SV: Lê Trung Vinh Lớp: CQ49/08.01
1
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính tất yếu của việc thực hiện đề tài
Hải Phòng, còn được gọi là Thành phố Hoa phượng đỏ, là một thành
phố cảng lớn nhất phía Bắc (Cảng Hải Phòng) và công nghiệp ở miền Bắc
Việt Nam và là trung tâm kinh tế, văn hoá, giáo dục, khoa học và công nghệ
Vùng duyên hải Bắc Bộ. Hải Phòng là thành phố lớn thứ 3 của Việt Nam sau
Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội. Hải Phòng còn là 1 trong 5 thành phố trực
thuộc trung ương, đô thị loại 1 trung tâm cấp quốc gia, cùng với Đà Nẵng và
Cần Thơ. Trong những năm qua, Hải Phòng đã có sự phát triển nhanh chóng
ở các lĩnh vực của ngành kinh tế. Nhờ có những quy hoạch mang tính dài hạn
và đúng đắn, thành phố Hải Phòng đã ngày một thu hút được nhiều nguồn vốn
đầu tư nước ngoài (FDI).
Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam nói chung và Hải
Phòng nói riêng những năm qua chủ yếu từ các nước Đông Á và ASEAN;
vốn FDI của Hoa Kỳ, các nước Châu Âu vào Hải Phòng còn rất khiêm tốn.
Đặc biệt là FDI của Hoa Kỳ vào Hải Phòng trong những năm trước là rất ít và
chưa thực sự xứng đáng với vị thế là nước có nền kinh tế số 1 thế giới. Nhưng
trong 5 năm trở lại đây, khi mà Hoa Kỳ hồi phục sau khủng hoảng thì vốn
FDI của Hoa Kỳ vào Hải Phòng lại đứng thứ 3 chỉ sau Nhật bản và Hàn
Quốc. Phải chăng đây là dấu hiệu cho thấy các nhà đầu tư Hoa Kỳ đã bắt đầu
quan tâm đến môi trường đầu tư tại Việt Nam cũng như thành phố Hải
Phòng…
Sau một thời gian thực tập tại vụ tài chính tiền tệ - Bộ Kế hoạch và Đầu
tư. được tiếp cận với những công việc thực tế, có điều kiện so sánh giữa lý
thuyết và thực tế, trên cơ sở thực trạng FDI của Hoa Kỳ vào Việt Nam và có
sự quan tâm đặc biệt đến sự phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Hải
SV: Lê Trung Vinh Lớp: CQ49/08.01
2
Phòng, nhận thức được tầm quan trọng của dòng vốn FDI của Hoa Kỳ vào
thành phố Hải Phòng, em mạnh dạn nghiên cứu đề tài: “Tăng cường thu hút
vốn FDI của Hoa Kỳ vào thành phố Hải Phòng” như một đề tài luận văn tốt
nghiệp. Trong quá trình nghiên cứu đề tài, em nhận được sự giúp đỡ tận tình
của PGS. TS Đinh Trọng Thịnh và các anh chị công tác tại vụ Tài chính tiền
tệ - Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
2. Mục đích và đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu thực trạng thu hút FDI của Hoa Kỳ vào thành phố Hải
Phòng. Đề ra các giải pháp đẩy mạnh thu hút FDI nói chung và Hoa Kỳ nói
riêng vào thành phố Hải Phòng trong thời gian tới, nhằm góp phần thúc đẩy
phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.
3. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu về mặt thời gian là 5 năm (2010-2014) và quý I
năm 2015, trên phạm vi lãnh thổ Việt Nam và thành phốHải Phòng. Đặc biệt
xem xét giai đoạn 2011- 2014 vì giai đoạn này Hải Phòng có chuyên biến
mạnh mẽ về FDI nói chung và FDI của Hoa Kỳ nói riêng với khá nhiều dự án
lớn của các đối tác và Hoa Kỳ.
4. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện nhiệm vụ của đề tài, một số phương pháp sau được sử
dụng trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn:
- Phương pháp tổng hợp và phân tích tài liệu
- Phương pháp thống kê
- Phương pháp phân tích và dự báo
- Phương pháp so sánh
SV: Lê Trung Vinh Lớp: CQ49/08.01
3
Trong đó phương pháp chủ yếu là phương pháp tổng hợp và phân tích
tài liệu, phương pháp thống kê.
5. Kết cấu luận văn.
Ngoài lời mở đầu, kết luận, mục lục, phụ lục và danh mục tài liệu tham
khảo, kết cấu của luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận chung về vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và đầu tư
trực tiếp Hoa Kỳ vào thành phố Hải Phòng.
Chương 2: Thực trạng thu hút nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài của
Hoa Kỳ vào Hải Phòng.
Chương 3: Giải pháp tăng cương thu hút nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước
ngoài của Hoa Kỳ vào hải Phòng.
