Văn m u ẫl p 11ớ: Phân tích giá tr hi n th c trong tác ph m Haiị ệ ự ẩ
đa tr c a Th ch Lamứ ẻ ủ ạ
Dàn ý chi ti tế
I. M bài: ởGi i thi u tác gi , gi i thi u tác ph m Hai đa tr . Đc bi t nh nớ ệ ả ớ ệ ẩ ứ ẻ ặ ệ ấ
m nh giá tr hi n th c.ạ ị ệ ự
- Ch đ c a truy n: Ki p s ng nghèo kh , qu n quanh trong đi s ng t nh t, vô vủ ề ủ ệ ế ố ổ ẩ ờ ố ẻ ạ ị
và khát khao h ng t i cu c s ng t i sáng c a ng i lao đng nghèo.ướ ớ ộ ố ươ ủ ườ ộ
II. Thân bài: Trình bày nh ng bi u hi n t o nên giá tr hi n th c c a tác ph m:ữ ể ệ ạ ị ệ ự ủ ẩ
– Tác ph m tr c h t là câu chuy n v m t ngày tàn, m t phiên ch tàn, nh ng cu cẩ ướ ế ệ ề ộ ộ ợ ữ ộ
đi tànờ
- Hình nh ngày tàn: ti ng tr ng thu không; m t tr i l n; bóng t i nhanh chóng ng pả ế ố ặ ờ ặ ố ậ
tràn.
- Hình nh phiên ch tàn: ng i v h t và ti ng n ào cũng m t. Trên đt ch còn rácả ợ ườ ề ế ế ồ ấ ấ ỉ
r i; hình nh m y đa tr con đi l i tìm tòi. T t c g i s bu n t , nghèo nàn.ưở ả ấ ứ ẻ ạ ấ ả ợ ự ồ ẻ
- Hình nh nh ng ki p ng i tàn; M t nhóm nhân v t l ng l trong bóng t i, ít nóiả ữ ế ườ ộ ậ ặ ẽ ố
năng, ít hành đng. Ngày lao đng v t v , đêm xu ng buôn bán ki m thêm nh ng r t ộ ộ ấ ả ố ế ư ấ ế
m. Cu c s ng mòn m i, t nh t qu n quanh trong ki p nghèo.ẩ ộ ố ỏ ẻ ạ ẩ ế
– Tác ph m còn là câu chuy n v ni m khát khao v n t i cu c s ng t t đp h n (chúẩ ệ ề ề ươ ớ ộ ố ố ẹ ơ
ý hình nh đoàn tàu và s ch đi háo h c c a ng i dân ph huy n h ng v đoànả ự ờ ợ ứ ủ ườ ố ệ ướ ề
tàu, đc bi t chú ý tâm tr ng c a hai ch em Liên).ặ ệ ạ ủ ị
- Ý nghĩa c a hình nh đoàn tàu: Đoàn tàu nh đem m t chút th gi i khác đi qua: t iủ ả ư ộ ế ớ ươ
sáng, r n rã, sang tr ng (khác h n đi s ng m nh t, tăm t i, bu n t , nghèo kh muônộ ọ ẳ ờ ố ờ ạ ố ồ ẻ ổ
thu c a h ). Ng i ta nhìn đoàn tàu đi qua, l ng l m t ng theo. H mong mu n,ở ủ ọ ườ ặ ẽ ơ ưở ọ ố
khát khao cu c s ng t i đp h n.ộ ố ươ ẹ ơ
III. K tế bài:
– Kh ng đnh l i tài năng c a Th ch Lamẳ ị ạ ủ ạ
– Cùng v i nh ng truy n ng n khác c a ông, Hai đa tr đã góp ph n th hi n s tài ớ ữ ệ ắ ủ ứ ẻ ầ ể ệ ự
hoa, xu t s c c a Th ch Lam trong vi t truy n ng n tr c Cách m ng tháng Tám ấ ắ ủ ạ ế ệ ắ ướ ạ
1945.
