!
dự kiến vào năm 2050 (Aznar-Sánchez et al.,
2019). Những vấn đề này đặt ra các vấn đề
liên quan như cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên,
áp lực đảm bảo đủ lương thực cho tăng
trưởng dân số, biến đổi khí hậu và ô nhiễm
môi trường. Để ứng phó với các nguy cơ đó,
các nhà khoa học đã đề xuất một giải pháp
cấp bách: áp dụng toàn diện nông nghiệp hữu
cơ để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, mất
đa dạng sinh học, an ninh lương thực và phát
triển bền vững (Harwood, 2020).
Nhưng hệ thống sản xuất lương thực
truyền thống hiện tại đã và đang gây ra ảnh
hưởng đáng kể về môi trường, xã hội và đa
dạng sinh học với việc thay đổi mục đích sử
dụng đất gây ra suy thoái môi trường (Batlles-
dela Fuente et al., 2022; Lal et al., 1988;
Singh & Mahanta, 2021). Nếu không có thay
đổi nào đối với hệ thống nông nghiệp không
bền vững hiện tại và thói quen tiêu dùng,
lượng khí thải CO2liên quan đến sản xuất
nông nghiệp và tiêu dùng thực phẩm có khả
năng tăng gấp đôi vào năm 2050 (Helgason et
al., 2021).
Trong bối cảnh này, kinh tế tuần hoàn -
Circular economy (KTTH) là một chiến lược
đầy hứa hẹn để bảo tồn các nguồn tài nguyên
quan trọng, giảm thiểu tác động tiêu cực đến
môi trường của các hoạt động nông nghiệp và
nâng cao hiệu quả kinh tế(Kuisma &
Kahiluoto, 2017; Stegmann et al., 2020). Nền
kinh tế tuần hoàn là khái niệm cho một mô
hình kinh tế sáng tạo nhằm mục đích loại bỏ
chất thải và thúc đẩy việc sử dụng liên tục các
nguồn tài nguyên, khác với cách tiếp cận
tuyến tính truyền thống “khai thác - sản xuất-
thải bỏ” (Dagevos & Lauwere, 2021b;
Homrich et al., 2018; Morseletto, 2020).
Bằng cách ưu tiên thiết kế các sản phẩm và
quy trình giảm thiểu chất thải và ô nhiễm, duy
trì việc sử dụng các sản phẩm và vật liệu
thông qua các hoạt động như tái sử dụng, sửa
chữa, tái sản xuất và tái chếcũng như tái tạo
các hệ thống tự nhiên, KTTH thúc đẩy hiệu
quả sử dụng tài nguyên, tăng trưởng kinh tế
và tính bền vững của môi trường.
Nông nghiệp tuần hoàn (NNTH) áp dụng
các nguyên tắc của KTTH vào các hoạt động
nông nghiệp (NN), nhấn mạnh vào việc tái
chế chất thải và sản phẩm phụ của nông
nghiệp, triển khai các hệ thống vòng kín để
giảm thiểu chất thải và áp dụng các hoạt động
bền vững như luân canh cây trồng và nông
lâm kết hợp để tăng cường đa dạng sinh học
và cải thiện độ màu mỡ của đất. Việc tích hợp
các nguyên tắc KTTH vào các hệ thống NN
nhằm mục đích giảm sự phụ thuộc vào các
đầu vào tổng hợp, nâng cao hiệu quả kinh tế
bằng cách giảm chi phí đầu vào và tạo ra các
nguồn doanh thu mới, đồng thời thúc đẩy sự
ổn định của môi trường bằng cách tăng độ phì
nhiêu của đất, chất lượng nước và đa dạng
sinh học. Việc triển khai nông nghiệp tuần
hoàn được xác định là một bước quan trọng
và cần thiết để thúc đẩy sự bền vững (Rauw
et al., 2023).
Tuy nhiên, việc áp dụng KTTH trong nông
nghiệp ở Việt Nam mà cụ thể là thành phố Hà
Nội mặc dù nhận được sự quan tâm của người
nông dân nhưng việc áp dụng vẫn chưa mang
tính bài bản, hệ thống khoa học và được áp
dụng rộng rãi, chủ yếu là theo những mô hình
truyền thống từ trước như mô hình VAC, mô
hình tạo và dùng khí đốt từ chất thải, nước
thải trong chăn nuôi, trồng trọt; mô hình tiết
chế hóa - là việc hạn chế sử dụng phân hóa
học, thuốc trừ sâu, thuốc thú y, thuốc tăng
trưởng trong trồng trọt và chăn nuôi để không
tác động xấu đến môi trường và sức khỏe con
người (Phạm Tuyên, 2024). Hà Nội có diện
tích đất nông nghiệp và lâm nghiệp lên tới
khoảng 200.000 ha, chiếm 58,91% tổng diện
tích. Thành phố có khoảng 2.000 ha canh tác
hữu cơ và hơn 10 ha nuôi trồng thủy sản hữu
Số 198/2025
16
KINH TẾ VÀ QUẢN LÝ
thương mại
khoa học