CH NG 1: T NG QUAN NGHIÊN C U V Đ TÀI K TOÁN K TƯƠ Ổ Ứ Ề Ề Ế Ế
QU KINH DOANH.Ả
1.1Tính c p thi t nghiên c u đ tàiấ ế ứ ề
1.1.1 V lý lu nề ậ
Sau h n 20 năm ti n hành công cu c đ i m i, Vi t Nam đã đ t đ c nh ngơ ế ộ ổ ớ ệ ạ ượ ữ
thành t u to l n, toàn di n và h t s c quan tr ng, đ i m i đã làm thay đ i g nự ớ ệ ế ứ ọ ổ ớ ổ ầ
nh m i m t đ i s ng kinh t đ t n c. Đ i m i đã làm cho n n kinh t n cư ọ ặ ờ ố ế ấ ướ ổ ớ ề ế ướ
ta chuy n t m t n n kinh t k ho ch hóa t p trung sang n n kinh t th tr ngể ừ ộ ề ế ế ạ ậ ề ế ị ườ
đ nh h ng Xã H i Ch Nghĩa. N n kinh t càng phát tri n nhanh và m nh thìị ướ ộ ủ ề ế ể ạ
v n đ đ t ra cho các nhà qu n lý kinh t là ph i năng đ ng, sáng t o h n, sấ ề ặ ả ế ả ộ ạ ơ ử
d ng đ ng v n có hi u qu nh t, t o kh năng chi m lĩnh th tr ng, đ a doanhụ ồ ố ệ ả ấ ạ ả ế ị ườ ư
nghi p ngày càng phát tri n v ng m nh. Do đó, các doanh nghi p ph i chú ý đ nệ ể ữ ạ ệ ả ế
m i ho t đ ng kinh doanh, hi u qu kinh doanh, xem xét chi phí b raọ ạ ộ ệ ả ỏ , doanh số
thu đ c, và k t qu s n xu t kinh doanh. Doanh nghi p trong quá trình ho tượ ế ả ả ấ ệ ạ
đ ng luôn ph i đ m b o nguyên t c “L y thu bù chi và có lãi”. K toán v i tộ ả ả ả ắ ấ ế ớ ư
cách là m t công c qu n lý kinh t quan tr ng, ph i h ch toán đ y đ , chích xácộ ụ ả ế ọ ả ạ ầ ủ
k p th i m i nghi p v kinh t phát sinh trong kỳ, và K toán k t qu kinh doanhị ờ ọ ệ ụ ế ế ế ả
là v n đ không th thi u trong m i doanh nghi p. S li u K toán k t qu kinhấ ề ể ế ỗ ệ ố ệ ế ế ả
doanh càng chi ti t, chính xác, nhanh chóng, k p th i s giúp cho các nhà qu n trế ị ờ ẽ ả ị
th y đ c nh ng t n t i, có nh ng nh n đ nh xác đáng v tình hình ho t đ ngấ ượ ữ ồ ạ ữ ậ ị ề ạ ộ
kinh doanh, tránh tình tr ng “lãi gi , l th t”, t đó đ a ra nh ng gi i pháp vàạ ả ỗ ậ ừ ư ữ ả
ph ng án kinh doanh t i u. Có nhi u ngu n thông tin khác nhau, nh ng có thươ ố ư ề ồ ư ể
nói thông tin đáng tin c y, ch c ch n nh t, mang tính pháp lý cao ch có đ cậ ắ ắ ấ ỉ ượ
thông qua k toán xác đ nh k t qu kinh doanh.ế ị ế ả
H n n a k toán k t qu kinh doanh là ph n hành k toán t ng h p căn cơ ữ ế ế ả ầ ế ổ ợ ứ
d a trên s li u do k toán ph n hành k toán khác cung c p. Do v y k toán k tự ố ệ ế ầ ế ấ ậ ế ế
qu kinh doanh có hi u qu hay không ph thu c r t nhi u vào ch t l ng cũngả ệ ả ụ ộ ấ ề ấ ượ
nh hi u qu c a vi c h ch toán các ph n hành k toán tr c nh k toán ti nư ệ ả ủ ệ ạ ầ ế ướ ư ế ề
l ng, k toán TSCĐ, k toán v t t hàng hóa, k toán thu ….Vi c áp d ng cácươ ế ế ậ ư ế ế ệ ụ
