Luận văn:Giải pháp nâng cao mức sống dân cư ở thành phố Đà Nẵng

Chia sẻ: Lang Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

131
lượt xem 19
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'luận văn:giải pháp nâng cao mức sống dân cư ở thành phố đà nẵng', luận văn - báo cáo, tài chính - kế toán - ngân hàng phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn:Giải pháp nâng cao mức sống dân cư ở thành phố Đà Nẵng

1 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG DƯƠNG TH HOÀNG TRÂN GI I PHÁP NÂNG CAO M C S NG DÂN CƯ THÀNH PH ĐÀ N NG Chuyên ngành: Kinh t phát tri n Mã s : 60.31.05 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KINH T Đà N ng -Năm 2011
2 Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. TR N PHƯ C TR Ph n bi n 1: ................................................................................ Ph n bi n 2: ................................................................................ Lu n văn s ñư c b o v t i H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c sĩ Kinh t phát tri n t i Đ i h c Đà N ng vào ngày…tháng…năm....... Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin – H c li u, Đ i h c Đà N ng - Thư vi n Trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng
3 M Đ U 1. TÍNH C P THI T C A Đ TÀI Cùng v i quá trình phát tri n kinh t c a c nư c, thành ph Đà N ng trong nh ng năm qua kinh t phát tri n nhanh chóng, t c ñ tăng trư ng kinh t bình quân hàng năm trong th i kỳ 2004 – 2010 ñ t 11,1% ñã giúp Đà N ng có nh ng thay ñ i ñáng k v m t xã h i, ñ i s ng dân cư ñã chuy n bi n và phát tri n tích c c. Nhi u phong trào xoá ñói gi m nghèo, chính sách an dân trong m c tiêu ph n ñ u c a thành ph , chương trình “năm không”, xoá ñói gi m h nghèo, gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng, nâng cao ch t lư ng các ho t ñ ng, y t , văn hoá,... c a U ban nhân dân thành ph Đà N ng ñang t ng bư c tr thành hi n th c. Tuy nhiên, n u so sánh v i các thành ph khác trong c nư c thì m c s ng dân cư c a thành ph Đà N ng v n còn th p và chênh l ch giàu nghèo gi a các t ng l p dân cư cũng di n ra khá ph c t p. Vì v y, nghiên c u th c tr ng m c s ng dân cư và tìm ra gi i pháp ñ nâng cao m c s ng dân cư thành ph Đà N ng là v n ñ c p bách ñư c ñ t ra. V i ý nghĩa ñó, tôi ch n ñ tài “ Gi i pháp nâng cao m c s ng dân cư thành ph Đà N ng” ñ nghiên c u v i mong mu n tìm ra nh ng gi i pháp góp ph n phát tri n kinh t - xã h i c a thành ph Đà N ng nói riêng và c i thi n ñ i s ng dân cư thành ph Đà N ng nói chung. 2. T NG QUAN V CÁC NGHIÊN C U CÓ LIÊN QUAN 3. M C TIÊU NGHIÊN C U - H th ng hoá nh ng v n ñ lý lu n v m c s ng c a các h gia ñình dân cư. - Phân tích tình hình bi n ñ ng v thu nh p, chi tiêu, ñi u ki n s ng c a dân cư thành ph Đà N ng th i kỳ 2004 – 2010. - Lu n văn ñ xu t các gi i pháp nh m nâng cao m c s ng dân cư thành ph Đà N ng. 4. Đ I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U 4.1. Đ i tư ng nghiên c u 4.2. Ph m vi nghiên c u
4 5. NGU N S LI U VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U 5.1. Ngu n s li u c a lu n văn Lu n văn này s d ng s li u c a các cu c ñi u tra m c s ng dân cư thành ph Đà N ng do C c th ng kê Đà N ng th c hi n vào các năm 2004, 2006, 2008, 2010. Các cu c kh o sát v i quy mô m u 570 h gia ñình, trong ñó 570 h ñi u tra thu nh p và 114 h ñi u tra chi tiêu trên ñ a bàn thành ph Đà N ng. 5.2. Phương pháp nghiên c u 6. Ý NGHĨA KHOA H C VÀ TH C TI N C A Đ TÀI - H th ng hoá nh ng v n ñ lý lu n cơ b n v m c s ng, góp ph n làm rõ b n ch t m c s ng dân cư và h th ng hoá ch tiêu ño lư ng m c s ng dân cư. - Phân tích th c tr ng m c s ng dân cư thành ph Đà N ng th i kỳ 2004 – 2010 trên các m t thu nh p, chi tiêu, tích lu tài s n, ñi u ki n s ng,...c a các h gia ñình. - Đ xu t h th ng gi i pháp nh m góp ph n nâng cao m c s ng dân cư thành ph Đà N ng. 