Luận án Tiến sĩ: Các điều kiện thúc đẩy sự ra đời tiền kỹ thuật số (CBDC) của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam

Luận án này tập trung vào các điều kiện thúc đẩy sự ra đời của Tiền kỹ thuật số của Ngân hàng Trung ương (CBDC) tại Việt Nam trong bối cảnh kinh tế số và Cách mạng công nghiệp 4.0. Nghiên cứu nhấn mạnh vai trò của CBDC như một giải pháp tiềm năng để hiện đại hóa hệ thống thanh toán quốc gia, nâng cao hiệu quả quản lý kinh tế vĩ mô và thúc đẩy tài chính toàn diện, đồng thời đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số của Việt Nam.

Luận án tiến sĩ trong lĩnh vực Quản lý Kinh tế, hướng đến các nhà hoạch định chính sách, nhà nghiên cứu, tổ chức tài chính và những ai quan tâm đến sự phát triển của tiền kỹ thuật số ngân hàng trung ương (CBDC) và chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính tại Việt Nam.

Luận án tiến sĩ này nghiên cứu chuyên sâu về các điều kiện thúc đẩy sự ra đời của Tiền kỹ thuật số của Ngân hàng Trung ương (CBDC) tại Việt Nam. Mục tiêu chính của nghiên cứu là xác định, đánh giá các điều kiện này và đề xuất các khuyến nghị triển khai phù hợp với bối cảnh thực tiễn của Việt Nam. Nghiên cứu thực hiện sáu nhiệm vụ trọng tâm: Thứ nhất, xây dựng cơ sở lý thuyết toàn diện về CBDC và các yếu tố thúc đẩy sự hình thành của nó. Thứ hai, phân tích kinh nghiệm quốc tế trong việc tạo lập và triển khai CBDC, từ đó rút ra bài học quý giá cho Việt Nam. Thứ ba, tiến hành khảo sát ý kiến từ các nhóm đối tượng liên quan để đánh giá mức độ sẵn sàng của các điều kiện tiền đề. Thứ tư, phân tích thực trạng các điều kiện thúc đẩy CBDC tại Việt Nam dựa trên dữ liệu thứ cấp và kết quả khảo sát, đưa ra đánh giá tổng thể. Thứ năm, kiểm định các yếu tố ảnh hưởng đến ý định hành vi sử dụng CBDC của người dùng cá nhân tại Việt Nam. Cuối cùng, đề xuất các giải pháp và kiến nghị cụ thể nhằm hoàn thiện các điều kiện thúc đẩy sự ra đời của CBDC tại Việt Nam. Đối tượng nghiên cứu bao gồm CBDC và các điều kiện thúc đẩy liên quan đến mục tiêu chính sách, khuôn khổ pháp lý, sự ủng hộ của các bên, năng lực công nghệ và sự chấp nhận của người dùng cuối cùng. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào Việt Nam, với dữ liệu thứ cấp từ 2021-2024 và khảo sát trong năm 2023-2024, đồng thời đề xuất giải pháp cho giai đoạn đến 2025 và tầm nhìn 2030. Khách thể nghiên cứu đa dạng, bao gồm Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, các tổ chức tín dụng, trung gian thanh toán, và người dùng cuối cùng. Về phương pháp luận, luận án sử dụng kết hợp phân tích và tổng hợp, phân tích thống kê mô tả, phỏng vấn chuyên gia và khảo sát bảng hỏi quy mô lớn (với 220 đối tượng đa dạng và 2.025 người dân/hộ gia đình). Đặc biệt, nghiên cứu áp dụng phân tích định lượng bằng mô hình PLS-SEM để khám phá mối quan hệ giữa các nhân tố thúc đẩy và ý định sử dụng CBDC. Luận án đóng góp cả về mặt lý luận và thực tiễn. Về lý luận, nghiên cứu phân tích sâu sắc xu hướng CBDC, đề xuất khung lý thuyết hai giai đoạn mới về điều kiện thúc đẩy (tạo lập và khả thi thị trường), và rút ra bài học từ kinh nghiệm quốc tế. Về thực tiễn, luận án cung cấp phân tích toàn diện thực trạng các điều kiện tại Việt Nam, đánh giá mức độ sẵn sàng từ các bên liên quan, và đưa ra các giải pháp, khuyến nghị cụ thể để hoàn thiện các điều kiện thúc đẩy CBDC, phù hợp với định hướng phát triển thanh toán số quốc gia.