Luận văn tốt nghiệp
Vũ Thị Thuý MSV : 2001D1573
LỜI NÓI ĐẦU
Với chủ trương của Đảng và nhà nước về phát triển kinh tế hàng hoá nhiều
thành phần, đa dạng hoá các loại hình sở hữu, xoá bỏ quan liêu bao cấp, chuyển
hẳn sang nền kinh tế thị trường có sự điều tiết của nhà nước theo định hướng
XHCN. Vì vậy đã tạo cho nền kinh tế nước ta một bước tiến mới trên con đường
đổi mới và phát triển, vươn lên hội nhập với nền kinh tế các nước trong khu vực
và thế giới.
Trong nền kinh tế thị tường bất cứ một tổ chức kinh doanh nào muốn tồn
tại và phát triển được đòi hỏi phải có một phương thức kinh doanh phù hợp, trong
đó hoạt động tài chính là hoạt động quan trọng nhất, đóng vai trò quyết định đến
sự thành công hay thất bại của doanh nghiệp bởi vì thông qua chỉ tiêu tài chính
mà doanh nghiệp đưa ra phương án kinh doanh cụ thể, phù hợp với tinh hình thực
tế vừa giảm thiểu được những rủi ro trong kinh doanh vừa mang lại kết quả cao
nhất trong việc tăng doanh thu, tăng lợi nhuận, nâng cao hiệu quả kinh doanh.
Đối với các doanh nghiệp Nhà nước hiện nay vấn đề tổ chức và sử dụng
vốn lưu động đang được đặc biệt quan tâm. Cùng với sự chuyển đổi cơ chế quản
lý kinh tế là quá trình cắt giảm nguồn vốn ngân sách, mở rộng quyền tự chủ và
chuyển giao vốn cho các doanh nghiệp tự tổ chức và sử dụng, đã tạo nên một tình
hình mới trong quá trình vận động của vốn nói chung và vốn lưu động nói riêng.
Một số doanh nghiệp đã có phương thức biện pháp sử dụng vốn kinh doanh một
cách năng động và hiệu quả, phù hợp với yêu cầu kinh tế mới. Bên cạnh đó
không ít doanh nghiệp lâm vào tình trạng khó khăn do công tác tổ chức và sử
dụng vốn còn thiếu chặt chẽ và kém hiệu quả.
Trong bối cảnh đó Công ty thương mại và Đầu tư phát triển miền núi
Thanh Hoá đã có nỗ lực làm ăn có lãi với số vốn Nhà nước giao. Tuy nhiên để có
thể đứng vững trong nền kinh tế thị trường đầy khắc nghiệt thì Công ty cần phải
quan tâm hơn nữa tới việc tổ chức và sử dụng vốn đặc biệt là vốn lưu động chiếm
hơn một nửa tổng số vốn kinh doanh .
Sau hai tháng thực tập tại Công ty thương mại và Đầu tư phát triển miền
núi Thanh Hoá được sự giúp đỡ của giáo viên hướng dẫn và Ban lãnh đạo Công
ty, em đã bước đầu làm quen với thực tế vận dụng lý luận vào thực tiễn của
Công ty. Qua đó càng thấy rõ hơn về tầm quan trọng của vấn đề hiệu quả sử dụng
vốn lưu động, em đã mạnh dạn đi sâu nghiên cứu đề tài: “Vốn lưu động và một
số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại Công ty
thương mại và Đầu tư phát triển miền núi Thanh Hoá”.
Luận văn tốt nghiệp
Vũ Thị Thuý MSV : 2001D1573
Kết cấu luận văn gồm :
Chương I: Lý luận chung về vốn lưu động và một số biện pháp nhằm
nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động của doanh nghiệp.
Chương II: Thực trạng quản lý và sử dụng vốn lưu động của Công ty
Chương III: Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn
lưu động tại Công ty thương mại và Đầu tư phát triển miền núi Thanh Hoá.
Do trình độ lý luận và nhận thức còn hạn chế vì vậy đề tài nghiên cứu của
em không tránh khỏi những sai sót. Rất mong được sự góp ý của các thầy cô giáo
để bài luận văn của em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn.
