Nghị luận về bài thơ "Cảnh
khuya" của Hồ Chí Minh
Hồ Chí Minh không chỉ là nhà chính trị lỗi lạc, nhà
cách mạng tài ba, nhà văn hóa uyên thâm... Người
còn là một nhà thơ kiệt xuất!
"Cảnh khuya" là một trong số nhiều bài thơ ngẫu
hứng của Người. Bài này Người ứng tác khi đang
còn làm việc lúc đêm đã khuya.
"Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng ***g cổ thụ, bóng ***g hoa.
Cảnh khuya như vẽ, người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà."
Ở một nơi nào đó trên miền rừng núi, đêm đã khuya
rồi. Mọi thứ thanh âm hỗn tạp của ban ngày đã lắng
lại. Nhưng không phải vì thế mà đêm yên lặng hoàn
toàn. Có một thứ âm thanh rù rì từ xa vẳng lại nghe
sâu lắng lạ thường, nó trong trẻo như một tiếng hát
ru: tiếng suối! Cái tiếng róc rách của nư
ớc chảy nghe
được vào ban đêm nó mới kỳ diệu làm sao:
Tiếng suối trong như tiếng hát xa...
Cái trầm lắng của ban đêm đã khiến các giác quan
của con người có dịp "đua nhau" hoạt động. Nên từ
"nghe xa", ta đã được "nhìn gần" để thấy được sự
huyền ảo của ánh trăng. Thứ ánh sáng dát v
àng lung
linh lọt qua tán cổ thụ tạo nên nh
ững khoảng sáng tối
đan xen làm nền cho một bức tranh sống động. Dư
ới
tán cổ thụ, không phải chỉ có sự tương ph
ản sáng tối,
nơi ấy còn có những khóm hoa. Màu sắc của hoa
ban đêm tuy không rực rỡ lắm, nhưng chúng đã
nhuộm màu cho ánh trăng thêm kỳ diệu:
Trăng ***g cổ thụ, bóng ***g hoa...
Trăng, cổ thụ và hoa, tuy chỉ là những cái bóng,
nhưng chúng không độc lập với nhau mà hòa quyện
nhau hư hư thực thực làm ngây ngất con mắt thi
nhân.
Bức tranh thiên nhiên tuyệt vời ấy sẽ chưa thể hoàn
hảo nếu thiếu một chi tiết đặc biệt: con người.
Có một người đang ngồi ngắm bức tranh, nhưng
người ấy không ở ngoài bức tranh. Người ấy chính l
à
một phần của bức tranh!
