Ứng dụng của cây lá cẩm

ọ ổ ẩ ủ

ấ c cho màu tím tía r t

ờ ề d ng ph i khô, Ở ạ

ư ẹ

ẫ i. ươ

ộ ọ

ữ ơ

, là nh ng glucozit thu c h flavonoid, ợ ữ

1.T ng quan h màu c a cây lá c m Màu lá c m tan trong n ướ ẩ đ p, không mùi v , không đ c h i, b n màu v i ớ ộ ạ ị ẹ t đ cao trong th i gian dài.. nhi ệ ộ ơ lá c m v n cho màu tím nh ng không đ p b ng ằ ẩ d ng t ạ Màu tím thu c h màu anthocyanin Anthocyanin là h p ch t màu h u c có ngu n ồ ấ g c t ố ự có màu đ , đ tía, tím do g c đ ộ ọ ng glucose, nhiên, ỏ ỏ

ớ ố

nhiên thì anthocyanin là h ế ợ ấ ố ự ọ ẩ ồ

ự ậ ậ ổ ế ầ

c trong m t s lo i rau, hoa, qu , h t có màu t đ đ n tím nh : qu nho, ấ i trong h u h t các th c v t b c cao và tìm th y ả ộ ố ạ ư

ố ườ glactose..k t h p v i g c Aglucon có màu (anthocyanidin). Trong các ch t màu th c ph m có ngu n g c t ự màu ph bi n nh t t n t ế ấ ồ ạ đ ượ ả ạ qu dâu, b p c i tím, cây lá c m,lá tía tô, qu cà tím, g o n p than, g o đ . ỏ ả ừ ỏ ế ạ ắ ả ế ẩ ả ạ

TÁC DỤNG:

ấ ự ậ

ệ ề ự ụ ấ

ả ằ ặ ẩ ắ ặ ỡ ụ ấ

ạ ủ

t trong ch ng lão ụ -Trong th c v t, Anthocyanin có tính kháng khu n, kháng n m, có vai trò t o đi u ki n cho s th ph n, phát tán nh màu s c s c s trên cành hoa và ờ ạ qu . M t khác, Anthocyanin là ch t có kh năng h p th tia UV nh m b o v ệ ả ả ngo i. b gen c a th c v t tr ộ ố ớ ứ ự ậ ướ ỏ

ạ ướ -Đ i v i s c kh e con ng ừ ự ố ố ơ ị ộ u, h n ch nguy c b đ t

ấ c các tia t ử ườ ể ủ ư i, Anthocyanin có tác d ng t ế ả

ạ ạ ự ơ ắ ổ

ả ỵ i nh ng th ữ ư ạ

ậ ố ứ ề ụ

bào ung th ; tác ể ủ ng t n do s oxy hóa, vì v y hoãn l ả ườ ế ự ư ộ kh năng ch ng oxy hóa cao nh h n ch s ế ự ề ng s c đ kháng, có tác d ng làm b n do, tăng c ư ế

ạ ố ứ

i b nh tim ể ố ạ ệ ể ạ ấ ộ

ng h th ng tu n hoàn theo m t trong các cách: ữ ạ ườ ầ ộ

ệ ạ

ả ể

ụ

: ợ

ng h mi n d ch hóa, ngăn ng a s phát tri n c a các kh i u, b ố ố qu , gi m nguy c m c ung th …Anthocyanin còn giúp b o v d dày ch ng ệ ạ i giai đo n đ u c a b nh l ầ ủ ệ ươ ạ ung th d dày, ung th ru t, ờ ạ hình thành các g c t ố ự thành m ch, ch ng viêm, h n ch s phát tri n c a các t ạ ố d ng ch ng các tia phóng x ,… ụ ạ L i ích s c kh e c a Anthocyanins : ỏ ủ ợ *Anthocyanin và tim m ch.ạ Nh ng ch t ch ng oxi hóa m nh có th là m t vũ khí đ ch ng l ố m ch. Nó tăng c ệ ố - Làm gi m cholesterol LDL ả ng vón c c máu - Ngăn ng a hi n t ệ ượ ừ ụ - Ngăn ng a đ ng m ch co th t ạ ắ ừ ộ - C i thi n tính đàn h i trong m ch máu ồ - Ki m soát huy t áp c a b n ế ủ ạ -Có tác d ng ch ng viêm m nh ạ ố i ích khác *Anthocyanin có các l - Tăng c ễ ườ ệ ị

