Ngh thu t hát chèo ậ
ệ
ậ ệ ố ướ ữ ậ ề ủ i nông dân mi n B c Vi ồ t Nam. Trong đó ngh thu t hát chèo đã đ ệ t nó đ ữ ở ệ ệ t Nam r t yêu thích. Đ c bi ỉ ằ ồ ồ c, dân ca v.v... là nh ng lo i ạ ượ c ậ c ph bi n r t r ng ổ ế ấ ộ ượ i g n m t ngàn đoàn chèo ớ ầ ộ ệ ả ặ ả ư th k c a đi n nh, radio, video, vô ở ế ỷ ủ ư ệ ổ ờ ố ả ệ ế ể Đã hàng trăm năm nay, ngh thu t hát chèo, tu ng, múa r i n hình ngh thu t truy n th ng đ c đáo c a Vi ố ộ ệ ệ nh ng ng ề ấ ắ ườ đ ng b ng sông H ng. Ch riêng hai t nh Thái Bình, H i H ng đã có t ỉ bán chuyên nghi p và nghi p d . Ngay c ngày nay, ệ tuy n truy n hình v.v... n u không có ngh thu t chèo thì không th hình dung n i đ i s ng văn ậ ề hóa c a nông thôn Vi ế t Nam. ủ ệ
, m c d u còn lâu m i đ n H i nh ng trong ớ ế ư ặ ầ ộ ộ ờ ộ Đã có m t th i, H i chèo đôi khi kéo dài c tu n l ả ầ ễ m i gia đình nông dân đ u đã có s chu n b tham gia kỳ H i v i nh ng vai chèo yêu thích. ị ề ộ ớ ự ữ ẩ ỗ
ệ ừ t Nam v a là sân kh u, v a là th ca và ấ ừ ừ ố ớ ấ i phong ki n và th c dân áp b c gi ng nòi. ủ ố ườ ở các v di n, ng ỡ ễ Ơở ả ự ườ ờ ố ự ủ ạ ả ặ i nông dân Vi ệ ơ ng ổ ườ ầ i nông ứ ướ c s ph n ánh đ i s ng c a mình v i nh ng m t tích c c và ph n di n, nh ng c ữ i đã yêu và càng yêu ngh thu t chèo ế ờ ố ệ ữ ườ ệ ệ ớ ọ ậ i mát c a nó, và b i nó mang màu s c dân t c đ c đáo. Đã t lâu, ngh thu t chèo đ i v i ng ậ âm nh c và là ngu n duy nh t trong đ i s ng tinh th n c a mình. Trong các v chèo c th ạ ồ v ch m t b n quan l ặ ọ ạ dân th y đ ượ ấ m và ý ni m c a mình v cái thi n và cái ác. M i ng ề ệ b i tính nhân đ o và s t ự ươ ự ủ ạ ơ ở ủ ắ ở ộ ộ
ữ ế ặ ữ ấ ở ơ ộ ể ố ệ ễ ẩ ầ ủ ữ c n y sinh t ề ờ ủ qu n chúng nông dân, nó còn đ ừ ư ng ươ ượ c ậ ượ ệ ả ầ ộ Nh ng v chèo - đó là các m u chuy n sân kh u c a nh ng ti u thuy t thi ca, nó đ c tr ng b i ở ấ ch t th m ng, hành văn nhu n nhuy n, nó có nh ng truy n th ng lâu đ i c a thi ca ph Đông. Ngoài vi c chèo là m t ngh thu t đ s d ng r t nhi u t c ng và ca dao dân gian do nhân dân sáng t o ra qua hàng ngàn năm. ử ụ ệ ề ụ ữ ấ ạ
t c s c t ệ ủ c th ậ ơ ả ị ể ễ i. Nh ng ngh nhân l p tr ệ ườ ượ ấ ả ự ể ệ ng nói r ng: "Múa ằ ướ ườ ủ ữ ớ ng đ p đ c a n i tâm". Song song v i cái đó, đi u múa trong chèo không hoàn toàn ẽ ủ ệ ớ ư ộ ố ạ ng tr ng, ư ệ ậ ng khác nông nh m t s lo i hình ngh thu t thông th c l ướ ệ ngu n g c c a nó là nh ng hình nh sinh ho t, lao đ ng qua các bu i di n ộ ả ộ ng và t ượ ủ ố ườ ễ ở ữ ạ ổ Ngh thu t c b n trong các vai c a di n viên là múa mà qua đó nó có th hi n đ uy n chuy n nh p nhàng c a con ng ể hình t ẹ ượ mang tính tr u t ừ ượ b i m t l ồ ộ ẽ ở thôn.
