Đ bài: Ngh lu n văn h c v b c tranh thiên nhiên và v đp tâm h n c a tác gi
trong bài th Tràng Giang c a Huy C nơ
Bài làm
Ngay t thi đ, nhà th đã khéo g i lên v đp c đi n l i hi n đi cho bài th . "Tràng ơ ơ
giang" là m t cách nói ch ch đy sáng t o c a Huy C n. Hai âm "anh" đi li n nhau đã g i
lên trong ng i đc c m giác v con sông, không ch dài vô cùng mà còn r ng mênh mông,ườ
bát ngát. Hai ch "tràng giang" mang s c thái c đi n trang nhã, g i liên t ng v dòng ưở
Tr ng giang trong th Đng thi, m t dòng sông c a muôn thu vĩnh h ng, dòng sôngườ ơ ườ
c a tâm t ng. ưở
T th "Tràng giang" mang nét c đi n nh th x a: Nhà th th ng n đng sau cái ơ ư ơ ư ơ ườ
mênh mông sóng n c, không nh các nhà th m i th ng th hi n cái tôi c a mình.ướ ư ơ ườ
Nh ng n u các thi nhân x a tìm đn thiên nhiên đ mong hoà nh p, giao c m, Huy c nư ế ư ế
l i tìm v thiên nhiên đ th hi n n i u t , bu n bã v ki p ng i cô đn, nh bé tr c ư ư ế ườ ơ ướ
vũ tr bao la. Đó cũng là v đp đy s c quy n rũ c a tác ph m, n ch a m t tinh th n ế
hi n đi.
Câu đ t gi n d , ng n g n v i ch b y ch nh ng đã thâu tóm đc c m xúc ch đo ư ượ
c a c bài: "Bâng khuâng tr i r ng nh s ng dài". Tr c c nh "tr i r ng", "sông dài" sao ướ
mà bát ngát, mênh mông c a thiên nhiên, lòng con ng i d y lên tình c m "bâng khuâng" ườ
và nh . T láy "bâng khuâng" đc s d ng r t đc đa, nó nói lên đc tâm tr ng c a ượ ượ
ch th tr tình, bu n bã, u s u, cô đn, l c lõng. Và con "sông dài", nghe miên man tít ơ
t p y c v sóng đu đn kh p các kh th , c cu n sóng lên mãi trong lòng nhà th ơ ơ
làm rung đng trái tim ng i đc. ườ
Và ngay t kh th đu, ng i đc đã b t g p nh ng con sóng lòng đy u t , s u não ơ ườ ư ư
nh th :ư ế
Sóng g n tràng giang bu n đi p đi p,
Con thuy n xuôi mái n c song song. ướ
Thuy n v n c l i s u trăm ng ướ
C i m t cành khô l c m y dòng.
V đp c đi n c a bài th đc th hi n khá rõ ngay t b n câu đu tiên này. Hai t láy ơ ượ
nguyên "đi p đi p", "song song" cu i hai câu th mang đm s c thái c kính c a ơ
Đng thi. Và không ch mang nét đp y, nó còn đy s c g i hình, g i liên t ng vườ ưở
nh ng con sóng c loang ra, lan xa, g i lên nhau, dòng n c thì c cu n đi xa t n n i nào, ướ ơ
miên man miên man. Trên dòng sông g i sóng "đi p đi p", n c "song song" y là m t ướ
"con thuy n xuôi mái", l ng l trôi đi. Trong c nh có s chuy n đng là th , nh ng sao ế ư
ch th y v l ng t , mênh mông c a thiên nhiên, m t dòng "tràng giang" dài và r ng bao la
không bi t đn nh ng nào.ế ế ườ
Dòng sông thì bát ngát vô cùng, vô t n, n i bu n c a con ng i cũng đy ăm p trong ườ
lòng
Thuy n v n c l i s u trăm ng ướ
C i m t cành khô l c m y dòng.
Thuy n và n c v n đi li n nhau, thuy n trôi đi nh n c xô, n c v vào thuy n. Th ướ ướ ướ ế
mà Huy C n l i th y thuy n và n c đang chia lìa, xa cách "thuy n v n c l i", nghe ướ ướ
sao đy xót xa. Chính l vì th mà g i nên trong lòng ng i n i "s u trăm ng ". T ch s ế ườ
nhi u "trăm" hô ng cùng t ch s "m y" đã th i vào câu th n i bu n vô h n. ơ
Tâm h n c a ch th tr tình đc b c l đy đ nh t qua câu th đc s c: "C i m t ượ ơ
càng khô l c m y dòng". Huy C n đã khéo dùng phép đo ng k t h p v i các t ng ế
ch n l c, th hi n n i cô đn, l c lõng tr c vũ tr bao la. "M t" g i lên s ít i, nh bé, ơ ư
"cành khô" g i s khô héo, c n ki t nh a s ng, "l c" mang n i s u vô đnh, trôi n i, b p
b nh trên "m y dòng" n c thiên nhiên r ng l n mênh mông. Cành c i khô đó trôi d t đi ướ
n i nào, hình nh gi n d , không tô v mà sao đy r n ng p, khi n lòng ng i đc c mơ ế ườ
th y tr ng v ng, đn côi. ơ
Nét đp c đi n "t c nh ng tình" th t khéo léo, tài hoa c a tác gi , đã g i m v m t
n i bu n, u s u nh con sóng s còn v mãi các kh th còn l i đ ng i đc có th ư ơ ườ
c m thông, th u hi u v m t nét tâm tr ng th ng g p các nhà th m i. Nh ng bên ườ ơ ư
c nh đó ta cũng nhìn ra m t v đp hi n đi r t thi v c a kh th . Đó là cách nói "C i ơ
m t cành khô" th t đc bi t, không ch thâu tóm c m xúc c a toàn kh , mà còn hé m tâm
tr ng c a nhân v t tr tình, m t n i ni m đn côi, l c lõng. ơ
N i lòng y đc g i m nhi u h n qua hình nh qu nh v ng c a không gian l nh l o: ượ ơ
L th c n nh gió đìu hiuơ ơ
Đâu ti ng làng xa vãn ch chi u.ế
Hai t láy "l th " và "đìu hiu" đc tác gi khéo s p x p trên cùng m t dòng th đã v ơ ơ ượ ế ơ
nên m t quang c nh v ng l ng. "L th " g i s ít i, bé nh "đìu hiu" l i g i s qu nh ơ ơ
qu . Gi a khung c nh "c n nh ", gió thì "đìu hiu", m t khung c nh l nh l o, tiêu đi u
y, con ng i tr nên đn côi, r n ng p đn đ th t lên "Đâu ti ng làng xa vãn ch ườ ơ ế ế
chi u". Ch m t câu th mà mang nhi u s c thái, v a g i "đâu đó", âm thanh xa xôi, không ơ
rõ r t, có th là câu h i "đâu" nh m t n i ni m khao khát, mong m i c a nhà th v m t ư ơ
chút s ho t đng, âm thanh s s ng c a con ng i. Đó cũng có th là "đâu có", m t s ườ
ph đnh hoàn toàn, chung quanh đây ch ng h có chút gì s ng đng đ xua b t cái t ch
liêu c a thiên nhiên.