Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Đổi mới tổ chức và hoạt động của Báo Đắk Lắk

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:65

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Đổi mới tổ chức và hoạt động của Báo Đắk Lắk" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu lý luận, pháp lý, phân tích, đánh giá thực trạng tổ chức và hoạt động của Báo Đắk Lắk; đề án đề xuất giải pháp và cách tổ chức thực hiện nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức và hoạt động của Báo Đắk Lắk trong giai đoạn 2025 - 2030.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Đổi mới tổ chức và hoạt động của Báo Đắk Lắk

BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ QUỲNH ANH ĐỔI MỚI TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA BÁO ĐẮK LẮK ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH: QUẢN LÝ CÔNG Đắk Lắk, tháng 9 năm 2024
BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ QUỲNH ANH ĐỐI MỚI TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA BÁO ĐẮK LẮK ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH: QUẢN LÝ CÔNG MÃ SỐ: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. PHẠM THỊ NINH Đắk Lắk, tháng 9 năm 2024
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, dưới sự hướng dẫn của TS. Phạm Thị Ninh, công tác tại Học viện Hành chính Quốc gia. Các số liệu, thông tin, kết quả nêu trong đề án là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tác giả đề án NGUYỄN THỊ QUỲNH ANH
LỜI CẢM ƠN Để thực hiện đề án này, tôi đã nhận được sự quan tâm, giúp đỡ của các thầy cô giáo, bạn bè, đồng nghiệp và gia đình. Tôi gửi lời cảm ơn chân thành đến các giảng viên Học viện Hành chính Quốc gia, đặc biệt là TS. Phạm Thị Ninh, công tác tại Học viện - người trực tiếp hướng dẫn, giúp tôi định hướng, nắm được phương pháp tư duy và nghiên cứu khoa học, biết ứng dụng những kiến thức đã được trang bị qua các học phần để thực hiện đề án. Tôi gửi lời cảm ơn đến cán bộ, phóng viên, biên tập viên Báo Đắk Lắk - nơi tôi đang công tác đã hỗ trợ tôi trong quá trình thu thập tài liệu, xử lý thông tin thực hiện Đề án đúng tiến độ. Xin trân trọng cảm ơn! Tác giả đề án NGUYỄN THỊ QUỲNH ANH
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BBT Ban biên tập CT-XH Chính trị - Xã hội HĐND Hội đồng nhân dân NXB Nhà xuất bản PT&TH Phát thanh và truyền hình TKTS Thư ký Tòa soạn TT&TT Thông tin và Truyền thông TW Trung ương UBND Ủy ban nhân dân VHNT Văn học nghệ thuật XDĐ Xây dựng đảng
DANH MỤC CÁC BẢNG Danh mục bố trí kinh phí cho việc đổi mới tổ Bảng 3.1 chức của Báo Đắk Lắk, giai đoạn 2025 - 2030 49 Danh mục bố trí kinh phí cho việc đổi mới hoạt Bảng 3.2 động của Báo Đắk Lắk, giai đoạn 2025 - 2030 49
MỤC LỤC MỤC LỤC MỞ ĐẦU ..................................................................................................... iv 1. Lý do xây dựng đề án ................................................................................... 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ................................................................... 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề án ................................................ 5 4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................ 5 5. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................. 5 6. Lợi ích của đề án ứng dụng trong thực tiễn .................................................. 6 7. Kết cấu của đề án.......................................................................................... 6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA CƠ QUAN BÁO CHÍ ................................................................................... 7 1.1. Một số khái niệm liên quan đến tổ chức và hoạt động của cơ quan báo chí .......................................................................................................................... 7 1.2. Các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của cơ quan báo chí ........................ 9 1.3. Nội dung tổ chức và hoạt động của cơ quan báo chí……………………..12 1.4 Những yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức và hoạt động của cơ quan báo chí…14 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA BÁO ĐẮK LẮK ................................................................................................... 19 2.1. Khát quát về Báo Đắk Lắk ...................................................................... 19 2.2. Phân tích thực trạng tổ chức và hoạt động của Báo Đắk Lắk .................. 21 2.3. Đánh giá chung về tổ chức và hoạt động của Đắk Lắk............................ 32 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA BÁO ĐẮK LẮK, GIAI ĐOẠN 2025 – 2030 VÀ LỘ TRÌNH THỰC HIỆN…………………..……………………………….………………..…..42
3.1. Giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt động của Báo Đắk Lắk…………………………………………………………………………41 3.2. Tổ chức thực hiện .................................................................................... 47 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................... 52 1. Kết luận ................................................................................................... 52 2. Kiến nghị ................................................................................................. 53
MỞ ĐẦU 1. Lý do xây dựng đề án Báo chí nói chung và Báo Đắk Lắk nói riêng là phương tiện thông tin thiết yếu trong đời sống xã hội. Từ khi ra đời đến nay, báo chí là cơ quan ngôn luận của cơ quan Đảng, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp. Là diễn đàn tin cậy của nhân dân, báo chí đã bám sát thực tiễn, phản ánh chân thực cuộc sống, kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân. Thực hiện các quan điểm chỉ đạo của Đảng và Quyết định số 362/QĐ-TTg ngày 03/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, các cơ quan chủ quản và cơ quan báo chí cả nước đang khẩn trương tiến hành đổi mới, sắp xếp lại tổ chức bộ máy, định hướng sản phẩm và phương thức hoạt động truyền tải thông tin đến công chúng. Xu hướng chung của báo chí hiện đại là giảm quy mô xuất bản báo in, đẩy mạnh phát triển báo điện tử; xây dựng tòa soạn hội tụ và cơ quan báo chí đa phương tiện, đa loại hình. Để bắt kịp xu thế thời đại 4.0 công nghệ số đang bùng nổ rất mạnh, đòi hỏi cơ quan báo chí nói chung và người làm báo nói riêng không ngừng hoàn thiện, nâng cao năng lực, bản lĩnh, kỹ năng nghề để có những tin, bài chất lượng, hiệu quả nhất. Điều này cũng được thể hiện rất rõ trong mục tiêu mà Kế hoạch 133/KH-UBND, ngày 11/8/2023 của UBND tỉnh Đắk Lắk về triển khai thực hiện Chiến lược chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đã đề ra: Có ít nhất 2/3 cơ quan báo chí của tỉnh đưa nội dung lên các nền tảng số (ưu tiên các nền tảng số trong nước). Báo Đắk Lắk, Đài PT&TH Đắk Lắk sử dụng nền tảng phân tích, xử lý dữ liệu tổng hợp tập trung, ứng dụng trí tuệ nhân tạo để tối ưu hóa hoạt động. Báo 1