chu n m c k toán nào, áp d ng các ch ng t k toán, tài kho n k toán, hìnhẩ ự ế ụ ứ ừ ế ả ế
th c ghi s k toán nh th nào các ph n hành k toán này m i DN khácứ ổ ế ư ế ở ầ ế ở ỗ
nhau l i có nh ng khó khăn, khúc m c và b t c p riêng, nh h ng t i vi c t ngạ ữ ắ ấ ậ ả ưở ớ ệ ổ
h p doanh thu, chi phí và xác đ nh k t qu kinh doanh c a t ng lĩnh v c, cũngợ ị ế ả ủ ừ ự
nh c a toàn doanh nghi p. K toán k t qu kinh doanh là m t ph n hành kư ủ ệ ế ế ả ộ ầ ế
toán yêu c u ph i m nhi u s chi ti t, nhi u b ng bi u không ph i DN nàoầ ả ở ề ổ ế ề ả ể ả ở
cũng đáp ng đ c. Nh ng b t c p này th ng x y ra do chính y u kém c aứ ượ ữ ấ ậ ườ ả ế ủ
doanh nghi p, và do nh ng quy đ nh pháp lý c a nhà n c ch a phù h p v i th cệ ữ ị ủ ướ ư ợ ớ ự
t t i các DN.ế ạ
V m t h ch toán k toán thì k toán đ n v s n xu t, đ n v xây l p sề ặ ạ ế ế ở ơ ị ả ấ ơ ị ắ ẽ
khác v i đ n v kinh doanh th ng m i đ c bi t là v xác đ nh thu và ghiớ ở ơ ị ươ ạ ặ ệ ề ị ế
nh n thu TNDN, nó ph c t p h n và cũng th ng x y sai sót, b t c p h n,ậ ế ứ ạ ơ ườ ả ấ ậ ơ
công tác k toán nói chung và công tác k toán k t qu kinh doanh c n đ c hoànế ế ế ả ầ ượ
thi n h n.ệ ơ
1.1.2 V th c ti nề ự ễ
Th c t qua quá trình th c t p và kh o sát t i CTCP Phú Di n em nh nự ế ự ậ ả ạ ễ ậ
th y công tác K toán k t qu kinh doanh còn nhi u v n đ c n ph i hoàn thi nấ ế ế ả ề ấ ề ầ ả ệ
t công tác h ch toán ban đ u, công tác t ch c v n d ng tài kho n k toán, v nừ ạ ầ ổ ứ ậ ụ ả ế ậ
d ng s k toán, đ n công tác t ch c b máy k toán, h n n a công tác k toánụ ổ ế ế ổ ứ ộ ế ơ ữ ế
qu n tr ch a đ c quan tâm đúng m c. Vi c xác đ nh con s t ng đ i chínhả ị ư ượ ứ ệ ị ố ươ ố
xác k t qu kinh doanh vào th i đi m k t thúc kỳ k toán năm còn nhi u khóế ả ờ ể ế ế ề
khăn, và đang là n i trăn tr c a công ty, nh t là v i đ i ngũ làm k toán h n chỗ ở ủ ấ ớ ộ ế ạ ế
v s l ng, m t ng i ph i đ m nh n quá nhi u công vi c. Do CTCP Phúề ố ượ ộ ườ ả ả ậ ề ệ
Di n là 1 công ty chuyên s n xu t các s n ph m c khí có tính ch t r t ph c t pễ ả ấ ả ẩ ơ ấ ấ ứ ạ
và xây l p (các công trình công nghi p, dân d ng, tr m bi n áp) nên vi c t ch cắ ệ ụ ạ ế ệ ổ ứ
công tác k toán nói chung và theo dõi trên s k toán là ph c t p. H n n a, vi cế ổ ế ứ ạ ơ ữ ệ
t ng h p k t qu kinh doanh t 2 chi nhánh c a công ty (Trung tâm thi t b giáoổ ợ ế ả ừ ủ ế ị
d c và Trung tâm ôtô) đ xác đ nh k t qu kinh doanh t ng h p g p nhi u khóụ ể ị ế ả ổ ợ ặ ề
