Chuyên  4: H thng iu khin ng c
Diesel
Biên son: ThS. Phm Quc Thái Trang 15
4.3. H THNG IU KHIN NG C DIESEL
4.3.1. Tng quan v ng c Diesel
ng c diesel là ng c cháy cng bc, hn hp nhiên liu và không
khí c hình thành bên trong bung t. Vòi phun c lp bên trong np quy
lát và phun nhiên liu trc tip vào bung t.
Trong chu k np, piston i xung, xu páp np m và hút không khí vào
bung t thông qua ng np. Trong chu k nén, không khí c nén lên n
áp sut (32 - 55) bar, nhit  lên n 800
0
C. Cui chu k nén, nhiên liu c
phun vào bung t di áp sut t (250 - 1600) bar tùy thuc vào loi ng c
và h thng nhiên liu c s dng. Trong chu k n, hn hp nhiên liu t bc
cháy do áp sut và nhit , nhit  và áp sut bung t còn tng cao hn na.
Nng lng cháy tác ng vào piston và chuyn di thành nng lng c khí
truyn cho trc khuu. Chu k x, piston i lên, y khí cháy ra ngoài thông qua
các xu páp x.
Nhiên liu Diesel là mt sn ph m c!a quá trình trng ct d"u m# c
dùng cho ng c diesel. Nhiên liu diesel n$ng hn khong 18% nhiên liu
xng. Nhiên liu diesel thng cha mt lng nh# lu hunh  bôi trn. Nhiên
Hình 4.26. Nguyên lý làm vic ng c Diesel
Chuyên  4: H thng iu khin ng c
Diesel
Biên son: ThS. Phm Quc Thái Trang 16
liu diesel có cha nng lng ln hn khong 18% so vi nhiên liu xng tính
trên mt n v% th tích. Do v&y ng c diesel thng kinh t hn ng c xng.
Nguyên lý làm vic c!a h thng nhiên liu ng c Diesel c th hin
trên hình 4.27: bm chuyn nhiên liu 10 hút nhiên liu t bình cha 7 qua l'c
thô 11 vào bm, ri c bm qua b"u l'c tinh 9, ti bm cao áp 2. Các b"u l'c
thô và l'c tinh l'c sch nc và bi b n trong nhiên liu. Bm cao áp y nhiên
liu i tip vào ng ng cao áp 3, ti vòi phun 4  phun nhiên liêu vào bung
cháy ng c. Nhiên liu d tha trong vòi phun i qua ng 1 tr v ca hút
c!a bm chuyn nhiên liu. Mt ph"n nhiên liu tha trong vòi phun tr v thùng
cha nhiên liu.
Hình 4.27. S  h thng nhiên liu ng c Diesel
1. ng dn nhiên liu hi;2. Bm cao áp; 3. ng ng cao áp; 4.Vòi phun;
5. Xy lanh ng c; 6. Ming hút nhiên liu; 7. Thùng cha nhiên liu; 8. ng
ng thp áp; 9. Bu lc tinh; 10. Bm chuyn nhiên liu; 11. Bu lc thô.
Chuyên  4: H thng iu khin ng c
Diesel
Biên son: ThS. Phm Quc Thái Trang 17
4.3.2. Kt cu các cm chi tit chính trên ng c Diesel
4.3.2.1. Bm chuyn nhiên liu:
Bm chuyn nhiên liu có nhim v cung cp nhiên liu n bm cao áp
nh(m khc phc sc cn th!y lc c!a b"u l'c. Bm chuyn nhiên liu có nhiu
kiu khác nhau: bm piston, bm kiu màng, bm bánh rng, rôto – cánh
gt,...Trong ó, bm rôto - cánh gt c dùng ph bin.
