UNITED
NATIONS
VIET NAM
Tãm t¾t t×nh h×nh giíi
Liªn Hîp Quèc
t¹i ViÖt Nam
1
LHQ: tãm t¾t t×nh h×nh giíi
Lêi nãi ®Çu
Hµ Néi, th¸ng 10/2002
Nh÷ng kinh nghiÖm toµn cÇu cho chóng ta thÊy nh÷ng quèc gia tÝch cùc ñng hé cho quyÒn cña ngêi
phô n÷ vµ t¨ng cêng kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña phô n÷ víi c¸c nguån lùc vµ c¬ héi gi¸o dôc sÏ ph¸t triÓn
nhanh h¬n vµ cã tû lÖ nghÌo ®ãi thÊp h¬n. Nhng sù b×nh ®¼ng nh vËy chØ cã thÓ ®¹t ®îc th«ng qua
hµnh ®éng. CÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ nh»m thu hÑp kho¶ng c¸ch gi÷a nam vµ n÷ vÒ gi¸o dôc,
c¬ héi cã viÖc lµm, c¸c quyÒn ®èi víi tµi s¶n, tiÕp cËn tíi tÝn dông, tiÕng nãi chÝnh trÞ vµ quyÒn tham gia
quyÕt ®Þnh.
C¸c tæ chøc Liªn Hîp Quèc t¹i ViÖt Nam tin r»ng hµnh ®éng ®Ó ®¹t ®îc b×nh ®¼ng giíi lµ néi dung hÕt
søc quan träng trong nÒn qu¶n trÞ quèc gia tèt cña ViÖt Nam. Nã ®¶m b¶o r»ng mäi viÖc ChÝnh phñ tiÕn
hµnh ®Òu nh»m ®¸p øng nhu cÇu vµ lîi Ých cña mäi thµnh viªn trong x· héi vµ lîi Ých ®îc ph©n phèi
mét c¸ch c«ng b»ng cho nam giíi vµ phô n÷. TiÕn bé vÒ b×nh ®¼ng giíi lµ yªu cÇu b¾t buéc ®Ó ViÖt
Nam ®¹t ®îc c¸c chØ tiªu ph¸t triÓn to lín cña m×nh. Cho dï ®ã lµ ChiÕn Lîc Ph¸t triÓn Kinh tÕ-X·
héi10 n¨m, Ch¬ng tr×nh §Çu t c«ng céng, hay ChiÕn lîc Toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi gi¶m
nghÌo võa ®îc hoµn tÊt, th× vÊn ®Ò bÊt b×nh ®¼ng giíi cÇn ®îc gi¶i quyÕt mét c¸ch trùc diÖn nh lµ
mét vÊn ®Ò ph¸t triÓn c¨n b¶n, cã nh vËy th× nh÷ng chiÕn lîc nµy míi ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu ®·
®Æt ra. §©y lµ th«ng ®iÖp trung t©m cña cuèn Tãm t¾t t×nh h×nh giíi cña Liªn Hîp Quèc.
B¸o c¸o Tãm t¾t t×nh h×nh giíidùa trªn sù thay ®æi quan träng vÒ ph¬ng thøc tiÕp cËn toµn cÇu nh»m
®¹t ®îc b×nh ®¼ng giíi. Chóng ta biÕt r»ng b×nh ®¼ng giíi kh«ng thÓ ®¹t ®îc th«ng qua mét nhãm hay
mét sè c¸ nh©n. ChØ cã thÓ ®¹t ®îc b×nh ®¼ng giíi khi cã sù quan t©m chØ ®¹o tÝch cùc cña c¸c nhµ
l·nh ®¹o còng nh cã cam kÕt vµ hµnh ®éng réng r·i cña ChÝnh phñ vµ c¸c ®èi t¸c ph¸t triÓn. Ph¬ng
thøc lång ghÐp giíi nh»m thay ®æi c¸ch thøc t duy vµ hµnh ®éng cña ngêi d©n vµ c¸c tæ chøc.
Ph¬ng thøc ®ã nh»m ®¶m b¶o r»ng nh÷ng sù phøc t¹p vµ kh¸c biÖt trong cuéc sèng cña nam giíi vµ
phô n÷ còng nh nh÷ng nhu cÇu vµ u tiªn cña hä ®îc xem xÐt vµ gi¶i quyÕt mét c¸ch cã hÖ thèng
vµ toµn diÖn ë tÊt c¶ c¸c cÊp, c¸c ngµnh vµ trong tõng giai ®o¹n x©y dùng vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch,
ch¬ng tr×nh. ChØ khi nµo viÖc lång ghÐp giíi ®îc chÊp nhËn vµ thùc hiÖn thµnh c«ng th× chóng ta míi
cã thÓ b¾t ®Çu c¶m thÊy tin tëng r»ng c¸c chÝnh s¸ch vµ ch¬ng tr×nh sÏ xem xÐt, ®¸p øng nhu cÇu
vµ u tiªn cña mçi ngêi d©n vµ toµn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam - nam giíi, phô n÷, trÎ em g¸i vµ trÎ em
trai - cã thÓ tham gia vµ hëng thô mét c¸ch b×nh ®¼ng c¸c thµnh tùu cña ®Êt níc.
