình biên soạn theo chương trình dạy nghề trình độ Cao đẳng nghề
kế toán doanh nghiệp của Trường Cao đẳng Cơ giới Ninh Bình năm 2021 nhằm
phục vụ giảng dạy, học tập của giáo viên và học sinh viên chuyên ngành Kế toán
doanh nghiệp. Giáo trình bao gồm:
Bài mở đầu:
Chương 1: Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu
Chương 2: Thuế tiêu thụ đặc biệt
Chương 3: Thuế giá trị gia tăng
Chương 4: Thuế thu nhập doanh nghiệp
Chương 5: Thuế và các khoản phí, lệ phí khác.
Để biên soạn giáo trình, chúng tôi đã tham khảo các tài liệu: Giáo trình Lý
thuyết Thuế của Vụ trung học chuyên nghiệp, Thuế thực hành (Lý thuyết và bài
tập), ….
Giáo trình Thuế đã được Hội đồng thẩm định Trường Cao đẳng Cơ giới
Ninh Bình xét duyệt.
Tuy nhiên trong quá trình biên soạn không tránh khỏi những sai sót, rất
mong được sự đóng góp quý báu chân thành của bạn đọc.
Ngày….. tháng…năm 2021
Tham gia biên soạn:
Chủ biên: 1. Lê Thị Hạnh
2. Nguyễn Thị Nhung
3. An Thị Hạnh
4
MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU ....................................................................................................... 4
MỤC LỤC ............................................................................................................. 5
GIÁO TRÌNH MÔN HỌC .................................................................................... 8
Bài mở đầu: .......................................................................................................... 9
Mã bài: THC0
ĐỐI TƯỢNG NHIỆM VỤ VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................... 9
1. Thuế và vai trò của thuế trong nền kinh tế ................................................... 9
1.1 Sự ra đời và phát triển của thuế ................................................................... 9
1.2. Khái niệm và đặc điểm của thuế ................................................................ 13
1.3. Vai trò của thuế .......................................................................................... 15
2. Các yếu tố cơ bản cấu thành nên một sắc thuế. .......................................... 17
2.1 Tên gọi của sắc thuế. ................................................................................... 17
2.2 Đối tượng nộp thuế. .................................................................................... 17
2.3. Đối tượng chịu thuế. ................................................................................... 18
2.4. Cơ sở tính thuế. ........................................................................................... 18
2.5. Mức thuế ..................................................................................................... 18
2.6.Chế độ giảm thuế, miễn thuế ....................................................................... 19
2.7. Chế độ trách nhiệm. .................................................................................... 20
2.8 Thời hạn thu, thủ tục nộp thuế và các chế tài liên quan. .......................... 20
3. Phân loại thuế. ............................................................................................... 20
3.1. Phân loại thuế theo đối tượng chịu thuế. .................................................. 20
3.2. Phân loại theo phương thức đánh thuế. .................................................... 21
3.3. Phân loại theo mối quan hệ đối với khả năng nộp thuế. ......................... 22
3.4. Phân loại theo phạm vi thẩm quyền về thuế. ............................................. 22
4. Các tiêu chí để xây dụng hệ thông thuế. ..................................................... 23
4.1. Tính công bằng. .......................................................................................... 23
4.2. Tính hiệu quả. ............................................................................................ 23
4.3. Tính rõ ràng, minh bạch. ............................................................................ 25
4.4. Tính linh hoạt. ............................................................................................. 25
CÂU HỎI ÔN TẬP ............................................................................................. 26
CHƯƠNG 1: ........................................................................................................ 27
1. Khái niệm, đặc điểm, nguyên tắc thiết lập và tác dụng của thuế xuất
khẩu, nhập khẩu ................................................................................................ 27
1.1. Khái niệm .................................................................................................... 27
1.2. Đặc điểm ...................................................................................................... 28
1.3. Nguyên tắc thiết lập thuế XNK. .................................................................. 29
1.4. Tác dụng của thuế XNK ............................................................................. 29
2. Nội dung cơ bản của luật thuế XNK hiện hành ở việt nam ....................... 30