khăn, con s k t qu kinh doanh đ a ra ch a th c s chính xác, k p th i. Các quyố ế ả ư ư ự ự ị ờ
đ nh k toán trong chu n m c k toán s 25-Báo cáo tài chính h p nh t và kị ế ẩ ự ế ố ợ ấ ế
toán các kho n đ u t vào công ty con, ch a th c s rõ ràng gây khó khăn choả ầ ư ư ự ự
công tác l p Báo cáo tài chính t ng h p c a công ty. K toán k t qu kinh doanhậ ổ ợ ủ ế ế ả
đóng m t vai trò r t quan tr ng đ i v i quá trình t n t i và phát tri n c a CTCPộ ấ ọ ố ớ ồ ạ ể ủ
Phú Di n và cũng là ph n hành k toán c n đ c hoàn thi n h n n a.ễ ầ ế ầ ượ ệ ơ ữ
1.2 Xác l p và tuyên b đ tài.ậ ố ề
Nh n th y đ c tính c p thi t c a vi c nghiên c u k toán k t qu kinhậ ấ ượ ấ ế ủ ệ ứ ế ế ả
doanh trên c th c ti n và lý lu n, em xin chon đ tài “ K toán k t qu kinhả ự ễ ậ ề ế ế ả
doanh t i Công ty c ph n Phú Di n” đ nghiên c u.ạ ổ ầ ễ ể ứ
Xu t phát t đ tài trên thì đ i t ng c th nghiên c u đ tài là công tácấ ừ ề ố ượ ụ ể ứ ề
k toán k t qu kinh doanh t i CTCP Phú Di n.ế ế ả ạ ễ
1.3 Các m c tiêu nghiên c uụ ứ
1.3.1 V m tề ặ lý lu nậ
Nghiên c u và h th ng hóa các v n đ lý lu n v K toán k t qu kinhứ ệ ố ấ ề ậ ề ế ế ả
doanh trong Doanh nghi p theo ch đ và chu n m c k toán Vi t Nam hi nệ ế ộ ẩ ự ế ệ ệ
hành. Trên c s đó đ nghiên c u K toán k t qu kinh doanh t i Công ty cơ ở ể ứ ế ế ả ạ ổ
ph n Phú Di n. ầ ễ
1.3.2 V m t th c ti nề ặ ự ễ
Thông qua quá trình th c t p t i Công ty c ph n Phú Di n, b ng cácự ậ ạ ổ ầ ễ ằ
ph ng pháp thu th p, phân tích và x lý các thông tin, d li u v K toán k tươ ậ ử ữ ệ ề ế ế
qu kinh doanh, đ ti n hành kháo sát đánh giá th c tr ng, nh ng u đi m và t nả ể ế ự ạ ữ ư ể ồ
t i trong công tác K toán k t qu kinh doanh t i công ty.T đó, đ a ra các ki nạ ế ế ả ạ ừ ư ế
ngh và đ xu t nh m hoàn thi n K toán k t qu kinh doanh t i Công ty cị ề ấ ằ ệ ế ế ả ạ ổ
ph n Phú Di n.ầ ễ
1.4 Ph m vi nghiên c uạ ứ
1.4.1 V n i dung.ề ộ
. - Nghiên c u các ch ng t b t bu c, h ng d n và t l p kiên quan đ n Kứ ứ ừ ắ ộ ướ ẫ ự ậ ế ế
toán k t qu kinh doanh.ế ả
- Nghiên c u các tài kho n k toán có liên quan đ n K toán k t qu kinhứ ả ế ế ế ế ả
doanh trong doanh nghi p và vi c v n d ng các tài kho n này.ệ ệ ậ ụ ả
- Nghiên c u trình t k toán K toán k t qu kinh doanh.ứ ự ế ế ế ả
- Nghiên c u các hình th c ghi s , các m u s liên quan đ n K toán k tứ ứ ổ ẫ ổ ế ế ế
qu kinh doanh.ả
1.4.2 V không gianề
Nghiên c u th c tr ng K toán k t qu kinh doanh t i Công ty c ph n Phúứ ự ạ ế ế ả ạ ổ ầ
Di n – Km12-Phú Di n-T Liêm-Hà N i.ễ ễ ừ ộ
1.4.3 V th i gianề ờ