Đắk Lắk, Đài PH&TH Đắk Lắk hoạt động, vận hành mô hình tòa soạn hội tụ; phát triển cơ quan truyền thông đa phương tiện của địa phương. [22]. Trên cơ sở các quan điểm của Đảng, Nhà nước, của địa phương, cũng như đáp ứng nhu cầu thời đại, Báo Đắk Lắk đã luôn chú trọng công tác tổ chức đội ngũ cán bộ, phóng viên, biên tập viên trên hành trình trở thành “người bạn đồng hành” tin cậy của nhân dân và đẩy mạnh, phát huy tài năng, sức sáng tạo của phóng viên; nâng cao chất lượng hoạt động của báo. Tuy nhiên, hoạt động báo chí nói chung và hoạt động của Báo Đắk Lắk còn một số hạn chế như thiếu sự nhạy bén chính trị, chưa đáp ứng được nhu cầu định hướng dư luận xã hội; chưa kịp đổi mới tổ chức và hoạt động để đáp ứng nhu cầu tình hình mới. Trong thời đại “số hóa”, để hoàn thành tốt trọng trách được giao, Báo Đắk Lắk cần phải có những giải pháp tích cực để tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động nhằm hạn chế những bất cập, khó khăn, đồng thời mở ra các giải pháp hữu ích góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Báo Đắk Lắk. Chính từ những thực tế trên, học viên đã lựa chọn đề tài “Đổi mới tổ chức và hoạt động của Báo Đắk Lắk” làm đề án tốt nghiệp thạc sĩ ngành Quản lý công. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Có nhiều công trình nghiên cứu, bài viết về tổ chức và hoạt động của cơ quan cơ quan báo chí. Tiêu biểu là các nghiên cứu sau đây: Cuốn sách "Tổ chức hoạt động cơ quan báo chí - Thực tiễn và xu hướng phát triển” của tác giả Nguyễn Quang Hòa, NXB Thông Tin Truyền Thông (2016). Nội dung cuốn sách đã trình bày một cách toàn diện và đầy đủ về bộ máy tòa soạn các cơ quan báo chí, bao gồm tất cả các cơ quan báo in, phát thanh, truyền hình, hãng tin tức, báo mạng điện tử hiện nay và cả xu hướng phát triển của báo chí. 2
Cuốn sách “Tác nghiệp báo chí trong môi trường truyền thông hiện đại” của tác giả Nguyễn Thành Lợi, NXB Thông tin và Truyền thông (2019). Cuốn sách dày 240 trang đã giới thiệu đến độc giả những nét khái quát nhất về các vấn đề khá mới mẻ đang được nghiên cứu rộng rãi trên thế giới nhiều năm - nhiều thập kỷ qua như truyền thông xã hội, các lý thuyết truyền thông, hội tụ truyền thông, tòa soạn hội tụ, đồng thời trình bày đặc điểm và những kỹ năng cần thiết đối với “nhà báo đa năng” trong môi trường hội tụ truyền thông. Tập sách “Báo cáo toàn cầu về Đổi mới Sáng tạo trong Báo chí 2020- 2021” được Thông tấn xã Việt Nam mua bản quyền xuất bản tại Việt Nam năm 2020. Đây được xem như cuốn cẩm nang về những đổi mới trong báo chí gần đây nhất, dành cho giới báo chí cũng như những người làm truyền thông doanh nghiệp để có thể thích ứng với môi trường báo chí đang thay đổi nhanh chóng. Tập sách phân tích các khía cạnh nhân sự, các mô hình kinh doanh, những cách làm sáng tạo trong tổ chức hoạt động báo chí, từ nền tảng kỹ thuật