Hà Nội, ngày tháng năm 2005
Sinh viên
Vũ Thị Thuý
Luận văn tốt nghiệp
Vũ Thị Thuý MSV : 2001D1573
CHƯƠNG I
LÝ LUẬN CHUNG VỀ VỐN LƯU ĐỘNG
VÀ MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ
DỤNG VỐN LƯU ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP
I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ VỐN LƯU ĐỘNG.
1. Khái niệm vốn lưu động:
Để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp nào cũng cần
phải có vốn. Vốn kinh doanh là biểu hiện của toàn bộ tài sản được đầu tư vào sản
xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhằm mục đích sinh lời.
Vốn kinh doanh của doanh nghiệp được chia thành 2 loại: Vốn cố định và
vốn lưu động (VLĐ).
Tùy thuộc đặc điểm của từng loại hình doanh nghiệp mà tỷ trọng hai loại
này trong tổng vốn kinh doanh có thể khác nhau. Riêng đối với các doanh nghiệp
thương mại thì tỷ trọng VLĐ lớn hơn vốn cố định rất nhiều.
“Vốn lưu động là một bộ phận quan trọng của vốn kinh doanh, là giá trị của
tài sản lưu động và các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn mà doanh nghiệp đã đầu
tư vào sản xuất kinh doanh”.
2. Đặc điểm luân chuyển của vốn lưu động:
Trong quá trình kinh doanh, VLĐ chuyển toàn bộ giá trị một lần vào giá trị
sản phẩm, hàng hóa và được thu hồi toàn bộ sau khi doanh nghiệp thu hồi được
tiền bán hàng. Như vậy, VLĐ hoàn thành một vòng luân chuyển sau một chu kỳ
kinh doanh.
Đối với các doanh nghiệp thương mại thuộc lĩnh vực lưu thông thì quá
trình vận động của VLĐ được thực hiện theo trình tự sau: T – H – T’
Sự vận động của VLĐ trải qua các giai đoạn:
- Mua hàng hóa (T – H) tức là chuyển hóa từ hình thái ban đầu ban
đầu là tiền tệ sang các hình thái vật tư hàng hóa.
- Bán hàng hóa ( H – T’) tức là bán hàng hóa để thu tiền về (quay trở
lại hình thái tiền tệ ban đầu).
So sánh giữa T và T’:
+ Nếu T > T’, có nghĩa doanh nghiệp kinh doanh có lãi vì đồng vốn đưa vào
sản xuất đã sinh sôi nảy nở, không những bảo toàn được vốn mà còn phát triển
được vốn.
Luận văn tốt nghiệp
Vũ Thị Thuý MSV : 2001D1573
+ Nếu T < T’ thì có nghĩa là doang nghiệp đã bị lỗ, doanh nghiệp đã không
bảo toàn được vốn.
Đây là một nhân tố hết sức quan trọng đánh giá hiệu quả sử dụng VLĐ của
doanh nghiệp.
Trong quá trình kinh doanh thì VLĐ quay vòng nhanh hơn VCĐ hay nói
cách khác thời gian chu chuyển của VLĐ nhanh hơn VCĐ.
3. Phân loại vốn lưu động.
VLĐ của DN có vai trò quan trọng đảm bảo cho quá trình sản xuất kinh
doanh thường xuyên, liên tục. Việc tổ chức quản lý sử dụng hiệu quả VLĐ có ý
nghĩa quyết định sự tăng trưởng, phát triển của DN. Nghĩa là DN tổ chức tốt quá
trình mua sắm, sản xuất và tiêu thụ làm tăng tốc độ luân chuyển vốn, giảm được
nhu cầu VLĐ cần sử dụng mà kết quả đạt được tương đương làm hiệu quả sử
dụng VLĐ tăng cao.
Để quản lý tốt VLĐ thì DN phải phân loại VLĐ theo các tiêu thức khác
nhau, căn cứ vào các đặc điểm mỗi cách phân loại để phân tích đánh giá tình hình
quản lý VLĐ tại DN và định hướng quản lý VLĐ ở kỳ tiếp theo. Có thể căn cứ
một số tiêu thức sau để phân loại VLĐ.
* Căn cứ vào vai trò của vốn trong quá trình tái sản xuất, VLĐ chia ra ba loại:
- Vốn lưu động trong quá trình dự trữ sản xuất: Bao gồm giá trị các khoản
nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ, nhiên liệu, động lực, phụ tùng thay thế, công
cụ dụng cụ.