ng ươ

ệ ụ ể

- Ngăn ng a loãng x ừ - Ch ng lão hóa - C i thi n th n kinh ầ ệ - Gi m nguy c b nh Alxheimer và Parkinson ơ ệ - B o v đ c th y tinh th và thoái hóa đi m vàng ể ủ - B nh quáng gà - B o v t bào kh i các g c oxi hóa t do có h i. ố ả ả ả ệ ả ệ ế ự ạ ỏ ố

-Trong lĩnh v c th c ph m, Anthocyanin đ ự ượ ử ụ ư ấ

ẩ ắ ấ c s d ng nh ch t màu t ẩ ự ể ế

ả ợ ớ ố

c s d ng đ b o qu n th c ph m, kháng khu n, kháng ự ả ẩ ẩ

ự ự nhiên t o ra nhi u màu s c h p d n cho th c ph m và an toàn có th thay th ề ạ ẫ cho ch t màu t ng h p. Ngoài ra, v i kh năng ch ng oxy hóa cao, ổ ấ anthocyanin đ ượ ử ụ n m, ch ng oxy hóa cho th c ph m. ấ ể ả ẩ ự

ể ế ầ

ề ẩ ợ ố ậ ẩ

c trên th gi ự ướ ế ớ ứ ủ ệ

ộ thiên nhiên ph c v cho các nhu c u nâng cao cu c ụ ụ ầ

ấ ừ i. ạ Vì v y, anthocyanin cũng là thành ph n không th thi u trong các lo i th c ph m ch c năng và th c ph m khác, đi u đó hoàn toàn phù h p v i xu ứ ự ớ ng hi n nay c a các n ư i là nghiên c u khai thác tính u h ướ vi t c a các h p ch t t ệ ủ ợ s ng c a con ng ủ ố ườ

TÍNH CH TẤ

ị ộ

ướ t trong n ị ố c, Anthocyanin b phá h y m t ph n. ầ ế ợ ướ ủ ớ c và trong d ch bão hòa, khi k t h p v i

ơ ễ ử

t đ , các s c t ộ ổ

khác… Khi tăng s l ắ ố có ệ ộ ng nhóm –OH trong vòng benzen ặ ế ố ụ ố ượ

ắ ng thì màu s c

ở ị ng các g c đ v trí th 3 k t h p v i các g c đ ế ợ ng đ

ng, ố ườ ớ c đính vào nhi u hay ít. ề ượ ườ ạ ộ ấ ủ

ủ

ơ ế ố ấ ợ ố

ả ứ ự ố ớ ố

do, hay ph n ng v i các g c peroxy tham gia do H+, ố ự ả ờ

ả ứ ấ ả ứ ể ứ ợ

ủ

c ph n ng peroxy hóa lipid. ế ị ả ấ ọ

ố ượ ng ố v trí C3 cũng có vai trò r t quan tr ng đ n kh năng ch ng ng càng ít kh năng ch ng oxy càng cao ở ị ng các phân t ố ng ố ượ đ ử ườ ế ố ả