số, phát thanh truyền hình, tới báo in. Bài báo “Một số mô hình tổ chức của cơ quan báo chí hiện nay” của tác giả Đỗ Xuân Hòa, đăng trên Tạp chí Quản lý Nhà nước, ngày 9/10/2023. Bài báo khẳng định, trong xu hướng phát triển mạnh mẽ của công nghệ truyền thông đa phương tiện và mạng internet, các ứng dụng công nghệ số, nền tảng số sẽ được áp dụng vào quy trình xuất bản và phát hành tác phẩm, ấn phẩm báo chí. Bài viết đã giới thiệu 6 mô hình tổ chức hoạt động cơ quan báo chí để các cơ quan báo chí địa phương có thể tham khảo, cân nhắc và quyết định lựa chọn nhằm xây dựng, tổ chức mô hình hoạt động hiệu quả. Bài báo “Cần chuẩn hóa mô hình tòa soạn để báo chí hoạt động chuyên nghiệp, hiệu quả” của tác giả Hà Huy Phượng, đăng trên Tạp chí Tuyên giáo ngày 4/12/2020. Từ thực tế trong quy hoạch báo chí hiện nay, tác giả khẳng định nếu không thực hiện nghiêm tôn chỉ, mục đích; xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn; lựa chọn mô hình hoạt động thích hợp, sẽ khó có thể xác 3
định được vị trí việc làm, vấn đề tiền lương, thu nhập của các nhà báo. Tác giả cũng cho rằng, nếu không thực hiện nghiêm những điều trên sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng báo chí, tính chuyên nghiệp trong hoạt động nghề nghiệp, nhất là đối với việc thực hiện các chính sách báo chí, trong đó có vấn đề tự chủ tài chính, đầu tư cơ sở vật chất, kỹ thuật - công nghệ và sử dụng nhân lực làm báo. Bài báo “Xu hướng tổ chức nội dung trên mạng xã hội của cơ quan báo chí hiện nay” của các tác giả Lương Thị Phương Diệp và Nguyễn Thị Thúy Hiền, đăng trên Tạp chí Người làm báo, ngày 20/5/2024. Tác giả chỉ ra những tác động của mạng xã hội tới xu hướng phát triển của báo chí, đồng thời gợi mở việc các cơ quan đã dần quen thuộc và sử dụng mạng xã hội như “người bạn đắc lực” để lan tỏa, tuyên truyền những thông tin quan trọng, chính xác tới công chúng. Đây là cơ hội để các cơ quan báo chí đẩy mạnh phát triển các kênh báo chí trên không gian mạng, cũng đáp ứng mục tiêu xây dựng nền báo chí đa nền tảng, hướng tới một kỷ nguyên báo chí sáng tạo, hiện đại và dẫn đầu xu hướng xã hội. Bài báo “Phát triển nội dung số của cơ quan báo chí trong bối cảnh hiện nay” của tác giả Trương Thị Kiên, đăng trên Tạp chí Người làm báo, ngày 24/6/2024. Tác phẩm chỉ ra những thuận lợi, cơ hội mới mẻ, đồng thời nhận định sản xuất nội dung số của cơ quan báo chí cũng đang gặp nhiều thách thức, đặt ra nhiều vấn đề cần giải quyết, từ cả phương diện khách quan lẫn chủ quan trong bối cảnh hiện nay. Để giải bài toán khó này, một trong những yêu cầu cấp bách đặt ra hiện nay là phải tìm cách tháo gỡ để phát triển nội dung số, làm cho sản phẩm này hiện diện đa dạng hơn, bản sắc hơn trên mạng xã hội; làm cho nội dung số trở thành một lực lượng thống nhất, một dòng chảy thông tin chính thống, có sức lan tỏa lớn, chiếm lĩnh không gian mạng. 4
