Mạch Chẩn
(Phần 9)
MẠCH TRÌ
Hình Tượng Mạch TRÌ
Sức mạch đi chậm, 1 hơi thở (Tức) là 2-3 lần đếm (Nhất tức tam chí hoặc
nhị chí) tương đương 60 lần/ phút trở xuống.
Sách Mạch Chẩn trình bày hình vẽ mạch Trì như sau :
- Sách KH YHHĐ Và YHCT Trong Lâm Sàng diễn tả : Khoảng cách
trung bình giữa 2 nhát bóp tim là: = 1,33 giây, tương ứng với tần số mạch Trì
trung bình là: = 45 lần /phút. Trên máy biểu diễn : Khoảng cách giữa 2 đỉnh
sóng trung bình giữa 2 lần bóp tim là : X = 1,33 giây, tương ứng với tần số mạch
Trì là 45 lần/ phút.
Mạch TRÌ Chủ Bệnh
Sách ?Mạch Học Giảng Nghĩa? ghi: "Mạch Trì chủ bụng đầy, ho suyễn,
tích hàn, đờm ẩm, dương hư, san tiết, trưng kết, tà nhiệt kết tụ. Trì mà có lực là
nhiệt tà ủng kết ở kinh mạch".
Tả Thốn TRÌ Hữu Thốn TRÌ
Tim đau. Phế nuy.
Tả Quan TRÌ Hữu Quan TRÌ
Can uất, trưng kết. Vị hàn, nuốt chua.
Tả Xích TRÌ Hữu Xích TRÌ
Tiểu không tự chủ. Mệnh môn hỏa suy, san tiết.
MẠCH TRƯỜNG
Hình Tượng Mạch TRƯỜNG
Sách ?Trung Y Chẩn Đoán Học Giảng Nghĩa? ghi: "Mạch Trường đầu đuôi
thẳng, đi lại vượt quá bộ vị".
Sách ?Mạch Chẩn? biểu diễn hình vẽ mạch Trường như sau:
Mạch TRƯỜNG Chủ Bệnh
Sách ?Mạch Học Giảng Nghĩa? ghi: "Mạch Trường chủ về nhiệt cao
(kháng), tam tiêu phiền nhiệt, dương độc uất kết bên trong, nhiệt kết ở Dương
minh, động kinh, sán khí".
Tả Thốn TRƯỜNG Hữu Thốn TRƯỜNG
Tâm vượng. Ngực đầy, khí nghịch.
Tả Quan TRƯỜNG Hữu Quan TRƯỜNG
Can khí thực. Tỳ khí thực.
Tả Xích TRƯỜNG Hữu Xích TRƯỜNG
Tướng hỏa bốc lên. Bôn đồn, sán khí.
MẠCH VI
Hình Tượng Mạch VI
Sách ?Trung Y Chẩn Đoán Học Gỉang Nghĩa? ghi: "Mạch khí không rõ, lờ
mờ, lúc ẩn lúc hiện".
Sách ?Mạch Chẩn? biểu diễn hình vẽ mạch Vi:
Mạch VI Chủ Bệnh
Sách ?Mạch Học Giảng Nghĩa? ghi: "Mạch Vi chủ khí hư, mất máu, mồ hôi
tự ra, kiết lî, họng đau, tay chân tê lạnh, co quắp.
Tả Thốn VI Hữu Thốn VI
Khí huyết đều suy. Thở gấp, đàm ngừng tụ.
Tả Quan VI Hữu Quan VI
Ngực đầy tức, tay chân co Vị hàn, ăn không tiêu.
quắp.
Tả Xích VI Hữu Xích VI
Đàn ông thì thương tinh. Đàn Tiêu chảy, đau dưới
bà thì băng lậu. rốn.
MẠCH XÚC
Hình Tượng Mạch XÚC
Sách Trung Y Chẩn Đoán Học Giảng Nghĩa? ghi: "Mạch đi lại rất nhanh,
thỉnh thoảng ngừng lại 1 cái, ngừng không có số nhất định".
Sách Mạch Chẩn biểu thị hình vẽ mạch Xúc như sau:
- Sách KH YHHĐ Và YHCT Trong Lâm Sàng mô tả hình vẽ biểu diễn
mạch Xúc như sau:
Thời gian tiền tống máu trong mạch Xúc chậm hơn bình thường, trung bình
0,149 giây 0,044 giây (bình thường 0,09 0,01). Thời gian tống máu trong mạch
Xúc nói chung có phần hơi nhanh hơn bình thường, trung bình 0,297 giây 0,020
(bình thường 0,31 0,02 giây).
Tần số mạch Xúc nằm trong phạm vi từ 90 - 180 lần/phút tuy nhiên có rất
nhiều trường hợp lên đến 120 - 130 lần/phút trở lên.