- Vốn lưu động nằm trong quá trình sản xuất: Bao gồm giá trị sản phẩm dở
dang, bán thành phẩm, các khoản chi phí chờ kết chuyển.
- Vốn lưu động nằm trong quá trình lưu thông bao gồm: Bao gồm giá trị các
khoản thành phẩm, vốn bằng tiền (kể cả vàng bạc, đá quý…); các khoản vốn đầu
tư ngắn hạn (đầu tư chứng khoán ngắn hạn, cho vay ngắn hạn…). các khoản thế
chấp, ký quỹ, ký cược ngắn hạn; các khoản vốn trong thanh toán (các khoản phải
thu, các khoản tạm ứng…).
Theo cách phân loại này: Vốn dự trữ và vốn lưu thông không tham gia trực
tiếp vào quá trình sản xuất nên cần hạn chế hợp lý vật tư hàng hoá dự trữ tồn kho
ở mức cần thiết tối thiểu. Mặt khác, căn cứ khả năng nhu cầu tiêu thụ để có thể
tăng cường khối lượng vốn trong sản xuất tạo nên giá trị mới.
* Căn cứ vào hình thái biểu hiện, VLĐ có thể chia thành hai loại:
Luận văn tốt nghiệp
Vũ Thị Thuý MSV : 2001D1573
- Vốn bằng tiền và các khoản phải thu: bao gồm các khoản vốn tiền tệ như;
tiền mặt tại quỹ, tiền gửi ngân hàng, các khoản vốn trong thanh toán, các khoản
đầu tư ngắn hạn. Nó được sử dụng để trả lương, mua nguyên vật liệu, mua tài sản
cố định, trả tiền thuế...
- Vốn vật tư hàng hoá: là các khoản VLĐ biểu hiện bằng hình thái hiện vật
hàng hoá là các khoản VLĐ biểu hiện bằng hình thái hiện vật cụ thể như nguyên
vật liệu, sản phẩm dở dang, bán thành phẩm, thành phẩm.
Cách phân loại này giúp cho các doanh nghiệp xem xét, đánh giá mức tồn
kho dự trữ và khả năng thanh toán của doanh nghiệp.
* Phân loại theo quan hệ sở hữu về vốn chia VLĐ thành 2 loại:
- Vốn chủ sở hữu: là số VLĐ thuộc quyền sở hữu của DN, doanh nghiệp có
đầy đủ các quyền chiếm hữu sử dụng và định đoạt. Tuỳ theo loại hình DN mà
vốn chủ sở hữu này gồm các nội dung cụ thể riêng.
- Các khoản nợ: là các khoản VLĐ được hình thành từ vốn vay các NHTM
hoặc các tổ chức tín dụng khác, thông qua phát hành trái phiếu, các khoản nợ
khách hàng chưa thanh toán.
Theo cách phân loại này cho thấy nguồn vốn hình thành nên VLĐ, từ đó quyết
định huy động vốn từ nguồn nào cho hợp lý, có hiệu quả nhất, đảm bảo tính tự
chủ của DN.
4.Nguồn vốn lưu động của doanh nghiệp.
Trong các DN thương mại hiện nay, nguồn hình thành vốn lưu động của
doanh nghiệp bao gồm: Nguồn VLĐ thường xuyên và nguồn VLĐ tạm thời.
4.1. Nguồn vốn lưu dộng thường xuyên:
Để đảm bảo cho quá trình kinh doanh đựơc liên tục thì tương ứng với một quy
mô kinh doanh nhất định thường xuyên phải có một lượng tài sản lưu động nhất định
nằm trong các giai đoạn của quá trình kinh doanh, bao gồm các khoản dự trữ hàng hoá
và nợ phải thu từ khách hàng. Do vậy, những tài sản lưu động này được gọi là tài sản
lưu động thường xuyên. Để đáp ứng nhu cầu đầu tư vào TSLĐ thường xuyên thì hình
thành nên nguồn vốn lưu động thường xuyên. Tại một thời điểm nhất định, dựa vào
bảng cân đối kế toán có thể xác định nguồn vốn lưu động thường xuyên như sau:
Nguồn VLĐ thường xuyên = TSLĐ - Nợ ngắn hạn
hoặc có thể tính bằng công thức:
Nguồn VLĐ
thường xuyên = Nguồn vốn thường
xuyên của DN - Giá trị còn lại của
TSLĐ