Li u có "gen lãnhệ
đ o"? ạ
Không ít các cu c tranh lu n bàn v vi c li u m t nhà lãnh đ o đ c tr i sinh ra thộ ậ ề ệ ệ ộ ạ ượ ờ ế hay
ph i rèn luy n m iả ệ ớ nên. Có ng i tin vào kh năng lãnh đ o b m sinh, có ng i l iườ ả ạ ẩ ườ ạ
c ng quy tươ ế kh ng đ nh:ẳ ị đó ph iả là k t qu c a m t quá trình kh luy n.ế ả ủ ộ ổ ệ
“Trái ng c v i nh ng câu chuy n th n tho i khi cho r ng ch cóượ ớ ữ ệ ầ ạ ằ ỉ
may m n m i gi i mã đ c bí n c aắ ớ ả ượ ẩ ủ các nhà lãnh đ o, nghiên c uạ ứ
c a chúng tôi ch ra r ng lãnh đ o là m t quá trình có th quan sátủ ỉ ằ ạ ộ ể
và h c h i. Nó là m t quá trình mà nh ng ng i bình th ng mangọ ỏ ộ ữ ườ ườ
l i nh ng đi u t t nh t cho chính h và cho nh ng ng i khác. Hãyạ ữ ề ố ấ ọ ữ ườ
gi i phóng con ng i lãnh đ o trong m i chúng ta, và chúng ta cóả ườ ạ ỗ
th làm đ c nh ng đi u phi th ng”.ể ượ ữ ề ườ
Hai tác gi James M. Kouzes và Barry Z. Posner đã vi t nh v yả ế ư ậ
trong cu n “ốThách th c lãnh đ o: Làm sao đ làm đ c nh ngứ ạ ể ượ ữ
đi u phi th ng cho t ch cề ườ ổ ứ ?”.
R t nhi u ng i nghĩ r ng ng i này hay ng i kia có gen lãnhấ ề ườ ằ ườ ườ
đ o. H cho r ng có nhi u v n đ ng viên đi n kinh, ngh sĩ, nh cạ ọ ằ ề ậ ộ ề ệ ạ
công ho c m t s nhà lãnh đ o đ t đ c thành công dù h không th t s c g ng. ặ ộ ố ạ ạ ượ ọ ậ ự ố ắ
Nh ngư th t ra,ậ nh ng ng i có tài năng b m sinh ít khi là nh ng ng i thành công. Trong khi đó,ữ ườ ẩ ữ ườ
nhi u ng i bình th ng v i tài năng bình th ng l i là nh ng ng i có th đ t đ c nh ngề ườ ườ ớ ườ ạ ữ ườ ể ạ ượ ữ
đi u phi th ng.ề ườ
Ví d , huy n tho i bóng r Michael Jordan ch ng có đóng góp gì cho đ i bóng r c a tr ngụ ề ạ ổ ẳ ộ ổ ủ ườ
trung h c. Nh ng ông đã c g ng đ h ng theo và quy t tâm phát tri n nh ng k năng c aọ ư ố ắ ể ướ ế ể ữ ỹ ủ
mình và đ t đ n m t đ ng c p huy n tho i. ạ ế ộ ẳ ấ ề ạ
Mark Twain (1835-1910) - nhà văn n i ti ng c a M và th gi i v i nh ng ổ ế ủ ỹ ế ớ ớ ữ ki t tác nh "Nh ngệ ư ữ
cu c phiêu l u c a Tom Sawyer" (1876), "Cu c s ng trên sông Mississippi" (1883) và "Nh ngộ ư ủ ộ ố ữ
cu c phiêu l u c a Huckleberry Finn" (1884) ộ ư ủ cho bi t: ông th ng ph i m t kho ng 3 tu n đế ườ ả ấ ả ầ ể
chu n b m t bài phát bi u. ẩ ị ộ ể