t Nam ng Vi ộ ườ ễ ọ i ta th ấ ườ ẫ ừ ả ệ ệ ả ắ ng nói "đ ng di n chèo" M t vai trò quan tr ng trong chèo là âm nh c. ạ Ở ệ mà ph i là "hát chèo". Âm đi u trong ngh thu t chèo ngày càng h p d n, nó có c màu s c âm ậ nh c dân t c và hi n đ i đ c đáo. ạ ộ ệ ạ ộ
ạ ệ ộ ố ủ ữ ậ ố i Th đô và m t s thành ph khác đã thành l p nh ng đoàn ngh thu t chèo ệ ệ ậ ậ ề ề ệ ọ Hi n nay, t chuyên nghi p, đóng vai trò quan tr ng trong công tác truy n bá n n ngh thu t này và đ ng ồ th i h tr cho các đoàn ngh thu t nghi p d . ư ờ ỗ ợ ệ ệ ậ
c nhân dân a thích. Trong chèo m i ng i Vi ẫ ượ ỗ ả ả ườ ả ư ứ t Nam đ u ề ệ ự ưở ủ ở ư các v chèo c , n i dung c a nó ta t ổ ộ ngày hôm nay; v y mà nó v n làm xúc đ ng lòng ng thi n. Do v y, ậ ả ủ i khán gi ậ ườ ệ ủ ồ c ngh thu t chèo nh ng v n đ m i ph c t p. Ngh thu t chèo ngày nay v n đ ệ th y đ ữ ượ ủ ự ấ mình, s trung thành, s t ự ệ ự ừ xa th c t ự ế cũng nh tr . Đi u đó, nói lên tính t ề ra tr ấ ậ ậ c s ph n nh c a nh ng giá tr đ o đ c cao quý nh : lòng dũng c m, s hy sinh quên ị ạ ng nh khác ậ ở ư c a nhi u th h già ế ệ ề ẫ i tr và s c s ng c a ngh thu t chèo, đ ng th i cũng đ t ặ ờ ươ ẻ ề ớ ộ ứ ố ứ ạ ư ẻ ệ ướ ữ
ấ ế ơ ệ ề ả ố t h n c là ph i ph n ánh trong ngh thu t c nh ng đ tài m i, cu c s ng m i. ớ ệ ậ ổ ượ mu n đ ố ả ậ ữ ấ i th i đ i c a mình, làm bi n đ i b m t ả ngày nay khán gi ở ẽ ữ ả ờ ạ ủ ườ ấ c đi u đó không ph i d dàng, nh ng cũng đã đ t đ V n đ c p thi ề ấ Hoàn toàn đúng quy lu t, b i l thu t sân kh u nào cũng có nh ng con ng ậ t Nam. Và tuy nhiên, làm đ thôn Vi ề ớ ộ c th y trong b t c lo i hình ngh ấ ứ ạ nông ổ ộ ặ ở ạ ượ c ả ễ ế ư ượ ệ
nh ng năm 50, đã có nh ng v di n v cách m ng (Núi ữ ữ ừ ấ ị ữ ề ạ ơ ở ế ề ị ệ ề ượ ấ ố ộ ở ễ ế ề ậ ủ ị ữ ủ ệ ộ ự ề ở ễ ả ộ ỹ ự ấ ợ ậ ệ ề ậ ả ệ Vi ả ệ ề ệ ạ ậ ẫ ở ổ c đ tài hi n đ i. Tuy v y, khán gi ư ồ ệ ả nh ng thành tích nh t đ nh. Ngay t c (Kh i nghĩa Lam S n), v cu c kháng chi n ch ng th c dân Pháp (M i đá), v l ch s đ t n ố ử ấ ướ ố ả tình Đi n Biên), v cu c chi n đ u ch ng xâm l c M (Đ ng v tr n đ a), v công cu c c i ườ ộ ề nông thôn (Con trâu h p tác). S xu t hi n c a nh ng v di n này ch ng t o xã h i ch nghĩa ứ ấ ở ạ r ng ngh thu t chèo nói riêng và ngh thu t sân kh u nói chung đ u có kh năng ph n ánh t ỏ ằ ớ t Nam v n còn thích xem các v chèo c cùng v i đ ượ các lo i hình ngh thu t khác nh tu ng, c i l ổ ng, dân ca c nh và say mê theo dõi các bu i ả ươ ậ di n k ch nói, ô-pê-ra v các đ tài truy n th ng và hi n đ i. ố ề ề ạ ị ễ ề ệ ạ