7. K T C U LU N VĂN Ngoài ph n m ñ u, k t lu n và danh m c tài li u tham kh o, lu n văn ñư c k t c u thành 3 chương, bao g m: Chương 1. Nh ng v n ñ lý lu n cơ b n v m c s ng dân cư. Chương 2. Th c tr ng m c s ng dân cư thành ph Đà N ng th i kỳ 2004 - 2010. Chương 3. Nh ng gi i pháp nh m nâng cao m c s ng dân cư thành ph Đà N ng. CHƯƠNG 1. NH NG V N Đ LÝ LU N CƠ B N V M C S NG DÂN CƯ 1.1. CÁC KHÁI NI M VÀ CH TIÊU ĐÁNH GIÁ V M C S NG DÂN CƯ 1.1.1. Các khái ni m 1.1.1.1 H gia ñình H gia ñình chưa ñư c khái ni m m t cách th ng nh t, tuy v y ta có th hi u h gia ñình qua m t s khái ni m sau:
5 Theo ñi u 106 c a B lu t dân s Vi t Nam năm 2005, ph n 1, chương 1, m c 1 cho r ng: H gia ñình là m t nhóm ngư i mà các thành viên có tài s n chung, cùng ñóng góp công s c ñ ho t ñ ng kinh t chung trong s n xu t nông, lâm, ngư nghi p ho c m t s lĩnh v c s n xu t, kinh doanh khác do pháp lu t quy ñ nh là ch th khi tham gia quan h dân s thu c các lĩnh v c này. Theo T ng c c th ng kê Vi t Nam trong t ng ñi u tra dân s và nhà năm 1999: H gia ñình bao g m m t hay m t nhóm ngư i chung và ăn chung. Nh ng ngư i này có th có ho c không có qu thu, chi chung; có th có ho c không có m i quan h ru t th t. Qua nh ng khái ni m trên, lu n văn s d ng khái ni m h gia ñình là nh ng ngư i cùng s ng chung dư i m t mái nhà, cùng cùng ăn chung và cùng chung qu thu, chi. 1.1.1.2. M c s ng M c s ng là m t khái ni m r t ph c t p và phong phú. Hi n nay có nhi u ñ nh nghĩa khác nhau v m c s ng. Theo Đ i t ñi n Ti ng Vi t năm 1994 cho r ng: M c s ng là khái ni m ch m c ñ tho mãn các nhu c u v t ch t và tinh th n. M c s ng ñư c th hi n kh i lư ng các d ch v , v t ph m k t lo i thi t y u nh t v ăn, , m c, ñi l i, b o v s c kho , …cho t i nh ng nhu c u cao nh t liên quan t i vi c tho mãn các ñòi h i v tinh th n, ñ o ñ c, th m m . [18] Theo Đ i t ñi n Ti ng vi t, năm 1999 cho r ng: M c s ng là m c ñ t ñư c trong chi dùng, hư ng th các ñi u ki n v t ch t, tinh th n.[18] Theo T ñi n t và ng Vi t Nam, năm 2006: M c s ng là ñi u ki n cao hay th p c a s sinh ho t h ng ngày. [15] Theo Các Mác: “M c s ng không ch là s th a mãn nh ng nhu c u c a ñ i s ng v t ch t mà c các nhu c u nh t ñ nh ñư c s n sinh ra b i chính nh ng ñi u ki n mà trong ñó con ngư i ñang s ng và trư ng thành”. [6]
6 T ng h p nh ng khái ni m trên, chúng ta có th quan ni m v m c s ng là s tho mãn nh ng nhu c u v m t v t ch t, tinh th n c a con ngư i, m c s ng càng cao thì con ngư i càng có nhi u kh năng l a ch n vi c phát tri n cá nhân và hư ng th các giá tr v t ch t và tinh th n mà xã h i t o ra. 1.1.1.3. Ý nghĩa m c s ng: M c s ng có ý nghĩa quan tr ng cho ho t ñ ng s ng c a con ngư i, v n ñ nâng cao m c s ng c a ngư i dân trên cơ s tăng thêm hi u qu s n xu t b ng m i cách ñư c xem là nhi m v ch y u hi n nay. 1.1.2. H th ng các ch tiêu ñánh giá m c s ng dân cư 1.1.2.1. Các ch tiêu ñánh giá thu nh p * GDP và GDP bình quân ñ u ngư i T ng s n ph m qu c n i (GDP) là t ng s n lư ng hàng hóa và d ch v cu i cùng ñư c t o ra c a n n kinh t trong m t kho ng th i gian nh t ñ nh thư ng là m t năm. GDP bình quân ñ u ngư i c a m t qu c gia hay lãnh th t i m t th i kỳ nh t ñ nh là giá tr nh n ñư c khi l y GDP c a qu c gia hay lãnh th này t i th i kỳ ñó chia cho dân s c a nó cũng t i th i kỳ ñó. GDP bình quân ñ u ngư i thư ng ñư c dùng ñ so sánh, phân tích s thay ñ i m c s ng dân cư các qu c gia. * Thu nh p bình quân ñ u ngư i Thu nh p c a h gia ñình là toàn b s ti n và hi n v t mà h và thành viên c a h nh n ñư c trong m t kho ng th i gian nh t ñ nh (thư ng là m t năm). Thu nh p bình quân ñ u ngư i c a h gia ñình b ng t ng thu nh p c a h gia ñình trong năm chia cho t ng s thành viên c a h gia ñình. Thu nh p bình quân 1 T ng thu nh p c a h gia ñình ngư i 1 tháng c a h gia trong năm = ñình (1000ñ) T ng s ngư i x 12 tháng
