BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN KỸ THUẬT QUÂN SỰ
LÊ MẠNH HÙNG
NGHIÊN CỨU TỐI ƢU HÓA CÁC THÔNG SỐ CÔNG NGHỆ
KHI BIẾN DẠNG SIÊU DẺO HỢP KIM Ti-5Al-3Mo-1,5V
SỬ DỤNG TRONG CHẾ TẠO VŨ KHÍ
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KỸ THUẬT CƠ KHÍ
HÀ NỘI - 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN KỸ THUẬT QUÂN SỰ
LÊ MẠNH HÙNG
NGHIÊN CỨU TỐI ƢU HÓA CÁC THÔNG SỐ CÔNG NGHỆ
KHI BIẾN DẠNG SIÊU DẺO HỢP KIM Ti-5Al-3Mo-1,5V
SỬ DỤNG TRONG CHẾ TẠO VŨ KHÍ
Chuyên ngành: Kỹ thuật cơ khí
Mã số: 9 52 01 03
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KỸ THUẬT CƠ KHÍ
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
1. PGS. TS Đinh Văn Phong
2. PGS. TS Nguyễn Trƣờng An
HÀ NỘI - 2019
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu,
kết quả trong Luận án là trung thực và chƣa từng đƣợc công bố trong bất kỳ một
công trình nào dƣới dạng một Luận án.
Tác giả Luận án
Lê Mạnh Hùng
ii
LỜI CẢM ƠN
Tác giả bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Ngƣời hƣớng dẫn khoa học
PGS.TS. Đinh Văn Phong và PGS.TS Nguyễn Trƣờng An đã tận tình giúp đỡ,
đã định hƣớng những vấn đề khoa học cho nội dung Luận án và chỉ đạo sát sao
về mặt lý thuyết cũng nhƣ thực nghiệm, giúp tôi hoàn thành Luận án này.
Tác giả cũng xin chân thành cảm ơn Bộ môn GCAL/Khoa Cơ khí, Phòng
Sau đại học, HVKTQS, các đồng nghiệp trong và ngoài Quân đội đã tạo điều
kiện và giúp đỡ về mọi mặt để Tác giả hoàn thành đƣợc Luận án.
Cuối cùng Tác giả cũng bày tỏ lòng biết ơn đến những ngƣời thân trong gia
đình, các đồng nghiệp đang làm việc tại Viện Công nghệ, Tổng cục CNQP, đã
động viên, tận tình giúp đỡ tôi trong thực hiện các thí nghiệm để tôi hoàn thành
Luận án.
Tác giả Luận án
Lê Mạnh Hùng
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... ii
MỤC LỤC ............................................................................................................ iii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT ....................................... vii
DANH MỤC BẢNG ............................................................................................ ix
DANH MỤC HÌNH ĐỒ THỊ ................................................................................ x
MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1
Chƣơng 1: TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .................................... 4
1.1. Titan và hợp kim titan ............................................................................................. 4
1.1.1. Kim loại titan ........................................................................................ 4
1.1.2. Các nguyên tố trong hợp kim titan ....................................................... 5
1.1.3. Phân loại hợp kim titan ......................................................................... 6
1.1.4. Cơ tính của hợp kim titan ..................................................................... 9
1.1.5. Tính công nghệ của hợp kim titan ...................................................... 11
1.2. Hiệu ứng siêu dẻo của hợp kim titan ................................................................... 14
1.2.1. Khái niệm và phân loại siêu dẻo ......................................................... 14
1.2.2. Biến dạng siêu dẻo của hợp kim titan ................................................. 17
1.3. Những vấn đề nghiên cứu đặt ra........................................................................... 23
1.4. Kết luận chƣơng 1 .................................................................................................. 24
Chƣơng 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT SIÊU DẺO .................................................... 25
2.1. Phƣơng trình biểu diễn trạng thái siêu dẻo của vật liệu ..................................... 25
2.2. Các yếu tố ảnh hƣởng đến siêu dẻo...................................................................... 28
2.2.1. Ảnh hưởng của tổ chức hạt ................................................................. 28
2.2.2. Ảnh hưởng của tốc độ và nhiệt độ biến dạng tới siêu dẻo.................. 29
2.3. Xác định độ nhạy cảm của ứng suất với tốc độ biến dạng................................. 31
2.4. Các thuyết về cơ chế biến dạng siêu dẻo ............................................................. 33
2.4.1. Thuyết dão - khuếch tán ...................................................................... 34
2.4.2. Thuyết trượt của lệch (biến dạng trong hạt)....................................... 37