Bài tham kh o s 1ả ố
Hai đa tr là m t truy n ng n không có c t truy n, nó chi ghi l i m t góc đi th ngứ ẻ ộ ệ ắ ố ệ ạ ộ ờ ườ
c a nh ng sô ph n c hàn, nh ng thê mà Hai đa tr đã toát lên y u t hi n th c vàủ ữ ậ ơ ư ứ ẻ ế ố ệ ự
t m lòng nhân đo cao c c a Th ch Lam qua m u chuy n lãng m n nh ng r t hi nấ ạ ả ủ ạ ẩ ệ ạ ư ấ ệ
th c.ự
Câu chuy n m ra cho ta m t bu i chi u tà m t ph huy n nh bé xa xôi, n i ch emệ ở ộ ổ ề ở ộ ố ệ ỏ ơ ị
Liên đang tr i qua nh ng ngày th u khó khăn…ả ữ ơ ấ
“Chi u, chi u r i. M t chi u êm nh ru. Ph ng tây d r c… dám mây ánhề ề ồ ộ ề ả ư ươ ỏ ự
h ng…”ồ
Gi ng văn m đu riêng nó cũng đã đ toát lên cái v êm và hiu qu nh c a m t buôiọ ở ầ ủ ẻ ả ạ ủ ộ
chi u nh bao bu i chi u m t phô huy n đìu hiu, nghèo nàn. Ch em Liên đang d nề ư ổ ề ở ộ ệ ị ọ
hàng sau m t ngày buôn bán m. Nh ng không ch có ch epi Liên, mà còn nh ng chộ ế ẩ ư ỉ ị ữ ị
Tí, bác Siêu… cũng ph i tr i qua nh ng chu i ngày đen t i nh t. Ch Tí ngày “mò cuaả ả ữ ỗ ố ấ ị
b t c”, t i đi bán n c, cu c s ng nó c b t đu nh thê và v n k t thúc nh th , cắ ố ố ướ ộ ố ứ ắ ầ ư ẫ ế ư ế ứ
nh cái vòng l n qu n mà h không sao tìm ra l i thoát. nh ng con ng i, nh ng conư ẩ ẩ ọ ố ữ ườ ữ
đng… t t c đu hi n lên v i cái vé x xác c a nó, g i lên cho ta m t cu c s ngườ ấ ả ề ệ ớ ơ ủ ợ ộ ộ ố
ng t ng t tôi tăm. Ch b ng gi ng vàn êm , không thôi, c cu c đi chung c a nh ngộ ạ ỉ ằ ọ ả ả ộ ờ ủ ữ
s ph n riêng đã hi n lèn ng t ng t, khó ch u: “Chi c chõng long nan”, “rác r i, vố ậ ệ ộ ạ ị ế ưở ỏ
b i, v th …” cùa phiên ch b c lên, nh ng chi ti t nh nh t y đã miêu t đcưở ỏ ị ợ ố ữ ế ỏ ặ ấ ả ượ
cu c s ng đó. nh ng cu c đi nghèo khó c a ch em Liên, c a ch Tí, c a nh ng đaộ ố ữ ộ ờ ủ ị ủ ị ủ ữ ứ
tr con nhà nghèo hi n lên r t th c, không lãng m n chút nào. Gi ng văn c trôi đuẻ ệ ấ ự ạ ọ ứ ề
đu, g i lên cái ch t c ng c a khôngề ợ ế ứ ủ
gian và th i gian đ ph huy n nghèo nàn y hi n lên rõ nét. Và đc bi t, gi a khôngờ ể ố ệ ấ ệ ặ ệ ữ