7 Thu nh p bình quân ñ u ngư i c a h gia ñình là ch báo quan tr ng có ý nghĩa kinh t ñ ñánh giá m c s ng, s phát tri n c a m i cá nhân, h gia ñình, khu v c ñ a lý cũng như nó là nguyên nhân c a nhi u v n ñ xã h i khác. * Đư ng cong Lorenz: * H s Gini * V nghèo và chu n nghèo 1.1.2.2. Các ch tiêu ñánh giá chi tiêu. Chi cho tiêu dùng c a h là toàn b các kho n chi b ng ti n và hi n v t (tính b ng giá tr ) c a h gia ñình ñ tho mãn các nhu c u tiêu dùng c a h gia ñình trong m t th i kỳ nào ñó. [8] Chi cho tiêu dùng bình quân 1 ngư i 1 tháng ñư c tính b ng t ng s ti n chi cho ñ i s ng trong năm bao g m các kho n chi lương th c, th c ph m và phi lương th c, th c ph m chia cho s nhân kh u c a h nhân v i 12 tháng. T ng chi tiêu c a h gia ñình Chi tiêu bình quân 1 ngư i/ trong năm tháng c a h gia ñình(1000ñ) = S nhân kh u x 12 tháng 1.1.2.3. Các ch tiêu khác * T l ngư i l n bi t ch * S năm ñ n trư ng * Trình ñ văn hóa và tay ngh * Chi tiêu cho y t . * S calo bình quân ñ u ngư i * Đi u ki n s d ng ñi n sinh ho t * S d ng nư c s ch * V môi trư ng * Đi u ki n nhà 1.1.2.4. Ch tiêu t ng h p. Đ ño lư ng m c s ng dân cư trong m t th i kỳ nh t ñ nh ta dùng ch s HDI, nó ñư c tính như sau:
8 HDI = 1/3 (ch s tu i th bình quân + ch s giáo d c + ch s GDP bình quân ñ u ngư i) 1.2. CÁC NHÂN T NH HƯ NG Đ N M C S NG DÂN CƯ 1.2.1. V trí ñ a lí 1.2.2. Nhân t t nhiên 1.2.3. Trình ñ h c v n, vi c làm 1.2.4. V nhân kh u h c 1.2.5. Các nhân t kinh t 1.3. KINH NGHI M C A CÁC NƯ C TRÊN TH GI I V NÂNG CAO M C S NG DÂN CƯ. 1.3.1. Philippines 1.3.2. Thailand 1.3.3.Trung Qu c CHƯƠNG 2. TH C TR NG M C S NG DÂN CƯ THÀNH PH ĐÀ N NG TH I KỲ 2004 - 2010 2.1. CÁC Đ C ĐI M T NHIÊN, KINH T - XÃ H I THÀNH PH ĐÀ N NG NH HƯ NG Đ N M C S NG. 2.1.1. V t nhiên: 2.1.1.1. V trí ñ a lý 2.1.1.2. V ñ a hình 2.1.1.3. V khí h u 2.1.1.4. V thu văn 2.1.1.5. Đ t ñai 2.1.1.6. Tài nguyên thiên nhiên 2.1.2. V kinh t - xã h i 2.1.2.1. Dân s và ngu n lao ñ ng 2.1.2.2. V n ñ giáo d c và chăm sóc s c kho 2.1.2.3. Tình hình phát tri n v kinh t Trong nh ng năm qua, kinh t Đà N ng tăng trư ng khá cao, t ng s n ph m trên ñ a bàn thành ph tăng bình quân hàng năm 2004 – 2010 là 11,1%/năm. Trong ñó, năm 2010 t ng s n ph m GDP c a
9 thành ph ư c ñ t 10.274 t ñ ng, tăng 11,54% so cùng kỳ năm 2009. Cơ c u kinh t t ng bư c ñư c chuy n d ch theo hư ng tích c c phù h p v i s phát tri n chung c a c nư c. 2.2. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH BI N Đ NG M C S NG DÂN CƯ THÀNH PH ĐÀ N NG TH I KỲ 2004 - 2010. 2.2.1. Thu nh p và cơ c u thu nh p GDP bình quân ñ u ngư i thành ph Đà N ng qua các năm ñ u tăng, năm 2004 là 7.157 nghìn ñ ng và tăng lên 11.096 nghìn ñ ng vào năm 2010, g p 1,55 l n so v i năm 2004. Ch ng t , m c s ng c a ngư i dân thành ph Đà N ng nâng lên rõ r t và là nhân t quan tr ng ñ thành ph m nh d n nâng m c chu n nghèo giai ño n 2009 – 2015. B ng 2.3. Bi n ñ ng thu nh p bình quân ñ u ngư i/ tháng 2004 2010 Năm 2004 2006 2008 2010 Ch tiêu TNBQ ( 1000 ñ ) 670,23 868,3 1418,3 1897,2 T c ñ tăng TNBQ hàng năm (%) - 13,8 27,8 15,7 T c ñ tăng bình quân 2004 – 18,9 2010 (%) Ngu n: S li u ñi u tra m c s ng h gia ñình Tp.Đà N ng năm 2004 - 2010. Nhìn chung, t c ñ tăng thu nh p bình quân cao, n ñ nh trong su t th i kỳ. T c ñ tăng thu nh p bình quân giai ño n 2004 – 2010 là 18,9%. Trong ñó, th i kỳ 2006 - 2008 t c ñ tăng lên ñ n 27,8 %. Đ i v i th i kỳ năm 2004 - 2006, t c ñ tăng trư ng th p hơn do tác ñ ng c a nhi u y u t , ñ c bi t nh hư ng c a thiên tai ñ n ho t ñ ng s n xu t, ñ i s ng c a ngư i dân thành ph nên m c thu nh p có ch ng l i so v i th i kỳ 2006 - 2008. Thu nh p bình quân ñ u ngư i c a Đà N ng năm 2010 ñ t 1897,2 nghìn ñ ng, tăng g p 2,8 l n so v i năm 2004 và cao g p 3,9 l n so v i m c thu nh p bình quân ñ u ngư i m t tháng c a c nư c (484,4 ngàn ñ ng). Trong ñó, nhóm 1 thu nh p 251,5 nghìn ñ ng năm 2004 tăng lên 667,14 nghìn ñ ng năm 2010; nhóm 5 thu nh p
