BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
NGUYỄN TRẦN DƯƠNG
NGHIÊN CỨU CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG
ĐẾN HẠN MỨC CHI TRẢ BẢO HIỂM TIỀN GỬI
Ở VIỆT NAM
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NGÀNH TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
HÀ NỘI, NĂM 2025
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
NGUYỄN TRẦN DƯƠNG
NGHIÊN CỨU CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG
ĐẾN HẠN MỨC CHI TRẢ BẢO HIỂM TIỀN GỬI
Ở VIỆT NAM
Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng (Kinh tế bảo hiểm)
Mã số: 9340201
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Người hướng dẫn khoa học: 1. TS. NGUYỄN THỊ HẢI ĐƯỜNG
2. TS. TRỊNH MAI VÂN
HÀ NỘI, NĂM 2025
i
LỜI CAM KẾT
Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học thuật. Tôi cam
kết bằng danh dự cá nhân rằng luận án này do tôi tự thực hiện và không vi phạm yêu
cầu về sự trung thực trong học thuật.
Hà Nội, ngày tháng năm 2025
Nghiên cứu sinh
Nguyễn Trần Dương
ii
MỤC LỤC
LỜI CAM KẾT ............................................................................................................... i
MỤC LỤC ...................................................................................................................... ii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ..................................................................................... v
DANH MỤC BẢNG ..................................................................................................... vi
DANH MỤC HÌNH ................................................................................................... viii
PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ BẢO HIỂM TIỀN GỬI VÀ HẠN MỨC CHI
TRẢ BẢO HIỂM TIỀN GỬI ....................................................................................... 7
1.1. Những vấn đề lý luận về bảo hiểm tiền gửi ...................................................... 7
1.1.1. Khái niệm bảo hiểm tiền gửi ......................................................................... 7
1.1.2. Đặc điểm của bảo hiểm tiền gửi .................................................................... 9
1.1.3. Các chủ thể liên quan trong hoạt động bảo hiểm tiền gửi ........................... 10
1.1.4. Vai trò của bảo hiểm tiền gửi ...................................................................... 11
1.1.5. Các mô hình bảo hiểm tiền gửi .................................................................... 12
1.2. Hạn mức bảo hiểm tiền gửi .............................................................................. 13
1.2.2. Khái niệm hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi ............................................. 13
1.2.2. Các loại hình hạn mức bảo hiểm tiền gửi .................................................... 13
1.2.3. Các yếu tố tác động đến hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi........................ 15
1.3. Kinh nghiệm xác định và điều chỉnh hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi tại
các nước và kinh nghiệm cho Việt Nam ................................................................. 18
1.3.1. Xác định hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi tại một số nước trên thế giới . 18
1.3.2. Kinh nghiệm về hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi trong tổng thể chính sách
bảo hiểm tiền gửi cho Việt Nam ............................................................................ 29
CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN, MÔ HÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 31
2.1. Tổng quan nghiên cứu ...................................................................................... 31
2.1.1. Tổng quan về vai trò của bảo hiểm tiền gửi ................................................ 31
2.1.2. Tổng quan về hạn mức bảo hiểm tiền gửi và các yếu tố tác động đến hạn mức
chi trả bảo hiểm tiền gửi ........................................................................................ 32
2.2. Mô hình và giả thuyết nghiên cứu ................................................................... 36
2.2.1. Mô hình nghiên cứu ..................................................................................... 36
2.2.2. Nghiên cứu mối quan hệ giữa GDP/đầu người với chính sách và hạn mức
bảo hiểm tiền gửi ................................................................................................... 37
2.2.3. Nghiên cứu sự hài lòng của người gửi tiền đối với chính sách và hạn mức
bảo hiểm tiền gửi ................................................................................................... 38
iii
2.3. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 44
CHƯƠNG 3 THỰC TRẠNG BẢO HIỂM TIỀN GỬI VÀ HẠN MỨC BẢO HIỂM
TIỀN GỬI Ở VIỆT NAM ........................................................................................... 52
3.1. Giới thiệu về Bảo hiểm tiền gửi ở Việt Nam ................................................... 52
3.1.1. Sự ra đời và phát triển của Bảo hiểm tiền gửi ở Việt Nam ......................... 52
3.1.2. Cơ cấu tổ chức, mạng lưới hoạt động của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam ..... 54
3.1.3. Chức năng nhiệm vụ của Cơ quan Bảo hiểm Tiền gửi Việt Nam ............... 56
3.2. Cơ sở pháp lý về bảo hiểm tiền gửi và hạn mức bảo hiểm ở Việt Nam hiện
nay ............................................................................................................................. 59
3.2.1. Cơ sở pháp lý về bảo hiểm tiền gửi ............................................................. 59
3.2.2. Hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi .............................................................. 60
3.3. Kết quả hoạt động chủ yếu của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam giai đoạn 2016-
2023 ............................................................................................................................ 61
3.3.1. Hoạt động bảo hiểm tiền gửi ....................................................................... 61
3.3.2. Đánh giá chung hoạt động bảo hiểm tiền gửi tại Việt Nam ........................ 68
3.4. Hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi và điều chỉnh hạn mức chi trả bảo hiểm
tiền gửi ở Việt Nam .................................................................................................. 69
CHƯƠNG 4 PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ HÀI LÒNG
CỦA NGƯỜI DÙNG ĐỐI VỚI HẠN MỨC VÀ CHÍNH SÁCH BẢO HIỂM TIỀN
GỬI Ở VIỆT NAM ...................................................................................................... 72
4.1. Đặc điểm mẫu nghiên cứu ................................................................................ 72
4.2. Kiểm định thang đo........................................................................................... 74
4.2.1. Kiểm định độ tin cậy của thang đo .............................................................. 74
4.2.2. Kiếm định tính xác thực của thang đo ......................................................... 81
4.3 Đánh giá chung về sự hài lòng của người gửi tiền đối với hạn mức và chính
sách BHTG và thống kê biến quan sát của các nhân tố ....................................... 87
4.3.1. Sự hài lòng của người gửi tiền đối với hạn mức và chính sách bảo hiểm tiền
gửi .......................................................................................................................... 87
4.3.2. Đánh giá yếu tố Cảm nhận về hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi .............. 88
4.3.3. Đánh giá Yếu tố Cảm nhận về phạm vi bảo hiểm tiền gửi .......................... 89
4.3.4. Đánh giá yếu tố Cảm nhận về chính sách bảo hiểm tiền gửi ...................... 90
4.3.5. Đánh giá yếu tố Tiếp cận thông tin của người gửi tiền ............................... 90
4.3.6. Đánh giá yếu tố Hình ảnh của Bảo hiểm Tiền gửi Việt Nam ...................... 91
4.4 Kiểm định các giả thuyết nghiên cứu ............................................................... 92
4.4.1. Phân tích tương quan giữa các biến ............................................................. 92
4.4.2. Phân tích hồi quy và kiểm định giả thuyết nghiên cứu ............................... 93
