H N B N TRÊN Đ NH THÀNH CÔNGẸ Ạ Ỉ
PH N BA: T NG QUAN GI A B N VÀ THA NHÂNẦ ƯƠ Ữ Ạ
CH NG 9: M T “NG I KHÁC” VÔ CÙNG QUAN TR NG ƯƠ Ộ ƯỜ Ọ
ROMEO T I GIAẠ
Tr c đây tôi có m t anh b n lúc nào cũng t t b t làm ăn. Xem ra anhướ ộ ạ ấ ậ
là m t ng i đàn ông h nh phúc trong th tr n, nh ng s th t khôngộ ườ ạ ị ấ ư ự ậ
ph i nh v y. R i chúng tôi xa nhau khá lâu. Khi g p l i, tôi th y anhả ư ậ ồ ặ ạ ấ
khác h n. Anh nom h nh phúc và tho i mái h n và nh t là thành côngẳ ạ ả ơ ấ
h n tr c nhi u. Tôi m i h i lý do thì anh h n h k cho tôi nghe vơ ướ ề ớ ỏ ớ ở ể ề
vi c tìm ra m t cô gái bé b ng xinh đ p nh ng cô đ n và b hi u l mệ ộ ỏ ẹ ư ơ ị ể ầ
vì đã l y ph i m t ng i ch ng tàn t , r i gi i thích thêm là mình đãấ ả ộ ườ ồ ệ ồ ả
“xâm mình”, đã sôi n i t tình và đã thành công r c r . Th y tôi s ngổ ỏ ự ỡ ấ ữ
s , anh khoái chí “b t mí” r ng cô gái y chính là ng i v mà anh đãờ ậ ằ ấ ườ ợ
c i t 15 năm nay. Th là tôi m i v l ra, nh ng v n ch a h t th cướ ừ ế ớ ỡ ẽ ư ẫ ư ế ắ
m c nên bèn yêu c u anh gi i thích thêm. L i gi i thích c a anh th tắ ầ ả ờ ả ủ ậ
gi n d nh ng chính là l i thoát cho h u h t các v n đ hôn nhân hi nả ị ư ố ầ ế ấ ề ệ
t i. Anh b o: “Zig này, anh bi t không, tôi m i khám phá ra là khiạ ả ế ớ
mình quan tâm và qu ng đ i v i v , khi mình ân c n t tình, nói vàả ạ ớ ợ ầ ỏ
làm nh ng đi u t t đ p cho v nh đ i v i các cô gái “khác” thì mìnhữ ề ố ẹ ợ ư ố ớ
s đ c vui khoái l n h nh phúc t i nhà mình – r i anh thêm: Đi uẽ ượ ẫ ạ ạ ồ ề
quí nh t trên đ i là có m t ng i dành riêng cho mình đ yêu th ng,ấ ờ ộ ườ ể ươ
tin t ng và kính tr ng”. Và tôi v i đáp, đúng nh v y.ưở ọ ộ ư ậ
Tình yêu đó đ c bi u l b ng s trung tín hoàn toàn và “mù quáng”ượ ể ộ ằ ự
đ i v i ng i b n đ i. Tôi thâm tín r ng h nh phúc, yên n, bình an...ố ớ ườ ạ ờ ằ ạ ổ
đ u nh trung tín mà ra. V tôi và tôi đ u c m th y h t s c đau khề ờ ợ ề ả ấ ế ứ ổ
n u ph i nghi ng v s trung tín c a nhau.ế ả ờ ề ự ủ
Ti c thay nhi u ông ch ng ho c bà v h t s c vui v và qu ng đ iế ề ồ ặ ợ ế ứ ẻ ả ạ
đ i v i ng i c ng s , m u d ch viên, th ký, b u tá và c v i ng iố ớ ườ ộ ự ậ ị ư ư ả ớ ườ
l n a, trong khi l i đ i x c c c n v i nhau và còn cho đó là đi u tạ ữ ạ ố ử ộ ằ ớ ề ự
nhiên n a ch !ữ ứ
T i sao v y? Tôi xin c g ng gi i đáp và đóng góp vài đ ngh d aạ ậ ố ắ ả ề ị ự
trên 31 năm chung s ng tuy t v i v i ng i đàn bà xinh đ p màố ệ ờ ớ ườ ẹ
Th ng Đ đã ban cho tôi đ yêu th ng và kính tr ng. Nàng làượ ế ể ươ ọ
ng i quan tr ng nh t đ i tôi và càng ngày chúng tôi càng thân thi tườ ọ ấ ờ ế
nhau h n. S dĩ tôi nói th vì hy v ng nh ng ý nghĩ c a mình s có ýơ ở ế ọ ữ ủ ẽ