- Th i gian nghiên c u: trong kho ng th i gian th c t p t i Công ty c ph nờ ứ ả ờ ự ậ ạ ổ ầ
Phú Di n t ngày 22/03/2010 đ n ngày 28/05/2010.ễ ừ ế
- Nghiên c u các tài li u có liên quan đ n K toán k t qu kinh doanh trongứ ệ ế ế ế ả
năm 2009 c a Công ty c ph n Phú Di nủ ổ ầ ễ
1.5 K t c u lu n văn: 4 ch ngế ấ ậ ươ
- Ch ng 1: T ng quan nghiên c u K toán k t qu kinh doanh trong doanhươ ổ ứ ế ế ả
nghi p.ệ
Xu t phát t lý lu n và th c ti n t i đ n v th c t p ch ra tính c p thi tấ ừ ậ ự ễ ạ ơ ị ự ậ ỉ ấ ế
c a đ tài nghiên c u, t đó ti n hành xác l p, tuyên b đ i t ng và đ tàiủ ề ứ ừ ế ậ ố ố ượ ề
nghiên c u, đ đ nh h ng m c tiêu nghiên c u và ch ra ph m v nghiên c u.ứ ể ị ướ ụ ứ ỉ ạ ị ứ
- Ch ng 2: Tóm l c m t s v n đ lý lu n c b n v ` K toán k t quươ ượ ộ ố ấ ề ậ ơ ả ề ế ế ả
kinh doanh.
Trong ch ng này s h th ng hóa các v n đ lý lu n v K toán k t quươ ẽ ệ ố ấ ề ậ ề ế ế ả
kinh doanh, các đ nh nghĩa, khái ni m c b n, các chu n m c k toán liên quan,ị ệ ơ ả ẩ ự ế
ch đ k toán hi n hành có liên quan đ n k toán xác đ nh k t qu kinh doanh.ế ộ ế ệ ế ế ị ế ả
Đ ng th i đ a ra tình hình nghiên c u v K toán k t qu kinh doanh t i cácồ ờ ư ứ ề ế ế ả ạ
doanh nghi p trong các công trình năm tr cệ ướ
- Ch ng 3: Ph ng pháp nghiên c u, phân tích và th c tr ng K toán k tươ ươ ứ ự ạ ế ế
qu kinh doanh t i Công ty c ph n Phú Di n.ả ạ ổ ầ ễ
Ch ng 3 s ch ra ph ng pháp nghiên c u và phân tích K toán k t quươ ẽ ỉ ươ ứ ế ế ả
kinh doanh t i Công ty c ph n Phú Di n. D a trên ph ng pháp nghiên c u đó,ạ ổ ầ ễ ự ươ ứ
tìm hi u đ n v th c t p, đánh giá s tác đ ng c a các nhân t bên trong l n bênể ơ ị ự ậ ự ộ ủ ố ẫ
ngoài doanh nghi p đ n K toán k t qu kinh doanh. Đ c bi t là mô t đ cệ ế ế ế ả ặ ệ ả ượ
công tác và th c tr ng K toán k t qu kinh doanh t i Công ty c ph n Phú Di nự ạ ế ế ả ạ ổ ầ ễ
trên c ph ng di n k toán tài chính và k toán qu n tr .ả ươ ệ ế ế ả ị
- Ch ng 4: Các k t lu n và đ xu t đ hoàn thi n K toán k t qu kinhươ ế ậ ề ấ ể ệ ế ế ả
doanh t i Công ty c ph n Phú Di n.ạ ổ ầ ễ
Ch rõ nh ng đi m làm đ c và nh ng đi m c n kh c ph c trong công tácỉ ữ ể ượ ữ ể ầ ắ ụ
K toán k t qu kinh doanh t i công ty. Đ ng th i đ a ra d báo tri n v ng,ế ế ả ạ ồ ờ ư ự ể ọ
quan đi m hoàn thi n và các gi i pháp hoàn thi n ph n hành k toán này t i côngể ệ ả ệ ầ ế ạ
ty c ph n Phú Di n.ổ ầ ễ
CH NG 2: TÓM L C M T S V N Đ LÝ LU N C B N V KƯƠ ƯỢ Ộ Ố Ấ Ề Ậ Ơ Ả Ề Ế
TOÁN K T QU KINH DOANH TRONG DOANH NGHI PẾ Ả Ệ .