- Khi đun nóng lâu trong n - Anthocyanin hòa tan t ng làm cho phân t đ Anthocyanin càng d hòa tan h n. ườ - Màu s c c a Anthocyanin thay đ i ph thu c vào nhi ắ ủ m t và nhi u y u t ề thì màu càng xanh đ m.ậ - M c đ methyl hóa các nhóm –OH trong vòng benzen càng cao thì màu ứ ộ càng đ . N u nhóm –OH ỏ ế ứ cũng thay đ i theo s l ố ườ ổ ố ượ - Màu s c c a Anthocyanin ph thu c r t m nh vào pH c a môi tr ụ ắ ủ khi pH> 7 các Anthocyanin cho màu xanh, pH< 7 các Anthocyanin cho màu đ .ỏ C ch ch ng oxi hóa c a Anthocyanin Các h p ch t flavanoid nói chung trong đó có Anthocyanin ch ng oxy hóa b ng cách quét các g c O2 t ằ vào ph n ng oxy hóa dây chuy n, nh vào kh năng cho các g c t ể các h p ch t này có th c ch đ ế ượ Ho t tính ch ng oxy hóa c a Anthocyanin là do Aglycon quy t đ nh, s l ạ các g c đ ố ườ oxy hóa, s l h n.ơ

ế ư

ạ ộ

ấ ể ẫ ụ ự ấ

ẻ

ị ẽ ớ ế ừ ự ậ

ấ

ị ủ ề ộ ấ

ể ươ ố ợ ự ề

ặ c tinh s ch ti p theo, gây khó ế

ố ạ ạ ố ủ ồ ọ

Ứ ẩ

ẩ

ế ệ ạ ẩ ọ ị

ả ớ ỉ ị

ế ế ầ ả ấ

c ng ứ ơ ị ầ ẩ

ườ ề

ị ượ c ươ ng ế cướ để t m cho c dùng tr nhi u ề ị ả ấ tính, bong ộ làm n ẩ đ ượ ế ư ổ

ụ c li u có v đ ng, tính bình, có tác d ng ị ắ ệ ẩ ạ ố

t,ệ

ữ ế ễ ấ ọ ớ ỉ

i đ c, tiêu thũng, ch huy t, ch a viêm h ng, th p kh p, nhi m trùng ng ti ế t

ể ả Cho đ n nay, ph n l n các nghiên c u v Anthocyanin v n ch a th gi i ứ ề ầ ớ thích rõ ràng v c ch ho t đ ng sinh h c, s h p th , s phân b trong c ơ ọ ố ự ấ ề ơ ế th , các mô c a Anthocyanin. Các v n đ ph c t p nh t là: Ch t Anthocyanin ề ứ ạ ấ ủ mà k t h p v i các flavonoid khác, vì th không th ể không ho t đ ng riêng l ớ ế ợ ạ ộ so sánh ho t tính c a Anthocyanin riêng r v i các d ch trích t ố th c v t, v n ạ ủ r t nhi u h p ch t ph i h p v i nhau. ớ ợ ấ ụ M t v n đ khác là s không n đ nh màu c a Anthocyanin, nên khi áp d ng ổ ề ng pháp truy n th ng đ trích ly và phân tách Anthocyanin chúng có các ph th b vô ho t ho c phân h y trong các b ướ ể ị ạ khăn cho vi c đánh giá ngu n g c đích th c c a ho t tính sinh h c có trong ự ủ ệ loài th c v t đó. ự ậ 2. ng d ng c a cây lá c m ủ ụ a. Cây lá c m dùng làm thu c ố Cây lá c m có v ng t nh t, tính mát có tác d ng thanh ph nhi t ch khái ỉ ụ (gi m ho) ch huy t (c m máu). N u ph i h p v i các v thu c khác tr đ ố ế ố ợ các ch ng viêm ph qu n nhi u đ m, tiêu l ng, xu t huy t, ch n th ề ườ ỏ ấ gân, c b b m d p. Lá c m còn đ i dân t c ượ ắ ậ tr con kh i rôm s y. ả . Trong y h c c truy n, lá c m ọ ổ ỏ ẻ b nh nh : lao ph i, khái huy t, ho nôn ra máu, viêm ph qu n c p ế ệ gân. T i Trung Qu c, C m là d ượ thanh nhi gi ả ộ đ ườ ni u, kinh phong ệ tr em, lao h ch, m n nh t ọ ạ ở ẻ ụ

