Lạm dụng thuốc loãng xương
rất nguy hiểm
Một số tác dụng phụ như loét và thủng thực quản, dạ dày, ruột có thể xuất
hiện sau một thời gian dùng thuốc phòng loãng xương
Gần đây, trên toàn cầu bùng phát một trào lưu chỉ định và kê đơn các loại
thuốc được cho là có tác dụng phòng và điều trị chứng loãng xương. Ở Việt Nam,
số người dùng các thuốc này ngày càng nhiều, nhưng rất ít khi họ được thông tin
về tác dụng thật sự cũng như những nguy hiểm tiềm tàng mà việc lạm dụng thuốc
có thể gây ra.
Sở dĩ nhiều bác sĩ kê đơn thuốc này vì họ coi hiện tượng giảm dần canxi
trong xương theo tuổi tác là một bệnh lý. Thực ra, theo các chuyên gia giàu kinh
nghiệm về xương khớp, không nên dùng thuốc trị loãng xương cho người có chỉ
số khoáng chất dưới – 2 mà vẫn khỏe mạnh và không có triệu chứng bệnh tật nào.
Nhóm thuốc hay được kê cho người loãng xương nhất là bisphosphonat với
các biệt dược nổi tiếng như Fosamax, Actonel, Reclast, Boniva… Đôi khi các bác
sĩ còn chỉ định thuốc nội tiết tố oestrogen, thuốc kích thích cảm thụ quan của
estrogen hoặc kích thích tăng sản xương.
Các thuốc này đã được chấp nhận vì có khả năng làm tăng nồng độ canxi
trong xương. Nhưng một số nhà nghiên cứu đặt ra câu hỏi mà hiện nay chưa có
câu trả lời chính xác: Liệu chúng có làm xương chắc và ít gãy hơn không? Theo
các nghiên cứu của họ, phần lớn chúng chỉ ngăn cản sự đào thải của các khối canxi
không còn liên kết với xương, chứ không làm tăng sự hàn gắn của canxi vào các
mô xương.
Nhiều tác dụng phụ
Sau một thời gian sử dụng thuốc phòng loãng xương, đặc biệt là nhóm
bisphosphonat, một số tác dụng phụ nguy hiểm có thể xuất hiện như loét và thủng
thực quản, dạ dày, ruột.
Thuốc Fosamax đã được các nha sĩ phát hiện là có khả năng gây hoại tử
xương hàm và có thể dẫn đến tàn phế, thậm chí tử vong cho người sử dụng thuốc.
Nó cùng với hai dược phẩm Aredia và Zometa đã bị buộc dán nhãn đen để cảnh
báo về tác dụng phụ nguy hiểm này. Hai nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí y
khoa New England Journal of Medicine còn cho thấy Fosamax làm tăng các nguy
cơ loạn nhịp tim và rung nhĩ ở phụ nữ tới 50%.
Ngoài ra, thuốc trị loãng xương còn có thể gây ợ chua, đau bụng, tiêu chảy,
đầy hơi, trào axít thực quản, táo bón và nhiều rối loạn tiêu hóa khác.
Còn các thuốc sử dụng oestrogen và cảm thụ quan của nội tiết tố này cần
được nghiên cứu kỹ hơn để khẳng định về hiệu quả và độ an toàn. Việc can thiệp
lâu dài vào nội tiết tố thường dẫn tới nhiều biến chứng và bệnh tật nguy hiểm như
ung thư, tim mạch…
Forteo là thuốc duy nhất có khả năng làm tăng trưởng mô xương và làm
chắc xương. Nhưng các nghiên cứu đã cho thấy nó còn có thể kích thích sự hình
thành tế bào ung thư xương.
Để phòng trị loãng xương, các chuyên gia khuyên nên có chế độ dinh
dưỡng nhiều rau, hoa quả tươi để cung cấp magiê, canxi, vitamin K, glycine.
Chúng đã được chứng minh là có tác dụng tích cực cho việc phòng chống loãng
xương.
Nên tập luyện ít nhất 2 lần/tuần và tiếp xúc điều độ với ánh nắng mặt trời
để có đủ vitamin D.