Bài 30
Hormon VÀ D N CH TẪ Ấ
•M c tiêu h c t pụ ọ ậ
1. Trình bày đ c vai trò, đ c đi m và ượ ặ ể
phân lo i c a hormon.ạ ủ
2. Nêu đ c tác d ng trung, ch đ nh và ượ ụ ỉ ị
nguyên t c s d ng glucocorticoid.ắ ử ụ
3. Trình bày đ c ngu n g c, tính ch t, tác ượ ồ ố ấ
d ng, ch đ nh, ch ng ch đ nh, cách ụ ỉ ị ố ỉ ị
dùng, b o qu n các hormon và các d n ả ả ẫ
ch t t ng h p có tác d ng t ng t .ấ ổ ợ ụ ươ ự
N I DUNG BÀI H CỘ Ọ
1. Đ I C NGẠ ƯƠ
Hormon (n i ti t tộ ế ố) là nh ng ch t ữ ấ
ch y u do các tuy n n i ti t trong c ủ ế ế ộ ế ơ
th s n sinh ra và đ c ti t th ng vào ể ả ượ ế ẳ
máu hay vào b ch huy t, r i đi đ n các ạ ế ồ ế
c quan c m th và phát huy tác d ng ơ ả ụ ụ ở
đó.
1.1. VAI TRÒ C A HORMONỦ
•Hormon có tác d ng đi u hoà nh ng ho t ụ ề ữ ạ
đ ng sinh lý c a nhi u c quan và b ộ ủ ề ơ ộ
ph n trong c th .ậ ơ ể
•N u s l ng hormon đ c ti t ra đ u ế ố ượ ượ ế ề
đ n thì c th ho t đ ng bình th ng.ặ ơ ể ạ ộ ườ
•N u s l ng hormon đ c tăng lên (khi ế ố ượ ượ
u năng tuy n) ho c gi m đi (khi thi u ư ế ặ ả ể
năng tuy n) vai trò c a hormon đ c th ế ủ ượ ể
hi n rõ nét.ệ
Ví d :ụ
-Khi thi u insulin (ếsuy tuy n tuế ỵ) gây b nh ệ
đái tháo đ ng.ườ
-Khi thi u năng tuy n th ng th n gây ể ế ượ ậ
b nh Addison.ệ
-Khi th a hormon tuy n giáp gây b nh ừ ế ệ
Besedow.
-Khi th a hormon tuy n th ng th n c a ừ ế ượ ậ ủ
tuy n yên s gây b nh kh ng l .ế ẽ ệ ổ ồ
•Tr ng h p thi u nămg tuy n, ng i ta ườ ợ ể ế ườ
th ng dùng các hormom t ng ng đ ườ ươ ứ ể
đi u tr (ề ị trong th i gian dàiờ).
•Khi u năng tuy n th ng dùng các ư ế ườ
hormon có tác d ng đ i l p.ụ ố ậ
•Tác d ng d c lý khác: ch ng viêm, ụ ượ ố
ch ng s c…ố ố