Một số điều nên biết về sử dụng tỏi
Trong những thập niên gần đây, cùng với sự phát triển của 2 loại
bệnh tim mạch và ung thư, các nhà khoa học đặc biệt quan tâm đến tác dụng
chống oxy hóa, chống đột biến tế bào, hạ độ mỡ trong máu và làm giảm
nguy cơ máu đông của một số hoạt chất thiên nhiên. Trong đó, tỏi là một gia
vị có hoạt chất chống oxy hóa mạnh nhất, có thể ngăn chặn các quá trình
trên.
Thành phần, dược tính
Tỏi có 3 hoạt chất chính: allicin, liallyl sulfide và ajoene.
Allicin là hoạt chất mạnh nhất và quan trọng nhất của tỏi, nó không
hiện diện trong tỏi, tuy nhiên, khi được cắt mỏng hoặc đập dập và dưới sự
xúc tác của men anilza, chất allin có sẵn trong tỏi biến thành allicin. Do đó,
càng cắt nhỏ hoặc càng đập nát, hoạt tính càng cao. Một ký tỏi có thể cho ra
từ 1 - 2g allicin. Allicin dễ biến chất sau khi được sản xuất ra. Càng để lâu,
càng mất bớt hoạt tính. Đun nấu sẽ đẩy nhanh quá trình mất chất này. Đun
qua lò vi sóng sẽ phá hủy hoàn toàn chất allicin. Allicin là một chất kháng
sinh tự nhiên rất mạnh, mạnh hơn cả penicillin. Nước tỏi pha loãng 125.000
lần vẫn có dấu hiệu ức chế nhiều loại vi trùng gram âm và gram dương như:
staphylococcus, streptococcus, samonella, V. cholerae, B. dysenteriae,
mycobacterium tuberculosis. Tỏi cũng ức chế sự phát triển của nhiều loại
siêu vi như: trái rạ, bại liệt, cúm và một số loại nấm gây bệnh ở da hoặc bộ
phận sinh dục nữ như candida.
Liallyl sulfide không mạnh bằng allicin. Tuy nhiên, sulfide không hư
hoại nhanh như allicin và vẫn giữ được dược tính khi nấu. Giống như allicin,
càng giã nhỏ càng sinh ra nhiều sulfide, nếu nấu nguyên củ tỏi sẽ không có
hiệu lực.
Tỏi không chỉ có tác dụng kháng sinh, tác dụng trên hệ tim mạch mà
còn có hiệu lực trên tế bào ung thư. Những nghiên cứu của Trung Quốc và Ý
được phổ biến trong tạp chí British Journal of Cancer số tháng 3/1993 cũng
cho biết, tỏi có nhiều hoạt chất có thể ngăn chặn sự phát triển của nhiều loại
ung thư.
Theo Đông y, tỏi vị cay, tính ấm, hơi có độc, vào 2 kinh can, vị. Tỏi
có tác dụng thông khiếu, giải phong, sát trùng, giải độc, tiêu nhọt, hạch.
Ngoài ra, tính chất cay, ấm, phát tán phong hàn và làm giảm yếu tố đông
máu của tỏi cũng hữu dụng trong một số trường hợp phong thấp, thấp khớp.
Tỏi và bệnh tim mạch
Hiện nay, nhiều người cho rằng ăn tỏi là biện pháp tự nhiên nhất nếu
muốn hạ độ cholesterol trong máu xuống khoảng từ 10 - 15%, một số người
có đáp ứng tốt với tỏi, tỷ lệ này có thể đến 25 - 30%.
Một công trình nghiên cứu về tỏi đã từng được phổ biến trên tạp chí
Praxis ở châu Âu. BS. Piotrowski thuộc Trường Đại học Geniva qua nghiên
cứu trên 100 bệnh nhân cao huyết áp đã cho biết, huyết áp trên các đối tượng
này bắt đầu hạ sau 1 tuần được điều trị với chất chiết xuất từ tỏi. Liều dùng
giảm dần xuống trong 2 tuần kế tiếp, theo sau là liều duy trì. Có 40% trường
hợp huyết áp đã cải thiện sau 3 - 5 ngày. Ông cho rằng, tỏi hạ huyết áp bằng
cách làm nở mạch, qua đó làm giảm các triệu chứng như: đau ngực, chóng
mặt, nhức đầu.
Tỏi làm hạ cholesterol bằng cách gia tăng sự đào thải cholesterol và
làm giảm sự hấp thụ cholesterol xấu qua màng ruột, qua đó làm giảm độ
lipid trong máu. Hoạt chất của tỏi có tính chất gần giống như nội tiết tố
prostaglandin PGI2, vừa nở mạch vừa ngăn chặn quá trình kết tập tiểu cầu
nên có tác dụng hạ cao huyết áp. Chất ajoene trong tỏi cũng làm giảm nồng
độ fibrinogen trong máu giúp giảm nguy cơ nghẽn mạch. Trong các loại
bệnh xơ vữa động mạch, các gốc tự do làm gia tăng sự oxy hóa những tế bào
LDL ở thành mạch máu, tạo thành mảng bám gây cứng động mạch và làm
hẹp lòng mạch. Tỏi là một loại gia vị có những chất chống oxy hóa mạnh
nhất trong số các gia vị thông thường, có thể ngăn chặn quá trình này.
Một vài cách sử dụng tỏi
Rượu tỏi giảm mỡ máu, hạ cao huyết áp. Tỏi là một vị thuốc có
tínhnóng. Do đó, với liều lớn hoặc dùng lâungày tỏi có thể kích hoạt những
cơnkhí nghịch làm huyết áp tăng. Có mộtsố trường hợp dùng rượu tỏi chữa
caohuyết áp, sau khi giảm một thời gianhuyết áp đã cao trở lại. Vì vậy, việc
dùnglâu dài cần phải linh động gia giảm tùytheo cơ địa hàn - nhiệt và điều
kiện củamỗi người. Sau khoảng 2 - 3 tuần, ngườibệnh phải giảm dần liều
dùng và lưu ýdùng liều thấp hơn đủ để duy trì hiệuquả điều trị. Sau đây là
một công thứcngâm rượu tỏi để chữa cao huyết áphoặc làm hạ độ cholesterol
trong máu.Dùng 300g tỏi, sau khi bóc vỏ và xắt látmỏng, ngâm tỏi trong
600g rượu trắngkhoảng 40o, sau 2 tuần chắt rượu ra đểdùng. Mỗi ngày dùng
2 lần, mỗi lần từ15 - 20 giọt. Sau khi dùng khoảng 2 – 3tuần nên theo dõi
huyết áp để giảmdần liều dùng xuống liều duy trì. Nênngưng dùng rượu tỏi
khi có triệu chứngviêm nhiễm cấp tính xảy ra.
Bài thuốc tỏi & đậu trắng chữa cao huyết áp. Dùng 100g tỏi và 100g
đậutrắng. Bóc vỏ tỏi và vo sạch đậu. Nấunhừ tỏi và đậu với khoảng 2 lít