10 1379,57 nghìn ñ ng năm tăng lên 4399,47 nghìn ñ ng. M c dù, thu nh p c a các nhóm tăng nhưng ñ ñáp ng cho nhu c u 2.100 calo 1 ngày/ngư i thì m c thu nh p c a nhóm 1 không th ñ m b o m c s ng t i thi u, ñi u này nh hư ng r t l n ñ n ñ i s ng c a nhóm có thu nh p th p. Tuy thu nh p bình quân c a ngư i dân Đà N ng tăng qua các năm trư c nhưng so v i các ñ a phương khác trong c nư c, thu nh p bình quân c a ngư i dân Đà N ng v n th p hơn. Đà N ng năm 2010 ch có 1897,19 ngàn ñ ng, th p hơn Thành ph H Chí Minh là 2737 ngàn ñ ng, Bình Dương là 2698 ngàn ñ ng và Hà N i là 2013 ngàn ñ ng. Đi u này ch ng t , m c s ng c a ngư i dân Đà N ng không cao, nh t là khi giá c ngày càng leo thang. Đ i v i khu v c thành th và nông thôn thu nh p bình quân Đà N ng th i kỳ 2004 - 2010 ñ u tăng, năm 2010 thành th tăng 1992,27 nghìn ñ ng tăng g p 2,44 l n so v i 2004 (815,43 nghìn ñ ng); ñ i v i nông thôn năm 2004 ch có 378,09 ngàn ñ ng, năm 2010 tăng lên 1223,57 nghìn ñ ng, (g p 1,88 l n). Nhìn chung, thu nh p hai khu v c này ñ u tăng ch y u thu t ti n công, ti n lương và s n xu t phi NN, LN, TS. Nguyên nhân do quá trình quy ho ch hoá l i ñô th nên ngư i dân nông thôn ñã chuy n hư ng tìm ki m vi c làm trong các lĩnh v c s n xu t khác. 2.2.2. Chi tiêu và cơ c u chi tiêu % 1800 1697,38 35 1600 30 29,97 1332 1000 ñ ng/tháng 1400 25 1200 1000 20 788,5 800 653,4 15 12,88 600 9,85 10 400 200 5 0 0 0 2004 2006 2008 2010 CTBQ ( 1000 ñ ) T c ñ tăng chi tiêu bình quân ( %) Hình 2.6: CTBQ và t c ñ chi tiêu bình quân Tp. Đà N ng 2004 - 2010
11 M c s ng c a ngư i dân Đà N ng ñã ñư c c i thi n hơn so v i các năm trư c, chi tiêu bình quân 1 ngư i/tháng năm 2010 là 1697,38 nghìn ñ ng tăng g p 2,6 l n so năm 2004 (653,4 nghìn ñ ng), t c ñ tăng chi tiêu bình quân giai ño n 2004 – 2010 tăng 17,25%. Đ c bi t, trong giai ño n 2006 – 2008 thì t c ñ tăng chi tiêu 29,97 nhanh hơn t c ñ tăng thu nh p (27,8%), nhưng 2008 – 2010 thì t c ñ tăng chi tiêu l i th p hơn ch có 12,88%, t c ñ tăng thu nh p (15,75%). Ch ng t , m c chi tiêu trong giai ño n này ch m l i, nguyên nhân do giá c tăng nhanh ngư i dân c t gi m chi tiêu và cân nh c khi mua s m, cho th y v n ñ ti t ki m và tích lu v n ñư c ngư i dân quan tâm. V chi tiêu bình quân ñ u ngư i/tháng c a các nhóm thu nh p có xu hư ng tăng lên, trong ñó nhóm 5 chi tiêu tăng nhi u nh t, năm 2004 chi cho chi tiêu ch có 1129,74 nghìn ñ ng, ñ n năm 2010 tăng lên 3610 nghìn ñ ng, g p 3,2 l n năm 2004. Đ i v i chi tiêu cho ñ i s ng Đà N ng chi m hơn 90% t ng chi tiêu, t tr ng chi tiêu cho ăn u ng trong chi tiêu cho ñ i s ng là m t ch tiêu t t ñ ñánh giá m c s ng cao hay th p. thành ph Đà N ng t tr ng này dao ñ ng t 45,02% năm 2004 và 46,09% năm 2010. Khi m c s ng ñư c c i thi n thì chi tiêu cho nhu khác như: may m c, nhà , ñi l i, mua s m ñ dùng,... ngày càng tăng lên. Kho ng cách chênh l ch v m c s ng và phân hóa giàu nghèo th hi n khu v c thành th và nông thôn. Năm 2004 thành th ñ t 692,8 nghìn ñ ng, g p 1,4 l n so v i nông thôn 489,4 nghìn ñ ng; ñ n năm 2010 thành th chi tiêu tăng lên 1797,6 nghìn ñ ng, g p 1,8 l n nông thôn 985 nghìn ñ ng. Đi u ñó cho th y, s chênh l ch v m c chi tiêu gi a các khu v c ñang có xu hư ng tăng lên. 2.2.3. Phân tích bi n ñ ng v ñ u tư tích lu . Năm 2004 t ng tích lu v nhà và TSCĐ bình quân m t h trong năm 3,408 tri u ñ ng ñ n năm 2010 t c ñ mua, xây d ng m i, s a ch a nhà và trang b TSCĐ tăng nhanh hơn các năm trư c lên 61,891tri u ñ ng (g p 18,16 l n). Đi u này ch ng t , vi c ñ u tư
