1
ĐẶT VẤN ĐỀ
Nhờ sự phát triển của y học hiện đại, việc chăm sóc sức khỏe được
nâng cao, vì vậy tuổi thọ trung bình của con người ngày càng tăng.
Trong đó, ở Việt Nam cũng như nhiều nước khác, tỷ lệ bệnh nhân cao
tuổi cần can thiệp ngoại khoa cũng tăng lên. Cùng với đó là sự gia tăng
các bệnh lý mạn tính như tăng huyết áp, tiểu đường, suy tim, COPD…
dẫn tới tăng tỷ lệ các tai biến, biến chứng trong quá trình gây mê và
phẫu thuật trên người cao tuổi.
Có nhiều phương pháp vô cảm trong phẫu thuật, tuy nhiên phương
pháp gây mê nội khí quản vẫn được lựa chọn cho các phẫu thuật lớn,
can thiệp vào nhiều tổ chức có thời gian phẫu thuật kéo dài như các
phẫu thuật lớn vào ổ bụng ... Đây là phương pháp vô cảm có ưu điểm,
đặc biệt là trong trường hợp cần kiểm soát huyết động và hô hấp trên
người bệnh. Tuy nhiên, việc đặt ống nội khí quản và thở máy trong quá
trình gây mê có tác động lên hệ hô hấp do thông khí trong thở máy hoàn
toàn khác so với thông khí tự nhiên. Thời gian thở máy càng lâu, sự
thay đổi càng lớn và đây là yếu tố nguy cơ gây ra các biến chứng về hô
hấp sau phẫu thuật trên người bệnh. Cùng với các yếu tố khác như sử
dụng các thuốc họ opioid, thuốc giãn cơ, tổn thương các cơ hô hấp như
cơ thành bụng, cơ liên sườn do phẫu thuật… Đây là các nguyên nhân
chính dẫn tới các tai biến và biến chứng về hô hấp. Các biến chứng hô
hấp dù ở dạng nào đều gây ra giảm oxy và tăng CO
2
trong máu động
mạch. Giảm các chỉ số về chức năng hô hấp như thể tích khí lưu thông,
thể tích khí cặn chức năng…
Nhiều phương pháp đã được nghiên cứu và ứng dụng để làm giảm
nguy cơ xẹp phổi trong quá trình thông khí nhân tạo. Các phương pháp
2
trên đã được nhiều tác giả nghiên cứu đã cho kết quả tốt để dự phòng
xẹp phổi trong gây mê có đặt nội khí quản và thông khí nhân tạo, đặc
biệt là với các phẫu thuật có thời gian kéo dài hoặc có nguy cơ gây xẹp
phổi cao.
Kiểm soát áp lực để mở phổi đã được nghiên cứu, với mức áp lực
mở phổi +40 cmH
2
O cho thấy có khả năng huy động phế nang tốt. Giúp
tăng tỷ lệ phế nang tham gia vào quá trình trao đổi khí. Cùng với đó,
việc duy trì mức PEEP + 5 cmH
2
O hỗ trợ cho việc huy động phế nang
bằng kiểm soát áp lực trong quá trình thở máy đạt hiệu quả tốt hơn. Huy
động phế nang bằng áp lực cũng như các phương pháp khác đều có ảnh
hưởng trên bệnh nhân, tuy nhiên việc ảnh hưởng cũng chưa rõ ràng, đặc
biệt là trên người cao tuổi.
Tại Việt Nam, các phương pháp huy động phế nang (HĐPN) trong
gây mê đã được nghiên cứu. Chính vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên
cứu trên với các mục tiêu sau:
1. Đánh giá biến đổi các chỉ số khí máu động mạch và cơ học
phổi khi áp dụng nghiệm pháp huy động phế nang kết hợp PEEP
+5cmH
2
O trong gây mê phẫu thuật bụng ở người cao tuổi.
2.So sánh sự biến đổi các chỉ số khí máu động mạch và cơ học
phổi giữa 2 nhóm có hoặc không huy động phế nang kết hợp PEEP
+5cmH
2
O trong gây mê phẫu thuật bụng ở người cao tuổi.
3. Khảo sát một số tác dụng không mong muốn trên tuần hoàn,
hô hấp của nghiệm pháp huy động phế nang kết hợp PEEP +5cmH
2
O
trong gây mê phẫu thuật bụng ở người cao tuổi.