khí ph huy n tĩnh l ng đn ghês đó, l i vang lên ti ng c i c a m t bà già điên,ố ệ ặ ế ợ ạ ế ườ ủ ộ
v t qua không gian nh nhoi đ l t tr n cu c s ng m i mòn b t c c a m t conượ ỏ ể ộ ầ ộ ố ỏ ế ắ ủ ộ
ng i và c a bao con ng i. Đây là m t chi ti t khá đc s c c a Th ch Lam, nhà vănườ ủ ườ ộ ế ặ ắ ủ ạ
đã dùng nó đê miêu t chính xác v m đm thê l ng nh ng cu c đi vô v ng. Vàả ẻ ả ạ ươ ữ ộ ờ ọ
đây là lúc Th ch Lam th m kín bày t t m lòng êm mát sâu kín c a mình đôi v i nh ngạ ầ ỏ ấ ủ ớ ữ
cu c đi râ"t th c đó… Ân sau nh ng n i bu n cu c đi ch em Liên là tình th ngộ ờ ự ữ ỗ ồ ộ ờ ị ươ
c a Th ch Lam đôi v i nh ng s ph n nghèo nàn. Đó là tình yêu th ng đng lo iủ ạ ớ ữ ố ậ ươ ồ ạ
gi a nh ng cu c s ng đói rách, đó là tâm lòng th ng xót c a Liên khi th y “nh ng trữ ữ ộ ố ươ ủ ấ ữ ẻ
em nhà nghèo nh t nh nh” nh ng gì có th đc, nh ng “không có ti n đ cho”… chiặ ạ ữ ế ượ ư ề ể
ti t v a hi n th c, v a lãng m n, muôn nói lên lòng th ng ng i th m kín c a tácế ừ ệ ự ừ ạ ươ ườ ầ ủ
gi , m c m c, đn s nh ng r t thiêng liêng cao c .ả ộ ạ ơ ơ ư ấ ả
Đó là th c t i, còn t ng lai c a h cũng ch ng t i sáng chút nào. Nh ng con đngự ạ ươ ủ ọ ẳ ươ ữ ườ
cát “m p m c ng ch ng khác gì cu c đi h , nh ng con đng nh bé, đy rác r iấ ố ủ ẳ ộ ờ ọ ữ ườ ỏ ầ ưở
s đa ch em Liên, ch Tí, bác Siêu… v đâu. Chi ti t “con đng con” c a Th chẽ ư ị ị ề ế ườ ủ ạ
Lam r t th c đã nêú lên cái t ng lai m đm nh ng cũng r t th c c a bao ng i khônấ ự ươ ả ạ ư ấ ự ủ ườ
khô kia. An đng sau cái lãng m n, chan ch a tình ng i c a câu văn nh nhàng là m tằ ạ ứ ườ ủ ẹ ộ
hi n th c l n lao v cu c s ng tôi tăm c c c c a bao ng i. Con đng kia h đã điệ ự ớ ề ộ ố ơ ự ủ ườ ườ ọ
bao l n trong ph huy n nh bé này, sáng đi ki m sông, chi u tôi l i v , cũng trên conầ ố ệ ỏ ế ề ạ ề
đng đó. T ng lai m ra tr c m t h ch là con đng vòng nh h p không l iườ ươ ở ướ ắ ọ ỉ ườ ỏ ẹ ố
thoát kia. Đó là hi n th c kh ng khi p đang đe d a cu c đi nh ng con ng i l mệ ự ủ ế ọ ộ ờ ữ ườ ầ
than.