Trên hình 4.28 là loi bm rôto - cánh gt dùng  hút nhiên liu t thùng
nhiên liu lên bm. Bm cánh gt c d)n ng b(ng trc bm cao áp. Khi trc
quay, lc li tâm y các cánh gt i ra ngoài và tì vào vòng lch tâm. Trong quá
trình quay, không gian cha nhiên liu gia các cánh gt thay i nên nó s* hút
nhiên liu t khoang hút bên di và y nhiên liu vào khoang x bên trên. Áp
sut nhiên liu ti khoang x thay i tùy theo tc  c!a ng c. Trên bm có
van iu ch+nh áp sut c lp vào khoang x. Khi áp sut cao, van này s* m
và nhiên liu s* c x tr li ng hút. Trên thân bm c,ng có mt l tit lu
ho$c mt van d"u tràn  iu ch+nh áp sut trong bm.
Hình 4.28. Bm chuyn nhiên liu kiu rôto – cánh gt
Chuyên  4: H thng iu khin ng c
Diesel
Biên son: ThS. Phm Quc Thái Trang 18
4.3.2.2. Bu lc nhiên liu:
Các b"u l'c nhiên liu có nhim v loi b# các tp cht ra kh#i nhiên liu
nh: c$n b n, nc,...
a. Bu lc thô: dùng tách các tp cht c h'c có kích thc t 20µm tr lên
và nc ra kh#i nhiên liu.
Nguyên lý hot ng: nhiên liu chy vào b l'c, i qua ph"n t l'c.
Nhng ht bi có kích thc ln c gi li trên b m$t c!a ph"n t l'c. Sau ó,
nhiên liu i lên phía trên và ra kh#i b"u l'c sau khi ã c l'c sch. Nc cha
trong nhiên liu s* lng 'ng trong áy b l'c. Do v&y phi %nh k x nc ra
kh#i l'c b(ng cách m vít x nc di áy b"u l'c nhiên liu.
b. B lc tinh: c lp trên ng d)n nhiên liu t bm chuyn nhiên liu n
bm cao áp, dùng  l'c các ph"n t mài mòn trong nhiên liu. Các ph"n t l'c
thng c làm b(ng v&t liu: gm silicat và kim loi, g, cun ch+, bông giy,
giy l'c $c bit,...
a
V
Phn
tlc
Lò xo
V
ưng
nhiên
liu vào
ưng
nhiên
liu ra
b
Hình 4.29. Cu to các b lc nhiên liu
a. Bu lc thô; b. Bu lc tinh
Chuyên  4: H thng iu khin ng c
Diesel
Biên son: ThS. Phm Quc Thái Trang 19
4.3.2.3. Vòi phun:
Vòi phun có nhim v phun ti và phân b u nhiên liu vào th tích
bung cháy c!a ng c. Vòi phun làm vic trong iu kin khc nghit: va &p
áp sut và n mòn hóa h'c. Ngoài ra, khi nhiên liu phun ra di áp sut cao, 
tránh hin tng khí thi y vào bên trong vòi phun trong chu k n, áp sut
nhiên liu trong vòi phun phi luôn cao hn áp sut trong bung t ti bt c
thi im nào. Vì v&y, òi h#i phi có s tính toán k- lng và kt hp hài hòa
gia bm cao áp, vòi phun và lò xo hi bên trong vòi phun.
Trên ng c Diesel thng s dng hai loi vòi phun ph bin: vòi phun
kiu l và vòi ph kiu cht tit lu.
a. Vòi phun kiu l:
Vòi phun kiu l c s dng cho phun nhiên liu trc tip. Vòi phun
này phi c lp ti v% trí ã c ch+ %nh trc. L phun c khoan vi nhiu
v% trí khác nhau và c $t trong mt t th c %nh trong bung t. Do v&y,
vòi phun kiu l c c %nh trên np quy lát b(ng k.p và các bu lông.
ai c ni ng
nhiên liu áp cao
Lc
u ni ng hi
m iu chnh áp sut
ng nhiên liu cao áp
Lò xo áp sut
Cht áp sut
Cht nh v
ng vào
Thân giá
 trên
ai c gi
vòi phun
m trung
gian
Vòi phun
Cht áp sut
Thân vòi phun
Kim phun
ng cp
Khoang áp sut
L phun
L phun hình côn L phun hình trL phun ti mt tì
Hình 4.30. Cu to vòi phun kiu l