ị ả ế ế ề ườ

ẩ

ố ấ

ẩ

ặ ở ấ ị ̉ ̀ ́ ́ ̣ ̀ ̣

ể ử c lá c m đ r a ử ụ ướ ữ ẩ

ộ ệ ặ ẽ ấ ứ ả ụ

ư ́ ̀

ướ ạ ướ ấ

N u tr viêm ph qu n, nhi u đ m thì dùng – cành và lá C m: 40g – Tang b ch bì: 20g ạ – Cát cánh:20g – M ch môn:20g. ạ N u u ng b. Cây lá c m dùng làm đ p ẹ Lá câm con co tac dung lam đep, giúp da m t tr lên m n màng và nh t là làm gi m đ bóng d u trên da m t… ặ ầ ả Đ cặ bi t nh ng b n gái b m n tr ng cá khi s d ng n ạ ị ụ m t s th y da m t sáng lên và gi m m n đi đáng k . ể ặ Cach lam nh sau: 1 bó lá c mẩ 1,5l n cướ Cách làm: R a s ch bó lá c m b ng n ẩ ử ạ s ch. R i đ 1,5l n ồ ổ ạ c hay cái n i ồ ằ ́ c s ch đun sôi r i v n nh l a cho âm kho ng 10 phut ả ỏ ử ướ ạ c s ch, sau đó cho vào m đun n ỉ ồ ặ

ạ ấ ợ ướ ấ ướ ừ ủ ể ử

c s ch, s n c m g n l y 1 l ng mà không cân ph i r a l ố ướ ướ ạ ả ử ạ ằ ư c v a đ đ r a m t nh ặ i có c còn l ạ ̀

l nh va dùng d n ̀

ẫ ấ ặ ướ ng n ượ i b ng n ầ trong 3, 4 ngày. ế

ư

ơ ệ

ộ ẩ ể ự ẩ ề

ộ ạ ẩ ng s d ng lá c m đ nhu m màu cho th c ph m ụ

ẩ

ấ ẩ

ẩ

c c t d a ướ ố ừ

ng và chõ h p xôi ườ ấ

ẩ

c ng p m t lá, b c lên b p n u sôi. ắ ử ạ ậ ấ

c đ riêng. Đ n p vào ế ấ ướ ể ổ ế

ra màu h ng pha tím, l c lá l y n ớ

ấ ổ

ườ ế

ẻ

t b p. Đ i n sau t ắ ế bình th ườ th đ vào đ t ể ủ ạ ể ể ướ c có màu tím s m n u b n n u đ c (cho ít n c Khi đun lá c m xong thì n ạ ẩ khi đun), còn khi b n cho nhi u n c s có màu đ tím. Nh ng theo kinh ạ ỏ ề ướ ẽ nghi m nên n u đ c s có tác d ng h n. ụ ặ ẽ ấ c. Cây lá c m trong m th c ự ẩ Ng i mi n Nam th ử ụ ườ ườ ho c dùng đ ch bi n các th c ăn vì lo i lá này không gây đ c.Ví d ể ế ế ứ ặ như xôi lá c m, bánh tét lá c m. ẩ Cách n u xôi lá c m Nguyên li uệ – 1 n m lá c m ắ – 500g n pế – 4 mu ng cà phê n ỗ – Đ u ph ng ộ ậ – V ngừ – Mu i, đ ố Cách làm – Lá c m nh t lá, b c ng, r a s ch. ỏ ọ ặ – Cho vào n i nh , đ n ặ ồ ỏ ổ ướ – Lá s t t ọ ồ ẽ ừ ừ c lá c m ngâm qua đêm v i xíu mu i. n ố ẩ ướ – Ngày hôm sau đ n p ra r cho ráo n ổ ế ướ ng và n Kho ng 20 phút sau tr n vào ít đ ộ X i đ u lên, đ y n p l ử ấ ắ ạ ậ – Đ u ph ng, v ng rang vàng giã h i nát, tr n vào chút đ ừ c, đ i ráo cho vào chõ h p xôi. ợ c c t d a (n u thích ăn béo). ướ ố ừ i. Lúc nào th th y h t n p d o, m m là xôi chín. ề ạ ế ng, mu i. ườ ả ớ ề ậ ộ ơ ộ ố