Gi a lúc tôi tăm y, quá kh xa xăm y đã hi n v v i ch em Liên nh th ánh sángữ ấ ứ ấ ệ ề ớ ị ư ứ
m h h t ra t nh ng ng n đèn leo lét. Th ch Lam đã s d ng th ánh sáng kia r tơ ồ ắ ừ ữ ọ ạ ử ụ ứ ấ
đc bi t, đó là ánh sáng hiu h t c a quá kh , đang h i t v th c t i. Ánh sáng leo lótặ ệ ắ ủ ứ ộ ụ ề ự ạ
soi r i con đng cát “m p m kia là chi ti t t th c pha chút lãng m n, nh ng đuọ ườ ấ ố ế ả ự ạ ư ề
t p trung vào vi c miêu t nh ng cu c đi th t kia. Gi a lúc tôi tăm không ai câm chậ ệ ả ữ ộ ờ ậ ữ ị
em Liên m t ng v nh ng ánh đèn r c r năm nào, nó là ni m an i cho th c t i, hiơ ưở ề ữ ự ỡ ề ủ ự ạ
v ng c a t ng lai. Th t không quá lãng m n chút nào! Ánh sáng leo ét c a nh ngọ ủ ươ ậ ạ ỉ ủ ữ
ng n đèn t a ra m t vùng không gian nh bé, SOI r i v quá kh m h đem đn choọ ỏ ộ ỏ ọ ề ứ ơ ồ ế
ng i đc hôm nay ni m xúc đng l . Ch v i lòng nhân đo bao la, m t quan ni mườ ọ ề ộ ạ ỉ ớ ạ ộ ệ
nhân b n th t sâu s c tác gi m i có thê cho ta chi ti t xúc đng đn th ! Tìm th yả ậ ắ ả ớ ế ộ ế ế ấ
mình trong quá kh đê r i an i đng viên mình tr c th c t i đau bu n, đó là cái cứ ồ ủ ộ ướ ự ạ ồ Ở
r t chính đáng đ ch em Liên th c đi chuy n tàu đêm nay. Tiêng còi tàu h t xa nhấ ể ị ứ ợ ế ụ ừ ư
là âm thanh c a quá kh v ng v th c t i đ đa ch em Liên c g ng thu vào t t củ ứ ọ ề ự ạ ể ư ị ố ắ ấ ả
hình nh chuy n tàu nh đi t quá kh , mang đn cho ch em cô k ni m sáng r c Hàả ế ư ừ ứ ế ị ỉ ệ ự ở
N i có đen sáng l p lánh. Ta l i g p nh ng ánh đèn, c a năm x a đang m h soi đn.ộ ấ ạ ặ ữ ủ ư ơ ồ ế
Tác gi đã s d ng ánhả ử ụ
sáng th t khéo léo, đ làm n i b t s t ng ph n c a bóng đêm th c t i và quá khậ ể ổ ậ ự ươ ả ủ ự ạ ứ
l p lánh. Ch em Liên l i đc nhìn nh ng ng i “t Hà N i” v , con tàu “đng k nấ ị ạ ượ ữ ườ ừ ộ ề ồ ề
sáng l p lánh” soi r i c m t vùng tr i m c trong tâm h n ngây th c a hai đaấ ọ ả ộ ờ ơ ướ ồ ơ ủ ứ
tr . Giá tr nhân văn sâu s c c a truy n ng n là đây, b ng t t c t m lòng yêuẻ ị ắ ủ ệ ắ ở ằ ấ ả ấ
th ng, nhà văn đã đem đn cho h m t chút gì đó đ hi v ng mà đáng s ng.ươ ế ọ ộ ể ọ ố
Nh ng r i kí ni m đp nào r i cũng trôi qua, con tàu lao vùn v t t quá kh v đnư ồ ệ ẹ ồ ụ ừ ứ ề ế
th c t i, r i l i lao nhanh vào đêm t i xa xăm, đ l i cho ch em Liên ánh sáng c aự ạ ồ ạ ố ể ạ ị ủ
ng n đèn tàu v i bao luy n ti c. Chuy n tàu đã đem l i cho Liên nh ng k ni m vọ ớ ế ế ế ạ ữ ỉ ệ ề