12 tích lu v nhà và TSCĐ có m i quan h ch t ch v i thu nh p, cũng như ngư i dân ñã c t gi m b t ph n chi tiêu và lu tích ñ mua s m TSCĐ và nhà . 2.2.4. V nhà và ñ dùng lâu b n. Đ i v i TSCĐ thì có bi n ñ ng ñ t bi n ñ i v i nhóm dân cư có thu nh p cao nh t (nhóm 5), g p 2,2 l n nhóm 4, g p 15,76 l n nhóm 3, g p 18,9 l n nhóm 2 và 81,3 l n nhóm 1. Cho th y, do ngu n thu ch y u c a các nhóm này t ti n lương, ti n công, còn h nhóm 5 thu chính t SXKD phi nông nghi p. V giá tr ñ dùng lâu b n trong gia ñình c a h có thu nh p cao (nhóm 5) g p 12,4 l n h có thu nh p th p (nhóm 1); giá tr nhà c a nhóm thu nh p cao g p 5,2 l n nhóm có thu nh p th p. Nhìn chung, nhóm 1 thu nh p c a h dư ng như không ñ ñ chi tiêu ñ m b o m c s ng t i thi u v i giá c sinh ho t tăng v t như hi n nay. 2.2.4.1. Nhà Trái ngư c v i các xu hư ng ñư c ph n ánh b i các ch tiêu ño lư ng m c s ng khác, ch báo v nhà cho th y m c s ng dân cư ñã tăng ñáng k trong nh ng năm qua c v s lư ng và ch t lư ng. Di n tích nhà ñư c c i thi n, bình quân m t ngư i có di n tích là 17,95 m2 năm 2006 tăng lên 20,43 m2 năm 2008 và 23,14 m2 năm 2010. 2.2.4.2. Đ dùng lâu b n Nhóm h giàu nh t s h u các lo i tài s n hi n ñ i, có giá tr chi m t l cao hơn nhi u so v i nhóm h nghèo: xe ô tô chi m 7,96%, xe máy chi m 100%; dàn nghe nh c 34,23%; máy vi tính 74,83% và máy ñi u hoá 73,34%, trong khi ñó nhóm h nghèo không có ho c ch chi m m t t l th p tương ng là: 0%; 60,91%; 4,69%; 13,37% và 18,2%. Đi u ñó cho th y, nhóm h giàu có m c s ng cao hơn và d dàng th a mãn nhu c u cu c s ng v t ch t, tinh th n so v i nhóm nghèo.
13 2.2.5. V nhân kh u và lao ñ ng. Nhân kh u bình quân trên m t h là 4,38 ngư i, s lao ñ ng bình quân cho m t h là 2,75 ngư i. H s nhân kh u trên lao ñ ng là 1,56; nhưng h s nhân kh u trên lao ñ ng làm vi c là 1,63. Như v y, m t ngư i làm vi c ph i nuôi hơn 1 ngư i, ñây cũng là nhân t h n ch kh năng nâng cao m c s ng c a h gia ñình do s ngư i ăn theo. 2.2.6. Các v n ñ v y t và giáo d c. 2.2.6.1. Chi tiêu cho y t và chăm sóc s c kho . Đà N ng nhi u năm qua các lo i hình d ch v y t phát tri n nhanh chóng, ña d ng mang l i nhi u cơ h i l a ch n hơn cho ngư i ph i khám và ñi u tr b nh, bình quân hàng tháng dân thành th dành 56,47 nghìn ñ ng, nhóm có thu nh p cao dành 92,41 nghìn ñ ng cho vi c khám ch a b nh, g n g p ñôi ngư i dân nông thôn (29,03 nghìn ñ ng) và g p 3 nhóm 1(26,18 nghìn ñ ng). 2.2.6.2. Các v n ñ v giáo d c T l bi t ñ c bi t vi t c a dân s 10 tu i tr lên ch ñ t 96,31% năm 2010; so v i năm 2008 (96,23%) thì t l này có tăng nhưng không ñáng k . Xét theo y u t khu v c nông thôn chi phí giáo d c bình quân m t ngư i th p hơn 2 l n so v i thành th . nhóm dân cư có thu nh p th p thì chi phí cho giáo d c th p hơn nhi u l n so v i nhóm có thu nh p cao và t c ñ tăng chi phí cho giáo d c nhóm có thu nh p th p cũng ch m hơn so v i nhóm có thu nh p cao. 2.2.7. Tình hình s d ng ñi n, nư c sinh ho t. 2.2.7.1. Tình hình s d ng ñi n Hi n nay trên ñ a bàn thành ph Đà N ng 100% h ñã s d ng ñi n lư i th p sáng và sinh ho t. 2.2.7.2. S d ng ngu n nư c S h s d ng nư c máy Đà N ng t l thu n v i thu nh p và theo trình ñ chuyên môn c a ch h . Đ i v i s d ng nư c ng m thông qua gi ng khoan có bơm khá ph bi n thành th , ch y u là
14 nhóm dân cư có thu nh p trung bình, các nhóm dân cư có thu nh p th p thì ch y u s d ng nư c t gi ng ñào. 2.3. TH C TR NG PHÂN HOÁ GIÀU NGHÈO THÀNH PH ĐÀ N NG 2.3.1. Phân hoá thu nh p S chênh l ch v thu nh p gi a nhóm dân cư có thu nh p cao nh t năm 2004 g p 5,5 l n so v i nhóm dân cư có thu nh p th p nh t thì ñ n năm 2010 t l này ñã tăng lên 6,6 l n. Như v y, kho ng cách phân hoá thu nh p gi a các nhóm Đà N ng tăng lên và s chênh l ch này càng l n d n t i s phân t ng sâu s c m c s ng c a các b ph n dân cư trong thành ph . 