Luận án Tiến sĩ: Thể chế tổ chức và hoạt động của các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách hỗ trợ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số, doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đóng vai trò then chốt trong nền kinh tế Việt Nam, chiếm tỷ trọng lớn về số lượng, GDP và việc làm. Tuy nhiên, các DNNVV đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là khó khăn trong tiếp cận tín dụng. Các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách (TCNN NNS) được xem là giải pháp quan trọng để hỗ trợ tài chính, nhưng hiệu quả hoạt động của chúng còn hạn chế do thể chế tổ chức và vận hành chưa hoàn thiện, hệ thống pháp luật còn phân tán và thiếu đồng bộ. Luận án này tập trung nghiên cứu thể chế tổ chức và hoạt động của các quỹ TCNN NNS hỗ trợ DNNVV tại Việt Nam nhằm góp phần hoàn thiện khung pháp lý và nâng cao hiệu quả hoạt động của các quỹ này.

Nghiên cứu sinh, nhà khoa học, nhà hoạch định chính sách, cán bộ quản lý và chuyên gia trong lĩnh vực tài chính công, quản lý công, phát triển doanh nghiệp và kinh tế tư nhân tại Việt Nam.

Luận án tiến sĩ này phân tích và đánh giá toàn diện thể chế tổ chức và hoạt động của các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách (TCNN NNS) hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) tại Việt Nam. Mục tiêu chính là đề xuất các định hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu lực và hiệu quả hoạt động của các quỹ, qua đó góp phần hoàn thiện hệ thống pháp lý, cơ chế quản lý và mô hình tổ chức các quỹ tài chính công đặc thù, phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế tư nhân. Nghiên cứu thực hiện các nhiệm vụ cụ thể như tổng quan các công trình nghiên cứu trong nước và quốc tế để xác định khoảng trống; làm rõ cơ sở lý luận về thể chế tổ chức và hoạt động của TCNN NNS hỗ trợ DNNVV thông qua việc phân tích các khái niệm, vai trò, đặc điểm và yếu tố tác động; đánh giá thực trạng thể chế và hoạt động của các quỹ tại Việt Nam, chỉ ra những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân; phân tích bối cảnh tác động để xác định phương hướng hoàn thiện; và đề xuất các giải pháp cụ thể. Đóng góp mới của luận án bao gồm việc cung cấp một nghiên cứu chuyên sâu, hệ thống hóa và làm rõ các vấn đề lý luận về thể chế TCNN NNS hỗ trợ DNNVV, đồng thời đưa ra khái niệm và đặc trưng riêng của thể chế này. Luận án cũng phân tích, đánh giá toàn diện thực trạng và nguyên nhân của những hạn chế, từ đó đề xuất hệ thống giải pháp hoàn thiện thể chế phù hợp với điều kiện thực tiễn và yêu cầu hội nhập. Về ý nghĩa lý luận, đề tài góp phần làm rõ nội hàm và nội dung của thể chế TCNN NNS, củng cố cơ sở lý luận về thiết kế và vận hành các thiết chế tài chính công, đồng thời bổ sung cơ sở lý luận cho việc đánh giá hiệu quả các công cụ tài chính công đặc thù. Về ý nghĩa thực tiễn, luận án cung cấp đánh giá khách quan về thực trạng, chỉ ra những tồn tại và nguyên nhân, làm cơ sở quan trọng cho việc sửa đổi chính sách hỗ trợ tài chính cho DNNVV. Nghiên cứu cũng có giá trị tham khảo cho các cơ quan có thẩm quyền trong việc xây dựng và hoàn thiện pháp luật, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các quỹ, đảm bảo tính minh bạch, ổn định và bền vững, đồng thời thay đổi nhận thức của các nhà hoạch định chính sách và cán bộ liên quan.