nghĩa v i b n và ng i b n đ i c a b n. Khó mà tin n i là nh ngớ ạ ườ ạ ờ ủ ạ ổ ữ
ng i đã l p gia đình m t cách tr ng thành, đ t đ c h nh phúc màườ ậ ộ ưở ạ ượ ạ
không c n nh đ n m i quan h hài hoà v i ng i b n đ i c a mìnhầ ờ ế ố ệ ớ ườ ạ ờ ủ
đ c. Vì hôn nhân là gia đình mà gia đình là n n t ng c a đ t n cượ ề ả ủ ấ ướ
nên có l đây là ch ng quan tr ng nh t c a cu n sách. Trên t p chíẽ ươ ọ ấ ủ ố ạ
Time, s ra ngày 29 tháng 12 năm 1970, ti n sĩ Paul Pspense có vi t:ố ế ế
“Qua l ch s ch ng minh đ c r ng không xã h i nào mà trong đó giaị ử ứ ượ ằ ộ
đình b băng ho i l i có th t n t i đ c”. Cách b n nhìn, c x vàị ạ ạ ể ồ ạ ượ ạ ư ử
s ng v i ng i b n đ i là đi u t i quan tr ng. Th t v y, nó quanố ớ ườ ạ ờ ề ố ọ ậ ậ
tr ng đ i v i thành công và h nh phúc c a b n h n b t c m i t ngọ ố ớ ạ ủ ạ ơ ấ ứ ố ươ
quan nào khác. B n nhìn ch ng ho c v mình ra sao? B n coi nhauạ ồ ặ ợ ạ
nh m t c p v ch ng hay nh m t gia đình?ư ộ ặ ợ ồ ư ộ
Tôi không dám t phong là chuyên gia, nh ng qua kinh nghi m vàự ư ệ
quan sát, tôi th y có 3 lý do có th t o nên ph n l n nh ng khó khănấ ể ạ ầ ớ ữ
trong đ i s ng v ch ng.ờ ố ợ ồ
Lý do th nh t là, qua m t th i gian chung s ng, h u h t nh ng ng iứ ấ ộ ờ ố ầ ế ữ ườ
ch ng ho c v , vì quá quen v i vi c có ng i b n đ i bên c nh nênồ ặ ợ ớ ệ ườ ạ ờ ạ
cho r ng m i vi c đ u t t đ p và nghĩ r ng ng i b n đ i r i sằ ọ ệ ề ố ẹ ằ ườ ạ ờ ồ ẽ
s ng mãi v i mình thôi. Nghĩ nh v y h i o t ng vì c 10 cu c hônố ớ ư ậ ơ ả ưở ứ ộ
nhân đã có t i 4 cu c ly d và m t s khác ch t n t i trên danh nghĩa.ớ ộ ị ộ ố ỉ ồ ạ
Lý do th hai là môi tr ng chúng ta đang s ng (c vũ cho v n đ lyứ ườ ố ổ ấ ề
d ) khi n v ch ng ngày càng g p nhi u khó khăn h n. Nhi u ng iị ế ợ ồ ặ ề ơ ề ườ
nghĩ r ng t ra yêu th ng và âu y m ng i b n đ i là y m và y uằ ỏ ươ ế ườ ạ ờ ủ ị ế
đu i. Nh ng nhà so n hài k ch hay đ i lo i nh v y, th ng l y cố ữ ạ ị ạ ạ ư ậ ườ ấ ơ
ch hôn nhân làm m c đích t n công, đ c bi t là nh ng châm bi mế ụ ấ ặ ệ ữ ế
nh m vào m ch ng, nàng dâu.ằ ẹ ồ
Lý do th ba là n n luân lý đ i thay, ch p nh n t do luy n ái, hônứ ề ổ ấ ậ ự ế
nhân th , ngo i hôn, trao đ i v và ly d ch vì không thích n a, đã t oử ạ ổ ợ ị ỉ ữ ạ
nên s b t an và th t th ng. Th m chí, hi n còn có c m t phongự ấ ấ ườ ậ ệ ả ộ
trào đòi ph n đ c quy n gi l i tên th i con gái sau khi k t hôn đụ ữ ượ ề ữ ạ ờ ế ể
sau đó có ly d thì ng i v s không g p r c r i gì m y v tr ngị ườ ợ ẽ ặ ắ ố ấ ề ươ
m c nhà băng, th tín d ng... th thì có khác gì đ t k ho ch tr cụ ở ẻ ụ ế ặ ế ạ ướ
cho s đ v đâu.ự ổ ỡ
TÌNH YÊU LÀ CÁI CHI CHI?