2.3.2. Phân hoá chi tiêu. M c chi tiêu bình quân nhân kh u c a nhóm 1 là 1 thì nhóm 2 có m c chi tiêu bình quân cao g p 1,4 l n nhóm 1; nhóm 3 có m c chi tiêu bình quân cao g p 1,9; nhóm 4 g p 2,37 và nhóm 5 g p 4,96 l n nhóm 1. Nguyên nhân do ngư i nghèo trong tình tr ng thu nh p th p, công vi c làm b p bênh không n ñ nh, nhà c a t m b và có r t nhi u các nhu c u khác như h c hành, ch a b nh, s d ng các d ch v , quan h xã h i,…nên thư ng r t ti t ki m trong chi tiêu ăn u ng. 2.3.3. S khác nhau trong ch t lư ng cu c s ng gi a ngư i giàu và ngư i nghèo 2.3.3.1. Y t 2.3.3.2. Giáo d c 2.3.3.3. Giá tr TSCĐ và ñ dùng lâu b n. 2.3.4. Phân tích bi n ñ ng phân hoá giàu nghèo qua các ch s ño lư ng b t bình ñ ng. 2.3.4.1. H s Gini H s Gini c a thành ph Đà N ng tăng lên qua các năm; 0,337 năm 2004; 0,357 năm 2006; 0,356 năm 2008 và 0,390 năm 2010. Trong khi ñó, h s Gini c a c nư c là 0,420 năm 2004; 0,424 năm 2006, 0,434 năm 2008 và 0,433 năm 2010. Nhìn chung,
15 t i thành ph Đà N ng tuy có tình tr ng phân hóa giàu nghèo trong thu nh p nhưng s b t bình ñ ng này th p hơn so v i c nư c và cũng theo chi u hư ng gi m d n. 2.3.4.2. Đư ng cong Lorenz Đư ng cong Lorenz th hi n s phân b thu nh p c a khu v c thành th và nông thôn. Theo quan sát cho th y, nông thôn thu nh p ñư c phân b ñ ng ñ u hơn và s chênh l ch giàu nghèo th p hơn so v i thành th . Đi u này cho th y s b t bình ñ ng t p trung l n thành th . 2.3.4.3. Ch s t ng h p Ch s phát tri n con ngư i (HDI) năm 2004 c a thành ph Đà N ng trong 5 th h ng ñ u nhóm t nh, thành ph có ch s HDI cao so v i c nư c. M c dù, HDI Đà N ng tính th i ñi m năm 2004, nhưng ñ ng trên góc ñ phát tri n con ngư i thì con s này có ý nghĩa r t quan tr ng làm cơ s khoa h c ph c v xây d ng chi n lư c phát tri n con ngư i Đà N ng trong tương lai. CHƯƠNG 3. NH NG GI I PHÁP NÂNG CAO M C S NG DÂN CƯ THÀNH PH ĐÀ N NG. 3.1. QUAN ĐI M, M C TIÊU NÂNG CAO M C S NG DÂN CƯ. 3.1.1. Quan ñi m nâng cao m c s ng dân cư. 3.1.2. M c tiêu nâng cao m c s ng dân cư. 3.2. NH NG TH I CƠ VÀ THÁCH TH C NÂNG CAO M C S NG DÂN CƯ TRONG QUÁ TRÌNH QUY HO CH ĐÔ TH THÀNH PH ĐÀ N NG. 3.2.1. Nh ng th i cơ nâng cao m c s ng dân cư trong quá quy ho ch ñô th 3.2.2. Nh ng thách th c nâng cao m c s ng dân cư trong quá trình quy ho ch ñô th 3.3. NH NG GI I PHÁP NH M NÂNG CAO M C S NG DÂN CƯ THÀNH PH ĐÀ N NG. 3.3.1. Nhóm gi i pháp v kinh t .
16 3.3.1.1.Gi i quy t vi c làm và b o hi m th t nghi p. - Thành ph ti p t c tăng cư ng ñ u tư t o thêm vi c làm khu v c thành th cũng như t o thêm cơ h i vi c làm phi nông nghi p cho nh ng ngư i nông dân khu v c nông thôn ñ h có thêm cơ h i ña d ng hoá ngu n thu nh p c a mình. - Thành ph ph i khuy n khích tăng ñ u tư t o vi c làm khu v c thành th cũng như t o thêm cơ h i vi c làm phi nông nghi p cho nh ng ngư i nông dân khu v c nông thôn ñ h có thêm cơ h i ña d ng hoá ngu n thu nh p c a mình. - Thành ph c n theo ñu i m t chính sách phát tri n nh ng ngành công nghi p thâm d ng lao ñ ng theo ñ nh hư ng xu t kh u. Đ ng th i, thành ph c n có nh ng chính sách m c a ñ thu hút ñ u tư t các nơi, ñ c bi t ngu n v n FDI và ODA. - Gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng nông thôn c n ph i ñư c chú tr ng, kích thích phát tri n kinh t vùng nông thôn nh m h n ch quá trình di dân t nông thôn ñ n thành th . Ngoài ra, công tác h tr ñào t o ngh cho ngư i nghèo, chuyên môn, k thu t c n ph i ñư c phân lo i ñ i tư ng theo ñ tu i và trình ñ văn hoá. - C n ph i liên h v i các ñơn v kinh t nhà nư c, tư nhân, nư c ngoài thăm dò th trư ng vi c làm ñ qu ng cáo, môi gi i tìm vi c làm, cung ng lao ñ ng, quan h h p tác v i các trung tâm ñào t o ngh ñ có ngu n lao ñ ng cung ng. Ngoài ra, S Lao ñ ng Thương binh và xã h i hư ng d n, gi i thi u cho ngư i lao ñ ng có nhu c u ñ n h c ngh và làm vi c nh ng xí nghi p, c p gi y phép d y h c cho các xí nghi p khi có ñ ñi u ki n. Bên c nh ñó, ph i h p v i các trư ng d y ngh ñ có k ho ch tuy n sinh cho phù h p v i th trư ng lao ñ ng. - Hình thành, phát tri n và m r ng b o hi m xã h i cho ngư i lao ñ ng. Ti n t i th c thi b o hi m th t nghi p cho các công nhân viên ch c các doanh nghi p Nhà nư c, m r ng d n ph m vi ñ n trang tr i h p tác xã t p th , công ty c ph n, công ty trách nhi m h u h n và các công ty có v n ñ u tư nư c ngoài. Ngu n t o thành
