1
BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠ GIỚI
GIÁO TRÌNH
MÔ ĐUN: TÍN HIỆU VÀ PHƯƠNG THỨC
TRUYỀN DẪN
NGHỀ: ĐIỆN TỬ DÂN DỤNG
TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP
Ban hành kèm theo Quyết định số: / QĐ-CĐCG ngày … tháng.... năm2022
của Trường Cao đẳng Cơ Giới
Quảng Ngãi, năm 2022
(Lưu hành nội bộ)
2
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên
bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ
bị nghiêm cấm.
3
LỜI NÓI ĐẦU
Trong chương trình đào tạo của các trường trung cấp nghề, Trung cấp nghề
Điện tử dân dụng thực hành nghề giữ một vị trí rất quan trọng: rèn luyện tay nghề
cho học sinh. Việc dạy thực hành đòi hỏi nhiều yếu tố: vật tư thiết bị đầy đủ đồng
thời cần một giáo trình nội bộ, mang tính khoa học và đáp ứng với yêu cầu thực tế.
Nội dung của giáo trình “TÍN HIỆU VÀ PHƯƠNG THỨC TRUYỀN DẪN”
đã được xây dựng trên cơ sở kế thừa những nội dung giảng dạy của các trường, kết
hợp với những nội dung mới nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo
phục vụ sự nghiệp tử dân dụng hóa, hiện đại hóa đất nước,.
Giáo trình được biên soạn ngắn gọn, dễ hiểu, bổ sung nhiều kiến thức mới và
biên soạn theo quan điểm mở, nghĩa là, đề cập những nội dung cơ bản, cốt yếu để
tùy theo tính chất của các ngành nghề đào tạo mà nhà trường tự điều chỉnh cho thích
hợp và không trái với quy định của chương trình khung đào tạo Trung cấp nghề.
Tuy các tác giả đã có nhiều cố gắng khi biên soạn, nhưng giáo trình chắc chắn
không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được sự tham gia đóng góp ý kiến
của các bạn đồng nghiệp và các chuyên gia kỹ thuật đầu ngành.
Xin trân trọng cảm ơn!
Quảng Ngãi, ngày tháng năm
Tham gia biên soạn
1. Hồ Văn Tịnh Chủ biên
2. …………..............
3. ……….............….
4
Mục lục
CHƯƠNG 1: HỆ THỐNG THÔNG TIN DÂN DỤNG ............................ 13
1.
Sơ đồ khối và nguyên lý hoạt động của hệ thống thông tin dân dụng
14
1.1
Sơ đồ khối chức năng ......................................................................... 14
1.2
Nhiệm vụ của từng khối chức năng .................................................... 14
2.
Nguyên lý hoạt động của hệ thống thông tin dân dụng .................. 16
2.1
Nguyên lý hoạt động .......................................................................... 16
2.2
Nguyên lý hoạt động của từng khối.................................................... 17
3.
Chức năng và nhiệm vụ của các khối trong hệ thống thông tin dân
dụng 18
3.1
Phân loại các hệ thống thông tin dân dụng ......................................... 18
3.1.2
Thông tin vô tuyến di động ................................................................ 18
3.1.3
Thông tin vệ tinh ................................................................................ 21
3.2
Các nhược điểm của thông tin vô tuyến ............................................. 23
a)
Fading phẳng .................................................................................... 24
b)
Fading nhanh và fading chậm. ........................................................ 26
3.2.2
Suy hao do mưa ................................................................................. 26
3.2.3
Nhiễu vô tuyến ................................................................................... 29
b)
Nhiễu xuyên âm ( Intersymbol Inteference) ....................................... 29
c)
Nhiễu xuyên kênh ( Interchannel Interference) .................................. 30
d)
Nhiễu đồng kênh ( Cochannel Interference) ....................................... 30
e)
Nhiễu đa truy nhập (Multiple Access Interference) ............................ 31
4.
Nguyên lý đổi tần và dịch phổ tín hiệu ............................................ 31
4.1
Phổ của tín hiệu ................................................................................. 31
4.1.2
Các tham số đặc trưng của phổ tín hiệu .............................................. 32
a)
Tổng các tín hiệu .............................................................................. 32
b)
Tăng hoặc giảm độ lớn của tín hiệu. .................................................. 33
c)
Giữ chậm tín hiệu. ............................................................................. 33
5
d)
Nén tín hiệu theo thời gian. ................................................................ 33
e)
Vi phân và tích phân tín hiệu .............................................................. 34
f)
Phổ của tích hai tín hiệu. .................................................................... 35
g)
Mối liên hệ giữa hàm thời gian t và hàm tần số của tín hiệu ............... 36
4.2
Đổi tần ............................................................................................... 38
4.2.2
Nguyên lý hoạt động của bộ đổi tần. .................................................. 39
4.2.3
Sự đồng chỉnh dao động nội ............................................................... 43
4.2.4
Mạch trộn/chuyển đổi ........................................................................ 45
a)
Mạch trộn tần thụ động ...................................................................... 46
a)
Mạch trộn tần chủ động ..................................................................... 47
5.
Câu hỏi và bài tập thảo luận ............................................................ 49
CHƯƠNG 2 : CÁC PHƯƠNG THỨC ĐIỀU CHẾ VÀ GIẢI ĐIỀU CHỀ
TÍN HIỆU .................................................................................................... 50
Mục tiêu : .................................................................................................... 50
1.
Khái niệm tín hiệu, các thành phần cơ bản và các tham số đặc
trưng trong từng loại tín hiệu .................................................................... 51
1.1
Khái niệm tín hiệu ............................................................................. 51
1.1.1
Các tính chất của tín hiệu theo cách biểu diễn thời gian t ................... 51
1.1.2
Các tính chất của tín hiệu theo cách biểu diễn thời gian τ ................... 51
1.1.3
Dải động của tín hiệu ......................................................................... 51
1.1.4
Thành phần một chiều và xoay chiều của tín hiệu .............................. 52
1.1.5
Các thành phần chẵn và lẻ của tín hiệu............................................... 52
1.1.6
Thành phần thực và ảo của tín hiệu hay biểu diễn phức của một tín hiệu
hay biểu diễn phức của một tín hiệu .............................................................. 54
1.2
Khái niệm về sóng điện từ và tín hiệu thông tin ................................. 54
1.3
Tính chất và các thành phần cơ bản của sóng điện từ ......................... 54
2.
Các phương thức điều chế tín hiệu ................................................. 56
2.1
Điều chế biên độ ................................................................................ 56
2.1.1
Hình bao AM ..................................................................................... 57
2.1.2
Băng thông và phổ tần số AM ............................................................ 59