Chúng ta hãy xét đ n tình yêu m t chút vì nó chính là n n t ng v ngế ộ ề ả ữ
ch c cho b t c cu c hôn nhân t t đ p nào. Các thi sĩ vi t v tình yêu,ắ ấ ứ ộ ố ẹ ế ề
các ca sĩ hát v tình yêu, m i ng i nói v tình yêu và t t nhiên aiề ọ ườ ề ấ
cũng có quan ni m riêng v tình yêu, k c tôi n a.ệ ề ể ả ữ
Sách Châm ngôn d y r ng tình yêu ph l p m i t i l i. Còn Đ cạ ằ ủ ấ ọ ộ ỗ ứ
Giêsu thì nói: “Tr c h t hãy yêu m n Chúa là Thiên Chúa ng i vàướ ế ế ươ
th hai yêu tha nhân nh chính mình.”ứ ư
Các tâm lý gia và các nhà c v n v hôn nhân đ u đ ng ý xác nh nố ấ ề ề ồ ậ
r ng đi u quan tr ng nh t mà ng i cha có th làm cho con cái là yêuằ ề ọ ấ ườ ể
th ng m chúng và ng c l i, đ i v i ng i m cũng v y.ươ ẹ ượ ạ ố ớ ườ ẹ ậ
H nh n m nh r ng con cái th y an tâm h n khi bi t cha m mìnhọ ấ ạ ằ ấ ơ ế ẹ
yêu th ng nhau, cho dù là tình yêu y không to sáng t i chúng điươ ấ ả ớ
n a, vì có th , cha m chúng cùng nhau lo cho gia đình đ c êm mữ ể ẹ ượ ấ
và chúng s không bao gi ph i đau đ n ch n l a v i cha ho c v iẽ ờ ả ớ ọ ự ở ớ ặ ớ
m mình.ẹ
Th i đ i chúng ta, tình yêu và tình d c th ng đ c ph bi n ngangờ ạ ụ ườ ượ ổ ế
nhau nên nhi u ng i nghĩ r ng chúng cũng gi ng nhau. S th c khácề ườ ằ ố ự ự
h n. Tình yêu là th tình c m hoàn toàn x o k b n dành cho ng iẳ ứ ả ả ỷ ạ ườ
khác còn nh c d c l i hoàn toàn v k . Ng i x a không bao gi x pụ ụ ạ ị ỷ ườ ư ờ ế
chúng ngang hàng, ch có ngày nay, vì ích k và th ng m i nên ng iỉ ỷ ươ ạ ườ
ta m i x p chúng ngang nhau thôi.ớ ế
Ai cũng bi t tình yêu quan tr ng t i m c nào song l i có r t ít thôngế ọ ớ ứ ạ ấ
tin d y cách làm sao đ hôn nhân, nh m i t ng quan nam n lýạ ể ư ố ươ ữ
t ng, đ c vĩnh t n. Nhi u c p v ch ng, đã th h a trong l c iưở ượ ồ ề ặ ợ ồ ề ứ ễ ướ
là tình yêu c a h b t di t, th r i ch ng đ c bao lâu, tình yêu b tủ ọ ấ ệ ế ồ ẳ ượ ấ
di t y cũng b hu di t. Riêng tôi, tôi tin r ng lúc đ u, h cũng yêuệ ấ ị ỷ ệ ằ ầ ọ
nhau th c s l m ch nh ng r i, CŨNG NH HOA LÁ, TÌNH YÊUự ự ắ ứ ư ồ Ư
S HÉO TÀN N U TA KHÔNG QUAN TÂM CHĂM SÓC.Ẽ Ế
Tôi tin cu c hôn nhân h nh phúc ch c ch n s giúp ng i giáo viên,ộ ạ ắ ắ ẽ ườ
v bác sĩ, hu n luy n viên, bà n i tr , bác tài x , cô th ký, nhà doanhị ấ ệ ộ ợ ế ư
nghi p... làm vi c t t h n. Và tôi cũng tin r ng m t cu c hôn nhân b tệ ệ ố ơ ằ ộ ộ ấ
h nh s c n tr m i n i l c và hi u năng c a c hai v ch ng.ạ ẽ ả ở ọ ỗ ự ệ ủ ả ợ ồ
George W. Crane, m t tâm lý gia l i l c có nói r ng tình yêu đ cộ ỗ ạ ằ ượ