17 qu này m t ph n l y t ngân sách, ph n còn l i là do các ch doanh nghi p và ngư i lao ñ ng ñóng góp. Đ m b o ti n lương, tr công lao ñ ng có m c phù h p v i ch s giá c gia tăng. - Thành ph c ng c tăng trư ng kinh t theo hư ng có l i cho ngư i nghèo giúp h c i thi n thu nh p nâng cao m c s ng. Thông qua chương trình chuy n giao công ngh hư ng d n cách s n xu t kinh doanh cho h ñói nghèo, có chương trình hư ng d n làm ăn cho h , trư c h t là các n i dung mà b n thân h ñang làm nhưng không bi t làm và làm không có hi u qu . Thi u công c s n xu t là ñ c thù c a h ñói nghèo vì v y bên c nh vi c hư ng d n cho ngư i ñói nghèo cách th c, kinh nghi m làm ăn thì cũng c n h tr k thu t, chuy n giao công ngh cho h . Trư c h t c n h tr h các k thu t nh , r ti n, có kh năng tăng năng su t và gi m cư ng ñ lao ñ ng, sau ñó khi h khá lên s ti p t c ñ u tư h tr k thu t tiên ti n hơn. Ngoài ra còn ph i có h th ng thông tin cho h bi t v nhu c u s p t i c a th trư ng và chu n b s n l i thoát cho h trong tình hình th trư ng b tràn s n ph m do quá nhi u ngư i cùng ñ u tư s n xu t kinh doanh cùng m t s n ph m ho c do s thay ñ i ñ t ng t c a th trư ng. 3.3.1.2.Ti p c n và m r ng các th trư ng tiêu th s n ph m - C n m r ng th trư ng trong thành ph b ng các hình th c khuy n khích các hình th c liên doanh liên k t gi a các khu v c, gi a các nhóm dân cư. Phát tri n các h p ñ ng tiêu th s n ph m theo giá c th a thu n gi a Nhà nươc v i các ñơn v kinh t , t ng nhóm ho c t ng h . Bên c nh, thành ph giúp h nông dân m r ng th trư ng tiêu th ra ngoài nư c, nh m t n d ng kh năng xu t kh u các m t hàng nông, lâm, th y s n. - Đ a phương c n ph i h tr cho nông dân s n xu t quy mô nh , tăng năng su t lao ñ ng, t o ñi u ki n thu n l i cho h vay v n v i lãi su t th p, th i h n vay lâu dài, ña d ng hoá các lo i hình cho vay thông qua nhi u ngu n cho vay ưu ñãi như H i ph n , H i nông dân,… giúp h nâng cao k năng kinh doanh, liên k t gi a các
18 cơ s s n xu t ho c nhà cung c p v i ngư i tiêu dùng, giúp cho nh ng h s n xu t nh l này tìm ki m cho mình th trư ng ñ u ra ñ h ti p c n và m r ng th trư ng tiêu th s n ph m. - khu v c nông thôn ti p t c ñ y m nh phát tri n cơ s h t ng, m r ng các ho t ñông phi nông nghi p, xây d ng th trư ng nông thôn nơi kinh doanh bán buôn và bán l góp ph n cho ngư i nghèo tiêu th hàng hoá d dàng hơn và gi m chi phí v n chuy n, lưu thông hàng hoá, .... Đ i v i nh ng h s n xu t kinh doanh nh l , c n ph i ña d ng hoá các ho t ñ ng d ch v kinh t , s n xu t kinh doanh ñ i v i các hàng nông s n ph m c a h . 3.3.1.3. Huy ñ ng và s d ng v n ñ u tư - Huy ñ ng v n: Vi c huy ñ ng v n ñóng vai trò r t quan tr ng cho chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i c a thành ph Đà N ng, t o cơ h i cho ngư i lao ñ ng d dàng tìm ki m vi c làm, nâng cao thu nhâp cho ngư i dân, c n ph i có nh ng gi i pháp ñ thu hút ngu n v n ñ u tư trong và ngoài nư c. + Ti p t c ñ y m nh vi c huy ñ ng v n t nhi u ngu n khác nhau: Ngu n v n Nhà nư c, ngu n v n t dân và các doanh nghi p, v n t nơi khác ñ u tư vào thành ph , thu hút v n ñ u tư nư c ngoài FDI, v n ODA. Đ i v i ngu n v n Nhà nư c, c n tri t ñ th c hành ti t ki m, có nh ng gi i pháp thu thu và l phí h p lý, tích c c khuy n khích t t c các thành ph n kinh t ñ u tư phát tri n s n xu t - kinh doanh. Bên c nh ñó, c n ch ng th t thu thu và phí, khai thác tri t ñ các ngu n thu. Đ i v i ngu n v n nư c ngoài c n th c hi n m t cách ñ ng b các gi i pháp sau: Ki n toàn và n ñ nh h th ng pháp lý; xây d ng môi trư ng kinh doanh thu n l i và bình ñ ng; ñ y m nh ti p th ho t ñ ng ñ u tư; phát tri n cơ s h t ng; ñào t o cán b và công nhân k thu t... ñ t o môi trư ng h p d n thu hút v n ñ u tư nư c ngoài. + Cùng v i vi c t o ñi u ki n thu n l i cho các doanh nghi p khi ñ u tư vào Đà N ng, hàng năm thành ph t ch c các h i ngh , các cu c g p g các doanh nghi p FDI ñ tháo g nh ng khó khăn,