Các nghiên cứu nói trên chưa có nghiên cứu nào đề cập đến đổi mới tổ chức và hoạt động của Báo Đắk Lắk, nhưng là cơ sở lý luận để học viên tiếp thu và kế thừa trong việc thực hiện đề án của mình. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề án 3.1. Đối tượng nghiên cứu Tổ chức và hoạt động của Báo Đắk Lắk. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Báo Đắk Lắk. - Về thời gian: Đề án thu thập số liệu giai đoạn 2020 - 2023; ứng dụng kết quả nghiên cứu để triển khai lộ trình đề án giai đoạn 2025 - 2030. 4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 4.1. Mục tiêu nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, pháp lý, phân tích, đánh giá thực trạng tổ chức và hoạt động của Báo Đắk Lắk; đề án đề xuất giải pháp và cách tổ chức thực hiện nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức và hoạt động của Báo Đắk Lắk trong giai đoạn 2025 - 2030. 4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu, hệ thống hóa cơ sở lý luận tổ chức và hoạt động của cơ quan báo chí. - Phân tích, đánh giá thực trạng, chỉ ra ưu điểm, hạn chế và phân tích nguyên nhân hạn chế trong tổ chức và hoạt động của Báo Đắk Lắk thời gian qua. - Đề xuất giải pháp và tổ chức thực hiện đề án đổi mới tổ chức và hoạt động của Báo Đắk Lắk, giai đoạn 2025 - 2030. 5. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu tài liệu thứ cấp: Quá trình triển khai đề án, học viên đã nghiên cứu, tìm hiểu các văn bản luật, nghị định, báo cáo, cuốn sách liên quan đến công tác tổ chức và hoạt động của báo chí nói chung và báo Đắk Lắk 5
nói riêng. Trên cơ sở thông tin, tà liệu có được đã đối chiếu, so sánh, phân tích tổng hợp để làm căn cứ đánh giá thực trạng. 6. Lợi ích của đề án ứng dụng trong thực tiễn Đề án góp phần nâng cao hiệu quả tổ chức và hoạt động của Báo Đắk Lắk như: khắc phục tình trạng thiếu nhân lực; bảo đảm tốt hơn đời sống của cán bộ, phóng viên, cộng tác viên; cải thiện cơ sở vật chất; nâng cao chất lượng tin bài; tương tác nhiều hơn để thu hút đông đảo độc giả theo dõi. Điều này giúp tòa soạn báo vận hành hiệu quả hơn trên các phương diện, góp phần vào sự phát triển bền vững của Báo Đắk Lắk trước thời đại. 7. Kết cấu của đề án Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phần nội dung đề án được kết cấu gồm: Chương 1: Cơ sở lý luận về tổ chức và hoạt động của cơ quan báo chí. Chương 2: Thực trạng tổ chức và hoạt động của Báo Đắk Lắk. Chương 3: Giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt động của Báo Đắk Lắk, giai đoạn 2025 – 2030 và lộ trình thực hiện. 6
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA CƠ QUAN BÁO CHÍ 1.1. Một số khái niệm liên quan đến tổ chức và hoạt động của cơ quan báo chí 1.1.1. Cơ quan báo chí Theo khoản 1 Điều 3 Luật Báo chí 2016: “Báo chí là sản phẩm thông tin về các sự kiện, vấn đề trong đời sống xã hội thể hiện bằng chữ viết, hình ảnh, âm thanh, được sáng tạo, xuất bản định kỳ và phát hành, truyền dẫn tới đông đảo công chúng thông qua các loại hình báo in, báo nói, báo hình, báo điện tử”.[15]. Với tính chất của một phương tiện truyền thông, có phạm vi hoạt động rộng lớn, thì báo chí đã và đang tham gia vào việc phát hiện, xử lý, giải quyết các nhiệm vụ thực tiễn; đồng thời bảo đảm thông tin cho công chúng về tất cả các vấn đề, sự kiện trong đời sống xã hội. Cũng chính bởi điều này, báo chí phải gắn liền với thông tin thời sự, những vấn đề, sự kiện diễn ra hằng ngày, hằng giờ. Báo chí tham gia phản ánh, phân tích, mổ xẻ các vấn đề nhằm cung cấp, định hướng cho dư luận, độc giả những thông tin bảo đảm nhanh, chính xác, chính thống. Báo chí được xem là vũ khí tư tưởng quan trọng của Đảng, Nhà nước, tiếng nói của nhân