Loạn kiến thức dinh dưỡng
Thời gian qua, có nhiều
thông tin các bà mẹ thắc
mắc về chuyện họ bị rơi
vào mớ bòng bong kiến
thức về dinh dưỡng sau
khi tham gia một số lớp
học. Thậm chí, nhiều
thông tin còn “đá nhau”
như câu chuyện của
bạn đọc Gia Khánh, ngõ 11, đường Nguyễn Phong
Sắc, Hà Nội dưới đây.
“Ma trận” tư vấn
Bạn Gia Khánh cho biết: Sau khi sinh, gần như ngày
nào tôi cũng nhận được điện thoại mời tham dự các
lớp chăm sóc bé do một số hãng sữa đứng ra tổ
chức. Lớp học đầu tiên tham dự, tôi được các chuyên
gia tư vấn căn dặn: Cần cho con bạn ăn dặm từ 5
tháng tuổi trở lên, bữa ăn nào cũng phải đầy đủ 4
nhóm thực phẩm, bao gồm: Tinh bột, đạm, chất béo,
rau củ quả (chất xơ). Cần cho trẻ ăn thức ăn xay
nhuyễn, chứ không chỉ dùng nước, cho đầy đủ nước
mắm, muối...
Khi chuẩn bị mang những kiến thức trên áp dụng cho
con, tôi được một chị bạn rủ đến học ở một trung tâm
khác. Tại lớp học nấu bột, cháo cho trẻ ở đây, tôi
nhận được kiến thức “đá” với lớp học trước: Chỉ nên
cho trẻ ăn nước mắm, không nên ăn muối để tránh
hư thận.
Tôi hoang mang nên đã lên mạng và được các bà mẹ
mách lớp học dinh dưỡng của một bệnh viện. Tôi lại
tìm đến và được chuyên gia dinh dưỡng “bày”: Cần
cho trẻ tập ăn nhai ngay từ lúc mới ăn dặm, nghĩa là
rau hay thịt không nên xay nhuyễn quá và đặc biệt
không nên cho trẻ ăn bột sữa (nấu bột cho sữa vào,
sẽ có hại cho tiêu hóa của trẻ). Tôi giật mình nhớ lại
lời tư vấn của chuyên gia của viện lớn khác, ông nhắc
đi nhắc lại với tôi là: Con chị thiếu cân, lại lười ăn thì
cứ tích cực cho ăn bột sữa, đảm bảo nhanh lên cân...
Lần khác, tôi đến nghe giảng bài ở một buổi hội thảo
của một hãng sữa. Chuyên gia tâm lý nói rằng: Trẻ 3
tháng tuổi đã nhận biết tên mình là gì, khi được gọi
tên sẽ quay mặt theo tiếng gọi. Trẻ 4 tháng phải biết
đưa tay nhận đồ khi được bố mẹ đưa cho... Nếu con
bạn ở tháng tuổi này rồi mà không phát triển tâm lý
được như thế thì cần đưa con đi khám.
Tôi về nhà thử áp dụng bằng cách đặt cháu nằm trên
gối và gọi nhưng cháu không quay lại. Tôi thử nhiều
lần, cháu vẫn không quay theo tiếng gọi của tôi. Tôi lo
lắng tột độ gọi cho chuyên gia ở lớp học nọ và nhận
được câu trả lời rằng: Rất có thể con tôi có vấn đề về
thính lực và nên đưa con đi kiểm tra xem cháu có bị
vấn đề gì về tâm thần không.
Tôi bỏ ăn, bỏ uống nhiều ngày, không dám nói với ai.
Nhưng rồi tôi cũng không chịu đựng được một mình,
tôi kể cho chồng nghe những gì chuyên gia kia nói.
Chồng tôi cười vào những phán đoán của chuyên gia
và khẳng định con mình đang phát triển bình thường,
không cần phải đưa đi đâu khám cả.
Sự an ủi của chồng cộng thêm việc mỗi lần tôi hát,
con tôi đưa ánh mắt nhìn tôi âu yếm khiến tôi thấy an
tâm phần nào về việc con tôi không bị làm sao về tai
cả. Rồi tôi vỗ tay, con tôi thích thú nhảy lên khiến tôi
dần dần bỏ quên lời nói của chuyên gia hôm nào.
Theo tôi, việc mở các lớp trang bị kiến thức chăm sóc
con là đúng đắn. Nhưng nên có sự thống nhất
phương pháp cũng như kiến thức, tránh những bậc
phụ huynh chúng tôi rơi vào “ma trận” chăm sóc con.
Không phải ai cũng biết tư vấn dinh dưỡng
Liên quan đến vấn đề này, PV đã có cuộc trao đổi với
ông Nguyễn Công Khẩn – Cục trưởng Cục ATVSTP,
nguyên Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Việt Nam.
Thưa ông, có nhiều bà mẹ cảm thấy lúng túng trong
việc tìm kiến thức chuẩn về dinh dưỡng để chăm sóc
con cái ?
- Cùng với sự phát triển khoa học dinh dưỡng và đòi
hỏi của cuộc sống, tư vấn dinh dưỡng đã được các
thầy thuốc bắt đầu quan tâm. Nhiều trung tâm tư vấn
dinh dưỡng có uy tín như Viện Dinh dưỡng Quốc gia,
Trung tâm Dinh dưỡng TPHCM đã hoạt động tốt.
Tuy nhiên, hoạt động tư vấn chưa đáp ứng được nhu
cầu của cộng đồng, về chiều sâu, tính chuyên nghiệp
và tính thực hành. Tư vấn dinh dưỡng là việc mà
không phải ai cũng làm tốt. Một tư vấn viên giỏi là một
nhà chuyên môn có hiểu biết, kinh nghiệm đồng thời
cần có các hiểu biết sâu, rộng về văn hóa, về cuộc
sống nữa.
Ông bình luận gì về chuyện bà mẹ nói trên được các
chuyên gia tư vấn ngược nhau việc cho con ăn muối,
nước mắm?
- Tôi tin rằng, hầu hết các chuyên gia không ai
khuyên đứa trẻ ăn cả muối và nước mắm để có đủ
khoáng chất, vì đây không phải là con đường bổ sung
khoáng chất chủ yếu cho cơ thể, nhất là trẻ em. Sử
dụng loại thức ăn nào còn căn cứ vào tình trạng bệnh
tật và dinh dưỡng, hiện trạng nuôi dưỡng của chính
đứa trẻ đó song những nguyên tắc nền tảng thì không
khác nhau.
Nhiều hãng sữa tổ chức buổi hướng dẫn các bà mẹ
chăm sóc dinh dưỡng cho con. Đó có phải là nguyên
nhân để một số chuyên gia giảng bài không đúng kiến
thức chuẩn nhằm có lợi cho sản phẩm?
- Tôi không có kinh nghiệm và cũng không hiểu rõ về
các hoạt động hướng dẫn của một số hãng sữa. Về
nguyên tắc, hướng dẫn hàng đầu phải là giúp bà mẹ
thực hiện thành công việc nuôi con bằng sữa mẹ,
nhất là nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn 6 tháng đầu
và không thể gắn hướng dẫn với việc bán sản phẩm.
Theo ông, các bà mẹ nên làm gì để có cho mình
những kiến thức chuẩn để chăm sóc sức khỏe cũng
như dinh dưỡng cho con?
- Ngày nay, thông tin nhiều, đòi hỏi các bà mẹ phải
lựa chọn. Các tài liệu hướng dẫn chính thống ngày
càng có mặt nhiều trong các quầy sách. Tuy nhiên,
việc giáo dục dinh dưỡng cần thực hiện từ trước khi
có con.