nuôi d ng b ng nh ng hành đ ng và bi u hi u yêu th ng. Tôi r tưỡ ằ ữ ộ ể ệ ươ ấ
đ ng ý vì cũng nh đ ng b c sterling, tình yêu s lu m đi n u khôngồ ư ồ ạ ẽ ờ ế
đ c chùi bóng m i ngày b ng s ân c n chăm sóc và nh ng bi uượ ỗ ằ ự ầ ữ ể
hi n yêu đ ng. Ti c thay, nhi u c p v ch ng ch ng h quan tâmệ ươ ế ề ặ ợ ồ ẳ ề
đ n nhau, đ n n i đã đ cho s chán ch ng, k h y ho i hôn nhânế ế ỗ ể ự ườ ẻ ủ ạ
đ c h i nh t, thành công r c r .ộ ạ ấ ự ỡ
TÌNH YÊU ĐÍCH TH C LÀ ĐÂYỰ
Ti n sĩ Crane cho bi t r ng có nh ng tr ng h p, sau khi lâm vào ngõế ế ằ ữ ườ ợ
c t, các c p v ch ng l i yêu nhau tha thi t. N u là nh ng ng i cóụ ặ ợ ồ ạ ế ế ữ ườ
trách nhi m cao, mong mu n c u vãn cu c hôn nhân c a mình, h sệ ố ứ ộ ủ ọ ẽ
th c hi n m t giai đo n t tình m i đ y tinh th n trách nhi m. Ôngự ệ ộ ạ ỏ ớ ầ ầ ệ
cho th y là chính trách nhi m bày t tình yêu th lý s d n đ n tìnhấ ệ ỏ ể ẽ ẫ ế
yêu ho c tr l i tình yêu cho đ i h .ặ ả ạ ờ ọ
Ti n sĩ Crane cũng nói r ng n u ta bi t đ u đ n, kiên trì nuôi d ngế ằ ế ế ề ặ ưỡ
và c ng c tình yêu, đ i s ng hôn nhân chúng ta s tăng ti n v m tủ ố ờ ố ẽ ế ề ặ
tích c c đ ng th i gi m b t nh ng m t tiêu c c. Tôi hoàn toàn tánự ồ ờ ả ớ ữ ặ ự
thành ý ki n này. Trong ch ng k , chúng ta s khai tri n l p lu nế ươ ế ẽ ể ậ ậ
William James: “B n không hát vì b n h nh phúc mà h nh phúc vì caạ ạ ạ ạ
hát”, có nghĩa là chính nh ng bi u hi n th lý s nuôi d ng s th aữ ể ệ ể ẽ ưỡ ự ừ
nh n trong tinh th n. Dale Carnegie cũng b o: “C hăng hái làm vi cậ ầ ả ứ ệ
đi r i b n s th y hăng hái ngay”. Vì v y, đi u tôi th c s mu n rútồ ạ ẽ ấ ậ ề ự ự ố
ra đây là: Hãy hành đ ng nh mình đang yêu r i b n s yêu.ở ộ ư ồ ạ ẽ
Cách đây 13 năm, l n đ u tiên tôi đ c ch ng ki n m t hình nh đ pầ ầ ượ ứ ế ộ ả ẹ
đ nh t v đ i s ng hôn nhân t i m nh sân đàng tr c nhà ông anhẽ ấ ề ờ ố ạ ả ướ
c a tôi. Jewell, ng i b n lòng thu u th và cũng là ng i v t 33ủ ườ ạ ở ấ ơ ườ ợ ừ
năm nay c a anh tôi v a v đ n nhà sau 10 ngày giúp đ cô em gáiủ ừ ề ế ỡ
sanh con đ u lòng t i thành ph Michigan bang Indiana. Đây là l nầ ạ ố ầ
đ u tiên hai v ch ng xa nhau, Jewell v a b c xu ng xe vào nhà thìầ ợ ồ ừ ướ ố
anh tôi cũng v a b c ra đ n c a đón. G p nhau ngoài sân, hai ng iừ ướ ế ử ặ ườ
li n ôm ch m l y nhau, v a khóc n c n nh hai đ a tr con – v aề ầ ấ ừ ứ ở ư ứ ẻ ừ
th s ng ch t s không bao gi r i xa nhau n a. Giá không đ c t nề ố ế ẽ ờ ờ ữ ượ ậ