2.1 M t s đ nh nghĩa và khái ni m c b nộ ố ị ệ ơ ả
2.1.1 Khái ni m k t qu kinh doanhệ ế ả
K t qu kinh doanhế ả : là k t qu cu i cùng v các ho t đ ng c a doanhế ả ố ề ạ ộ ủ
nghi p trong m t kỳ nh t đ nh, là bi u hi n b ng ti n ph n chênh l nh gi aệ ộ ấ ị ể ệ ằ ề ầ ệ ữ
t ng doanh thu và t ng chi phí c a các ho t đ ng kinh t đã đ c th c hi n. N uổ ổ ủ ạ ộ ế ượ ự ệ ế
doanh thu l n h n chi phí thì doanh nghi p có lãi, n u doanh thu nh h n chi phíớ ơ ệ ế ỏ ơ
thì doanh nghi p l . Trong doanh nghi p thì k t qu ho t đ ng kinh doanh baoệ ỗ ệ ế ả ạ ộ
g m: K t qu ho t đ ng kinh doanh ( l i nhu n ho t đ ng kinh doanh) và k tồ ế ả ạ ộ ợ ậ ạ ộ ế
qu ho t đ ng khác ( l i nhu n ho t đ ng khác).ả ạ ộ ợ ậ ạ ộ
K t qu ho t đ ng kinh doanhế ả ạ ộ là s lãi (hay l ) t ho t đ ng kinh do nhố ỗ ừ ạ ộ ạ
đ c t o thành b i s lãi (hay l ) t ho t đ ng SXKD và ho t đ ng đ u t tàiượ ạ ở ố ỗ ừ ạ ộ ạ ộ ầ ư
chính. Trong đó, k t qu ho t đ ng SXKD chính là s l i nhu n lãi hay l vế ả ạ ộ ố ợ ậ ỗ ề
tiêu th s n ph m hàng hoá hay d ch v , b t đ ng s n đ u t và đ c tính b ngụ ả ẩ ị ụ ấ ộ ả ầ ư ượ ằ
s chênh l ch gi a doanh thu thu n v bán hàng hoá, cung c p d ch v , doanh thuố ệ ữ ầ ề ấ ị ụ
thu n v b t đ ng s n đ u t v i tr giá v n c a hàng hoá, chi phí bán hàng, chiầ ề ấ ộ ả ầ ư ớ ị ố ủ
phí qu n lý doanh nghi p, chi phí kinh doanh b t đ ng s n đ u t . Và k t quả ệ ấ ộ ả ầ ư ế ả
đ u t tài chính là s lãi hay l t ho t đ ng đ u t tài chính ng n h n và dàiầ ư ố ỗ ừ ạ ộ ầ ư ắ ạ
h n mà DN ti n hành trong kỳ.(1) ạ ế
K t qu ho t đ ng khácế ả ạ ộ : đ c tính b ng s chênh l ch gi a thu nh pượ ắ ố ệ ữ ậ
khác và chi phí khác phát sinh trong kỳ (2)
2.1.2 N i dung và ph ng pháp xác đ nh k t qu kinh doanh.ộ ươ ị ế ả
L i nhu n tr c thuợ ậ ướ ế
TNDN = K t qu ho t đ ng kinh doanhế ả ạ ộ + K t qu ho t đ ng khácế ả ạ ộ
--------------------
(1)Trang 385, Lý thuy t và th c hành K toán tài chính, NXB Đ i h c kinhế ự ế ạ ọ
t qu c dân, năm 2006, do PGS.TS Nguy n Văn Công ch biên.ế ố ễ ủ
(2)Trang 368, Lý thuy t và th c hành K toán tài chính, NXB Đ i h c kinhế ự ế ạ ọ
t qu c dân, năm 2006, do PGS.TS Nguy n Văn Công ch biên.ế ố ễ ủ
L i nhu n sau thuợ ậ ế = L i nhu n tr c thu TNDNợ ậ ướ ế - Chi phí thu TNDNế
2.1.2.1 K t qu ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p.ế ả ạ ộ ủ ệ