Trên th c t , chúng ta th ng không bi t nh ng ng i t m c th gi i y ph i b ra hàng nghìnự ế ườ ế ữ ườ ầ ỡ ế ớ ấ ả ỏ
gi đ h c h i và luy n t p. Chúng ta ch nhìn vào k t qu cu i cùng r i nghĩ r ng h có đ cờ ể ọ ỏ ệ ậ ỉ ế ả ố ồ ằ ọ ượ
chúng m t cách ng u nhiên. Không ít ng i th dài: “H g p may mà”.ộ ẫ ườ ở ọ ặ
Nhà s h c ng i Anh Edward Gibbon t ng ch ra m t đi u r t thú v v s may m n. Đó làử ọ ườ ừ ỉ ộ ề ấ ị ề ự ắ
“nh ng c n gió và nh ng con sóng th ng luôn bên c nh nh ng thu th gi i nh t”.ữ ơ ữ ườ ở ạ ữ ỷ ủ ỏ ấ
Nhà hùng bi n ng i Hy L p c đ i Demosthenes (ệ ườ ạ ổ ạ 384–322 tr c Công nguyên) ướ là m t minhộ
ch ng đ y thuy t ph c v vi c chúng ta hoàn toàn có th h c đ c đ tr thành m t nhà lãnhứ ầ ế ụ ề ệ ể ọ ượ ể ở ộ
đ o. Đ kêu g i nhân dân đ u tranh ch ng l i s đe do c aạ ể ọ ấ ố ạ ự ạ ủ đ chế ế Macedonia, ông đã trở
thành m t nhà hùng bi n huy n tho i – dù tr c đó ông nói l p. Ông đã h c nói v i nh ng viênộ ệ ề ạ ướ ắ ọ ớ ữ
đá cu i trong mi ng. Ông luy n gi ng b ng nh ng bài di n văn đã thu c lòng trong khi ch yộ ệ ệ ọ ằ ữ ễ ộ ạ
ho c trèo lên đ i. Đ b t chính mình kiên trì h c và luy n t p, ông đã c o tr c m t n a đ u. ặ ồ ể ắ ọ ệ ậ ạ ọ ộ ử ầ
Nhà tri t h c La mã, Cicelo (106-43 tr c Công nguyên) đã đ a ra m t l i khuyên v phát tri nế ọ ướ ư ộ ờ ề ể
lãnh đ o mà giá tr c a nóạ ị ủ v n còn cho t iẫ ớ ngày nay. Ông cho r ng phát tri n trí tu mà khôngằ ể ệ
có các thói quen đ c và nghiên c u là m t trongọ ứ ộ sáu sai l m t i t nh t c a con ng i.ầ ồ ệ ấ ủ ườ
Warren Bennis, đ ng tác gi c aồ ả ủ cu n ốLãnh đ o trong t ng laiạ ươ , ng i đã tìm hi u hàng trămườ ể
nhà lãnh đ o trong m i lĩnh v c, vi t h n 20 cu n sách và t ng là ch t ch sáng l p c a Vi nạ ọ ự ế ơ ố ừ ủ ị ậ ủ ệ
Lãnh đ o - Tr ng đ i h c Nam California k t lu n: “Đ c ti u s c a nh ng nhà lãnh đ o vĩ đ iạ ườ ạ ọ ế ậ ọ ể ử ủ ữ ạ ạ
nh th chúng ta đi vào m t th gi i c a nh ng tài năng b m sinh, nh th h đã đ c đ như ể ộ ế ớ ủ ữ ẩ ư ể ọ ượ ị
đo t tr c là s làm lãnh đ o. Nh ng đ ng tin đi u đó. Chúng ta có th có đ c năng l c lãnhạ ướ ẽ ạ ư ừ ề ể ượ ự
đ o, n u chúng ta th c s có mong mu n h c đ c nó”.ạ ế ự ự ố ọ ượ
Nguy t Ánhệ
Theo Jim Clemmer