dân, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng và sự quản lý của Nhà nước. Báo chí hoạt động trong khuôn khổ hiến pháp và pháp luật Nhà nước. Cơ quan báo chí: Theo “Tài liệu bồi dưỡng chức danh nghề nghiệp biên tập viên, phóng viên hạng III” của Trường Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý thông tin và truyền thông thì: Cơ quan báo chí là cơ quan thực hiện các loại hình báo chí , bao gồm: báo in (báo, tạp chí, bản tin thời sự, bản tin thông tấn), báo nói (chương trình phát thanh), báo hình (chương trình truyền hình, chương 7
trình nghe - nhìn thời sự được thực hiện bằng các phương tiện kỹ thuật khác nhau), báo điện tử (được thực hiện trên trang mạng thông tin máy tính) bằng tiếng Việt, tiếng các dân tộc thiểu số Việt Nam, tiếng nước ngoài” [19]. Cơ quan báo chí là cơ quan ngôn luận của các cơ quan, tổ chức thực hiện một hoặc một số loại hình báo chí, có một hoặc một số sản phẩm báo chí theo quy định. Một cơ quan, tổ chức đủ điều kiện cấp giấy phép hoạt động báo chí khi cơ quan, tổ chức ấy xác định loại hình báo chí; có tôn chỉ, mục đích phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan chủ quản. Cơ quan phải có phương án về tổ chức nhân sự bảo đảm hoạt động của cơ quan báo chí; có tên và hình thức trình bày tên cơ quan báo chí; có đủ điều kiện về cơ sở vật chất, kỹ thuật, phương án tài chính. Đặc biệt, phải phù hợp với quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc được Thủ tướng phê duyệt. 1.1.2 Tổ chức và hoạt động của cơ quan báo chí Tổ chức là một thuật ngữ được sử dụng rất phổ biến trong đời sống hàng ngày, tuy nhiên, chưa có định nghĩa chung về thuật ngữ này. Theo nghĩa thông thường, tổ chức được xem như tập hợp của nhiều người, nhiều nhóm người nhằm thực hiện một mục tiêu chung mà nếu chỉ một người hay một nhóm người không thực hiện được. Trong khoa học, có thể hiểu “tổ chức” là một thực thể xã hội do các cá nhân hoặc các nhóm kết hợp để thực hiện một hoặc nhiều mục tiêu chung. Tóm lại, tổ chức là một hệ thống tập hợp hai hay nhiều người có sự phối hợp một cách có ý thức, có lĩnh vực, chức năng hoạt động rõ ràng nhằm đạt được một hoặc nhiều mục tiêu chung. Tổ chức cơ quan báo chí có thể hiểu là tập hợp đội ngũ nhà báo, sắp xếp, bố trí thành các phòng/ban chuyên môn để giao nhiệm vụ tham gia vào quy trình sản xuất tác phẩm báo chí. Tổ chức cơ quan báo chí có kỷ luật chặt chẽ để hoạt động xuất bản báo đảm bảo đúng tôn chỉ, mục đích tòa soạn đề ra. 8
Hoạt động là quá trình tác động qua lại tích cực giữa con người với thế giới khách quan mà qua đó mối quan hệ thực tiễn giữa con người với thế giới khách quan được thiết lập. Hoạt động cơ quan báo chí được là các hoạt động bao gồm nhiều khía cạnh khác nhau, từ việc sáng tạo nội dung tác phẩm báo chí đến phát hành và truyền tải thông tin, khẳng định vai trò và tiếng nói của cơ quan báo chí trong đời sống xã hội. Hoạt động báo chí, hoạt động cơ quan báo chí luôn gắn với nhiệm vụ truyền thông chính sách, cung cấp thông tin thiết yếu, phục vụ nhiệm vụ chính trị thuộc lĩnh vực quản lý của chủ quản. Muốn hoạt động cơ quan báo chí hiệu quả cần ưu tiên sắp xếp, bố trí nguồn nhân lực, bao gồm cả con người và trang thiết bị một cách hợp lý, khoa học. Có như vậy mới phát huy được sự sáng tạo, mặt