ĐẠ I HỌ C HUẾ
TRƯ Ờ NG ĐẠ I HỌ C KINH TẾ
KHOA TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
=====

=====
KHÓA LUẬ N TỐ T NGHIỆ P ĐẠ I HỌ C
MỐI QUAN HỆ GIỮA CHỈ SỐ GIÁ GIAO NGAY VN30
VÀ GIÁ HỢP ĐỒNG TƯƠNG LAI VN30
TẠI THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM
Sinh viên thự c hiệ n:
NGUYỄ N TRẦ N BẢ O UYÊN
Lớ p: K48B TCDN
Khóa: 2014-2018
Giáo viên hư ớ ng dẫ n:
ThS. TRẦ N THỊ KHÁNH TRÂM
Huế , 05/2018
7UѭѫҒQJĈDҕL K RҕF.L QK Wrғ+Xrғ
LỜ I CẢ M Ơ N
Trư ớ c hế t, em xin gử i lờ i cả m ơ n chân thành đế n Trư ờ ng Đạ i họ c Kinh tế Huế
đã tạ o điề u kiệ n cho sinh viên đư ợ c phát triể n toàn diệ n về kiế n thứ c chuyên môn
cũng như kỹ năng nghề nghiệ p thông qua các hoạ t độ ng thự c tiễ n tạ i trư ờ ng và các
chư ơ ng trình thự c tế tạ i Ngân hàng và các Doanh nghiệ p.
Đặ c biệ t, em xin bày tỏ lòng biế t ơ n sâu sắ c nhấ t đế n ThS. Trầ n Thị Khánh
Trâm và Ông Nguyễ n Anh Tuấ n – Chuyên viên Giao dị ch và Thiế t kế sả n phẩ m
Phái Sinh CTCP Chứ ng khoán Sài Gòn (SSI) đã tậ n tình hư ớ ng dẫ n và giúp đỡ em
về phư ơ ng pháp, lý luậ n và nộ i dung kiế n thứ c để em có thể hoàn thành tố t đề tài
“Mối quan hệgiữa chỉsốgiá giao ngay VN30 và giá hợpđồ ng tư ơ ng lai VN30
tại thị trư ờ ng Việt Nam ”. Em cũng xin đư ợ c gử i lờ i cả m ơ n đế n Quý Thầ y Cô giáo
Khoa Tài chính Ngân hàng đã quan tâm và tạ o điề u kiệ n tố t nhấ t để em có thể thự c
hiệ n đề tài.
Mặ c dù em đã cố gắ ng và nỗ lự c hế t mình để hoàn thiệ n đề tài nghiên cứ u, tuy
nhiên do lĩnh vự c nghiên cứ u còn rấ t mớ i tạ i thị trư ờ ng Việ t Nam cũng như kiế n
thứ c và kinh nghiệ m thự c tế nên đề tài không tránh khỏ i nhữ ng thiế u sót. Vì vậ y, em
rấ t mong nhậ n đư ợ c sự góp ý củ a Quý Thầ y Cô giáo và các bạ n đồ ng nghiệ p để
khóa luậ n đư ợ c hoàn chỉ nh hơ n.
Em xin chân thành cả m ơ n.
7UѭѫҒQJĈDҕL K RҕF.L QK Wrғ+Xrғ
TÓM TẮ T KHÓA LUẬ N
--------------------------------
“Mố i quan hệgiữa chỉsốgiá giao ngay VN30 và giá hợ p đồ ng tư ơ ng lai
VN30 tại thị trư ờ ng Việt Nam” là mộ t đề tài thuộc lĩnh vự c Chứng khoán phái sinh.
Với sốliệu sửdụng là dữliệu theo phút trong ngày của chỉsốgiá giao ngay VN30
và giá hợ p đồ ng tư ơ ng lai VN30 trong khoảng thờ i gian 07/09/2017 đế n
07/03/2018, thu đư ợ c tổng cộng 21.690 quan sát. Đề tài sửdụng mô hình Vector tự
hồi quy VAR (Vector AutoRegressive Model) để tìm ra bằng chứng vềsựtồn tại
mối quan hệgiữa chỉsốgiá giao ngay VN30 và giá hợ p đồ ng tư ơ ng lai VN30. Quá
trình nghiên cứ u đư ợ c tiế n hành qua các bư ớ c sau:
Bư ớ c 1: Xửlý sốliệu thô chuỗi chỉsốgiá VN30 và giá hợ p đồ ng tư ơ ng lai
VN30
Bư ớ c 2: Thống kê mô tảchuỗi dữliệu
Bư ớ c 3: Kiể m đị nh tính dừng chuỗi dữliệu
Bư ớ c 4: Ư ớ c lư ợ ng độ trễtố i ư u cho mô hình VAR
Bư ớ c 5: Kiể m đị nh quan hệnhân quảGranger
Bư ớ c 6: Phân tích hàm phảnứ ng đẩ y IRF và phân rã phư ơ ng sai
Bư ớ c 7: Kiể m đị nh tính ổ n đị nh và kiể m đị nh phầ n dư mô hình VAR
Kết quảtừkiể m đị nh Granger đã chỉra rằng mối quan hệgiữa chỉsốgiá giao
ngay VN30 và giá hợ p đồ ng tư ơ ng lai VN30 là mố i quan hệhai chiều (Bidirectional
Relationship). Ngoài ra, kết quảtừviệc phân tích hàm phảnứ ng đẩ y IRF và phân rã
phư ơ ng sai cho thấ y rằng, mứ c độ tác độ ng của sự thay đổ i chỉsố giá VN30 đế n giá
hợ p đồ ng tư ơ ng lai VN30 là lớ n hơ n so vớ i mứ c độ tác độ ng của sự thay đổ i giá
hợ p đồ ng tư ơ ng lai VN30 đế n chỉsốgiá VN30.