19 vư ng m c trong s n xu t kinh doanh. Tuy nhiên, qua th c t m t s doanh nghi p v n không th c hi n ñúng nh ng quy ñ nh c a pháp lu t v vi c s d ng lao ñ ng là ngư i Vi t Nam, như kéo dài th i gian h c ngh , kéo dài th i gian lao ñ ng, không th c hi n ñúng ch ñ b o hi m cho ngư i lao ñ ng, nh hư ng ñ n ñ i s ng c a ngư i lao ñ ng. Đ kh c ph c nh ng t n t i nêu trên, c n ph i tăng cư ng cơ ch ph i h p ñ u tư các doanh nghi p nư c ngoài v i các cơ s , ngành liên quan, th c hi n thu h i gi y ch ng nh n ñ u tư ñ i v i các d án không tri n khai ñúng ti n ñ cam k t. Đ ng th i, các cơ quan ch c năng ph i thư ng xuyên xem xét, ki m tra ch ñ b o hi m c a ngư i lao ñ ng các công ty nư c ngoài nh m b o v quy n l i cho h . - S d ng v n ñ u tư: Hi n nay quá trình ñô th hoá làm cho ñ i s ng ngư i dân khu v c nông thôn g p r t nhi u khó khăn. Vì v y, xây d ng nông thôn m i, phát tri n n n nông nghi p ñô th , năng su t cao và b n v ng, c i thi n ñ i s ng cư dân nông thôn, không có gi i pháp nào t t hơn ñó là nên ñ u tư có chi u sâu cho nông nghi p, nông thôn. 3.3.1.4. Chuy n d ch cơ c u kinh t h p lý và thúc ñ y s n xu t phát tri n - Thúc ñ y chuy n d ch cơ c u kinh t c a thành ph Đà N ng phát tri n tích c c hơn n a, có m t s gi i pháp sau: + Ti p t c ñ y m nh phát tri n các ngành, các lĩnh v c có l i th c nh tranh, chi m lĩnh th trư ng trong nư c và gia tăng t tr ng xu t kh u trong các lĩnh v c s n xu t và ch bi n các s n ph m t cây công nghi p; du l ch; thương m i; d ch v bưu chính vi n thông, ngân hàng... v i công ngh hi n ñ i, phù h p v i ñi u ki n c a thành ph b o ñ m ch t lư ng s n ph m, quy mô s n xu t hi u qu ... + Ti p t c phát tri n h th ng khu công nghi p, c m công nghi p, h th ng các khu du l ch, h th ng d ch v cung ng, tiêu th và tư v n b o ñ m ñ a bàn phát huy các nhân t ñ ng l c khoa h c và công ngh , th trư ng và không gây ô nhi m môi trư ng.
20 + Đ y m nh chuy n d ch cơ c u kinh t t o ñi u ki n chuy n d ch cơ c u lao ñ ng b ng cách ti p t c ñ u tư nâng c p cơ s h t ng kinh t - xã h i ph c v cho các ngành công nghi p mũi nh n, có kh năng c nh tranh v i th trư ng trong và ngoài nư c, có t tr ng xu t kh u l n. + Tăng cư ng chuy n d ch cơ ngành d ch v , l a ch n ngành du l ch làm ngành kinh t mũi nh n, nâng c p ch t lư ng và ña d ng hoá s n ph m d ch v ; ñ ng th i, ưu tiên phát tri n các ngành d ch v hi n ñ i, có giá tr l n như v n t i, bưu chính, thương m i, tài chính,… - Các gi i pháp thúc ñ y s n xu t phát tri n + Đ y m nh phát tri n công nghi p theo hư ng công nghi p hóa, hi n ñ i hóa, t o ñ ng l c thúc ñ y kinh t phát tri n. Nâng cao vai trò c a ngành công nghi p tr thành ngành kinh t ch ñ o, ñóng góp ngày càng quan tr ng vào s tăng trư ng kinh t . Đ thúc ñ y s phát tri n ngành công nghi p trên ñ a bàn thành ph c n ph i huy ñ ng ngu n v n ñ u tư ñ m r ng xây d ng vào các nhà máy công nghi p, khu công nghi p nông thôn, ñ c bi t là ñ i v i công nghi p ch bi n nông - lâm s n -th c ph m. + Xây d ng nông nghi p khu v c nông thôn theo hư ng hi n ñ i, xây d ng các mô hình kinh t trang tr i s n xu t v i quy mô l n như s n xu t rau s ch, chăn nuôi và có th s n xu t theo h p ñ ng, liên k t v i các doanh nghi p ch bi n, tiêu th nông s n và th c ph m theo quy ho ch vùng t p trung chuyên môn hoá. Đ ng th i, thành ph giúp các trang tr i ng d ng khoa h c, công ngh tăng năng su t, ch t lư ng và an toàn th c ph m, có kh năng c nh tranh cao trên ñ a bàn thành ph và các vùng lân c n. + Xây d ng m t s trung tâm thương m i, siêu th t i khu v c nông thôn ñ ngư i dân nông thôn có ñi u ki n giao lưu hàng hóa thu n l i. M r ng m ng lư i thu mua nông s n hàng hóa trên ñ a bàn thành ph , ñ c bi t chú tr ng các hình th c ñ i lý mua bán, ký g i.