Luận án Tiến sĩ: Giám sát của Ngân hàng Nhà nước đối với các tổ chức tín dụng ở nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào

Hoạt động giám sát của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đối với các tổ chức tín dụng (TCTD) đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo sự ổn định, an toàn và phát triển lành mạnh của hệ thống tài chính - ngân hàng. Tuy nhiên, trong bối cảnh phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, các TCTD phải đối mặt với nhiều rủi ro phức tạp, đòi hỏi hệ thống giám sát phải liên tục được hoàn thiện. Luận án này tập trung nghiên cứu thực trạng giám sát của NHNN Lào đối với các TCTD, nhằm đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát, góp phần ổn định nền tài chính quốc gia và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững tại Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào.

Các nhà hoạch định chính sách, các nhà nghiên cứu, giảng viên và sinh viên trong lĩnh vực kinh tế, tài chính, ngân hàng, đặc biệt là các cơ quan quản lý và tổ chức tín dụng tại Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào.

Luận án tiến sĩ này, với tiêu đề "Giám sát của Ngân hàng Nhà nước đối với các tổ chức tín dụng ở nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào", được thực hiện tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, chuyên ngành Kinh tế chính trị. Nghiên cứu xuất phát từ tầm quan trọng của hoạt động giám sát của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đối với các tổ chức tín dụng (TCTD) trong việc duy trì sự ổn định, an toàn, hiệu quả và minh bạch của hệ thống tài chính - ngân hàng, bảo vệ quyền lợi người gửi tiền và góp phần vào ổn định kinh tế vĩ mô. Bối cảnh kinh tế phát triển và hội nhập quốc tế, cùng với những thách thức từ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đã làm gia tăng tính phức tạp và rủi ro trong hoạt động của các TCTD tại Lào. Hệ thống giám sát hiện tại của NHNN Lào được đánh giá là chưa hoàn toàn theo kịp tốc độ phát triển kinh tế - xã hội, đặt ra yêu cầu cấp thiết phải có những nghiên cứu chuyên sâu.
Mục tiêu chính của luận án là nghiên cứu, phân tích và làm rõ cơ sở lý luận về giám sát của NHNN đối với các TCTD, đồng thời đánh giá thực trạng hoạt động giám sát này tại Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào trong giai đoạn 2017-2022. Trên cơ sở đó, luận án đề xuất các quan điểm và giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát của NHNN Lào đối với các TCTD đến năm 2030. Các nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm tổng quan các công trình đã có, hệ thống hóa lý luận về giám sát trong điều kiện mới, phân tích thành tựu và hạn chế của thực trạng giám sát tại Lào, và đề xuất các giải pháp hoàn thiện.
Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động giám sát của NHNN đối với các TCTD ở Lào, tiếp cận dưới góc độ kinh tế chính trị học, trong giai đoạn từ năm 2017 đến 2022. Nội dung nghiên cứu bao gồm việc thu thập, xử lý thông tin, giám sát tuân thủ quy định an toàn hoạt động ngân hàng, đánh giá rủi ro, xếp hạng TCTD, và đề xuất các biện pháp xử lý. Luận án sử dụng phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp từ các văn bản pháp luật, báo cáo tổng kết và nghiên cứu khoa học, cùng với các phương pháp phân tích như thống kê mô tả, phân tích-tổng hợp, so sánh, và trừu tượng hóa khoa học kết hợp logic và lịch sử.
Về ý nghĩa, luận án đóng góp vào việc làm rõ lý luận về giám sát ngân hàng (khái niệm, nội dung, quy trình, công cụ, yếu tố ảnh hưởng) từ góc độ kinh tế chính trị, đồng thời rút ra bài học kinh nghiệm từ các quốc gia khác. Về thực tiễn, nghiên cứu cung cấp cái nhìn tổng quát về NHNN Lào và các TCTD, đánh giá kết quả giám sát giai đoạn 2017-2022, chỉ ra thành tựu, hạn chế và nguyên nhân. Từ đó, đề xuất các phương hướng và giải pháp cụ thể, thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát, phục vụ công tác hoạch định chính sách và giảng dạy trong các chuyên ngành kinh tế liên quan.