mạnh, điểm mạnh của từng cá nhân trong tập thể cơ quan. Khi bố trí hoạt động cơ quan hiệu quả sẽ tạo được sự gắn kết tập thể, tăng sức mạnh chung, giúp cơ quan báo chí hoàn thành tốt sứ mệnh của mình. Từ những phân tích trên có thể hiểu, tổ chức và hoạt động của cơ quan báo chí là sắp xếp, bố trí mọi nguồn lực, cả con người, phương tiện và thiết bị trong cơ quan báo chí một cách hợp lý nhất, để có thể phát huy được tối đa sức sáng tạo của từng cá nhân và mọi khả năng của thiết bị, hoạt động nhịp nhàng, hiệu quả. Từ đó sẽ tạo thành sức mạnh tập thể, giúp cơ quan báo chí hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của mình, là người bạn tin cậy của bạn đọc, được đông đảo bạn đọc yêu mến. 1.2. Các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của cơ quan báo chí Nguyên tắc là cơ sở đầu tiên, là điều nhất thiết phải tuân thủ trong mọi việc làm để hành động đúng, hiệu quả. Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của cơ quan báo chí là bám sát các quy tắc, chuẩn mực chung để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của báo chí. 9
Căn cứ Luật Báo chí năm 2016, việc tổ chức và hoạt động của cơ quan báo chí cần tuân thủ các nguyên tắc: 1.2.1 Nguyên tắc tập trung và phân cấp Đây nguyên tắc quan trọng để xây dựng và duy trì hệ thống quản lý tổ chức và hoạt động cơ quan báo chí một cách hiệu quả và hiệu lực, từ cấp cao nhất đến cấp thấp nhất. Nguyên tắc tập trung và phân cấp trong tổ chức cơ quan báo chí là những tư tưởng mang tính chỉ đạo cơ bản, xuyên suốt, định hướng cho toàn bộ quá trình thực hiện nhiệm vụ ở cơ quan báo chí. Thực hiện nguyên tắc này, lãnh đạo cơ quan báo chí sẽ căn cứ nguồn lực, yêu cầu nhiệm vụ để phân chia và giao việc về cho các phòng ban chuyên môn khác nhau nhằm bảo đảm sự phối hợp, trách nhiệm, hiệu quả công việc giữa các phòng ban nói riêng và bộ máy cơ quan nói chung. 1.2.2 Nguyên tắc tính đảng Tính đảng và bảo đảm tính đảng của nền báo chí nước nhà là yêu cầu căn bản và tất yếu. Tính đảng là nhân tố căn bản làm nên sứ mệnh, tôn vinh vị trí và vai trò lịch sử của báo chí. Tính đảng của báo chí thể hiện ở chỗ, nó phải đi tiên phong trong việc thực hiên mục tiêu, lý tưởng và nhiệm vụ của Đảng, nói tiếng nói trung thành của Đảng và quần chúng đi theo Đảng đối với sự nghiệp cách mạng. Dù ở thời đại nào, đổi mới, phát triển như thế nào, báo chí phải luôn tuân thủ nguyên tắc tính đảng và bảo đảm tính đảng. Sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của nhà nước đối với hoạt động báo chí nói chung, việc đổi mới tổ chức và hoạt động báo chí nói riêng là nguyên tắc phù hợp với tình hình, nhiệm vụ hiện nay. Đây là cơ sở để báo chí chủ động sáng tạo trong thời đại kỷ nguyên số. 1.2.3 Nguyên tắc tính nhân dân Tính nhân dân trong báo chí thể hiện rõ mối quan hệ giữa báo chí với các tầng lớp nhân dân. 10
