Mạch Chẩn
(Phần 9)
MẠCH TRÌ
Hình Tượng Mạch TRÌ
Sức mạch đi chậm, 1 hơi thở (Tức) là 2-3 lần đếm (Nhất tức tam chí hoặc
nhị chí) tương đương 60 lần/ phút trở xuống.
Sách Mạch Chẩn trình bày hình vẽ mạch Trì như sau :
- Sách KH YHHĐ Và YHCT Trong Lâm Sàng diễn tả : Khoảng cách
trung bình giữa 2 nhát bóp tim là: = 1,33 giây, tương ứng với tần số mạch Trì
trung bình là: = 45 lần /phút. Trên máy biểu diễn : Khoảng cách giữa 2 đỉnh
sóng trung bình giữa 2 lần bóp tim là : X = 1,33 giây, tương ứng với tần số mạch
Trì là 45 lần/ phút.
Mạch TRÌ Chủ Bệnh
Sách ?Mạch Học Giảng Nghĩa? ghi: "Mạch Trì chủ bụng đầy, ho suyễn,
tích hàn, đờm ẩm, dương hư, san tiết, trưng kết, tà nhiệt kết tụ. Trì mà có lực là
nhiệt tà ủng kết ở kinh mạch".
Tả Thốn TRÌ
Tim đau.
Hữu Thốn TRÌ
Phế nuy.
Tả Quan TRÌ
Can uất, trưng kết.
Hữu Quan TRÌ
Vị hàn, nuốt chua.
Tả Xích TRÌ
Tiểu không tự chủ.
Hữu Xích TRÌ
Mệnh môn hỏa suy, san tiết.
MẠCH TRƯỜNG
Hình Tượng Mạch TRƯỜNG
Sách ?Trung Y Chẩn Đoán Học Giảng Nghĩa? ghi: "Mạch Trường đầu đuôi
thẳng, đi lại vượt quá bộ vị".
Sách ?Mạch Chẩn? biểu diễn hình vẽ mạch Trường như sau:
Mạch TRƯỜNG Chủ Bệnh
Sách ?Mạch Học Giảng Nghĩa? ghi: "Mạch Trường chủ về nhiệt cao
(kháng), tam tiêu phiền nhiệt, dương độc uất kết bên trong, nhiệt kết ở Dương
minh, động kinh, sán khí".
Tả Thốn TRƯỜNG
Tâm vượng.
Hữu Thốn TRƯỜNG
Ngực đầy, khí nghịch.
Tả Quan TRƯỜNG
Can khí thực.
Hữu Quan TRƯỜNG
Tỳ khí thực.
Tả Xích TRƯỜNG
Tướng hỏa bốc lên.
Hữu Xích TRƯỜNG
Bôn đồn, sán khí.
MẠCH VI
Hình Tượng Mạch VI
Sách ?Trung Y Chẩn Đoán Học Gỉang Nghĩa? ghi: "Mạch khí không rõ, lờ
mờ, lúc ẩn lúc hiện".
Sách ?Mạch Chẩn? biểu diễn hình vẽ mạch Vi:
Mạch VI Chủ Bệnh
Sách ?Mạch Học Giảng Nghĩa? ghi: "Mạch Vi chủ khí hư, mất máu, mồ hôi
tự ra, kiết lî, họng đau, tay chân tê lạnh, co quắp.
Tả Thốn VI
Khí huyết đều suy.
Hữu Thốn VI
Thở gấp, đàm ngừng tụ.
Tả Quan VI
Ngực đầy tức, tay chân co
quắp.
Hữu Quan VI
Vị hàn, ăn không tiêu.
Tả Xích VI
Đàn ông thì thương tinh. Đàn
bà thì băng lậu.
Hữu Xích VI
Tiêu chảy, đau dưới
rốn.
MẠCH XÚC
Hình Tượng Mạch XÚC
Sách Trung Y Chẩn Đoán Học Giảng Nghĩa? ghi: "Mạch đi lại rất nhanh,
thỉnh thoảng ngừng lại 1 cái, ngừng không có số nhất định".
Sách Mạch Chẩn biểu thị hình vẽ mạch Xúc như sau:
- Sách KH YHHĐ Và YHCT Trong Lâm Sàng mô tả hình vẽ biểu diễn
mạch Xúc như sau:
Thời gian tiền tống máu trong mạch Xúc chậm hơn bình thường, trung bình
0,149 giây 0,044 giây (bình thường 0,09 0,01). Thời gian tống máu trong mạch