“Hà N i nhi u đèn” r c r ánh sáng c a năm nào, đa hai đa tr ngây th đn s ngộ ề ự ờ ủ ư ứ ẻ ơ ế ố
v i m t “th gi i khác h n” nào đó. Liên c m th y mình sông gi a “s xa xôi khôngớ ộ ế ớ ẳ ả ấ ữ ự
bi t”, ánh sáng leo lét cu i cùng c a quá kh , h i m c a quê h ng đã khép l i tâmế ố ủ ứ ơ ấ ủ ươ ạ
h n nh bé c a Liên, đa cô đn m t gi c m tuy t v i.ồ ỏ ủ ư ế ộ ấ ơ ệ ờ
Câu chuy n đã khép l i nh ng v n đ l i trong ta bao suy nghĩ. Câu chuy n đc xâyệ ạ ư ẫ ể ạ ệ ượ
d ng theo ph ng pháp lãng m n nh ng đã ch t ch a bao hi n th c c a cu c s ngự ươ ạ ư ấ ứ ệ ự ủ ộ ố
lam lũ, đói rách. Chính v i nh ng c u văn nh nhàng, Th ch Lam đã đi vào cu c s ngớ ữ ả ẹ ạ ộ ố
nghèo nàn, cùng qu n không l i thoát c a ch em Liên, c a ch Tí… Đng sau nh ngẫ ố ủ ị ủ ị ằ ữ
câu văn nh nhàng đó là t m lòng sâu kín c a tác gi v i bao s ph n nghèo khó. V iẹ ấ ủ ả ớ ố ậ ớ
lòng nhân đo bao la, Th ch Lam đã xây d ng m t câu chuy n mang tính nhân văn r tạ ạ ự ộ ệ ấ
cao. Ông đã đem đn cho h ánh đèn r c r c a quá kh năm nào, nhà văn đã đem đnế ọ ự ỡ ủ ứ ế
cho ch em Liên m t “Hà N i xa xăm, Hà N i sáng r c vui v và huyên náo” mà giị ộ ộ ộ ự ẻ ờ
đây là quá kh tuy t v i bao ng i đang khát v ng…ứ ệ ờ ườ ọ
Truy n ng n “Hai đa tr ” c a Th ch Lam mang giá tr nhân b n r t sâu s c, đcệ ắ ứ ẻ ủ ạ ị ả ấ ắ ượ
xây d ng theo th pháp lãng m n pha l n yêu t hi n th c, và bao trùm lên t t c làự ủ ạ ẫ ố ệ ự ấ ả
t m lòng nhân đo c a nhà văn. Đó là câu chuy n c a m t th i đã qua, nh ng hôm nayấ ạ ủ ệ ủ ộ ờ ư
v n đ l i trong ta bao đi u t t đp đáng trân tr ng và ta hi v ng r ng s ch ng baoẫ ể ạ ề ố ẹ ọ ọ ằ ẽ ẳ
gi còn nh ng em th mòn m i ch chuy n tàu đêm n a. cu c s ng m i đang đn vàờ ữ ơ ỏ ờ ế ữ ộ ố ớ ế
sè đn v i m i ng i.ế ớ ọ ườ
Bài tham kh o s 2ả ố
“Văn h c là nhân h c” (M. Gorki), trong văn h c, do v y, v đp nhân b n c a conọ ọ ọ ậ ẻ ẹ ả ủ
ng i luôn luôn là m t ph ng ti n th m mĩ mà đó ch t th và ch t hi n th c hòaườ ộ ươ ệ ẩ ở ấ ơ ấ ệ ự
quy n v i nhau. Đ làm rõ đi u v a nói, “hai đa tr ” c a Th ch Lam s là m t d nệ ớ ể ề ừ ứ ẻ ủ ạ ẽ ộ ẫ
ch ng.ứ
Hai đa tr v a là b c tranh hi n th c ph huy n nghèo, v a nh m t bài th tr tìnhứ ẻ ừ ứ ệ ự ố ệ ừ ư ộ ơ ữ
đc s c. Tác ph m đã gieo vào lòng ng i đc m t n i bu n bâng khuâng day d t vặ ắ ẩ ườ ọ ộ ỗ ồ ứ ề
đi s ng con ng i.ờ ố ườ