i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan rằng luận văn này “Nghiên cứu mối quan hệ phi tuyến giữa
sở hữu nước ngoài và giá trị công ty tại các công ty niêm yết trên thị trường
chứng khoán TPHCM ” là bài nghiên cứu của chính tôi và được sự hướng dẫn
của TS.Võ Xuân Vinh
Ngoại trừ những tài liệu tham khảo được trích dẫn trong luận văn này, tôi
cam đoan rằng toàn phần hay những phần nhỏ của luận văn này chưa từng được
công bố hoặc được sử dụng để nhận bằng cấp ở những nơi khác.
Không có sản phẩm, nghiên cứu nào của người khác được sử dụng trong
luận văn này mà không được trích dẫn theo đúng quy định.
Luận văn này chưa bao giờ được nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại các
trường đại học hoặc cơ sở đào tạo khác.
Tp. Hồ Chí Minh, ngày 30 tháng 07 năm 2015.
Trương Trung Hiếu
ii
LỜI CẢM ƠN
Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Võ Xuân Vinh,
người đã hỗ trợ tôi trong việc lựa chọn chủ đề nghiên cứu, hỗ trợ kỹ thuật và
hướng dẫn chính tôi thực hiện nghiên cứu này.
Tôi cũng xin gửi lời cám ơn đến các bạn lớp MFB4 những người bạn đã hỗ
trợ và động viên tôi rất nhiều để tôi có thể hoàn thành luận văn này.
Cuối cùng tôi xin gửi lời cám ơn đến gia đình, vợ con, bạn bè, những người
đã luôn bên tôi, động viên và khuyến khích tôi trong quá trình thực hiện đề tài
nghiên cứu của mình.
iii
TÓM TẮT
Nghiên cứu mối quan hệ giữa sở hữu nước ngoài và giá trị công ty của các công
ty trên sàn chứng khoán TPHCM giai đoạn 2007-2013. Tác giả sử dụng các phương
pháp nghiên cứu định lượng như phương pháp bình phương nhỏ nhất OLS, mô hình
tác động cố định (FE), mô hình tác động ngẫu nhiên và mô hình tác động cố định với
sai số chuẩn (fixed effect model cluster standard errors) và phương pháp hồi quy
GMM của Arellano và Bond (1991) để xử lý vấn đề nội sinh và các khuyết tật của mô
hình. Từ mô hình nghiên cứu, đề tài cho thấy sở hữu nước ngoài và giá trị công ty có
mối quan hệ phi tuyến tính nhưng không chỉ ra chi tiết mức sở hữu nước ngoài tác
động làm thay đổi giá trị công ty vì nhà đầu tư nước ngoài chỉ được nắm giữ tối đa
49% tổng số lượng cổ phiếu của công ty theo quy định của luật đầu tư của Việt Nam
hiện nay. Kết quả cho thấy sở hữu nước ngoài và giá trị công ty tác động nghịch chiều
do sở hữu nước ngoài tại Việt Nam chỉ tập trung vào mục tiêu ngắn hạn nên sở hữu
nước ngoài không phải là sở hữu tập trung và bị phân tán.
Ngoài ra, nghiên cứu còn xem xét đến một vài yếu tố tác động đến giá trị công
ty và có kết quả như sau: Sở hữu nhà nước(STATE) tác động nghịch nhưng không có ý
nghĩa thống kê, Giá trị sổ sách trên giá trị thị trường của cổ phiếu (B/M) tác động
thuận và có ý nghĩa thống kê, Tỷ lệ chia cổ tức(DIV) tác động thuận và có ý nghĩa
thống kê, Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu(ROE) tác động nghịch nhưng không
có ý nghĩa thống kê, Quy mô công ty (SIZE) tác động thuận và có ý nghĩa thống kê,
Đòn bẫy tài chính (LEV) tác động thuận và có ý nghĩa thống kê, Tiền mặt (CASH) tác
động nghịch và không có ý nghĩa thống kê, Hệ số Beta tác động thuận và có ý nghĩa
thống kê.
iv
MỤC LỤC
Trang
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU .............................................................................................. 1
1.1. Lý do nghiên cứu .................................................................................................. 1
1.2. Vấn đề nghiên cứu ................................................................................................ 2
1.3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu ......................................................................... 2
1.4. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................................. 3
1.5. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................... 3
1.6. Ý nghĩa của đề tài ................................................................................................. 4
1.7. Kết cấu của đề tài. ................................................................................................ 4
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT .................................................................................. 5
2.1. Tổng quan về đầu tư gián tiếp nước ngoài (FII) ................................................... 5
2.1.1. Khái niệm ...................................................................................................... 5
2.1.2. Tầm quan trọng của đầu tư gián tiếp nước ngoài .......................................... 5
2.1.3. Đặc trưng cơ bản của FII ............................................................................... 6
2.1.4. Các tác động của đầu tư gián tiếp nước ngoài ............................................... 6
2.1.5. Thực trạng đầu tư gián tiếp nước ngoài tại Việt Nam ................................... 8
2.2. Các lý thuyết liên quan ......................................................................................... 9
2.2.1. Lý thuyết người đại diện (agency theory) ..................................................... 9
2.2.2. Lý thuyết trật tự phân hạng (pecking order theory) .................................... 10
2.2.3. Lý thuyết quan hệ nhân quả (causality theory) ........................................... 10
2.2.4. Lý thuyết mối quan hệ phi tuyến tính .......................................................... 12
2.3. Giả thuyết nghiên cứu......................................................................................... 13
2.3.1. Sở hữu nước ngoài tác động đến giá trị công ty (FO). ................................ 13
2.3.2. Sở hữu nhà nước tác động đến giá trị công ty (STATE) ............................. 14
2.3.3. Đòn bẫy tài chính (LEV) ............................................................................. 16
2.3.4. Qui mô công ty (SIZE) ................................................................................ 17
2.3.5. Tiền mặt (Cash) ........................................................................................... 17
v
2.3.6. ROE ............................................................................................................. 18
2.3.7. Tỷ lệ chi trả cổ tức (DIV) ............................................................................ 18
2.3.8. Giá trị sổ sách trên giá trị thị trường (B/M) ................................................ 18
2.3.9. Rủi ro hệ thống (BETA) .............................................................................. 19
2.4. Các nghiên cứu trước về Sở hữu nước ngoài và giá trị công ty. ........................ 19
CHƯƠNG 3: DỮ LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................... 24
3.1. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................... 24
3.2. Mô hình nghiên cứu ............................................................................................ 24
3.3. Phương pháp hồi quy .......................................................................................... 24
3.3.1. Các phương pháp hồi quy ước lượng .......................................................... 24
3.3.2. Phương pháp ước lượng GMM Arellano – Bond ........................................ 25
3.4. Cách đo lường các biến trong mô hình............................................................... 27
3.4.1. Giá trị công ty - TobinQ - Biến Phụ thuộc: ................................................. 27
3.4.2. Các biến kiểm soát: ..................................................................................... 27
3.5. Nguồn thu thập dữ liệu ....................................................................................... 30
3.6. Các bước thực hiện ............................................................................................. 31
CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH VÀ THẢO LUẬN KẾT QUẢ .............................................. 32
4.1. Phân tích thống kê mô tả dữ liệu ........................................................................ 32
4.2. Ma trận tương quan giữa các cặp biến. .............................................................. 34
4.3. Kết quả hồi quy theo phương pháp OLS, RE, FE và FE robust......................... 35
4.4. Vấn đề nội sinh ................................................................................................... 38
4.5. Thảo luận kết quả ............................................................................................... 40
CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN .............................................................................................. 46
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................. 48