Tính nhân dân trong báo chí thể hiện nhiều khía cạnh khác nhau. Báo chí chú trọng tuyên truyền đến quần chúng nhân dân các chủ trương, chính sách của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước. Báo chí cũng phản ảnh kịp thời tâm tư, nguyện vọng, ý kiến của nhân dân. Báo chí có sự tham gia tích cực của các tầng lớp nhân dân trong hoạt động báo chí. Sự tham gia này làm cho báo chí trở thành diễn đàn dân chủ của nhân dân, giúp cơ quan báo chí tương tác, nắm bắt được nhu cầu của nhân dân. Nội dung thể hiện trong các tác phẩm báo chí phù hợp với điều kiện, trình độ nhận thức và khả năng tiếp thu của công chúng. Sứ mệnh của báo chí là phụng sự bạn đọc, nhưng nếu cách thể hiện khó hiểu, rời xa thực tế sẽ rất khó gần gũi bạn đọc, khó đem lại hiệu quả như mong đợi. 1.2.4 Nguyên tắc tính khách quan, chân thật Tổ chức và hoạt động báo chí nếu muốn tồn tại và phát triển phải luôn bảo đảm tính khách quan, chân thật. Đây cũng là lương tâm nghề nghiệp của người làm báo, cơ quan báo chí. Trong “một thế giới phẳng” hiện nay, nhu cầu thông tin của công chúng đang thay đổi cả hình thức, lẫn nội dung. Thông tin thật – giả, giả - thật cũng lẫn lộn, khiến báo chí bị ảnh hưởng không nhỏ. Bạn đọc trong “thế giới phẳng” không chỉ có nhu cầu biết nhanh, mà còn phải chính xác, chân thực. Báo chí kênh thông tin chính thống, đây là giá trị quan trọng để người làm báo luôn giữ vững lòng trung thực với nhân dân trong mỗi bài viết, mỗi thông tin đăng tải. 1.2.5 Nguyên tắc tính nhân văn Xuyên suốt lịch sử, báo chí luôn phấn đấu cho mục tiêu cao cả cuối cùng của xã hội là bảo đảm tính nhân văn, đáp ứng nhu cầu thông tin đa dạng và phong phú trong cuộc sống. Báo chí không chấp nhận đường lối tuyên truyền bạo lực, kích động, chia rẽ, thù hằn dân tộc, tôn giáo. Tính nhân văn trong báo chí còn thể hiện ở việc 11
người làm báo giữ gìn đạo đức báo chí trong quá trình tác nghiệp, sáng tác ra tác phẩm báo chí không xâm phạm lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức. Tính nhân văn của báo chí còn thể hiện trong thực hiện các chuyên mục, tác phẩm nhân rộng những tấm gương người tốt, việc tốt, giữ gìn những nét đẹp văn hóa của dân tộc, hướng con người đến giá trị chân, thiện, mỹ... 1.3 Nội dung tổ chức và hoạt động cơ quan báo chí Tổ chức và hoạt động cơ quan báo chí trước hết cần bảo đảm các nội dung được quy định tại Luật Báo chí năm 2016. Các nội dung tập trung vào công tác truyền thông chính sách, sáng tạo tác phẩm báo chí, các hoạt động phong trào, hoạt động xã hội. Truyền thông chính sách là nội dung đặc biệt quan trọng của cơ quan báo chí. Từ khi ra đời, cơ quan báo chí đã đóng vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước đến với nhân dân. Đây là những thông tin cần thiết để định hướng dư luận, củng cố niềm tin, phản bác hiệu quả những thông tin sai trái, những luận điệu thù địch của các thế lực phản động ở trong và ngoài nước. Việc truyền thông chính sách đã góp phần thay đổi nhận thức và mối quan tâm của các bộ, ngành, địa phương về tăng cường truyền thông chính sách một cách hiệu quả, bền vững. Rõ ràng, khi chính sách tốt sẽ được người dân quan tâm, ủng hộ; ngược lại, khi chính sách xa thực tế, thiếu nhạy cảm chính trị sẽ bị dư luận phản ứng. Từ việc thông tin, truyền thông của báo chí đã kịp thời phát hiện, loại bỏ nhiều quy định, tiêu chuẩn rời xa thực tế; đây cũng là minh chứng khẳng định báo chí đã tham gia phản biện, xây dựng chính sách hiệu quả. Sáng tạo tác phẩm báo chí là nội dung đặc biệt quan trọng trong tổ chức và hoạt động của cơ quan báo chí. Nói cách khác, báo chí có khẳng định được thương hiệu của mình hay không, tùy thuộc rất lớn vào nội dung sáng tạo tác phẩm báo chí của cơ quan đó. 12