Luận văn thạc sỹ môi trường Vũ Thị Thanh
Trường đại học khoa học tự nhiên Lớp cao học môi trường K19
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
------------***------------
VŨ THỊ THANH
PHÂN LẬP VÀ TUYỂN CHỌN CHỦNG NẤM KÝ SINH CÔN
TRÙNG CÓ KHẢ NĂNG SINH TỔNG HỢP CHITINASE ĐỂ
KIỂM SOÁT RỆP MUỘI HẠI CÂY TRỒNG
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC
Hà Nội - 2013
Luận văn thạc sỹ môi trường Vũ Thị Thanh
Trường đại học khoa học tự nhiên Lớp cao học môi trường K19
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
------------***------------
VŨ THỊ THANH
PHÂN LẬP VÀ TUYỂN CHỌN CHỦNG NẤM KÝ SINH CÔN
TRÙNG CÓ KHẢ NĂNG SINH TỔNG HỢP CHITINASE ĐỂ
KIỂM SOÁT RỆP MUỘI HẠI CÂY TRỒNG
Chuyên ngành: Khoa học môi trường
Mã số: 60440301
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC
Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Nghiêm Ngọc Minh
Hà Nội - 2013
Luận văn thạc sỹ môi trường Vũ Thị Thanh
Trường đại học khoa học tự nhiên Lớp cao học môi trường K19
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết
quả nghiên cứu trong luận văn này là hoàn toàn trung thực và chưa có ai công bố
trong một công trình nào khác. Luận văn này là một phần nghiên cứu trong đề tài:
“Nghiên cứu sản xuất và sử dụng chế phẩm từ nấm Lecanicillium spp. để diệt rệp
muội (Aphididae) gây hại cây trồng” do TS. Vũ Văn Hạnh làm chủ nhiệm đề tài,
được sự hỗ trợ bởi Chương trình trọng điểm phát triển và ứng dụng công nghệ sinh
học trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn đến năm 2020, Bộ Nông
nghiệp và Phát triển nông thôn, 2010-2013.
Tác giả
Vũ Thị Thanh
Luận văn thạc sỹ môi trường Vũ Thị Thanh
Trường đại học khoa học tự nhiên Lớp cao học môi trường K19
Lời cảm ơn!
Trước hết tôi xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành, sâu sắc tới PGS.
TS.
Nghiêm Ngọc Minh, Trưởng phòng Công nghệ sinh học Môi trường, Viện Công
nghệ sinh học, Viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã tận tình hướng
dẫn, truyền đạt những kiến thức và những kinh nghiệm quý báu trong quá trình học tập
và thực hiện luận văn.
Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn tới toàn thể cán bộ nhân viên Phòng Công
nghệ Sinh học Môi trường và Phòng Các chất chức năng Sinh học, đặc biệt là
TS. Vũ Văn Hạnh – chủ nhiệm đề tài “Nghiên cứu sản xuất và sử dụng chế
phẩm từ nấm Lecanicillium spp. để diệt rệp muội (Aphididae) gây hại trên cây
trồng” đã định hướng nghiên cứu, hướng dẫn thí nghiệm, tạo mọi điều kiện về vật
tư, hóa chất, thiết bị và chỉ bảo tận tình trong quá trình tôi thực hiện luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn ban lãnh đạo Viện Công nghệ Sinh học, Viện
hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để
hoàn thành bản luận văn này.
Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Ban chủ nhiệm
bộ môn
Công nghệ môi trường
, các thầy cô Khoa Môi trường,trường đại học Khoa
học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội đã tạo điều kiện, giúp đỡ tôi trong
suốt thời gian học tập và nghiên cứu tại trường.
Bên cạnh đó, tôi xin cảm ơn những người thân trong gia đình và bạn bè đã
tạo điều kiện động viên giúp đỡ tôi cả về vật chất và tinh thần để tôi có thể hoàn
thành bản luận văn này.
Với lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin chân thành cảm ơn tất cả sự giúp đỡ quý
báu đó !
Luận văn thạc sỹ môi trường Vũ Thị Thanh
Trường đại học khoa học tự nhiên Lớp cao học môi trường K19
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU .................................................................. 3
1.1. Rệp muội hại cây trồng ........................................................................................ 3
1.1.1. Đặc điểm sinh học của rệp muội hại cây trồng ........................................... 3
1.1.2. Tình hình rệp muội hại cây trồng trên thế giới và Việt Nam ...................... 5
1.2. Thuốc diệt côn trùng có nguồn gốc sinh học ....................................................... 8
1.2.1. Tình hình sử dụng nấm diệt côn trùng trên thế giới .................................... 8
1.2.2. Tình hình sử dụng nấm diệt côn trùng ở Việt Nam ................................... 11
1.3. Nấm ký sinh côn trùng ....................................................................................... 12
1.4. Hệ enzyme chitinase từ nấm sợi ........................................................................ 14
1.4.1. Định nghĩa ................................................................................................. 14
1.4.2. Cấu trúc của chitinase ............................................................................... 14
1.4.3. Cơ chế hoạt động của chitinase ................................................................ 16
1.4.4. Cơ chất cảm ứng của chitinase ................................................................. 18
1.4.5. Các nguồn thu nhận chitinase ................................................................... 19
1.4.6. Ứng dụng của chitinase ............................................................................. 20
1.5. Công nghệ lên men lỏng và lên men xốp ........................................................... 20
1.6. Ảnh hưởng của điều kiện môi trường đến khả năng sinh tổng hợp chitinase .... 22
1.6.1. Nguồn carbon ............................................................................................ 22
1.6.2. Nguồn nitơ ................................................................................................. 22
1.6.3. Độ ẩm cơ chất ............................................................................................ 23
1.6.4. Nhiệt độ nuôi cấy ....................................................................................... 23
1.6.5. pH môi trường ........................................................................................... 24
1.6.6. Cơ chất ....................................................................................................... 24
CHƯƠNG 2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP ................................................... 26
2.1. Nguyên liệu, hóa chất và thiết bị sử dụng .......................................................... 26
2.1.1. Nguyên liệu ................................................................................................ 26
2.1.2. Hóa chất sử dụng trong nghiên cứu .......................................................... 26
2.2. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................... 28
2.2.1. Phương pháp phân lập nấm ...................................................................... 28
2.2.2.Sàng lọc chủng nấm ký sinh côn trùng có độc lực diệt rệp hại ngô cao .... 29
2.2.3. Chọn lọc chủng nấm ký sinh côn trùng có hoạt tính chitinase cao ........... 30