2.1. Phạm vi áp dụng ......................................................................................... 30
2.2. Căn cứ tính thuế ......................................................................................... 31
2.3. Phương pháp tính thuế xuất khẩu, nhập khẩu ......................................... 40
5
2.4. Miễn thuế, xét miễn thuế, giảm thuế, hoàn thuế, truy thu thuế xuất khẩu,
thuế nhập khẩu .................................................................................................. 40
2.5. Đăng ký, kê khai, nộp thuế xuất nhập khẩu .............................................. 41
CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 1 ........................................................................ 42
CHƯƠNG 2: THUẾ TIÊU THỤ ĐẶC BIỆT ..................................................... 43
1. Khái niệm, đặc điểm, nguyên tắc thíêt lập và tác dụng của thuế tiêu thụ
đặc biệt ............................................................................................................... 43
1.1. Khái niệm ................................................................................................... 43
1.2. Đặc điểm ..................................................................................................... 43
1.3. Nguyên tắc thiết lập thuế TTĐB ................................................................. 45
2. Nội dung cơ bản của thuế tiêu thụ đặc biêt ở Việt Nam ............................ 46
2.1. Phạm vi áp dụng thuế Tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) ...................................... 46
2.2. Căn cứ tính thuế .......................................................................................... 49
2.3. Phương pháp tính thuế TTĐB ................................................................... 49
2.4. Chế độ miễn, giảm, hoàn thuế TTĐB ........................................................ 51
2.5. Đăng ký, kê khai, nộp thuế, quyết toán thuế ............................................. 53
CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 2 ........................................................................ 56
CHƯƠNG 3: THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ........................................................ 57
1. Khái niệm, đặc điểm, nguyên tắc thiết lập và tác dụng của thuế giá trị
gia tăng (GTGT) ................................................................................................ 57
1.1. Khái niệm, đặc điểm của thuế GTGT ......................................................... 57
2. Nội dung cơ bản của thuế GTGT hiện hành ở Việt Nam .......................... 61
2.1. Phạm vi áp dụng ........................................................................................ 61
2.2. Căn cứ tính thuế ........................................................................................ 63
2.4. Quy định về hoá đơn chứng từ mua, bán hàng hóa, dịch vụ .................... 74
2.5. Chế độ hoàn thuế giá trị gia tăng ............................................................... 74
a/ Cơ sở kinh doanh ........................................................................................... 75
b/ Dự án đầu tư mới .......................................................................................... 75
c/ Hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu ........................................................................ 76
d/. Chương trình dự án sử dụng nguồn vốn hỗ trợ (ODA), viện trợ không
hoàn lại, viện trợ nhân đạo ............................................................................... 76
2.6. Chế độ giảm thuế, miễn thuế ...................................................................... 77
2.7. Đăng ký, kê khai, nộp thuế, quyết toán thuế ............................................ 78
* Mức tính tiền chậm nộp thuế giá tăng .......................................................... 84
CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 3 ........................................................................ 85
CHƯƠNG 4 : THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP ....................................... 86
1. Khái niệm, đặc điểm, nguyên tắc thiết lập và tác dụng của thuế thu nhập
doanh nghiệp ...................................................................................................... 86
1.1. Khái niệm .................................................................................................... 86
1.2. Đặc điểm ...................................................................................................... 86
1.3. Nguyên tắc thiết lập thuế thu nhập doanh nghiệp .................................... 87
1.4. Tác dụng của thuế thu nhập doanh nghiệp ............................................... 89
2. Nội dung cơ bản của thuế tndn hiện hành ở việt nam ............................... 89
2.1. Đối tượng nộp thuế ..................................................................................... 89
2.2. Đối tượng chịu thuế .................................................................................... 89
6