B¸o c¸o Tãm t¾t t×nh h×nh giíi ph¶n ¸nh rÊt ®óng lóc nh÷ng vÊn ®Ò vµ nh÷ng mèi quan t©m chñ yÕu vÒ
giíi t¹i ViÖt Nam theo nhËn ®Þnh cña Liªn Hîp Quèc. B¸o c¸o ghi l¹i nh÷ng ph¸t hiÖn gÇn ®©y vÒ kÕt
qu¶ b×nh ®¼ng giíi ®¹t ®îc ®èi víi c¶ phô n÷ vµ nam giíi trªn c¸c mÆt nh tû lÖ nhËp häc ë bËc tiÓu
häc, y tÕ vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo B¸o c¸o ghi l¹i. B¸o c¸o cßn tr×nh bµy chi tiÕt vÒ nh÷ng nguy c¬ b¹o
lùc ®èi víi phô n÷ gia t¨ng trong thêi gian qua nh c¸c hµnh vi b¹o lùc trong gia ®×nh vµ bu«n b¸n phô
n÷ - còng nh nh÷ng bÊt b×nh ®¼ng cßn ®ang tån t¹i vÒ møc l¬ng vµ g¸nh nÆng c«ng viÖc. Ngoµi ra,
cßn cã mét ch¬ng ®Ò cËp riªng vÒ nh÷ng vÊn ®Ò giíi trong nÒn v¨n ho¸ cña c¸c d©n téc thiÓu sè, bëi
nh÷ng nhãm d©n téc thiÓu sè nµy còng thêng dÔ bÞ t¸c ®éng bëi mét lo¹t c¸c vÊn ®Ò kh¸c.
Chóng t«i hy väng r»ng nh÷ng ph©n tÝch vµ ph¸t hiÖn trong B¸o c¸o Tãm t¾t t×nh h×nh giíi sÏ cæ vò ®éc
gi¶ xem xÐt c¸c mèi quan hÖ vÒ giíi ë ViÖt Nam, so s¸ch vai trß, u tiªn vµ nhu cÇu kh¸c nhau gi÷a
phô n÷ vµ nam giíi trong x· héi còng nh t×m hiÓu c¸c mèi quan hÖ quyÒn lùc bÊt b×nh ®¼ng vÉn cßn
tån t¹i gi÷a nam vµ n÷. Víi nh÷ng kÕt qu¶ ph©n tÝch nµy, chóng ta cã thÓ dù ®o¸n tèt h¬n nh÷ng t¸c
®éng kh¸c nhau cña c¸c chÝnh s¸ch vµ ch¬ng tr×nh ®èi víi c¶ nam vµ n÷, quan t©m gi¶i quyÕt nh÷ng
vÊn ®Ò nµy ngay tõ khi b¾t ®Çu x©y dùng ch¬ng tr×nh, chÝnh s¸c ph¸t triÓn vµ t¨ng cêng c¬ héi ®Ó phô
n÷ vµ nam giíi ®îc hëng thô mét c¸ch b×nh ®¼ng nh÷ng thµnh qu¶ cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn.
T¹i Héi NghÞ Thîng ®Ønh Thiªn niªn kû cña Liªn Hîp Quèc n¨m 2000, ViÖt Nam cïng víi 188 quèc gia
kh¸c trªn thÕ giíi ®· nhÊt trÝ th«ng qua b¶n Tuyªn bè Thiªn niªn kû vµ cam kÕt thùc hiÖn t¸m Môc tiªu
Ph¸t triÓn Thiªn niªn Kû (MDGs). Trong nh÷ng môc tiªu nµy, Môc tiªu sè 3: T¨ng cêng b×nh ®¼ng giíi
vµ n©ng cao vÞ thÕ, n¨ng lùc cho phô n÷, cã thÓ ®¹t ®îc mét c¸ch tèt nhÊt nÕu c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh
2
LHQ: tãm t¾t t×nh h×nh giíi
chÝnh s¸ch vµ nh÷ng ngêi lµm viÖc trong lÜnh vùc ph¸t triÓn ®¶m b¶o cho nh÷ng vÊn ®Ò giíi trë thµnh
mét phÇn cÇn thiÕt vµ rÊt quan träng cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Chóng t«i hy väng r»ng cuèn Tãm t¾t t×nh
h×nh giíi sÏ gióp gîi lªn nh÷ng suy nghÜ vÒ c¸c vÊn ®Ò giíi, cung cÊp th«ng tin cho cuéc th¶o luËn nµy
vµ t¹o ra ®éng lùc cho nh÷ng hµnh ®éng cô thÓ.
Jordan D. Ryan
§iÒu phèi viªn Thêng tró Liªn Hîp Quèc t¹i ViÖt Nam