7UѭѫҒQJĈDҕL K RҕF.L QK Wrғ+Xrғ
MỤ C LỤ C
LỜ I CẢ M Ơ N
TÓM TẮ T KHÓA LUẬ N
MỤ C LỤ C
DANH MỤ C CÁC KÍ HIỆ U VÀ CHỮ VIẾ T TẮ T................................................i
DANH MỤ C CÁC SƠ ĐỒ , ĐỒ THỊ .......................................................................ii
DANH MỤ C CÁC BIỂ U BẢ NG ........................................................................... iii
PHẦ N 1: ĐẶ T VẤ N ĐỀ ...........................................................................................1
1. Lý do chọ n đề tài.....................................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................3
2.1 Mục tiêu chung......................................................................................................3
2.2 Mục tiêu cụthể......................................................................................................3
3. Đố i tư ợ ng, phạm vi nghiên cứu ..............................................................................3
3.1 Đố i tư ợ ng nghiên cứu............................................................................................3
3.2 Phạm vi nghiên cứu...............................................................................................4
3.2.1 Không gian .........................................................................................................4
3.2.2 Thời gian ............................................................................................................4
4. Phư ơ ng pháp nghiên cứu.........................................................................................4
4.1 Phư ơ ng pháp nghiên cứ u tài liệu...................................................................................4
4.2 Phư ơ ng pháp thu thậ p dữliệu........................................................................................4
4.3 Phư ơ ng pháp phân tích dữ liệu......................................................................................4
5. Kết cấ u đề tài...........................................................................................................5
PHẦ N 2: NỘ I DUNG VÀ KẾ T QUẢ NGHIÊN CỨ U ..........................................6
Chư ơ ng I: CƠ SỞ LÝ LUẬ N VỀ MỐ I QUAN HỆ GIỮ A CHỈ SỐ GIÁ GIAO
NGAY VÀ GIÁ HỢ P ĐỒ NG TƯ Ơ NG LAI...........................................................6
1.1 Tổng quan vềthị trư ờ ng giao ngay và thị trư ờ ng chứng khoán phái sinh..................6
1.1.1 Thị trư ờ ng giao ngay...................................................................................................6
1.1.2 Thị trư ờ ng công cụphái sinh......................................................................................6
1.2 Chỉsốgiá VN30 và Hợ p đồ ng tư ơ ng lai VN30.........................................................13
7UѭѫҒQJĈDҕL K RҕF.L QK Wrғ+Xrғ
1.2.1 Chỉsốgiá VN30........................................................................................................13
1.2.2 Hợ p đồ ng tư ơ ng lai VN30........................................................................................18
1.3 Mối quan hệgiữa chỉsốgiá giao ngay và giá hợ p đồ ng tư ơ ng lai thông qua mô
hình đị nh giá tư ơ ng lai .......................................................................................................27
1.3.1 Phư ơ ng trình toán học thểhiện mối quan hệgiữ a giá giao ngay tư ơ ng lai và giá
giao ngay tài sản hiện tại....................................................................................................27
1.3.2 Mô hình đị nh giá tư ơ ng lai cho mộ t hợ p đồ ng tư ơ ng lai tổ ng thể.........................29
1.3.3 Mô hình đị nh giá tư ơ ng lai củ a một hợ p đồ ng tư ơ ng lai chỉ sốcổphiếu..............31
1.4 Các bằng chứng thực nghiệm trên thếgiới vềmối quan hệgiữa chỉsốgiá giao ngay
và giá hợ p đồ ng tư ơ ng lai ..................................................................................................33
1.4.1 Nghiên cứu tại các thị trư ờ ng chứng khoán phái sinh trên thếgiới.......................33
1.4.2 Nhận xét chung vềcác kết quảnghiên cứ u đi trư ớ c...............................................36
1.5 Tổng quan về phư ơ ng pháp và mô hình nghiên cứu..................................................37
1.5.1 Mô hình VAR............................................................................................................37
1.5.2 Tính dừng...................................................................................................................38
1.5.3 Kiể m đị nh tính dừng .................................................................................................39
1.5.4 Kiể m đị nh quan hệnhân quảGranger (Granger Causality)...................................41
1.5.5 Hàm phảnứ ng đẩ y IRF và phân rã phư ơ ng sai.......................................................42
Chư ơ ng II: PHÂN TÍCH MỐ I QUAN HỆ GIỮ A CHỈ SỐ GIÁ VN30 VÀ GIÁ
HỢ P ĐỒ NG TƯ Ơ NG LAI VN30 ..........................................................................43
2.1 Thực tiễn vềthị trư ờ ng chứng khoán và thị trư ờ ng chứng khoán phái sinh tại Việt
Nam .....................................................................................................................................43
2.1.1 Thị trư ờ ng chứng khoán ...........................................................................................43
2.1.2 Thị trư ờ ng chứng khoán phái sinh...........................................................................46
2.2 Kết quảthực nghiệm....................................................................................................50
2.2.1 Dữliệu nghiên cứu....................................................................................................50
2.2.2 Phân tích mối quan hệgiữa chỉsốgiá VN30 và giá hợ p đồ ng tư ơ ng lai VN30...55
Chư ơ ng III: THẢ O LUẬ N KẾ T QUẢ NGHIÊN CỨ U......................................63
7UѭѫҒQJĈDҕL K RҕF.L QK Wrғ+Xrғ