Do khuôn khổ khóa luận tốt nghiệp và thời gian có hạn cũng như việc
hạn chế trong tìm kiếm và nghiên cứu tài liệu nên chắc chắn nội dung khoá
luận của em không tránh khỏi những thiếu sót trong quá trình nghiên cứu. Em
mong nhận được các ý kiến đóng góp của các thầy cô giáo và những người
quan tâm đến khóa luận này để em có thể hoàn thiện hơn. Em xin trân trọng
cảm ơn.
SV: Lê Trung Vinh Lớp: CQ49/08.01
4
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ VỐN ĐẦU TƯ
TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI VÀ ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP HOA
KỲ VÀO TP HẢI PHÒNG.
1.1. Tống quan về đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI)
1.1.1. Khái niệm và đặc điểm đầu tư trực tiếp nước ngoài.
1.1.1.1. Khái niệm.
* Khái niệm về đầu tư.
Đầu tư nói chung là sự sinh các nguồn lực ở hiện tại để tiến hành các
hoạt động nào đó nhằm thu về các kết quả nhất định trong tương lai lớn hơn
các nguồn lực đã bỏ ra để đạt được các kết quả đó. Nguồn lực đó có thể là tiền
, tài nguyên thiên nhiên, sức lao động hoặc trí tuệ. Nhưng kết quả thu được
trong tương lai có thể là sự tăng thêm các tài sản tài chính (tiền vốn), tài sản
vật chất (nhà máy, đường xá),tài sản trí tuệ (trình độ văn hoá, chuyên môn ,
khoa học kỹ thuật ….) và các nguồn nhân lực có đủ điều kiện để làm việc có
năng suốt trong nền sản xuất xã hội.
Trong những kết quả đạt được trên đây, những kết quả trực tiếp của sự
hy sinh các nguồn lực là các tài sản vật chất, tài sản trí tuệ và nguồn nhân lực
tăng thêm có vai trò quan trọng trong mọi lúc, mọi nơi không chỉ đối với
người đầu tư mà cả đối với toàn bộ kinh tế. Những kết quả này không chỉ
người đầu tư mà cả nền kinh tế được hưởng thụ.
Chẳng hạn một nhà máy được xây dựng; tài sản vật chất của người
được đầu tư trực tiếp tăng thêm, đồng thời tài sản vật chất tiềm lực của xã hội
cũng được tăng thêm. Lợi ích trực tiếp do hoạt động của nhà máy này đem lại
cho người đầu tư được lợi nhuận, còn cho nền kinh tế được thoả mãn nhu cầu
tiêu dùng, giải quyết công ăn việc làm cho người lao động… Trình độ nghề
SV: Lê Trung Vinh Lớp: CQ49/08.01
5
nghiệp chuyên môn của người lao động tăng thêm không chỉ có lợi cho chính
họ mà còn bổ sung nguồn lực kỹ thuật cho nền kinh tế để có thể tiếp nhận
công nghệ này càng hiện đại, góp phần nâng cao trình độ công nghệ kỹ thuật
của nền sản xuất quốc gia.
Đối với từng cá nhân, đơn vị đầu tư là điều kiện quyết định sự ra đời,
tồn tại và tiếp tục phát triển của mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ,
đối với nền kinh tế đầu tư là yếu tố quyết định sự phát triển của nền sản xuất
xã hội, là chìa khóa của sự tăng trưởng.
Có nhiều hình thức đầu tư và xuất phát từ nhiều nguồn vốn khác nhau,
một trong số hình thức đầu tư quan trọng là đầu tư trực tiếp nước ngoài.
* Khái niệm đầu tư trực tiếp nước ngoài.
Đầu tư trực Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) hay còn được gọi là đầu
tư quốc tế trực tiếp. Có nhiều quan niệm khác nhau về đầu tư trực tiếp nước
ngoài, theo cách hiểu thông thường thì đầu tư trực tiếp nước ngoài là việc nhà
đầu tư đưa tiền và các nguồn lực cần thiết từ một quốc gia sang quốc gia khác
và chuyển hóa chúng thành vốn để tổ chức hoạt động kinh doanh nhằm mục
đích tìm kiếm lợi nhuận tối đa.
Bản chất của đầu tư trực tiếp nước ngoài là sự di chuyển một khối
lượng của nguồn vốn kinh doanh dài hạn giữa các quốc gia nhằm thu lợi
nhuận cao hơn đầu tư ở trong nước. Đó chính là hình thức xuất khẩu tư bản
với mục đích tìm kiếm lợi nhuận đầu tư cao, bên cạch đó còn những mục tiêu
khác như: tiếp cận nguồn lực, mở rộng ảnh hưởng, tăng khả năng cạnh
tranh…nguồn vốn kinh doanh được đề cập ở đây chỉ những tài sản hữu hình
và vô hình, gồm: thiết bị máy móc, nguyên vật liệu, tiền vốn, độc quyền về
phát minh sáng chế, phương thức kinh doanh, bí quyết công nghệ, thương
hiệu…Sự di chuyển một khối lượng nguồn vốn kinh doanh này được tiến