m t ch ng ki n h n tôi không bao gi tin n i m t s bi u t tình yêuắ ứ ế ẳ ờ ổ ộ ự ể ỏ
chân thành và đ m đà đ n nh v y. Ti c m t đi u là nó đã khôngậ ế ư ậ ế ộ ề
đ c quay phim đ chi u trên màn nh gia đình trong c n c. Giáượ ể ế ả ả ướ
m i ng i đ u đ c ch ng ki n m t tình yêu đích th c thì đ p bi tọ ườ ề ượ ứ ế ộ ự ẹ ế
bao. Tình yêu phát sinh th i trai tr , tri n n khi tr ng thành, chínờ ẻ ể ở ưở
mùi lúc trung niên và tuy t di u trong nh ng năm tháng cu i đ i.ệ ệ ữ ố ờ
Tình yêu đích th c l n lên và tri n n theo t ng c m xúc, v n đ ,ự ớ ể ở ừ ả ấ ề
ni m vui và chi n th ng c a con ng i. Nó th ng nghiêm kh c h nề ế ắ ủ ườ ườ ắ ơ
là d dãi, đòi h i h n là th h ng, h n ch h n là buông th vàễ ỏ ơ ụ ưở ạ ế ơ ả
th ng bao hàm nhi u v n đ ph i gi i quy t h n là thú vui đ thườ ề ấ ề ả ả ế ơ ể ụ
h ng. Ngay c tr ng h p c a anh ch tôi, Huie và Ziglar Jewellưở ả ườ ợ ủ ị
cũng v y. H cũng kh i đi t nh ng cheo leo, và cũng th ng lâm vàoậ ọ ở ừ ữ ườ
ngõ bí, nh ng m i l n nh th h l i c g ng khai thông m t conư ỗ ầ ư ế ọ ạ ố ắ ộ
đ ng m i. Ch sanh cho anh con cái, n u n ng, gi t giũ cho m iườ ớ ị ấ ướ ặ ọ
ng i trong nhà, nâng đ ch ng b ng s th y chung tr n v n, yêuườ ỡ ồ ằ ự ủ ọ ẹ
th ng ch ng t ng chút m t. Còn anh thì dâng hi n cho ch đi u t tươ ồ ừ ộ ế ị ề ố
nh t – là tr n v n con ng i mình. Anh yêu th ng, quí tr ng, âu y mấ ọ ẹ ườ ươ ọ ế
và t tình v i ch nh v i cô “Jewell” ngày x a đó. Năm c u con traiỏ ớ ị ư ớ ư ậ
và m t cô con gái ph i nuôi d y, t n kém không ít. T ti n b c, th iộ ả ạ ố ừ ề ạ ờ
gian đ n c k lu t nghiêm minh n a, nh ng h đã bi t chung l ngế ả ỷ ậ ữ ư ọ ế ư
đ u c t trong ni m tin s t đá vào t ng lai đã ki n t o nên m t giaấ ậ ề ắ ươ ế ạ ộ
đình h nh phúc.ạ
B n th y đ y, b n cũng có th đ t đ c m i m c trong đ i n uạ ấ ấ ạ ể ạ ượ ọ ơ ướ ờ ế
b n giúp đ ng i khác đ t đ c đi u h mu n. Ai trong chúng taạ ỡ ườ ạ ượ ề ọ ố
ch mu n yêu b ng m t tình yêu đích th c, ph i không b n?ả ố ằ ộ ự ả ạ
ĐI U TÔI TINỀ
Ta th ng đ c nghe qu ng cáo v nh ng chuy n tình “đ p nh m ”ườ ượ ả ề ữ ệ ẹ ư ơ
đ c nh t vô nh trên th gian này. Dĩ nhiên, nh ng lu n đi u nh thộ ấ ị ế ữ ậ ệ ư ế
đ u không có th t, nh ng th c ra v n có m t ng i nào đó t i m tề ậ ư ự ẫ ộ ườ ạ ộ
n i nào đó, vào m t lúc nào đó đã t ng k ho c s k v m t câuơ ộ ừ ể ặ ẽ ể ề ộ
chuy n tình “đ p nh m ” và “đ c nh t vô nh ”.ệ ẹ ư ơ ộ ấ ị
Ph n tôi, tôi luôn xác tín r ng nh ng câu chuy n tình th c s “đ pầ ằ ữ ệ ự ự ẹ
